Anni i Kagian na Biblia Meyannung ta Panangngaw ta Bako Anna Lakay nga Mappagana?
I tabbag na Biblia
Responsibilidad na adulto nga ána nga siguraduan nga matangngallan i manakam nga mappaganada. Kagian na Biblia ta adulto nga ána nga mawag tu “gigiammuad-da ta ollu i annungad-da ta mismu nga kabbalay da, ta yatun i annungad-da nga mekunnay ta Dios. Ta kunnuri, makabalo ira ta naggaka nira, ay makapagayaya yaw ta Dios.” (1 Timoteo 5:4, I Bagu nga Pakkasinabban Anna Salmo Ira) Nu siguraduan na adulto nga ána nga matangngallan i manakam nga maganada, tuttuttuladda gapa i bilin na Biblia nga ikakuada i mappaganada.—Efeso 6:2, 3.
Awan tu espesipiko nga bilin ta Biblia meyannung ta panangngal ta manakam ngana nga mappagana. Ngem egga ira i matalo nga lallaki anna babbay nga ehemplo para nittam. Mabibbig gapa tatun i makoffun ira nga tabarang ta manangngal ira.
Ta tiempo na Biblia, kunnasi nga sinangngallan na karuan nga miembro na familia i manakam nga mappaganada?
Nadduruma i kingnguada depende ta sirkumstansiada.
Arayyu si Jose ta dian na lakay ngana nga yamana nga si Jacob. Ngem turi ta egga i chansana, pinagalina si Jacob ta lugar nga mas aranni nisa. Niddan ni Jose tu balay i yamana, anna pinakan anna pinrotektan ni Jose i yamana.—Genesis 45:9-11; 47:11, 12.
Nagali si Ruth ta nasion na katuganganna anna nallallappo yayya nga nattrabahu tapenu matangngallan i katuganganna.—Ruth 1:16; 2:2, 17, 18, 23.
Nige nga natay si Jesus, nappili yayya tu manangngal ta yenana nga si Maria nga posible nga balu ngana tatun nga tiempo.—Juan 19:26, 27. a
Anni ira nga tabarang ta Biblia i makoffun ta manangngal ira?
Kabbannag ta pisikal anna emosional i panangngal ta manakam nga mappagana. Ngem egga ira i prinsipio ta Biblia nga makoffun ta manangngal ira.
Ikakuam i magana mu.
I kagian na Biblia: “Ikakuam i yamam anna yenam.”—Exodo 20:12.
Kunnasim meyaplika yatun nga prinsipio? Mekakuam i mappagana mu nu pagurayammu ira nga kuan lagapa i mawayyada paga nga kuan. Adde ta posible, ira lagapa nakuan i maddesision nu kunnasi ira nga matangngallan. Mekakuam paga ira nu kuammu lagapa i adde na mawayyam tapenu uffunan ira.
Alippawatan anna pakomammu ira.
I kagian na Biblia: “I pakalippawa na tolay i mangifugag nisa nga mapporay insigida, anna makasta ta nisa nga palampasan i kamali.”—Proverbio 19:11.
Kunnasim meyaplika yatun nga prinsipio? Nu makekagi tu makapataki i manakam nga magana mu onu gittana ariadda maappresia i panangngal mu nira, iyavu mu ta baggim: ‘Anni tamma i matageno ku nu sakan i egga ta situasiodda?’ Nu alippawatan anna pakomammu ira, malillitammu nga maggrabe i situasion.
Makkiavu ka ta tanakuan.
I kagian na Biblia: “Ari matuppal i plano nu awan tu paggararubang, ngem egga i metuppal gukaban na aru nga gumattabarang.”—Proverbio 15:22.
Kunnasim meyaplika yatun nga prinsipio? Mar-research ka nu kunnasim nga matangngallan i magana mu nu mataki ira. Ammuammu nu anni i meyuffun na gobiernu ta diannu ta panangngal ta magana mu. Kibbidammu i tanakuan nga nanangngal ngana ta manakam nga maganada. Nu egga i wagim, mammiriting kamu tapenu mapabbiridannu i pakawagan na magananu, nu kunnasi ira nga matangngallan, anna nu kunnasi kamu nga makka-uffu-uffun.
Ammuammu i limitasiommu.
I kagian na Biblia: “I kinasirib ay egga ta mapakalinno ira.”—Proverbio 11:2.
Kunnasim meyaplika yatun nga prinsipio? Limitadu laman i tiempo anna i sikan na kada tadday nittam. Makafekto yatun ta makuam para ta magana mu. Nu marigatakka megafu ta napakaru i mawag tu kuammu ta panangngal ta magana mu, mappoffukka ta kafamiliam anna ta espesialista ira.
Immugurammu i baggim.
I kagian na Biblia: “Awan tu tolay nga mangikalussaw ta baggi na, nu ari pakanan anna immuguran na.”—Efeso 5:29.
Kunnasim meyaplika yatun nga prinsipio? Maski nu responsibilidad mu nga tangngallan i magana mu, mawag nga immugurammu gapa i baggim anna nu egga i sarili nga familiam, iyawa mu i pakawagadda. Kumakka tu mapia. Makalanno nakuan gapa i pagibannag anna i pakkatrug mu. (Eclesiastes 4:6) Marrelaks ka nakuan gapa nu posible. Nu kuammu danatun, mas nga makkasta i emosional, mental, anna pisikal nga gawa-gawayyammu tapenu mas matangngallammu i magana mu.
Kakkagian kari na Biblia nga mawag tu ta balay nga matangngallan i manakam nga mappagana?
Awan tu espesipiko nga bilin ta Biblia nga mawag tu ta balay nga tangngallan na adulto nga ána i maganada. Mas kayà na karuan nga familia nga makikabbalay nira i manakam ngana nga maganada adde ta puede paga. Ngem egga ira i tiempo nga manonoda nga mas makasta nu maddian ngana laman ta nursing home i maganada. Puede nga pabbiridan yatun na familia tapenu makapaddesision ira nu anni i pinakamakasta para ta ngamin.—Galacia 6:4, 5.
a Kunnaw i kagian na tadday nga komentario ta Biblia meyannung tatun nga istoria: “Posible nga nabayag ngana nga natay si Jose [atawa ni Maria], anna si Jesus ngana i massuporta kani Maria. Anni ngana gafu saw i mesimmu kani Maria nu matay si Jesus? . . . Nituddu ni Cristo ta ána nga mawag tu iyawada i pakawagan na manakam nga mappaganada.”—The NIV Matthew Henry Commentary in One Volume, pahina 428-429.