1. Ocabɔ nyá nɛ Ujisɔsi le taajɛ lɛ ayikpo ku nu a, ɔdi néē kē ya a? (Má ifoto nōo yɔ iyɔbu a.)

ODUUDU eko nɛ Ujisɔsi yɔ ipu ɛcɛ a, ɛ̄jɛ̄ i jɛ ɔ ō yɔ i tɔɔna lɛ ācɛ ŋ. Ó klla leyice ka ācɛ géē jahɔ tu ɔ. Ó kē dɔka ku ayikpo ku nu kóō ya lɛ a duu. (Ujɔ́n. 4:​35, 36) Oduudu eko kpɛɛm nɛ Ujisɔsi yɔ mla ayikpo ku nu a, é tɔɔna mla ɔtu caca. (Ulúk. 10:​1, 5-11, 17) Abɔɔ é lɛ Ujisɔsi kwu klla kwu ɔ ŋmo a, ɔtu caca lɛyikwu uklɔ ku ɔna ō ta nɛ ayikpo ku nu lɛ a gbɔɔ ō waajɛ. (Ujɔ́n. 16:32) Amáŋ abɔɔ Ujisɔsi le heyi ŋma ɔlekwu a, ó ta uwa ɔtu kwu ɔtu kéē yɔ i lɛ uklɔ ku ɔna ō ta a ta aflɛyi. Abɔɔ ó kē le yɛ gā ɔkpanco a, é yuklɔ ku ɔna ō ta mla ɔtu caca nōo ya ku aolɛla ku uwa kéē gbɔɔ ō kpo ɛlā ce uwa kahinii: “Aá má ɛgɛnɛ̄ nɛ ɔdā nɛ̄ aá nwū ā le mu Ujerúsālɛm kwɛɛcɛ ā.”​—Ācot. 5:28.

2. Ɛgɛnyá nɛ Ujehofa hɔha ce uklɔ ku ɔna ō ta a ɛ ma a?

² Ujisɔsi ma ɔwɛ fu lɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist ku eko aflɛyi a ipu uklɔ ku ɔna ō ta néē ya a, Ujehofa kē ta uwa abɔ. Ohigbu ɛnyā, ācɛ alɛwa miyɛ ɛlā ku uwa. Ocabɔ mafu, ɛpleeko ku Upɛntikɔsi 33 Eko ku Ukraist a, ācɛ bɛɛka utajan ɛta (3,000) gáā lɛ ubatisim ya. (Ācot. 2:41) Amáŋ aluka ku Ācɛ O Yɛce Ukraist a i kwɛji abɔɔ ŋ, é klla gɔbu yɔ i nwune tōōtɔ̄ɔ̄ kpɔ. (Ācot. 6:7) Ujisɔsi klla le ka taajɛ ku ɛwa nɛhi ku ācɛ géē miyɛ ɛlā ɔkwɛyi a ɛpleeko amoomɛ a.​—Ujɔ́n. 14:12; Ācot. 1:8.

3-4. Ɔdiya nɛ uklɔ ku ɔna ō ta a i tɔɔtɛ ipu éwo ōhī ŋ ma, ɔdi nɛ alɔ kē gáā kɛla lɛyikwu ɔ ipu ikpɛyi ɛlā nyā a?

 ³ Ɛjɛɛji alɔ cika ō ceyitikwu, o ya ɛɛ ku ɛ̄jɛ̄ kóō hii jɛ alɔ ipu uklɔ ku ɔna ō ta a ŋ. Ipu éwo ōhī, ɛnyā tɔɔtɛ ō ya. Ɔdiya a? Ohigbu ka ācɛ alɛwa gē gweeye ō klɔcɛ ku Ubáyíbu, eko duuma néē lɛ ācɛ Ocijali má! Amáŋ ó kéē lɛ ipu éwo ōhī, nóō gē lɔnɔ tu ācɛ o tɔɔna ɛlā Ɔwɔico nɛhi ohigbu ka é gē má ācɛ ɔlɛ, eko néē yɔ i yuklɔ ku ɔna ō ta ŋ. Ekoohi ācɛ néē má ɔlɛ a i kéē lɛ ɛlā wu Ubáyíbu ŋ.

