Ta annim nga ikumpara i konsensiam?

•   kompas

•   ispehu

•   kofun

•   hues

 Fustu ngamin danatun nga tabbag. Mammuammu taw nga artikulo nu ngatta.

•  Anni i konsensia?

•  Ngatta sanayammu i konsensiam?

•  Kunnasim nga sanayan i konsensiam?

•  I makagi na karuan nga kabataan

 I konsensiam ay i gagangay nga abilidad mu nga mammuan nu anni i fustu anna nu anni i mali. Kagian na Biblia nga megitta yatun ta ‘dob nga netura ta giffutuattam.’ (Roma 2:15) Makoffun nikaw i mapia nga konsensia tapenu mammuammu nu fustu i kuammu onu i nakuam ngana.

•   I konsensiam ay gitta na kompas. Igiya naka natun ta fustu nga direksion tapenu malillitammu i problema.

•   I konsensiam ay gitta na ispehu. Ipasingan natun nu sinni ka talaga.

•   I konsensiam ay gitta na mapia nga kofun. Mangiyawa yatun tu makasta ira nga tabarang anna makasta i pattuppalammu nu ginnammu yatun.

•   I konsensiam ay gitta na hues. Kagian natun nikaw nu egga i nakuam nga marake.

 Pinaka-importante: Dakal i meyuffun na konsensiam tapenu (1) makapaddesisiokka tu masirib anna (2) metunummu i kamalim ira.

 Kagian na Biblia nga mawag tu ‘kanayun nga marenu i konsensia tam.’ (1 Pedro 3:16) Mariga nga kuan yatun nu ari nga nasanay i konsensiam.

 “Malladdug ngà ta magana ku nu sitaw i diakku tapus isikretò yatun. Ta ollu na bi, makokkonsensia ngà. Ngem turi kua, nasanay ngà ngana lapa tapus ari ngà ngana makokkonsensia.”—Jennifer.

 Nakonsensia gabbalaman si Jennifer anna manaki na ngana nga illokuan i magana na yayya nga kinagi na nira i kurug.

 Pannonopan: Kanni nakuan nga gininna ni Jennifer i konsensia na?

 “Marigatakka anna ma-stress ka laman nu magappappe ka. Nu ari ka nga makonsensia ta marake nga kuammu, mas mabi ngana laman nikaw nga mangngua mangana tu marake.”—Matthew.

 Ari nga gigginnan na karuan nga totolay i konsensia da. Kagian na Biblia nga “nakkalyu i konsensia da.” (Efeso 4:19, NW ) Kunnaw gapa i niketransleyt natun ta I Bagu nga Pakkasinabban Anna Salmo Ira: “Awan vuluvuga ngana tu appasiranad-da.”

 Pannonopan: Mas makasta kari i pattolay danuri na ari nga makokkonsensia? Anni ira nga problema i siguradu nga meparubang nira?

 Pinaka-importante: Tapenu kanayun nga marenu i konsensiam, mawag tu ‘mapenam yatun nga maningan ta nadduman na mapia anna marakay.’—Hebreo 5:14.

 Tapenu masanay i konsensiam, mawag tu egga i prinsipio nga pabbaseyammu ta kukukuammu. Tuttuttulan na karuan nga tolay i prinsipio na:

•   familia anna kultura da

•   kokkofudda

•   sikat nga totolay

 Ngem i prinsipio ira na Biblia i pinakamakasta. Ari ngana nga kakkadda-kaddag yatun megafu ta “naggafu ta Dios” i Biblia. Yayya i Namaratu nittam anna ammu na nu anni i pinakamakasta para nittam.—2 Timoteo 3:16.

 Yaw i karuan tatun ira nga prinsipio.

 PRINSIPIO: “Karagatammi nga mattolay nga mapammakatalakkan ta ngamin nga gannug.”—Hebreo 13:18, NW.

•   Kunnasi nga makafekto yatun nga prinsipio ta konsensiam nu matenta ka nga mangopia, makkodigo, malladdug ta magana mu, onu makkoko?

•   Nu paguyuan naka na konsensiam nga mabbalin tu mapammakatalakkan ta ngamin nga gannug, kunnasi ka nga mabbenefisio tatun sangawe anna ta mappange?

 PRINSIPIO: “Arayyuan nu i seksual nga imoralidad.”—1 Corinto 6:18, NW.

•    Kunnasi nga makafekto yatun nga prinsipio ta konsensiam nu matenta ka nga innan i pornograpia onu maki-sex maski ari paga nga kasal?

•   Nu paguyuan naka na konsensiam nga arayyuan i seksual nga imoralidad, kunnasi ka nga mabbenefisio tatun sangawe anna ta mappange?

 PRINSIPIO: “Makka-alla-allo kamu lallagu, makka-iddu-iddu kamu, anna makkapaka-pakoma kamu.”—Efeso 4:32.

•    Kunnasi nga makoffun yatun nga prinsipio nu egga i ari nu nga pakkarantindian na wagim onu na kofummu?

•   Nu paguyuan naka na konsensiam nga mabbalin tu minammakoma anna minangngikallo, kunnasi ka nga mabbenefisio tatun sangawe anna ta mappange?

 PRINSIPIO: ‘Ikalussaw ni Jehova danuri mangaya ta kinavayolente.’—Salmo 11:5, NW.

•    Kunnasi nga makoffun yatun nga prinsipio ta pappilim tu pelikula, pagiraw ta TV, anna video game?

•   Nu paguyuan naka na konsensiam nga lillitan i vayolente ira nga pagiraw anna video game, kunnasi ka nga mabbenefisio tatun sangawe anna ta mappange?

 EKSPIRIENSA: “Maggayam i kokkofukku tu vayolente ira nga video game anna maggayam ngà gapa. Ngem nigamma na yamà i paggayakku ta kunnatun. Yayya nga maggayam ngà laman nu umay ngà ta balay na kokkofukku. Sonu lubbe ngà, kakku mattattannug. Iyavu na yamà nu anni i problemà ngem kagiakku nga okay ngà laman. Mittan, nabibbig ku i Salmo 11:5 tapus nakonsensia ngà ta marake nga kukukuakku. Mawag tu iyemmakku i paggayam ta kunnatun ira nga video game. Talaga kingnguà yatun. Nammuan na tadday ta kokkofukku yatun nga kingnguà, yatutta nagimmang gapa yayya ta paggayam tu vayolente ira nga video game.”—Jeremy.

 Pannonopan: Kanni nga nakonsensia si Jeremy, anna kanni na nga gininna yatun? Anni i magigiammum ta nesimmu kani Jeremy?

 Pinaka-importante: Ipasingan na konsensiam nu sinni ka anna nu anni i kurugammu. Anni i kagian natun meyannung nikaw?