1. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Umátiyu 24:9 ka a, ɔdiya nōó cika ō hɛ alɔ idaago eko nɛ ācɛ ku ɛcɛ yɔ i wɔtu alɔ ŋ ma a?

UJEHOFA ya alɔ ku alɔ mafu ihɔtu lɛ ācɛ ɔhá, klla dɔka kéē yihɔtu alɔ duu. Ohigbu ɛnyā eko duuma nɛ ɔcɛ gē wɔtu alɔ, ó gē kwu alɔ iyē nɛhi klla i ya ka alɔ yuufi. Ocabɔ mafu, ɔyinɛ alɔ nɔnya Georgina nōo lā ipu éwo ku Europe a kahinii: “Eko nɛ um wɛ ihayi 14 a, ɛ́nɛ́ um gē wɔtu um nɛhi ohigbu ka um gē gba Ujehofa ɛ̄gbā. Ɔtu le biya gā um nɛhi klla ya um bɛɛka ami ofoofunu yɔ a, ohigbu ɛnyā n gbɔɔ ō gbɛla bɛɛka um wɛ ɔcɛ obɔbi a.” * Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ Danylo kahinii: “Eko nɛ aicɔɔja fiyɛ um odee, ca um ɛca klla da um kéē géē ya um ɔdobɔbi, ohigbu ku um wɛ ɔcɛ Ocijáli Ku Ujehofa a, ufi mla uweyi lɛ um kwu.” Ɛdɔ iwɔtu ɛgɛnyā gē kwiiye nɛhi, amáŋ ó hɛ alɔ idaago ŋ. Ujisɔsi le ka gbɔbu ka ācɛ géē wɔtu alɔ.—Jé Umátiyu 24:9.

2-3. Ɔdiya nɛ ācɛ gē wɔtu ācɛ doodu nōo yɛce Ujisɔsi a?

² Ācɛ ku ɛcɛ nyā gē wɔtu ācɛ doodu nōo gē yɛce Ujisɔsi a. Ɔdiya a? Lɛbɛɛka Ujisɔsi a, alɔ i “wɛ ákú ɛcɛ ā gɛ ŋ́.” (Ujɔ́n. 15:17-19) Ohigbu ɛnyā, naana nɛ alɔ gē lɛ ojilima ce igɔmɛnti ku ɛcɛ nyā a, alɔ i gē gba uwa amāŋ ɔdā duuma nōo kwɛyi uwa ɛ̄gbā ŋ. Ujehofa foofunu nɛ alɔ gē gba ɔ ɛ̄gbā a. Alɔ cɛ ka Ɔwɔico ofoofunu lɛ íkwu ō cɔcɛ́ ipu ɛcɛ nyā a, amáŋ Usetan mla ‘ayí’ nu ka Ɔwɔico i lɛ íkwu ɔɔma ŋ. (Ohút. 3:1-5, 15) Alɔ  gē tɔɔna ka Ajɔɔcɛ ku Ɔwɔico foofunu gáā ya unwalu ku alɛɛcɛ gla a, ó kē gáā gboji gɛ ŋ, Ajɔɔcɛ a géē ca oduudu ācɛ nōo gē ya ikpɛyi olɔfu ta ɔ a taajɛ. (Udán. 2:44; Mafú 19:19-21) Olɛhɔ nyā wɛ ɔkoolɔhi lɛ ācɛ nōo gē ta iyi uwa waajɛ a, amáŋ ó wɛ ɔka obɔbi lɛ ācɛ ō bɔbiipu a.—Aíjē 37:10, 11.

³ Ācɛ klla gē wɔtu alɔ ohigbu ku alɔ gē lɛyitaajɛ lɛ aíne ku Ɔwɔico. Ɔdā nɛ Ɔwɔico ka ɔ wɛ ɔdā ō lɔhi mla ɔdobɔbi a, wɛ ɛyɛɛyi gwu ɔdā nɛ ācɛ ku ɛcɛ gē ka, ka ɔ wɛ ɔdā olɔhi mla ɔdobɔbi a ta. Ocabɔ mafu, ācɛ alɛwa icɛ cɛtɔha mla auce obɔbi nɛhi nōo lɛbɛɛka aku ācɛ Usɔdɔm mla Ugomora nɛ Ɔwɔico cataajɛ a! (Ujúd 7) Ohigbu ku alɔ gē yɛce aíne ku Ubáyíbu lɛyikwu auce obɔbi nyā a, ācɛ alɛwa gē yɛhɛ tu alɔ klla gē má alɔ ku alɔ i wɛ ācɛ nōo gē cɛtɔha mla odee ŋ!—1 Upít. 4:3, 4.

4. Auce ō ya nyá gē ta alɔ abɔ lɔfu iyē eko nɛ ācɛ yɔ i wɔtu alɔ a?

⁴ Ɔdi gáā ta alɔ abɔ lɔtu eko duuma nɛ ācɛ yɔ i wɔtu alɔ, klla yɔ i ca alɔ ɛca a? Alɔ cɛgbá ō lɛ ɔtu okpoce olɔfu ka Ujehofa géē ta alɔ abɔ. Bɛɛka ɔkplɛfu a, ɔtu okpoce ku alɔ lɔfu “nyí ɔlá kú ɔyí ō cɔ̄lá nɛ̄ ebilíi ī tá” lɛ alɔ a. (Āfi. 6:16) Amáŋ, alɔ cɛgbá ɔdā ɔhá fiyɛ ɔtu okpoce. Alɔ cɛgbá ihɔtu. Ɔdiya? Ohigbu ka ihɔtu gē ya ku alɔ ‘kpɔ́tūfúúlú lɛyíkwu ācɛ ŋ.’ Ó gē ciibu klla gē lɔtu ɔdā ō kwiiye doodu. (1 Ukɔ́r. 13:4-7, 13) Babanya, alɔ má ɛgɛ nɛ ihɔtu ō lɛ lɛ Ujehofa, ayinɛ alɔ, mla aolɛla ku alɔ a géē ta alɔ abɔ yɔ i lɔtu eko nɛ ācɛ yɔ i wɔtu alɔ a.

5. Ɔdi nɛ Ujisɔsi ya ohigbu ka ó yihɔtu Adā nu a?

⁵ Otu gbɔbu ɛɛ ku aolɛla ku Ujisɔsi kéē ŋmo a, ó da ayikpo ku nu nōo yɔ mla ɔ gā ajaajɛ a kahinii: “N géē yá ɔdā nɛ̄ Ádā ā tíne ka n yá ā, cɛ́ɛ́ kú ācɛ kéē le jé ka n yíihɔtū tá Ádā um.” (Ujɔ́n. 14:31) Ihɔtu nɛ Ujisɔsi lɛ lɛ Ujehofa a ta ɔ abɔ kóō lɔtu ojama alɛwa. Ihɔtu nɛ alɔ lɛ lɛ Ujehofa a lɔfu ta alɔ abɔ lɔtu ojama alɛwa duu.

6. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Ācɛ Uróm 5:3-5 ka a, ɛgɛnyá nɛ ɔtu gē ya ācɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā lɛ, lɛyikwu ō lɔtu iwɔtu ŋma ɛgiyi ācɛ ku ɛcɛ a?

⁶ Ihɔtu nɛ ācɛ ō gba Ujehofa lɛ lɛ ɔ a, gē ta uwa abɔ kéē lɔtu o ya ŋmo. Ocabɔ mafu, eko nɛ igɔmɛnti ku ācɛ Ujiyu je ɔ́da lɛ acocɛhɔ ku Ujisɔsi kéē lɛ abɔ ci uklɔ ku ɔna ō ta a, ihɔtu néē lɛ lɛ Ujehofa a ya kéē toohi kahinii: “Ɔwɔicō nɛ̄ alɔ géē pó ɛlā kú nū fíyɛ́ ákú alɛɛcɛ á.” (Ācot. 5:29; 1 Ujɔ́n. 5:3) Ihɔtu olɔfu ɛgɛnyā yɔ i ta ayinɛ alɔ nɛ igɔmɛnti yɔ i ya uwa ŋmo icɛ a abɔ, kéē lɔtu klla hayi kpaakpa. Eko duuma nɛ ācɛ yɔ i wɔtu alɔ, abɔ i gē hɛ alɔ iyē ŋ, ikɔkɔ ɔɔma alɔ gē gweeye.—Ācot. 5:41; jé Ācɛ Uróm 5:3-5.

7. Ɔdi nɛ alɔ gáā ya eko nɛ ācɛ apɔlɛ ku alɔ yɔ i wɔtu alɔ a?

⁷ Eko duuma nɛ ācɛ apɔlɛ ku alɔ piii gbɔɔ ō wɔtu alɔ, ɛnyā lɔfu lɔnɔ tu alɔ nɛhi ō lɔtu ku nu. Eko nɛ ācɛ apɔlɛ ku alɔ má ka alɔ tine ō nwu ɛlā ɔkwɛyi lɛyikwu Ujehofa, ōhī ku uwa gē gbɛla ka é lɛ alɔ plla ɛ. Ōhī ku uwa kóō gē gbɛla ka alɔ gbɔɔ ō jɛɛlɛ ɛɛ. (Klla má Umáki 3:21.) Ɛnyā lɔfu ya kéē wɔtu alɔ bɔbi bɔbi. Uce obɔbi nyā i cika ō hɛ alɔ idaago ŋ. Ujisɔsi kahinii: “Aólɛlā obɔ̄bí nɛ̄hi fíyɛ́ dúú kú ɔ̄cɛ géē wɛ ācɛ ɔlɛ́ nū piíí.” (Umát. 10:36) Naana nɛ ācɛ apɔlɛ ku alɔ gē wɔtu alɔ a, alɔ i gē wɔtu uwa ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, abɔɔ ihɔtu nɛ alɔ lɛ lɛ Ujehofa yɔ i nwune tōōtɔ̄ɔ̄ a, ɛgɔɔma nɛ alɔ gáā yihɔtu ācɛ ɔhá duu a. (Umát. 22:37-39) Amáŋ, alɔ i gáā leyi gwu aíne mla aukɔ́ ku Ubáyíbu bonu, o ya ɛɛ ku alɔ ya ɔdā nōo he alɛɛcɛ ɔtu ŋ.

8-9. Ɔdi ta ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi abɔ kóō hayi kpaakpa naana nɛ ó má ojama nɛhi a?

⁸ Ó le tɔɔtɛ lɛ u Georgina nɛ alɔ kɛla lɛyikwu  ɔ gbɔbu a kóō hayi kli, naana nɛ ó yɔ i má o ya ŋmo nɛhi ŋma ɛgiyi ɛ́nɛ́ nu a. Georgina kahinii: “Ami mla ɛ́nɛ́ um gbɔɔ ō klɔcɛ ku Ubáyíbu tɔha mla Ācɛ Ocijali eko ekponu a. Amáŋ, igbihi ɔya ɛhili nɛ um dɔka ō gbɔɔ ō gā ōjila a, uce ō ya ku ɛ́nɛ́ um kwu piyabɔ duudu. N gáā le jé kóō gē jé ɔkpá nɛ ācɛ nōo cigbihi kwu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa gē ya a, ó kē i bi ɛlā ɛkɛmgbɛ ku uwa le taafu mla um. Ó gē ca um ɛca, gē pi um inyilɛyi, gē lɛ abɔ wu um ɔkɔ klla gē kpo aɔkpá ku um bonu. Igbihi nɛ um kwu piya ihayi 15 a, n lɛ ubatisim ya. Abɔ ɛ́nɛ́ um dɔka ō ci um ŋma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā a, ó gáā kwu um bi gā ɛga néē gē kpo ayipɛ o ya ikpɛyi olɔfu ba. Ōhī ku uwa wɛ ācɛ ō gwa ɛcí obɔbi mla ācɛ nōo gē ya ɔdā obɔbi nɛhi. Ó gē tɔɔtɛ ō lɔtu ku o ya ŋmo ŋ, ofiyɛ duu ɔdaŋ kóō yɔ i wa ŋma ɛgiyi ɔcɛ nōo cika ō yihɔtu klla lɛ ɛlá wu uwɔ.”

⁹ Ɔdi ta u Georgina abɔ kóō lɔtu a? Ó kahinii: “Ɛ̄cī nɛ umama ku um gbɔɔ ō ya um ŋmo a, wɛ ɛ̄cī nɛ um je ɛjɛɛji Ubáyíbu jé mɛ a. N miyɛ cɛ ka um lɛ ɔkwɛyi a jé ɛ, n má ka um yɔ kwu Ujehofa ajaajɛ. N gē gbɔɔkɔ lɛ ɔ eko doodu, ó kē i po ɔkɔ ō gba ku um. Eko nɛ um lā mla umama ku um a, ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi hi um igwú wa ɔlɛ nu, alɔ kē klɔcɛ ku Ubáyíbu tɔha. Ɛpleeko ɔɔma, ayinɛ tu um ɔtu kwu ɔtu nɛhi. É kwu um piya ɔcɛ éyi ku apɔlɛ ku eyeeye ku uwa. Ó le ta um eyī peee, ka Ujehofa lɔfu fiyɛ ɔcɛ duuma nōo gē ya alɔ ŋmo a.”

10. Ɔdi nɛ alɔ kpɔtuce ka Ujehofa, Ɔwɔico ku alɔ géē ya eko doodu a?

¹⁰ Ɔcocɛhɔ Upɔlu ka ɔdā duuma “í lɔfú hɛ́ alɔ ŋmá ihɔtū kú Ɔwɔicō nōó mafú lɛ alɔ ŋmá ɛgiyí Ohɔ́nyɛtá Ujísɔ̄si, Óndú alɔ ā glá ŋ́.” (Uróm 8:38, 39) Ɔdaŋ ku alɔ kóō má owe naana, Ujehofa géē yɔ kwu alɔ eko doodu ō ta alɔ ɔtu lé klla lɛ ɔfu tu alɔ iyē. Ɛgɛ nɛ ocabɔ ku Georgina mafu lɛ alɔ a, Ujehofa gē bi ayinɛ ipu ujɔ le ta alɔ abɔ.

11. Ɛgɛnyá nɛ ihɔtu nɛ Ujisɔsi kɛla lɛyikwu ɔ ipu ɔkpá ku Ujɔ́ni 15:12, 13 a ta ayikpo ku nu abɔ a? Je ocabɔ mafu éyi.

¹¹ Otu gbɔbu ɛɛ ku Ujisɔsi kóō kwu a, ó ta ayikpo ku nu ɛlá kwu ɔ kéē yihɔtu iyi uwa. (Jé Ujɔ́ni 15:12, 13.) Ó jé ka ihɔtu ɔkwɛyi géē ta ayikpo ku nu abɔ kéē piya tɔha klla lɔtu iwɔtu ku ɛcɛ nyā. Leyi yɛ ocabɔ ku ayinɛ ipu ujɔ ku Utesalonika. Ŋma eko néē lɛ ujɔ a kwaajɛ a, é ya ayinɛ alɔ ŋmo. Naana kpɔ a, ayinɛ nōo yɔ abɔɔ a kwu piya ocabɔ olɔhi ku ācɛ nōo hayi  kpaakpa mla ācɛ nōo gē mafu ihɔtu. (1 Utes. 1:3, 6, 7) Upɔlu tu uwa ɔtu kwu ɔtu kéē “yá lɔhi fíyɛ́” ipu ō mafu ihɔtu. (1 Utes. 4:9, 10) Ihɔtu gē ya kéē ta ācɛ ō yuufi ɔtu kwu ɔtu klla ta ācɛ nōo cɛgbá otabɔ a abɔ. (1 Utes. 5:14) É yɛce ukɔ́ nɛ Upɔlu tu a. Ohigbu ɛnyā, ipu ɔkpá ɔmpa nɛ Upɔlu ta gē lɛ uwa abɔ ihayi éyi le yɛ a, ó da uwa kahinii: “Ɔwɛ nɛ̄ aá gē yíhɔtū tá iyī aá ā klla yɔ̄ ī lɔfú nɛ̄hi.” (2 Utes. 1:3-5) Ihɔtu néē lɛ a ta uwa abɔ kéē lɔtu ɛkɛma mla o ya ŋmo.

12. Ɛgɛnyá nɛ ayinɛ ipu éwo éyi mafu ihɔtu lɛ iyi uwa ɛpleeko ku ɛfu ō kpo a?

¹² Leyi yɛ ocabɔ ku Danylo nɛ alɔ kɛla ku nu gbɔbu a mla ɔnyā nu. Eko nɛ ɛfú nōo yɔ i kpo ipu éwo ku uwa le faajɛ igeli néē lā a, é yɔ i gā ōjila ku ujɔ kpɔ. É yɔ i tɔɔna ɛgɛ duuma néē ya gla a, klla yɔ i kɔ ɔdole néē lɛ a mla ayinɛ ipu ujɔ. Ɛ̄cī éyi, aicɔɔja nōo bi egbe gā ɔlɛ ku Danylo. Danylo kahinii: “É da um ka ami ɔ ka ka ami ɔ wɛ ɔcɛ Ocijali gɛ ŋ. Abɔɔ ń cɛ ŋ ma, é lɛ um ŋmo ije klla yɔ i ya ula bɛɛka é géē hɛ egbe kla um a, ŋma lɛ ō hɛ egbe gico. Gbɔbu ɛɛ kéē nyɔ a, é ku aa géē cigbihi wa i hɛ ɔnyā um baajɛ. Amáŋ ó gboji ŋ, ayinɛ gā kwu alɔ i kpo tu ugbɔ gā igeli ɔhá. Ń gáā mlanyi ihɔtu nɛ ayinɛ ɔɔma mafu lɛ alɔ a gboogboo gla ŋ. Eko nɛ alɔ faajɛ igeli ɛyipɛ a, ayinɛ nōo yɔ abɔɔ a je ɔdole lɛ alɔ klla ta um abɔ ka um lɛ ɔlɛ mla uklɔ lɛ! Ohigbu ɛnyā, igbihaajɛ ó gáā le tɔɔtɛ lɛ alɔ, ō miyɛ ayinɛ nōo kwiinya ɛfu wa abɔɔ a tu ɔlɛ alɔ duu.” Ocabɔ ɛgɛnyā gē mafu ka ihɔtu nɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist lɛ lɛ iyi uwa a, gē ta uwa abɔ lɔtu ku iwɔtu.

13. Ɛgɛnyá nɛ alelekwu ihɔ gē ta alɔ abɔ lɔtu ipu ɛ̄gbā ō gba ku alɔ lɛ Ujehofa, naana nɛ ācɛ gē wɔtu alɔ a?

¹³ Ujisɔsi da ayikpo ku nu kéē yihɔtu aolɛla ku uwa. (Umát. 5:44, 45) Ɛnyā tɔɔtɛ ō ya a? Ehee! Amáŋ, mla otabɔ ku alelekwu ihɔ ku Ɔwɔico alɔ ya ɔ gla. Ikpo ku alelekwu ihɔ ku Ɔwɔico kē lɛ ō ya mla ihɔtu, ɔtoole, ogbonɛnɛ, otɛyi waajɛ mla ō gbeyi cii. (Ugal. 5:22, 23) Auce ō ya nyā gē ta alɔ abɔ lɔtu ku iwɔtu. Ācɛ alɛwa nōo gē wɔtu alɔ gbɔbu a lɛ ɔtu ku uwa piyabɔ. Ɛnyā tɔɔtɛ ohigbu auce olɔhi nɛ ɔba, ɔnyā, ɔyi amāŋ aoladoogbe ku uwa nōo wɛ ācɛ o yɛce Ukraist mafu lɛ uwa a. Alɛwa ku uwa kóō kwu piya ayinɛ o he alɔ ɔtu ipu ujɔ duu ɛ. Ohigbu ɛnyā, ɔdaŋ kóō gē lɔnɔ ta uwɔ ō yihɔtu ku ācɛ nōo gē wɔtu uwɔ, ohigbu ku a gē gba Ujehofa ɛ̄gbā a, gbɔɔkɔ ku Ɔwɔico kóō je alelekwu ihɔ ku nu gā uwɔ.  (Ulúk. 11:13) Jé kpɔcii ka ɔdā olɔhi fiyɛ duu nɛ alɔ cika ō ya a, wɛ ō lɛyitaajɛ lɛ Ujehofa eko doodu.—Aíit. 3:5-7.

14-15. Ɛgɛnyá nɛ ɔkpá ku Ācɛ Uróm 12:17-21 ta u Yasmeen abɔ kóō mafu ihɔtu lɛ ɔba nu, naana nɛ ó yɔ i ya ɔ ŋmo a?

¹⁴ Leyi yɛ ocabɔ ku ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nɛ iyē nu lé ka u Yasmeen a. Eko nɛ ó kwu piya éyi ku Ācɛ Ocijáli Ku Ujehofa a, ɔba nu gbɛla kéē lɛ ɔ plla ɛ, ohigbu ɔɔma ó ceyitikwu ya kóō lɛ ɔ ci ŋma ō gba Ɔwɔico ɛ̄gbā. Ɔba nu ca ɔ ɛca klla da aɔmaapu nu, adā éyi nōo wɛ otrɛyi ku icɔɔci mla ɔcɛ ō ya imaabɔ éyi, kéē tu ɔ ufi ka é géē ya ɔ ɔdobɔbi ohigbu kóō lɛ apɔlɛ ku nu cataajɛ. Ɔba nu klla ca ayinɛ ɛca klla dɛgba tu uwa ipu ōjila ku ujɔ éyi! Yasmeen gē jikwu igbalɛwa ohigbu aɔdā obɔbi néē yɔ i ya ɔ a.

¹⁵ Ipu Agbla ku Ajɔɔcɛ, ayinɛ ku Yasmeen ipu ujɔ nōo wɛ apɔlɛ ku nu a ta ɔ ɔtu lé klla lɔfu tu ɔ iyē. Anyakwɔcɛ ku ujɔ da ɔ kóō bi ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uróm 12:17-21 (Jé.) a le yuklɔ. Yasmeen kahinii: “Ó tɔɔtɛ ŋ, amáŋ n da Ujehofa kóō ta um abɔ, n gē ceyitikwu bi ɛlā nɛ Ubáyíbu nyā ka a le yuklɔ. Eko nɛ ɔba um kweyigedee lɛ ajɛ kpo tu ɛga ō ya ɔdole o ya ɛɛ ku um cɔnu, n gē nya inu a kpɔ. Eko nɛ ó gē ca um ɛca, n gē toohi ɔwɛ ogbonɛnɛ. Eko nɛ ó kē yɔ i doōcē, n gē teyi tu ɔ.”

16-17. Ɔdi nɛ a nwu ŋma ocabɔ ku Yasmeen a?

¹⁶ Yasmeen miyɛ ule ku ɛgɛ nɛ ó mafu ihɔtu lɛ ɔba nu a. Ó kahinii: “Ɔba um gáā gbɔɔ ō kpɔtuce um fiyɛ, ohigbu kóō jé ku um géē da ɔ ɔkwɛyi a eko doodu. Ó gbɔɔ ō jahɔ gā um ɔwɛ ojilima eko duuma nɛ alɔ yɔ i kɛla lɛyikwu ɔwɛ ō gba ɛ̄gbā, ó kē cɛ o ya ɛbɔ mla um ɔlɛ. Babanya, ó gē ta um ɔtu kwu ɔtu o gā ōjila ku ujɔ. Ɛma ku ami mla ɔba um kwu lɔhi fiyɛ otɛtɛ, alɔ klla gē jɔɔnyɛ ō yɔ ɛbɔ tɔha ɔlɛ duu. Eyiyoce ku um wɛ ka ɔba um géē lɛ ɔtu ku nu nwula kóō miyɛ ɛlā ɔkwɛyi a klla wa i ba um iyē ō gba Ujehofa ɛ̄gbā.”

¹⁷ Ocabɔ ku Yasmeen mafu lɛ alɔ ka ihɔtu “gē cɛ̄ lɛ alɔ í lɔtūlé mla ɔ̄cɛ. . . . Ó gē cɛ̄ lɛ ɔ̄cɛ kóō leyīce odée. Ó klla gē cīibū kú ɔdā dóódu.” (1 Ukɔ́r. 13:4, 7) Iwɔtu wɛ ɔdā nōo lɔfu klla gē kwu ɔcɛ iyē nɛhi, amáŋ ihɔtu lɔfu fiyɛ a. Ɔdaŋ ku alɔ gē mafu ihɔtu lɛ ācɛ ɔhá, ó lɔfu ya kéē lɛ ɔwɛ néē gē leyi má alɔ mla Ujehofa a piyabɔ gā olɔhi. Ɔdaŋ ku alɔ kē yɔ i ceyitikwu mafu ihɔtu lɛ ācɛ ɔhá, Ujehofa géē gweeye mla alɔ. Amáŋ ɔdaŋ ku ācɛ nōo gē ya alɔ ŋmo a yɔ i wɔtu alɔ gɔbu, alɔ géē yɔ i gweeye kpɔ. Ɛgɛnyá a?

18. Ɔdiya nɛ alɔ cika ō yɔ i gweeye eko nɛ ācɛ yɔ i wɔtu alɔ a?

¹⁸ Ujisɔsi kahinii: “Eko nɛ̄ ācɛ ī wɔ́tū aá . . . ákú aá lɔhi.” (Ulúk. 6:22) Alɔ i gē je ku ācɛ kéē wɔtu alɔ ŋ. Alɔ i gē jɔɔnyɛ nu eko duuma nɛ ācɛ gē ya alɔ ŋmo, ohigbu ɔtu okpoce ku alɔ ŋ. Ó lɛ a, ɔdiya nɛ alɔ kē cika ō yɔ i gweeye eko duuma nɛ ācɛ yɔ i wɔtu alɔ a? Leyi yɛ ɔdā ɛta nyā. Aflɛyi, eko duuma nɛ alɔ gē lɔtu, ɔɔma wɛ ku alɔ yɔ i ya ɔdā nōo he Ɔwɔico ɔtu a. (1 Upít. 4:13, 14) Ɔmpa, ɔtu okpoce ku alɔ gē je piya ɛyipɛ klla gē lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. (1 Upít. 1:7) Ɔmɛta, alɔ géē miyɛ ule ku oyeeyi opiyoo nɛ ɔcɛ i gē lá gla ŋ ma.—Uróm. 2:6, 7.

19. Ɔdiya nɛ acocɛhɔ ku Ujisɔsi yɔ i gweeye igbihi néē lɛ uwa gɔ́ a?

¹⁹ Eko nɛ Ujisɔsi heyi ŋma ɔlekwu a, acocɛhɔ ku nu jɔɔnyɛ eeye nɛ Ujisɔsi kɛla lɛyikwu ɔ a. Igbihi néē lɛ uwa gɔ́ lɛ ukɔ́ tu uwa kéē hii tɔɔna gɛ ŋ ma, é gbɔɔ ō gweeye. Ɔdiya a? “Ohígbū ka Ɔwɔicō le uwá fu kéē cíkā nēé ī juwēyī lɛ uwá ohígbū Ujísɔ̄si.” (Ācot. 5:40-42) É yihɔtu Ɔkpani ku uwa, fiyɛ iwɔtu néē yɔ i má ŋma ɛgiyi aolɛla ku uwa a. Ɔwɛ néē kē mafu ihɔtu ku uwa a, wɛ ka “é habɔ̄ ō” tɔɔna ku ɔkoolɔhi a ta ŋ. Ayinɛ alɔ alɛwa icɛ yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā kpaakpa kpɔ, naana néē yɔ i má unwalu ɛyɛɛyɛyi a. É jé ka Ujehofa i gáā mlanyi uklɔ ku uwa mla ihɔtu néē mafu, ohigbu iyē ku nu a ŋ.—Uhíb. 6:10.

20. Ɔdi nɛ alɔ gáā kɛla lɛyikwu ɔ ipu ikpɛyi ɛlā ɔhá a?

²⁰ Abɔ ɛcɛ nyā yɔ i gɔbu kpɔ a, ācɛ ku ɛcɛ a géē yɔ i wɔtu alɔ. (Ujɔ́n. 15:19) Amáŋ, alɔ i cika ō yuufi ŋ. Ɛgɛ nɛ alɔ géē má ipu ikpɛyi ɛlā ɔhá a, Ujehofa ‘géē lɔfu ta ācɛ nōo yɔ kwu ɔ gā ajaajɛ a iyē klla i gbo uwa tu.’ (2 Utes. 3:3) Ohigbu ɛnyā, alɔ gɔbu yɔ i yihɔtu ku Ujehofa, ayinɛ alɔ mla aolɛla ku alɔ. Ɔdaŋ ka alɔ yɛce ukɔ́ nyā, alɔ géē piyatɔha, ɔtu okpoce ku alɔ klla i lɔfu iyē. Ɛnyā klla géē bi owoofu gē lɛ Ujehofa, alɔ klla i mafu ka ihɔtu lɔfu fiyɛ iwɔtu a.