⁴ Ɔdaŋ ku a lā ipu éwo nɛ uklɔ ku ɔna ō ta gē lɔnɔ nɛhi, aɛlā ɛyɛɛyɛyi nōo yɔ ipu ikpɛyi ɛlā nyā lɔfu ta uwɔ abɔ. Alɔ géē kɛla lɛyikwu aɔdā nɛ ācɛ ōhī ya, o ya ɛɛ kéē má ācɛ alɛwa tɔɔna lɛ uwa a. Alɔ klla géē kɛla lɛyikwu ɔdā nōo ya nɛ alɔ i cika ō cɛ lɛ ɛ̄jɛ̄ jɛ alɔ ŋ, ɔdaŋ ku ācɛ jahɔ amāŋ ka é jahɔ ŋ ma.

5. Unwalu ɛyɛɛyɛyi nyá nɛ ayinɛ alɔ alɛwa gē má a?

⁵ Ó yɔ i lɔnɔ tōōtɔ̄ɔ̄ lɛ ayinɛ alɔ alɛwa, ō má ācɛ ɔlɛ eko néē yɔ i yuklɔ ku ɔna ō ta. Ōhī ku alɔ lā ɛga nɛ ācɛ o gbaajɛ alɛwa yɔ, amāŋ ka ɛga nɛ ɔlɛ nōo lɛ ugeti yɔ nɛ ācɛ o gbaajɛ klla gē ba ɔlɛ a. Ɛga ɛgɛnyā, ó lɛ ɔcogbaajɛ nóō gē cɛ lɛ ācɛ behe gā odudɔlɛ a ŋ, ɔdaŋ ka ɔcɛ éyi ŋma ɔlɛ a i hi uwɔ ígwu gbɔbu ŋ. Ó kē lɛ ɛga ōhī nɛ ayinɛ lɔfu yɛ ŋma ɔlɛ gā ɔlɛ, nɛ ɔcɛ duuma i gáā junwalu lɛ uwa ŋ. Amáŋ é gē má ācɛ ɔlɛ nwune ŋ. Ó klla lɛ ayinɛ nōo gē tɔɔna ipɔlɛ nɛ ācɛ i lā nwune ŋ. Ayinɛ nōo yɔ ɛga ɛgɛnyā a lɔfu yɛ gā ɛga ō ligbo nɛhi ō gā má ɔcɛ éyi, amáŋ ó kóō lɔfu yɔ ɔlɛ ŋ! Ɔdaŋ ku alɔ yɔ ipu ɛdɔ āhɔ̄ ɛgɛnyā, ɛ̄jɛ̄ kóō hii jɛ alɔ ŋ. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu ya o ya ku alɔ lɛ unwalu ɛgɛnyā yale, cɛɛ ku alɔ kɛla lɛ ācɛ nwune fiyɛ a?

6. Ɛgɛnyá nɛ ācɛ tɔɔna ɛlā Ɔwɔico lɛbɛɛka ācɛ o ɛbeenyi a?

⁶ Ujisɔsi lɛ uklɔ ku ɔna ō ta a, gbla uklɔ ku ɔcɛ ō kwu ɛbeenyi. (Umák. 1:17) Ekoohi ācɛ o kwu ɛbeenyi gē yuklɔ ɛ̄cī alɛwa, amáŋ é gē má ɛbeenyi ekponu kwu ŋ. Naana a, ɛ̄jɛ̄ i gē jɛ uwa ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma é gē je eko mla ɔwɛ néē gē kwu ɛbeenyi a piyabɔ. Alɔ lɔfu ya opiyabɔ ɛgɛnyā ipu uklɔ ku ɔna ō ta ku alɔ duu. Ku alɔ leyi yɛ aɔdā ōhī nɛ alɔ lɔfu ya a.

7. Olɔhi nyá lɔfu bɛɛcɛ ɔdaŋ ku alɔ gē bi eko ɛyɛɛyɛyi le tɔɔna a?

⁷ Ceyitikwu gā ɛgiyi ācɛ eko ɛyɛɛyɛyi. Alɔ géē lɔfu má ācɛ alɛwa ɔlɛ ō tɔɔna lɛ uwa gla, ɔdaŋ ku alɔ gē gā ɔlɛ uwa eko néē lɔfu yɔ ɔlɛ a. Ó wɛ ɔkwɛyi ka ācɛ gē gā ɛga ɛyɛɛyɛyi ekoohi, amáŋ ó lɛ eko néē gē yɔ ɔlɛ piii! Ayinɛ alɔ alɛwa gē tɔɔna ɔlɛɛnɔ amāŋ ɔnɔɔnɛ ohigbu ka é gē má ācɛ eko ɔɔma fiyɛ. Olɔhi ku ɛnyā a wɛ ku aondu ɔlɛ a géē dēē mlɛnyɔ, klla le tutu ō kɛla ɛpleeko ɔɔma. Amāŋ, a lɔfu ya ɔdā nɛ ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ éyi nōo lé ka David gē ya a. Ó ka ɔdaŋ ku aa tɔɔna yɛɛ, anu mla ɔcɛ nōo yɔ i tɔɔna mla ɔ a gē cigbihi gā ɔlɛ néē má ācɛ duuma aflɛyi ŋ ma. Ó kahinii: “Ó gē hɛ um idaago, ɛgɛ nɛ um gē má ācɛ ɔlɛ nwune lɛ eko duuma nɛ alɔ le cigbihi a.” *

8. Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu bi ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ɔ̄cokóītá 11:6 a, le yuklɔ ipu uklɔ ku ɔna ō ta a?

⁸ Ɛ̄jɛ̄ i cika ō jɛ alɔ ŋ. Ɔɔma nɛ ikpɛyi ɛlā ku oklɔcɛ nyā kē yɔ i nwu alɔ a. (Jé Ɔ̄cokóītá 11:6.) David nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a i cɛ lɛ ɛ̄jɛ̄ jɛ ɔ ŋ. Ó lɛ ɔlɛ éyi nɛ ó nyɔ igbalɛwa nɛ ó má ondu ɔlɛ a ŋ, amáŋ igbihaajɛ ó gáā lɛ ondu ɔlɛ a má. Adā a gweeye klla dɔka ō klɔcɛ ku Ubáyíbu. Adā klla da ɔ kahinii: “N humayi lā amu bɛɛka ihayi ahata (8) ɛ, amáŋ, Ɔcɛ Ocijali Ku Ujehofa duuma i wa ɔlɛ um ɛ ŋ.” David kahinii, “Ɔdaŋ ku a cɛ lɛ ɛ̄jɛ̄ kóō jɛ uwɔ  ŋ, nɛ a gē cigbihi nyɔ jāā gbeeko nɛ a lɛ ācɛ a má ɔlɛ, igbalɛwa é gē jahɔ lɛ ɛlā nɛ a lɛ ō da uwa a.”

9. Ɛgɛnyá nɛ ayinɛ alɔ ōhī ceyitikwu o ya kéē tɔɔna lɛ ācɛ nōo gē lɔnɔ ō má ɔlɛ a?

⁹ Lɛ ɛga o tɔɔna ɔhá jama. O ya ɛɛ kóō tɔɔtɛ lɛ ayinɛ alɔ kéē má ācɛ nóō gē tɔɔtɛ ō má ɔlɛ ŋ ma, é lɛ ɛga néē gē tɔɔna a piyabɔ. Ocabɔ mafu, ɛga nɛ ɔlɛ nɛhi nɛhi yɔ nóō gé tɔɔtɛ o tɔɔna ŋma ɔlɛ gā ɔlɛ ŋ ma, ayinɛ alɔ gē bi ukarti mla ō tɔɔna ipu ulayi le yɛ uwa. Ɛnyā gē cɛ lɛ ayinɛ alɔ tɔɔna lɛ ācɛ néē géē yɛ i má gla ŋ ma. Ɔdā ɔhá wɛ kahinii, ayinɛ alɔ alɛwa le má ɛɛ ka ācɛ gē dɔka ō kɔka amāŋ miyɛ ɔkpá ɛga o hiija, olihi mla aɛga nɛ ācɛ gē je odee lá. Floiran, nōo wɛ ɔcoleyikwu usɛkut ipu éwo ku Bolivia a kahinii: “Alɔ gē gā olihi mla ɛga nɛ ācɛ gē je odee lá ɛpla oje 1 gā oje 3 ku ɔlɛɛnɔ, ɛpleeko nɛ ācɛ i gē gā lá odee lɛ a ŋ ma. Alɔ gē kɔka mla uwa lɔɔlɔhi klla gē gbɔɔ o klɔcɛ ku Ubáyíbu duu.”

10. Ɔwɛ ɔhá nyá nɛ a lɔfu bi le tɔɔna lɛ ācɛ a?

