1. Ɛgɛnyá nɛ ɔtu gē ya ɔcɛ eko néē kwu ɔcɛ nɛ ó yihɔtu nu i baajɛ ŋma ipu ujɔ a?

É LƐ ɔcɛ nɛ a yihɔtu nu baajɛ ŋma ipu ujɔ jeeje ɛ? Ó gē kwiiye nɛhi! Ɔyinɛ alɔ nɔnya Hilda * kahinii: “Abɔɔ ɔba um gekwū igbihi nɛ alɔ yɔ tɔha ihayi ofɛɛpa ce éyi (41) a, n gbɛla ka ɔɔma wɛ ɔdā ō kwiiye fiyɛ duu nɛ um Iɔfu má ipu ɛcɛ nyā a. Amáŋ eko nɛ ɔyi um nyɛɛ ŋma ipu ɔkwɛyi, habɔ ɔnyā nu, mɛmla ayi nu ta a, n gáā le má ka ɔɔma wɛ ɔdā ō kwiiye fiyɛ duu nɛ um má ipu oyeeyi ku um a.”

2-3. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 78:40, 41 ka a, ɛgɛnyá nɛ ɔtu gē ya Ujehofa lɛ eko duuma nɛ ɔcɛ ɔlɛ nu éyi ma ō gba ɔ ɛ̄gbā a?

² Gbɛla tu ɛgɛ nɛ ó géē kwu Ujehofa iyē nɛhi lɛ, eko nɛ aalelekwu otɛhɔ ōhī nōo wɛ ipu apɔlɛ ku nu a, je igbihi ce kwu ɔ a! (Ujúd 6) Ɔhá kpɔ, leyi yɛ ɛgɛ nɛ ó géē kwu ɔ iyē nɛhi lɛ, abɔɔ ācɛ ku Isrɛlu nɛ ó yihɔtu uwa nɛhi a, ba yɔ i yikpɛyi olɔfu tu ɔ eko doodu a. (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 78:40, 41.) Jé kpɔcii ka ó gē kwu Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a iyē nɛhi, eko duuma nɛ ɔcɛ nɛ a yihɔtu nu ma ō gba ɔ ɛ̄gbā. Ó jé ɔnɔ nɛ a yɔ i má a. O bu ipu ɔwɛ ku ihɔtu, ó géē je ɔtu ō tu kwu ɔtu mla otabɔ nɛ a cɛgbá a gā uwɔ.

³ Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē kɛla lɛyikwu ɔdā nɛ alɔ lɔfu ya, o ya ɛɛ ku alɔ miyɛ otabɔ ku Ujehofa eko duuma nɛ ɔcɛ nɛ alɔ yihɔtu nu ma ō gba ɔ ɛ̄gbā. Alɔ klla géē má ɛgɛ nɛ alɔ lɔfu je otabɔ lɛ ācɛ ɔhá, néē je ācɛ ɔlɛ uwa baajɛ ŋma ipu ujɔ a. Amáŋ  aflɛyi, alɔ kɛla lɛyikwu ɛlá ō gbo nōó kpaakpa ŋ, nɛ alɔ cɛgbá ō habɔ ta a.

4. Ɛgɛnyá nɛ ɔtu gē ya aadā mla aɛ́nɛ́ alɛwa lɛ, eko duuma nɛ ayipɛ ɔlɛ uwa ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā a?

⁴ Eko duuma nɛ ayipɛ ma ō gba Ujehofa, aadā mla aɛ́nɛ́ gē gbɛla igbalɛwa ka ó lɛ ɔdā néē cika ō ya néē ya ŋ, nōo cɛ lɛ ɔyi a ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā. Eko néē lɛ ɔyi nu nɔnyilɔ baajɛ ŋma ipu ujɔ a, ɔyinɛ alɔ Luke kahinii: “N ŋmo iyi um ɛpɔbi nɛhi. N kōō nɔna obɔbi lɛyikwu ɛlā a. N gē jikwu klla gē lɛ ɔtu nobi eko doodu.” Ɔyinɛ alɔ nɔnya Elizabeth néē je ɔyi nu nɔnyilɔ baajɛ ŋma ipu ujɔ duu a, ka anuɔ gē gbɛla eko doodu kahinii: “Ɔdi nɛ ɛ́nɛ́ cika ō ya nɛ um ya ŋ ma? Ó ya um bɛɛka ń ya nwune ō nwu ɔyi um, kóō yihɔtu ku Ujehofa ŋ ma.”

5. Ɛpɔbi ku ɔnyɛ nɛ ó wɛ eko nɛ ɔcɛ ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā a?

⁵ Alɔ cika ō bla ka Ujehofa je íkwu lɛ eyeeye ku alɔ, ō ya ɔdā nɛ alɔ dɔka a. Ɛnyā wɛ ku alɔ lɔfu je ɔdaŋ ku alɔ géē lɛyitaajɛ lɛ ɔ, amāŋ ō lɛyitaajɛ lɛ ɔ ŋ. Ó lɛ ayipɛ ōhī nōo ŋma apɔlɛ néē wɛ ācɛ o gba Ujehofa ŋ, amáŋ é le miya ku aa géē gba Ujehofa ɛ̄gbā é kē hayi kpaakpa lɛ ɔ. Ó kē lɛ ayipɛ ōhī nōo ŋma apɔlɛ ku ācɛ o gba Ujehofa nɛ apɔlɛ ku uwa ceyitikwu nwu uwa kéē yihɔtu ku Ujehofa, amáŋ igbihaajɛ é ma ō gba ɔ ɛ̄gbā. Eyeeye ku alɔ cɛgbá ō je piii, ɔdaŋ ku alɔ dɔka ō gba Ujehofa ɛ̄gbā amāŋ ku alɔ i dɔka ŋ. (Ujós. 24:15) Ohigbu ɛnyā, apɔlɛ nōo gē ŋmo iyi uwa ɛpɔbi ohigbu ka ayi uwa ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā a, kéē hii ŋmo iyi uwa ɛpɔbi ŋ!

6. Ɛgɛnyá nɛ ɔtu gē ya ayipɛ lɛ, eko duuma nɛ adā uwa amāŋ ɛ́nɛ́ uwa ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā a?

⁶ Ekoohi adā amāŋ ka ɛ́nɛ́ lɔfu ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā, klla habɔ apɔlɛ ku nu ta. (Aíjē 27:10) Ɛnyā lɔfu bi unwalu nɛhi gē lɛ ayipɛ, ofiyɛ duu aɛnɛ ō gē ceyitikwu yɛce ocabɔ ku ɛ́nɛ́ amāŋ adā uwa a. Esther néē je adā nu baajɛ ŋma ipu ujɔ a kahinii: “N jikwu igbalɛwa, ó wɛ ohigbu ka é yɔ i je ɔ baajɛ ŋma ipu ujɔ ofoofunu ŋ, amáŋ ó le miya ku anuɔ i gáā gba Ujehofa ɛ̄gbā fluflu ɛɛ gɛ ŋ. N yihɔtu adā um nɛhi, ohigbu ɛnyā abɔɔ é kwu ɔ baajɛ ŋma ujɔ a, n gē je unwalu lɛ iyi um eko doodu ɔdaŋ ku ó yɔ lɔhi. Igbalɛwa, ufi gē ce tu um iyē igbeekponu iciici.”

7. Ɛgɛnyá nɛ ɔtu gē ya Ujehofa lɛ, lɛyikwu ayipɛ néē je adā amáŋ ɛ́nɛ́ uwa baajɛ ŋma ujɔ a?

⁷ Ayipɛ, eko duuma néē kwu adā aa amáŋ ɛ́nɛ́ aa i baajɛ ŋma ipu ujɔ, ó gē kwu alɔ iyē nɛhi lɛ aa! Kōōcō, aa le jé kpɔcii ka Ujehofa jé ɔnɔ nɛ aa yɔ i má a. Ó yihɔtu uwɔ nɛhi, klla gē gweeye ku a hayi kpaakpa yɔ i gba ɔ ɛ̄gbā. Ɛgɔɔma nɛ alɔ nōo wɛ ayinɛ uwɔ ipu ujɔ a yɔ i gweeye lɛ duu a. A kē cɛgbá ō bla ku á lɛ abɔ ipu ɔwɛ nɛ adā uwɔ amáŋ ɛ́nɛ́ uwɔ je a ŋ. Ɛgɛ nɛ alɔ ka gbɔbu a, Ujehofa je íkwu lɛ ɔnyɔɔnyɛ ku alɔ, ō ya ɔdā nɛ alɔ dɔka a. Eyeeye ku ācɛ nōo kwu iyi uwa u gwɛɛya lɛ Ujehofa klla lɛ ubatisim ya ɛ ma, “géē bī iyó kú iyī nū.”​—Ugal. 6:5.

8. Ɔdi nɛ apɔlɛ nōo hayi kpaakpa lɔfu ya, abɔɔ é yɔ i gbeyi eko nɛ ɔcɛ apɔlɛ ku uwa nōo ma ō gba Ujehofa a géē cigbihi a? (Klla má ikpati nōo kahinii: “ Kwuce Wa Ɛgiyi Ujehofa.”)

⁸ Eko nɛ ɔcɛ nɛ a yihɔtu nu ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā, ó wɛ ɔkwɛyi ku a yɔ i leyice ka ɛ̄cī éyi ó géē cigbihi. Ó lɛ a ɔdi nɛ a lɔfu ya, abɔɔ a yɔ  i gbeyi a? Ya ɔdā duuma nɛ a ya gla a, ku ɔtu okpoce ku uwɔ kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Ɔdaŋ ku a ya lɛ a, a géē lɛ ocabɔ olɔhi taajɛ lɛ apɔlɛ ku uwɔ, a jé ŋ lɛ ɔcɛ néē je baajɛ a duu. Oŋma lɛ ō ya ɛnyā, a géē lɔfu iyē ō lɔtu ku ɔnɔ a. Ó lɛ a, ɔdi nɛ a lɔfu ya o ya ɛɛ ku ɔtu okpoce ku uwɔ kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ a?

9. Ɔdi nɛ a gáā ya o ya ɛɛ ku a miyɛ ɔfu ŋma ɛgiyi Ujehofa a? (Ku a klla má ikpati nōo kahinii: “ Aɛga Ku Ubáyíbu Nōo Géē Ta Uwɔ Ɔtu Kwu Ɔtu, Eko Nɛ Ɔcɛ Nɛ A Yihɔtu Nu Ma Ō Gba Ujehofa Ɛ̄gbā.”)

⁹ Ya ɔdā duuma nɛ a ya gla a, ku ɔtu okpoce ku uwɔ kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Ó klla cɛgbá ku alɔ yɔ i lɛ ɔfu tu iyi alɔ mla apɔlɛ ku alɔ iyē. Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu ya ɛnyā gla a? Alɔ lɔfu ya ɛnyā ŋma lɛ ō miyɛ ɔfu ŋma ɛgiyi Ujehofa. Ɛnyā wɛ ku alɔ géē yɔ i jé Ubáyíbu klla bēē gbɛla tu ɔdā nɛ alɔ jé a ɛ̄cī doodu, mla ō yɔ i gā ōjila ku ujɔ. Ɔyinɛ alɔ nɔnya Joanna nɛ adā nu mla ɔyinɛ nu nɔnya ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā a kahinii: “N gē lɛ ɛbɔ ku ɔtu nɛhi eko duuma nɛ um gē jé Ubáyíbu, gē jé aɔka ku Abigɛlu, Ɛsta, Ujobu, Ujosɛfu, mla Ujisɔsi. Ocabɔ ku uwa gē ta um ɔtu kwu ɔtu klla gē ta um abɔ ku um yɔ cii. Aɛnɛnɛ ijé ku alɔ kē ta um ɔtu kwu ɔtu nɛhi duu.”

10. Ɛgɛnyá nɛ ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 32:6-8 gē ta alɔ abɔ ku alɔ lɔtu eko nɛ ɔtu le biya lɛ alɔ a?

¹⁰ Da Ujehofa ɛjɛɛji ɔdā nōo yɔ i je unwalu gā uwɔ a. Eko duuma nɛ ɔtu le biya gā uwɔ, a hii ma ō gbɔɔkɔ lɛ ɔ ŋ. Ba Ɔwɔico nōo wɛ ihɔtu abɔyi nu a, kóō ta uwɔ abɔ leyi má ɛlā ɛgɛ nɛ ó gē leyi má ɔ a. Kóō klla “nwū uwɔ, ɔwɛ nāa géē nyɔ̄ ā.” (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 32:6-8.) Ɔkwɛyi, ó lɔfu kwiiye nɛhi ō da Ujehofa ɛgɛ nɛ ɔtu yɔ i ya uwɔ lɛ piii a. Amáŋ jé ka Ujehofa jé ɔdā nɛ a yɔ i má ipu ɔtu ku uwɔ a. Ó yihɔtu ku uwɔ nɛhi, klla yɔ i da uwɔ ku a gbɔɔkɔ lɛ anuɔ ŋma ipu ɔtu.​—Oyɛb. 34:6; Aíjē 62:7, 8.

11. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Ācɛ Uhíbru 12:11 ka a, ɔdiya nɛ alɔ cika ō kpɔtuce ɔwɛ ku ihɔtu nɛ Ujehofa gē bi le ya alɔ itala a? (Ku a klla má ikpati nōo kahinii: “ Ō Lɛ Ɔcɛ Baajɛ Ŋma Ujɔ Gē Mafu Ihɔtu Ku Ujehofa Lɛ Alɔ.”)

 ¹¹ Yɛce ōmiya ku anyakwɔcɛ ku ujɔ. Ō lɛ ɔcɛ baajɛ ŋma ipu ujɔ wɛ ipu ōmiya ku Ujehofa. Ɛlā nɛ ó gē nwu alɔ ipu ihɔtu a, wɛ ɔwɛ olɔhi fiyɛ duu nōo géē wɛ otabɔ lɛ ɔcɛ nōo ma ō gba ɔ ɛ̄gbā a mla oduudu ācɛ. (Jé Ācɛ Uhíbru 12:11.) Ācɛ ōhī ipu ujɔ gē ka ekoohi ka ōmiya nɛ anyakwɔcɛ ku ujɔ ya, ō pi ɔcɛ a āhɔ̄ amāŋ je ɔ baajɛ ŋma ipu ujɔ a i kpaakpa ŋ. Igbalɛwa nɛ ɛnyā gē ya a, ɔcɛ a i gē dɔka ō da uwɔ ɔdā obɔbi, lɛyikwu ɔcɛ néē je baajɛ a ŋ ma ya a. Á lɔfu jé ɛjɛɛji ɔkwɛyi a ŋ. Ohigbu ɛnyā, alɔ kpɔtuce anyakwɔcɛ ku ujɔ nōo kɛpɔ nyā a, ka é leyi taajɛ yɛce ɛlā nɛ Ubáyíbu ka a lɔɔlɔhi gbɔbu ɛɛ néē kