1-2. Ɔdi wɛ ɛyi ɛlā ku Ujisɔsi nōo yɔ ipu Ujɔ́ni 4:35, 36 a?

UJISƆSI yɔ ɔwɛ yɔ i gā Ugalili, ó kē humayi yɛ ipu ɛhɔ alɛwa ɛ. Eko ō ce ɔdɛhɔ i kē ya eko ɔɔma ɛ nóó. (Ujɔ́n. 4:3-6) Ó hile bɛɛka ɔya ɛnɛ a kpɔ ɛ. Ohigbu ɛnyā a, ó wɛ ɔdā ō ya eyijii eko nɛ Ujisɔsi kahinii: “Aá jeyī gicō kú aá má ɛhɔ̄, ɔdɛ̄hɔ̄ a le jé kú ācɛ kéē cē ɛɛ́.” (Jé Ujɔ́ni 4:35, 36.) Ɔdi wɛ ɛyi ɛlā ɔɔma a?

² Ó teyi peee ku ɔdɛhɔ ō ce nɛ Ujisɔsi yɔ i kɛla lɛyikwu ɔ a kwɛyi ācɛ. Leyi yɛ ɔdā nōo ya gbɔbu lɛ eko ɔɔma a. Naana nɛ ācɛ Ujiyu i gē ya ɔdā duuma mla ācɛ Usameriya ŋ má a, Ujisɔsi tɔɔna lɛ ɔnyā ku Usameriya éyi. Ɔnyā a kē jahɔ lɔɔlɔhi! Eko nɛ Ujisɔsi kóō yɔ i kɛla lɛyikwu ɔdɛhɔ nōo “le jé kú ācɛ kéē cē” a, ɛwa ku ācɛ Usameriya nōo po ɔ̄kā ku Ujisɔsi ŋma ɛgiyi ɔnyā ɔɔma, gbɔɔ ō wa ɛgiyi Ujisɔsi kéē nwu ɔdā alɛwa ŋma ɛgiyi nu. (Ujɔ́n. 4:9, 39-42) Ɔkpá éyi nōo gē je ɛlā ku Ubáyíbu teyi peee a, kɛla lɛyikwu aɔgba nyā kahinii: “Ɔdā nōo ya nɛ ācɛ a wa fiya a gáā tu Ujsisɔsi klla jahɔ tu ɔ a, mafu ka é le tutu ō wɛ ayikpo ku Ujisɔsi ɛ, bɛɛka ɔdɛhɔ nōo le ya kéē ce a.”

3. Ɛgɛnyá nɛ a gáā je piya ɔcɛ ō tɔɔna lɔɔlɔhi ɔdaŋ ku a gē má ācɛ ɛgɛ nɛ Ujisɔsi gē má uwa?

³ Ɛgɛnyá nɛ a gē má ācɛ nōo lā ɛga nɛ a gē tɔɔna a? A gē má uwa bɛɛka ɔdɛhɔ nōo le jé ō ce ɛ? Ɔdaŋ ka gē má uwa lɛ a, a géē yɔ i ya ɔdā ɛta: Aflɛyi, a géē yuklɔ ku ɔna ō ta a fiya fiya. Eko ō ce ɔdɛhɔ i gē likpo ŋ, eko i gē yɔ ō kpo bonu ŋ. Ɔmpa, a géē yɔ i gweeye abɔ a yɔ i bi ɛjɛɛji ɔtu ku uwɔ le yuklɔ a. Ubáyíbu kahinii: “Ācɛ gē gwéeye eko nēé gē cē ɔdɛ̄hɔ̄ ā.” (Ayis. 9:3) Ɔmɛta, a géē yɔ i má eyeeye ku ācɛ kéē lɔfu je piya ayikpo ku Ukraist gla. Ɔɔma géē ya ku a bēē piya ɛlā nɛ a gē ka a abɔ kóō tɛɛma kwu ɛ̄nɛ̄ ō géē he uwa ɔtu a.

4. Ɔdi nɛ alɔ gáā nwu ŋma ɛgiyi Upɔlu ipu ikpɛyi ɛlā nyā a?

 ⁴ Ayikpo ku Ujisɔsi ōhī lɔfu yɔ i gbɛla ku ācɛ Usameriya a i gáā lɔfu je piya ayikpo ku Ujisɔsi gla ŋ, amáŋ Ujisɔsi i gbɛla lɛ a ŋ. Ó má uwa kéē lɔfu je piya ayikpo ku nu gla. Alɔ cika ō má ācɛ nɛ alɔ gē tɔɔna lɛ uwa a lɛ a duu. Ɔcocɛhɔ Upɔlu lɛ ɛnɛɛnɛ ocabɔ taajɛ lɛ alɔ. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ɛgiyi nu a? Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē kɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ ó (1) nwu ɔdā nɛ ācɛ nɛ ó gē tɔɔna lɛ uwa a kpɔtuce, (2) jé ɔdā nōo he uwa ɔtu, klla (3) má uwa kéē lɔfu jé piya ayikpo ku Ukraist gla a.

5. Ɔdi ta Upɔlu abɔ kóō jé ɔwɛ ō tɔɔna lɛ ācɛ nōo yɔ ipu ɛgogbɔɔkɔ a?

⁵ Igbalɛwa Upɔlu tɔɔna ipu ɛgogbɔɔkɔ ku ācɛ Ujiyu. Ocabɔ mafu, eko nɛ Upɔlu yɔ ipu ɛgogbɔɔkɔ nōo yɔ Utesalonika a, “ɛplá Usábāti ɛtá ó yɔ̄ i kɛlā lɛ [ācɛ Ujiyu] gē je ɛlā ŋmá ɛlɔ̄ɔwɔicō” lɛ uwa. (Ācot. 17:1, 2) Ó lɔfu wɛ ɔdā ō tɔɔtɛ lɛ Upɔlu ō kɛla Ɔwɔico ipu ɛgogbɔɔkɔ a. Ó wɛ ɔcɛ Ujiyu. (Ācot. 26:4, 5) Abɔ ó kē jé odee lɛyikwu ācɛ Ujiyu a, anu ya ɛɛ nɛ ó lɔfu tɔɔna lɛ uwa mla ɔtu ō lɛ a.—Ufíl. 3:4, 5.

6. Ɛgɛnyá nɛ ācɛ nōo yɔ ipu olihi ku Atɛnsi a, wɛ ɛyɛɛyi gwu ācɛ nɛ Upɔlu tɔɔna lɛ uwa ipu ɛgogbɔɔkɔ a?

⁶ Abɔ ācɛ ō ya Upɔlu ŋmo a ya kóō le kwu ŋma ajɛ ku Utesalonika mɛmla Uberiya a, ó le taajɛ ku Atɛnsi. Ó gbɔɔ uklɔ ku nu kpɔ. “Ó le yɛ tá ipú Ɛgogbɔ̄ɔkɔ ā gaá kɛlā lɛ ācɛ Ujíyu mɛ́mla aílɔ́wá nēe ī gbā Ɔwɔicō ɛ̄gbā ā.” (Ācot. 17:17) Amáŋ eko nɛ Upɔlu yɔ i tɔɔna ipu olihi a, ācɛ nōo jila abɔɔ a wɛ ācɛ ɛyɛɛyɛyi. É lɛ ō ya mla ācɛ ō jé odee nɛɛnɛhi mla ācɛ ku Ujɛntayi ɔhá nōo má ɛlā ku Upɔlu ka ó wɛ “ɔdā ɛ̄yīpɛ̄” tu uwa a. É da ɔ kahinii: “Ɛlā ɛ̄yīpɛ̄ nāa gē bī wā ahɔ̄ kú alɔ yɔ̄ á.”—Ācot. 17:18-20.

7. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu Úklɔ́ kú Ācotɛ̄hɔ̄ 17:22, 23 a, ɛgɛnyá nɛ Upɔlu piya ɔwɛ nōo gē tɔɔna a abɔ a?

⁷ Jé Úklɔ́ kú Ācotɛ̄hɔ̄ 17:22, 23. Ɛgɛ nɛ Upɔlu tɔɔna lɛ ācɛ Ujɛntayi nōo yɔ Atɛnsi a, wɛ ɛyɛɛyi gwu ɛgɛ nɛ ó tɔɔna lɛ ācɛ Ujiyu ipu ɛgogbɔɔkɔ a. Upɔlu lɔfu gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ ācɛ nōo yɔ Atɛnsi kpɔtuce a. Ó leyi taajɛ lɔɔlɔhi kóō má uculo ku ɛ̄gbā ō gba ku ācɛ. Oŋma ɔɔma, Upɔlu bi ɔdā néē kpɔtuce a le tɔɔna ku ɛlā ɔkwɛyi a lɛ uwa. Ɔcɛ ō kɔka lɛyikwu Ubáyíbu éyi kahinii: “Abɔ Upɔlu wɛ ɔcɛ Ujiyu nōo wɛ Ɔcɛ O Yɛce Ukraist a, ó jé ku ācɛ Ugriisi nōo gē pa ɛcí a, i gē gba Ɔwɔico ‘ɔkwɛyi’ nɛ ācɛ  Ujiyu nōo wɛ Ācɛ Ō Yɛce Ukraist a gē gba ŋ. Amáŋ ó ceyitikwu mafu ku Ɔwɔico nɛ ó yɔ i tɔɔna lɛyikwu ɔ a, i wɛ ugbɔga lɛ ācɛ Atɛnsi ŋ.” Upɔlu le tutu ō piya ɔwɛ nɛ ó gē tɔɔna a abɔ. Ó da ācɛ Atɛnsi a ka ɛlā nɛ ó yɔ i tɔɔna a, wa ŋma ɛgiyi “Ɔwɔ nɛ̄ ɔ̄cɛ i jé ŋ́” néē humayi ceyitikwu gba ɔ ɛ̄gbā a. Naana nɛ ācɛ Ujɛntayi i jé Ɔkpiihɔ a ŋ ma, Upɔlu i gbɛla ka é gáā wɛ ayikpo ku Ukraist gla ŋ. Ó má uwa kéē lɛbɛɛka ɔdɛhɔ nōo le jé ō ce ɛ klla lɛ ɔwɛ nōo gē tɔɔna a piyabɔ.

8. (a) Ɔdi gáā ta uwɔ abɔ, ō jé ɔdā nɛ ācɛ nōo yɔ ɛga nɛ a gē tɔɔna a kpɔtuce a? (b) Ɔdaŋ ku ɔcɛ éyi ka anuɔ lɛ ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā ku anuɔ, ɛgɛnyá nɛ a lɔfu ta ɔ ohi a?

⁸ Bɛɛka Upɔlu a, bēē leyi taajɛ lɔɔlɔhi. Dɔka aɔdā nōo géē ta uwɔ abɔ jé ɔdā nɛ ācɛ kpɔtuce ɛga nɛ a gē tɔɔna a. Ɔdi nɛ a jé lɛyikwu ondu ɔlɛ a ŋma ɛgɛ nɛ eyī ɛcɛ ku ɔlɛ nu lɛ a? Iye nōó lé, ɛdɔ ili nōó le wiiye, ɛgɛ nōó gbo iyi nu, amāŋ ɔwɛ nōó gē kɛla a mafu ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā ku nu? Ó lɔfu da uwɔ ka anuɔ lɛ ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā ku anuɔ. Eko duuma nɛ ɔcɛ lɛ ɛlā ɛgɛnyā ka lɛ Uflutura nōo wɛ ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyi a, ó gē toohi kahinii: “Ń wa ō gáā kwu uwɔ ba ɔ ku a kpɔtuce ɔdā nɛ um kpɔtuce a ŋ, amáŋ um wa gáā kɛla lɛyikwu ikpɛyi ɛlā nyā nōo kahinii . . . “

9. Ɔdi nyá nɛ awɔ mɛmla ɔcɛ nōo lɛ ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā ku nu lɔfu cɛtɔha mla ɔ, nɛ a lɔfu bi le kɛla lɛ ɔ a?

⁹ Ɛlā nyá nɛ a lɔfu bi le kɔka mla ɔcɛ nōo lɛ ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā ku nu a? Ceyitikwu ku a jé ɔdā nɛ aa ɛplɛɛpa cɛtɔha mla ɔ a. Ó lɔfu yɔ i gba Ɔwɔico ekponu ɛ̄gbā, ó lɔfu jé ku Ujisɔsi wa Ohɔnyɛta ku alɛɛcɛ a, amāŋ ó lɔfu kpɔtuce ku alɔ lā eko obɔbi nɛhi nōo le ba ō ŋmɛyi ɛ. Bi aɔdā nɛ aa cɛtɔha mla ɔ a le da ɔ ɛlā nōo yɔ ipu Ubáyíbu a ɔwɛ nōó géē lɔɔnyɛ tu ɔ ō po.

10. Ɔdi nɛ alɔ cika ō ceyitikwu ya a, ɔdi kē ya a?

¹⁰ Bi ɔ ipu ɔtu ku ācɛ i lɔfu kpɔtuce ɛjɛɛji ɔdā nɛ ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā ku uwa gē nwu a ŋ. Ohigbu ɔɔma, Ɔdaŋ ku a kóō lɛ ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā ku ɔcɛ ɔɔma jé, ceyitikwu ku a jé ɔdā nɛ anu abɔyi nu kpɔtuce a. Udefidi nōo wɛ ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyi ipu éwo ku Australia a kahinii: “Babanya, ācɛ alɛwa gē bi ijeeyi ku ɔlɛɛcɛ wa ipu ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā ku uwa bɛɛka é wɛ ɔdā ekponu a.” Udonalta, nōo yɔ Albania a kahinii: “Ācɛ ōhī nɛ alɔ gē má a ku aa wɛ ipu ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā éyi, amáŋ igbihaajɛ, é gē cɛ ɔkwɔɔwɛyi ku aa kóō kpɔtuce Ɔwɔico ŋ.” Ɔyinɛ alɔ éyi nōo wɛ ɔcɛ ō tɔɔna ipu éwo ɔhá, nōo yɔ Argentina a, má ku ācɛ ōhī gē ka ku aa kpɔtuce ku Ɔwɔico wɛ ɛta ipu éyi, amáŋ é lɔfu kpɔtuce ku Adā, Ɔyi, mla Alelekwu Ihɔ a wɛ Ɔwɔico ekponu ŋ. Ó  kahinii: “Ō jé ɛnyā gē ya ɔ tɔɔtɛ gā um ō kɛla lɛyikwu ɔdā éyi nɛ alɔ ɛplɛɛpa kpɔtuce ɔ a.” Ó lɛ a, ceyitikwu ku a jé ɔdā nɛ ācɛ kpɔtuce ɔkwɔɔkwɛyi a. Ɛnyā géē ya ku a lɔfu “yá bɛ̄ɛka ɛdɔ kú ācɛ dóódu” bɛɛka Upɔlu a.—1 Ukɔ́r. 9:19-23.

11. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu Úklɔ́ kú Ācotɛ̄hɔ̄ 14:14-17 a, ɛgɛnyá nɛ Upɔlu tɔɔna lɛ ācɛ ku Ulistra, ɔwɛ nōó géē he uwa ɔtu a?

¹¹ Jé Úklɔ́ kú Ācotɛ̄hɔ̄ 14:14-17. Upɔlu gē piya ɛgɛ nɛ ó gē tɔɔna a abɔ, ohigbu ka ó jé ɔdā nōo géē he ācɛ nɛ ó gē tɔɔna lɛ uwa a ɔtu. Ocabɔ mafu, ɛwa nɛ ó tɔɔna lɛ uwa ipu Ulistra a, i kóō jé ɔdā duuma lɛyikwu Ɔkpiihɔ ŋ. Ohigbu ɛnyā, Upɔlu kɛla lɛ uwa ɔwɛ néē géē jɛyi ɛlā ku nu. Ó kɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ ɔdɛhɔ ku uwa gē ya lɔhi a, mla ɛgɛ néē gē jɔɔnyɛ oyeeyi a. Ó yuklɔ mla ɛlā mɛmla ocabɔ mafu nɛ ācɛ nōo yɔ i jahɔ tu ɔ a géē jɛyi nu fiya a.

12. Ɛgɛnyá nɛ a gāá jé ɔdā nōo he ɔcɛ ɔtu, cɛɛ ku a lɛ ɔdā nɛ a gáā ka a piyabɔ kóō tɛɛma kwu ɔ a?

¹² Bi ijeeyi le jé ɔdā nōo he ācɛ ɔtu ɛga nɛ a gē tɔɔna a, cɛɛ ku a lɛ ɔdā nɛ a gāá ka a piyabɔ kóō tɛɛma kwu ɔ. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā jé ɔdā nōo he ɔcɛ ɔtu, eko nɛ alɔ yɔ i gā ɛgiyi ɔcɛ amāŋ ɔlɛ nu a? Ɛgɛ nɛ alɔ ka gbɔbu a, leyi taajɛ lɔɔlɔhi. Ó lɔfu yɔ i hi ɛhɔ, yɔ i jé ɔkpá, yɔ i gla umoto ku nu ya, amāŋ yɔ i ya ɔdā ɔhá. A lɔfu bi ɔdā nōó yɔ i ya a le gbɔɔ ɔka ō ka mla ɔ. (Ujɔ́n. 4:7) Ili nɛ ɔcɛ le wiiye a lɔfu mafu éwo nɛ ó ŋma, ɛdɔ uklɔ nōó gē ya, amāŋ ɛdɔ ija ō he nōo he ɔ ɔtu fiyɛ a. Ugustavo kahinii: “N gbɔɔ ɔka ō ka mla ɔcɛnyilɔ éyi nōo wɛ ihayi igwo ahaanɛ (19) a, mla ifoto ku ɔcɛ ō gwije éyi nɛ ācɛ jé lɔɔlɔhi néē pi tu uwe nɛ ó le wiiye a. N da ɔ ɔka lɛyikwu uwe ku nu a, anu ó da um ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ ó dɔka ɔcɛ ō gwije ɔɔma a. Ɔka ō ka ɔɔma ŋmɛyi tu oklɔcɛ ku Ubáyíbu. Babanya ó wɛ éyi ku Ācɛ Ocijáli Ku Ujehofa.”

13. Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu gbɔɔ oklɔcɛ ku Ubáyíbu mla ɔcɛ ɔwɛ nōó géē he ɔ ɔtu a?

¹³ Ɔdaŋ ku a gáā da ɔcɛ ku a dɔka ō klɔcɛ mla ɔ, ka ɔ ɔwɛ nōó géē he ɔ ɔtu, ku a klla  mafu lɛ ɔ ɛgɛ nɛ oklɔcɛ a gáā ta ɔ abɔ lɛ a. (Ujɔ́n. 4:13-15) Ocabɔ mafu, ɛ́nɛ́ éyi nɛ ɛlā ku alɔ he ɔ ɔtu a hi ɔyinɛ alɔ nɔnya Upoppy igwú wa inu ɔlɛ nu. Eko nɛ Upoppy leyi má ɔdɔ a, nɛ ó lɛ ɔkpá inɔkpa nōo mafu ka ɔnyā a gā inɔkpa nɛhi klla jé ɔkpá nɛɛnɛhi má a, Upoppy gbɔɔ ō ka peee ka alɔ a gē nwu ācɛ ɔkpá duu, ŋma lɛ ōmiya ku oklɔcɛ nɛ alɔ lɛ mla ōjila ku alɔ. Ɔnyā a cɛ ō klɔcɛ, klla gā ōjila ɛ̄cī nōo gboce ɔ a. Ó gboji ŋ, ó klla gā ojileyi ku usɛkut. Abɔ ihayi éyi gáā le gla a, ó gáā lɛ ubatisim ya. Da iyi uwɔ ɔkɔ nyā: ‘Ɔdi gē he ācɛ nɛ um gē cigbihi gā má a ɔtu a? N lɔfu da uwa ɛgɛ nɛ ōmiya ku oklɔcɛ ku alɔ gē lɛ, ɔwɛ nōó géē he uwa ɔtu?’

14. Ɛgɛnyá nɛ a géē ya ku oklɔcɛ a kóō tɛɛma kwu āhɔ̄ ku eyeeye ku ācɛ nɛ a gē klɔcɛ mla uwa a?

¹⁴ Ɔdaŋ ku a gbɔɔ ō ya oklɔcɛ mla ɔcɛ, ya otutu ku oklɔcɛ duuma nɛ a gáā ya a. Ɔdaŋ ku a yɔ i ya otutu, bi apɔlɛ ku nu, ɛgɛ nōó jé ɔkpá lɛ, ɔdā nōó má ɛ, mla ɔdā nōo gē he ɔ ɔtu a ipu ɔtu. Lɛ aɛga ku Ubáyíbu, auvidio, mla aciije ɛyɛɛyɛyi nɛ a géē dɔka ō bi le je aɛlā ɔkwɛyi ku Ubáyíbu teyi peee lɛ ɔ a miya taajɛ. Da iyi uwɔ ɔka nyā: ‘Ɔdi piii géē he ɔcɛ nɛ um gē klɔcɛ mla ɔ a ɔtu, klla lɛ abɔ kwu ɔ ɔtu fiyɛ a?’ (Aíit. 16:23) Ipu éwo ku Albania, ɔnyā éyi nɛ Uflora ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta éyi gē klɔcɛ mla ɔ a kahinii: “Ń kpɔtuce ɛlā ō nwu lɛyikwu ō heyi ŋma ɔlekwu a gla ŋ.” Uflora i kwu ɔnyā a ba ɔ kóō kpɔtuce ɛlā a boobu nóó. Ó kahinii: “N gáā le má ka ɔnyā a cika ō jé Ɔwɔico nōo cokonu ō jé ācɛ heyi ŋma ɔlekwu a gbɔbu ɛɛ kóō kpɔtuce ɛlā ɔɔma.” Oŋma eko ɔɔma gɔbu, ipu oklɔcɛ duuma, Uflora gē kɛla lɔɔlɔhi lɛyikwu ihɔtu ku Ujehofa, ijeeyi, mla ɛdɔ ɔfu nōó lɛ a. Igbihaajɛ a, ɔnyā a gáā lɛ ɔtu kpoce ō heyi ŋma ɔlekwu a. Babanya ó wɛ ɔcɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā mla ɔtu caca.

15. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Úklɔ́ kú Ācotɛ̄hɔ̄ 17:16-18 mafu a, uce ō ya nyá ku ācɛ Ugriisi eko igble a kwu Upɔlu iye nɛnɛɛhi a, ɔdiya nɛ ó kē tɔɔna lɛ ācɛ Atɛnsi kpɔ a?

¹⁵ Jé Úklɔ́ kú Ācotɛ̄hɔ̄ 17:16-18. Ɛ̄jɛ̄ i jé Upɔlu ō tɔɔna lɛ ācɛ ku Atɛnsi a ŋ, naana néē gē pa ɛcí, gē gbo aja, klla kpɔtuce ijeeyi ku ācɛ nōó gē gba Ɔwɔico ŋ ma. Ó kóō cɛ lɛ ɛca néē gē ca ɔ a kóō ya ku abɔ kóō hɛ ɔ iyē ŋ. Naana nɛ Upɔlu abɔyi nu “ka obɔ̄bí kú [Ujisɔsi], yá ɔ̄ ōwē nɛ̄ɛ̄nɛ̄hi klla kōō cá ɔ̄ ɛcá bɔ̄bíbɔ̄bí” gbɔbu duu a, ó je piya Ɔcɛ O Yɛce Ukraist igbihaajɛ. (1 Utím. 1:13) Ɛgɛ nɛ Ujisɔsi kpɔtuce ka Upɔlu géē je piya ɔyikpo ku nu gla a, ɛdɔ ɔtu okpoce ɛgɔɔma nɛ Upɔlu lɛ lɛ ācɛ Atɛnsi duu a. Ɔtu nɛ ó kē kpoce uwa a i kē bonu ŋ.—Ācot. 9:13-15; 17:34

16-17. Ɔdi mafu ka ācɛ doodu lɔfu je piya ayikpo ku Ukraist gla a? Je ocabɔ mafu éyi.

¹⁶ Ɛpleeko ku eko aflɛyi a, ācɛ nōo ŋma ɛga ɛyɛɛyɛyi kwu piya ayikpo ku Ukraist. Eko nɛ Upulɔ ta ɔkpá gē lɛ ācɛ Ugriisi nōo wɛ Ācɛ Ō Yɛce Ukraist nōo lā Ukɔrinti a, ó ka ācɛ ōhī nōo yɔ ipu ujɔ ɔɔma a tɛtɛ wɛ ācɛ ō wuwi, amāŋ nōo lā oyeeyi ku aja ō gbo nōo ya eyijii. Ó klla kahinii: “Amáŋ é lɛ aá na ŋmá íne nɛ̄ aá bīya ā.” (1 Ukɔ́r. 6:9-11) A géē yɛ i gbɛla ka ācɛ nōo ba nyā, géē piyabɔ klla gáā je piya ayikpo ku Ukraist igbihaajɛ gla a?

¹⁷ Icɛ, ācɛ alɛwa le tutu ō ya opiyabɔ duuma nōo cɛgbá, ō ya ɛɛ kéē je piya ayikpo ku Ukraist. Ocabɔ mafu, ipu Australia, Uyukina nōo wɛ ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyi a, gáā le má ku ācɛ doodu lɔfu jahɔ tu ɔkoolɔhi nɛ alɔ gē nwu ŋma Ubáyíbu a gla. Ɛ̄cī éyi ɔyinɛ alɔ nɔnya nyā lɛ ɔnyā éyi má ɛga ō tɔhi. Ɔnyā a pi ɔdā alɛwa tu iyē klla tu ili nōo le wojoo a. Uyukina  kahinii: “Ó ya um ō kɛla lɛ ɔ gbɔbu ŋ, amáŋ n gbɔɔ ō kɛla lɛ ɔ igbihaajɛ. N gáā le má ku ɛlā ku Ubáyíbu he ɔ ɔtu nɛhi, aɔdā ōhī néē kóō pi tu ɔ iyē a, wɛ ɛga ōhī ŋma ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā!” Ɔnyā a gbɔɔ ō klɔcɛ klla gbɔɔ ō gā ōjila ku ujɔ. *

18. Ɔdiya nɛ alɔ i cika ō ŋmo ācɛ ɛpɔbi ŋ ma?

¹⁸ Ujisɔsi gbɛla ka ɔdɛhɔ a le je ō ce ɛ, ohigbu ka ó leyice ku ɛyinɛhi ku ācɛ géē yɛce ɔ? Ehee. Ubáyíbu le ɔ ka taajɛ gbɔbu ɛ, ku ācɛ nōo gáā kpɔtuce ɔ a i gáā lɛwa ŋ. (Ujɔ́n. 12:37, 38) Ujisɔsi klla lɔfu ō jé ɔdā nōo yɔ ipu ɔtu ku ɔcɛ gla. (Umát. 9:4) Naana a, ó lɛ eko taajɛ lɛ ācɛ ligii nōo kpɔtuce ɔ a, klla tɔɔna lɛ ɛjɛɛji ācɛ mla ɔtu caca. Alɔ a i kē lɔfu jé ɔdā nōo yɔ ipu ɔtu ku ācɛ a ŋ. Ó lɛ a, ó géē lɔhi ku alɔ ŋmo ɛga nɛ alɔ gē tɔɔna a okonu amāŋ ŋmo ɔcɛ duuma ɛpɔbi? Ó lɔhi ŋ ma. Bēē má ācɛ a kéē lɔfu je piya ayikpo ku Ukraist gla. Umarki nōo wɛ ɔcɛ ō tɔɔna ipu éwo ɔhá, nōo yɔ Uburkina Faso a kahinii: “Igbalɛwa, ācɛ nɛ um gē gbɛla ku uwa géē jɛ gɔbu a, gē lɛ abɔ ci oklɔcɛ a. Amáŋ igbalɛwa ācɛ nɛ um gbɛla ka é gáā jɛ gɔbu lɛ a ŋ ma, gē ya lɔhi fiyɛ a. Ohigbu ɛnyā, um gáā le nwu ka ó géē lɔhi fiyɛ ku alɔ cɛ lɛ Alelekwu Ihɔ ku Ujehofa kóō bi alɔ jé ɔwɛ.”

19. Ɛgɛnyá nɛ alɔ cika ō bēē má ācɛ nōo lā ɛga nɛ alɔ gē tɔɔna a?

¹⁹ Eko aflɛyi a, ó lɔfu ya uwɔ bɛɛka ācɛ nɛ ɔkwɛyi he uwa ɔtu a i lɛwa ɛga nɛ a gē tɔɔna ŋ. Amáŋ blakwu ɔdā nɛ Ujisɔsi da ayikpo ku nu a. Ɔdɛhɔ a le jé ō ce ɛ. Ācɛ lɔfu piyabɔ klla je piya ayikpo ku Ukraist gla. Ujehofa gē má ácɛ nōo lɔfu je ayikpo ku Ukraist gla a, kē wɛ “agbénú.” (Uhág. 2:7) Ɔdaŋ ku alɔ gē má ācɛ ɛgɛ nɛ Ujehofa mla ujisɔsi gē ya a, ó géē ya ku alɔ jé odee lɛyikwu uwa mla ɔdā nōo géē he uwa ɔtu a. Alɔ i gáā bēē má uwa bɛɛka ācɛ nɛ alɔ i jé ŋ, amáŋ alɔ géē má uwa kéē lɔfu je piya ayinɛ alɔ ɛcɔbu gla.