¹⁰ Bi ɔwɛ ɔhá le yuklɔ. Alɔ je ɔ ka ó lɛ ɔcɛ éyi nɛ a yɔ i ceyitikwu ku a lɛ ɔ má, o ya ɛɛ ku a lɛ ɛlā ka lɛ ɔ piii. A yɛ gā ɔlɛ nu eko ɛyɛɛyɛyi ɛ, amāŋ a má ɔ ɔlɛ ŋ. Ó lɛ ɔwɛ ɔhá nɛ a géē le tɔɔna lɛ ɛdɔ ku ɔcɛ ɛgɔɔma gla a? Katarína, ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi kahinii, “N gē ta uleta fu ācɛ nɛ um gē ceyitikwu ku um má, amáŋ nɛ um gē má uwa ɔlɛ ŋ ma. N gē ta tu ipu uleta a ɔdā nɛ um géē yɛ i da uwa, ɔdaŋ ku alɔ le má eyī caa a.” Ɔdi nɛ alɔ nwu ŋma ɛlā nyā a? Ceyitikwu ku a bi ɔwɛ éyi amāŋ ɔhá le kɛla Ɔwɔico lɛ ācɛ doodu, abɔ a yɔ i yuklɔ ku ɔna ō ta ku uwɔ a.

11. Ɔdiya nɛ ācɛ ōhī i dɔka ō po ɛlā ku alɔ ŋ ma?

¹¹ Ācɛ ōhī i gē dɔka ō po ɛlā ku alɔ ŋ. É gbɛla ku aa cɛgbá ō jé lɛyikwu Ɔwɔico amāŋ Ubáyíbu ŋ. É kpɔtuce Ɔwɔico ŋ, ohigbu ka é má ku ācɛ yɔ i má ōwē nɛɛnɛhi. É dɔka ɛlā ku Ubáyíbu ŋ. Ohigbu ka aotrɛyi ku ɛga ō gba ɛ̄gbā nōo ku aa gē lɛyitaajɛ lɛ Ubáyíbu a, gē ya aɔdā obɔbi alɛwa. Ācɛ ōhī kē yɔ i gbɛla lɛyikwu uklɔ ku uwa, apɔlɛ ku uwa amāŋ unwalu néē lɛ a. É gbɛla ka Ubáyíbu ta uwa abɔ ɔwɛ duuma gla ŋ. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā lɛ eeye kpɔ ɔdaŋ ku ācɛ nɛ alɔ yɔ i tɔɔna lɛ uwa a, gbɛla ku ɛlā ku alɔ i cɛgbá ŋ ma?

12. Ɛgɛnyá nɛ ɛlā nōo yɔ ɔkpá ku Ācɛ Ufílipāyi 2:4 a, lɔfu ta alɔ abɔ a?

¹² Mafu ku a lɛ ɛlá wu ācɛ ɔhá. Ācɛ alɛwa nōo ta ō jahɔ lɛ ɛlā ku alɔ aflɛyi a gbɔɔ ō jahɔ igbihaajɛ, abɔɔ é gáā le má ka alɔ lɛ ɛlā wu uwa ɔkwɔɔkwɛyi a. (Jé Ācɛ Ufílipāyi 2:4.) Ocabɔ mafu, Udefidi nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a kahinii, “Ɔdaŋ ku ɔcɛ da alɔ ka anuɔ i dɔka ō po ɛlā ku alɔ ŋ, alɔ kwu Ubáyíbu amāŋ ɔkpa ku alɔ i ta ipu ɛkpa cɛɛ alɔ da ɔ kahinii: ‘Ɔdi nɛ alɔ kē ya nōo ya nɛ a ka anɔɔ i je ahɔ̄ tu alɔ ŋ ma.’” Ācɛ gē jé fiya ɔdaŋ ku ācɛ lɛ ɛlá wu uwa ɔkwɔɔkwɛyi. E lɔfu je mlanyi ɛlā nɛ alɔ ka pii a, amáŋ é géē blakwu ɛgɛ nɛ alɔ ya ku ɔtu kóō ya uwa a. Ɔdaŋ ku ācɛ i kóō dɔka ku alɔ tɔɔna lɛ uwa ŋ naana, uce ō ya ku alɔ mla ɛgɛ nɛ alɔ ya eyī ku alɔ a, lɔfu mafu ku alɔ lɛ ɛlá wu uwa.

13. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā piya ɛlā ku alɔ abɔ, kóō he eyeeye ku ācɛ nɛ alɔ gē tɔɔna lɛ uwa a ɔtu a?

¹³ Alɔ gē mafu ku alɔ lɛ ɛlá wu ācɛ ɔdaŋ ku alɔ lɛ ɛlā nɛ alɔ gáā ka gbɔbu a piyabɔ, gā ɔwɛ nōo géē lɔfu he aondu ɔlɛ a ɔtu. Ocabɔ mafu, ó lɛ ɔdā duuma nɛ alɔ má nōo mafu ka ɔcɛ ɔɔma lɛ ayi? Adā mla ɛ́nɛ́ a lɔfu dɔka ukɔ́ lɛyikwu ɛgɛ néē géē bi ayipɛ ɔlɛ uwa jɛ. Bɛɛka ō dɔka ukɔ́ lɛyikwu ɛgɛ nɛ ācɛ géē lɛ eeye fiyɛ ipu apɔlɛ ku uwa. Alɔ má igodo alɛwa kwu ɔwɛ ku uwa a? Alɔ lɔfu kɛla lɛyikwu ɔdā obɔbi nɛ ācɛ yɔ i ya a, mla ɛgɛ nóō gē ce ufi tu ācɛ iye a. Ɔcɛ ɔɔma lɔfu gweeye ō po ka aɔdobɔbi nōo yɔ i ya a lɛ oŋmɛyi. Eko duuma nɛ a lɛ ācɛ má nōo dɔka ō jahɔ, ta uwa abɔ kéē má ka ukɔ́ ku Ubáyíbu ta uwa abɔ gla. Katarína, nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a kahinii, “N gē gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ubáyíbu ta um abɔ ipu oyeeyi ku um ɛ ma.” Ɛnyā mafu ku Katarína kpɔtuce ɛlā nɛ ó yɔ i ka a, ācɛ nɛ ó kē yɔ i kɛla mla uwa a kē i má ɛnyā peee.

14. Oŋma ɛlā nɛ ɔkpá ku Aíita 27:17 ka a, ɛgɛnyá nɛ ācɛ nōo gē tɔɔna tɔha lɔfu ta iyi uwa abɔ a?

¹⁴ Miyɛ otabɔ ŋma ɛgiyi ācɛ ɔhá. Upɔlu nwu  Utimoti ɔwɛ nɛ ó géē tɔɔna klla nwu ācɛ ɛlā a. Ó kē da Utimoti kóō nwu ācɛ ɔhá, ɔdā ekponu nɛ ó nwu ŋma ɛgiyi nu a. (1 Ukɔ́r. 4:17) Bɛɛka Utimoti a, alɔ nwu ɛlā ŋma ɛgiyi ācɛ ojikoko nōo yɔ ipu ujɔ ku alɔ a gla. (Jé Aíita 27:17.) Ku alɔ leyi ye ocabɔ ku ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ Shawn. Aflɛyi a, ó tɔɔna ipu ɔlɛ éyi nɛ ācɛ nōo yɔ abɔɔ a dɔka ɔwɛ ogbɛgba ku uwa nɛhi. Ɔdi nɛ ó ya o ya ɛɛ kóō lɛ eeye kpɔ a? O kahinii: “Eko duuma nóō tɔɔtɛ, ami mla ɔcɛ éyi gē nyɔ i tɔɔna a. Alɔ gē bi eko nɛ alɔ gē le ŋma ɔlɛ éyi gā ɔhá a, gē da iyi alɔ ɛga nɛ alɔ géē ya lɔhi fiyɛ a. Ekoohi, alɔ gē kɛla lɛyikwu ɛlā nɛ ɔcɛ nɛ alɔ má a ka a mla ɛgɛ nɛ alɔ toohi lɛ a. Cɛɛ alɔ lɛ ɛlā ka lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ géē toohi olɔhi fiyɛ igbɔha, nɛ ɔcɛ ɔhá lɛ ɛlā ekponu ɔɔma ka.”

15. Ɔdiya nɛ ɔkɔ ō gba cɛgbá nɛhi ipu uklɔ ku ɔna ō ta a?

¹⁵ Gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō ta uwɔ abɔ. Ba Ujehofa kóō ta uwɔ abɔ eko duuma nɛ a yɔ i yuklɔ ku ɔna ō ta. Alɔ cɛgbá alelekwu ihɔ ku nu ipu ɔdā doodu nɛ alɔ gē ya a. (Aíjē 127:1; Ulúk. 11:13) Eko duuma nɛ a yɔ i ba Ujehofa ɛba ku odee ipu ɔkɔ ō gba, lɛ ɔdā ɔɔma cɔci. Ocabɔ, a lɔfu da ɔ kóō bi uwɔ gā ɛgiyi ɔcɛ nōo dɔka ō nwu ɛlā lɛyikwu ɔ, klla le tutu ō jahɔ a. Cɛɛ ku a yuklɔ nōo cɛtɔha mla ɔkɔ nɛ a gba a, oŋma lɛ ō tɔɔna lɛ ācɛ doodu.

16. Ɔdiya nóō cɛgbá ku alɔ ya oklɔcɛ ku abɔyi alɔ, o ya ku alɔ tɔɔna lɔɔlɔhi a?

¹⁶ Bēē lɛ eko taajɛ ya oklɔcɛ ku Ubáyíbu abɔyi uwɔ. Ubáyíbu kahinii: “Jɛ ɛga lɛ Ɔwɔicō kóō lɛ ɔwɛ nɛ̄ a gē gbɛlá ā pīyabɔ̄. Cɛ́ɛ́ a géē jé odúúdú aɔ́dā nēe lɔhi klla he Ɔwɔicō ɔtū a.” (Uróm 12:2) Eko duuma nɛ alɔ gē klɔcɛ, ó gē cɛ lɛ alɔ jé Ɔwɔico fiyɛ otɛtɛ. Ɛnyā géē ya eko duuma nɛ alɔ kɛla lɛ ācɛ lɛyikwu ɔ, é géē má ku alɔ kpɔtuce ɛlā nɛ alɔ yɔ i ka a ɔkwɔɔkwɛyi. Katarína, nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a kahinii: “Ó gboji lɛ a ŋ, n gáā le má ka um cika ō ya, ku ɔtu nɛ um kpoce aɛla okpɔcii ku Ubáyíbu a kóō lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Ɛnyā ya n gáā Iɛ oklɔcɛ ya lɔɔlɔhi lɛyikwu aɔdā ɛta. Aflɛyi, ka ɔcɛ éyi yɔ nōo Ya ɛjɛɛji odee, ɔmpa, ka Ubáyíbu wɛ ɛlā ku Ɔwɔico ɔkwɔɔkwɛyi, ɔmɛta, ka Ɔwɔico lɛ ɔwa nóō gē bi le yuklɔ icɛ.” Katarína ka ɔklɔcɛ nóō ya abɔyi nu a, ya ku ɔtu okpoce ku nu kóō lɔfu klla ya ku eeye ku nu kóō nwune tōōtɔ̄ɔ̄.

17. Ɔdiya nɛ Ujisɔsi i cɛ lɛ ɛ̄jɛ̄ jɛ ɔ ipu uklɔ ku ɔna ō ta ŋ ma?

¹⁷ Ujisɔsi i cɛ lɛ ɛ̄jɛ̄ jɛ ɔ ŋ, naana nɛ ācɛ ōhī ta ō jahɔ ta ɔ a. Ɔdiya a? Ohigbu ka ó jé ka ācɛ alɛwa dɔka ō nwu ɛlā ɔkwɛyi a, ó kē le tutu ō ta uwa abɔ ɛgɛ nɛ ɔfu ku nu jɛ ɔ lɛ a. Ó jé ka ācɛ ōhī nōo ta ō jahɔ eko aflɛyi a, lɔfu jahɔ igbihaajɛ gla. Leyi yɛ ocabɔ ku ɔdā nōo ya ipu apɔlɛ ku nu a. Ipu ihayi ɛta ce ɔya ɛhɛlii nɛ Ujisɔsi bi le yuklɔ ku ɔna ō ta a, ayinɛ ku nu duuma i yɛce ɔ ŋ. (Ujɔ́n. 7:5) Amáŋ abɔɔ Ujisɔsi le heyi ŋma ɔlekwu a, ɛjɛɛji uwa gā gbɔɔ ō yɛce ɔ.​—Ācot. 1:14.

18. Ɔdiya nɛ alɔ cɛgbá ō gɔbu yɔ i tɔɔna a?

¹⁸ Alɔ i jé ācɛ piii nōo lɔfu wa gáā jé ɛlā ɔkwɛyi, nɛ alɔ yɔ i nwu ācɛ ŋma ipu Ubáyíbu a ŋ. Ó wɛ ɔkwɛyi ka ó lɛ ācɛ ōhī nōo lɔfu miyɛ ɛlā ɔkwɛyi gbɔbu lɛ ācɛ ɔhá. Ācɛ ōhī nɛ ó dɔka ō jɔhɔ tu alɔ gbɔbu ŋ ma, a jé ŋ oŋma lɛ uce olɔhi ku alɔ néē má a, é lɔfu gbɔɔ ō jahɔ tu alɔ amáŋ gbɔɔ ō “tá Ɔwɔicō ahínyá.”​—1 Upít. 2:12.

19. Ɔdi nɛ ɔkpá ku 1 Ācɛ Ukɔ́rīnti 3:​6, 7, nwu alɔ lɛyikwu uklɔ ku ɔna ō ta ku alɔ a?

¹⁹ Abɔɔ alɔ yɔ i nyi ikpo ku Ɛlā Ɔwɔico klla  yɔ i wu eŋkpɔ tu ɔ a, alɔ cɛgbá ō bla piii ka Ɔwɔico gē ya kóō jɛ a. (Jé 1 Ācɛ Ukɔ́rīnti 3:​6, 7.) Getahun, ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ nōo lā Ethiopia a kahinii: “O fiyɛ ihayi ofu (20) nɛ ami foofu um wɛ Ɔcɛ Ocijáli ku Ujehofa ɛga nɛ um lā a. Amáŋ babanya, ācɛ ō tɔɔna ɛlā Ɔwɔico 14 yɔ amu a. Ācɛ igwɛɛta ku uwa lɛ ubatisim ya ɛ, ɔnyā um mla ayipɛ ɔlɛ um ɛta wɛ ipu uwa. Ɔɔma lé ka ācɛ nōo gē wā ōjila ku ujɔ ku alɔ eko doodu a wɛ ofu cigwɛɛpa (32).” Getahun gweeye nɛhi abɔɔ o gɔbu yɔ i tɔɔna klla yɔ i gbeyi, ku Ujehofa kóō pi ācɛ nōo dɔka ō jé ɔkwɔɔkwɛyi a wa ipu ɔwa ku nu!​—Ujɔ́n. 6:44.

20. Ɔwɛ ɛgɛnyá nɛ alɔ lɛbɛɛka ācɛ o hɛ ācɛ ta a?

²⁰ Ujehofa gē má ɛjɛɛji ācɛ ka é cɛgbá lɛ ɔ. Ó lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga je lɛ alɔ ō yuklɔ tɔha mla Ɔyi nu, ku alɔ nyɔ gā ipu oduudu ɛcɛ gáā hi ācɛ igwu gē lɛ ɔ, gbɔbu ɛɛ ku oŋmɛyi ku ɛcɛ nyā kóō wa. (Uhág. 2:7) Uklɔ ku alɔ lɛbɛɛka uklɔ kóō nya oyeeyi ku ācɛ ta a. Alɔ kē lɛbɛɛka ācɛ néē tɛhɔ ō nyɔ gáā hɛ ācɛ ta ŋma ipu ukpa a. Naana nɛ ó wɛ o ligii ku ācɛ ŋma ipu ígwu a gáā nya oyeeyi ku ācɛ ta a, ɛjɛɛji ígwu a yuklɔ o cɛgbá nɛhi. Ɛgɔɔma nóō lɛ mla uklɔ ku ɔna ō ta a duu a. Alɔ i jé ācɛ ɛmula nōo lɔfu nyata ŋma ipu ɛcɛ ku Ebilii nya gla kpɔ ɛ ŋ. Amáŋ Ujehofa lɔfu bi oduuma ku alɔ le ta uwa abɔ gla. Andreas, nōo lā ipu éwo ku Bolivia a kahinii: “Ɔcɛ duuma nōo lɛ ɛlā ku Ubáyíbu nwu gáā lɛ Ubatisim ya, n gē má ɔ ka otabɔ nɛ ācɛ alɛwa gē je lɛ ɔ a ya ɔ tɔɔtɛ lɛ ɔ a.” Alɔ gɔbu yɔ i mafu uce ō ya ɛgɛnyā ipu uklɔ ku ɔna ō ta ku alɔ. Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, Ujehofa géē hɔha ce alɔ, alɔ klla géē lɛ eeye nɛhi ipu uklɔ ku ɔna ō ta a.