Nauli Kari onu Natalianan i Naddian na Biblia?
Ari. Ipasingan na dana nga manuskrito ira nga ari nanguli i Biblia maski nu namippiga nga nakopia yatun ta rinivu nga dagun ta materiales nga mabi madaral.
Kayàna kari kagian nga awan tu mali ta pinakkopiada tatun?
Rinivu nga dana nga manuskrito na Biblia i nadiskubre. Egga i nadduman na karuan tatun nga mangipasingan nga egga gapa i mali ta pinakkopiada. Ngem simple laman ira yatun nga kamali anna ari nga nanguli i kebalinan na teksto ira. Egga gapa i karuan nga nadiskubre nga sinadyada nga talianan tapenu mauli i mensahe na Biblia. Ikonsidera i dua nga angngarigan:
Kunnaw i transleysion na karuan nga dana ira nga version na Biblia ta 1 Juan 5:7: “ta langi, i Yama, i Uvovug, anna i Espiritu Santo: tattadday laman yaw nga tallu.” Ngem awan yatun ta mapattalakkan ira anna orihinal nga manuskrito. Neyammung laman yatun. a Yatutta ari nga nepay yatun ta mapattalakkan nga moderno nga transleysion na Biblia.
Ta dana nga manuskrito ira na Biblia, rinivu nga beses nga mabibbig i personal nga ngagan na Dios. Ngem sinalian yatun na aru nga transleytor na Biblia ta titulo nga “Yafu” onu “Dios.”
Kunnasi ittam makasiguradu nga awan ngana kuruga tu kamali nga malegan?
Sangawe, aru ngana i nadiskubre nga manuskrito. Yatutta alistu ngana laman nga malegan nu egga i kamali. b Kunnasi pakurugan na pangikumpara taw ira nga dokumento nga fustu i mabibbig tam ta Biblia sangawe?
Kunnaw i kinagi na iskolar nga si William H. Green ta Hebreo nga Katurakan (gagangay nga magalan tu “Dana nga Pakkasinabban”): “Makagi tam nga awan tu dana nga pabbibbigan nga kunnatun ka-eksakto i nikeyaddena nittam.”
Nitura na iskolar na Biblia nga si F. F. Bruce meyannung ta Cristiano nga Griego nga Katurakan, onu “Bagu nga Pakkasinabban”: “Aru nga ebidensia i massuporta nga fustu i Bagu nga Pakkasinabban nga katurakan anne ta nitura na autor ira gari, ngem awan vuluvuga tu nanguestion ta niturada ira.
Kinagi ni Sir Frederic Kenyon, tadday nga respetadu nga maggigiammu ta manuskrito na Biblia nga “awayya tammikan na tadday i interu nga Biblia ta limana anna sigga-komfiansa nga ikagina nga egga nisa i kurug nga Uvovug na Dios, ari nanguli yatun maski nepasa yatun ta aru nga henerasion ta unag na rinivu nga dagun.”
Anni paga ira i rason tapenu kurugattam nga fustu i naddian na Biblia nga neyadde nittam?
Nitura lagapa na gumakkopia ira nga Judio anna Cristiano i kamali ira nga kingngua gari na totolay ira na Dios. c (Numeros 20:12; 2 Samuel 11:2-4; Galacia 2:11-14) Niturada gapa i pangondena ta nasion na Judio ira megafu ta ariadda panuttul anna ta pinadda-paddeda ira nga doktrina. (Oseas 4:2; Malakias 2:8, 9; Mateo 23:8, 9; 1 Juan 5:21) Ipasingan na pakkopiada tatun ira nga rekord nga mapammakatalakkan ira anna egga i dakal nga pangirespetoda ta sagradu nga Uvovug na Dios.
Rasonable gafu nga nonopan nga nu naggafu ta Dios i mensahe na Biblia, siguradu nga pattalupaddiananna nga fustu yatun. d (Isaias 40:8; 1 Pedro 1:24, 25) Kayàna nga mabenefisiowattam gapa ari laman tu i totolay ira gari. (1 Corinto 10:11) Kakuruganna, “ngamin i egga ta Masanto nga Tura ay netura tapenu matudduan ittam nga magiddanama gafu ta pappasa-pasensia anna kapasikan na nono nga maggafu ta Masanto nga Tura.”—Roma 15:4.
Nu mangikagi si Jesus anna i tagatuttulna ira ta parte na Hebreo nga Katurakan, ari ira mavurung nga baka ari tu fustu yatun nga teksto ira.—Lucas 4:16-21; Kingngua 17:1-3.
a Awan danaw nga uvovug ta Codex Sinaiticus, ta Codex Alexandrinus, ta Vatican Manuscript 1209, ta orihinal nga Latin Vulgate, ta Philoxenian-Harclean Syriac Version, onu ta Syriac Peshitta.
b Angngariganna, maturu tu 5,000 i nadiskubreda tu Griego nga manuskrito onu magalan gapa tu Bagu nga Pakkasinabban, onu Cristiano nga Griego nga Katurakan.
c Ari kagian na Biblia nga ari makkamali i totolay ira nga niyusa na Dios. Kagian mismu na Biblia: “Awan tu tolay nga ari makaliwa.”—1 Patul Ira 8:46.
d Kagian na Biblia nga ari tu nidikta na Dios i kada uvovug, ngem nigiyana i appana-panono na totolay ira nga nattura.—2 Timoteo 3:16, 17; 2 Pedro 1:21.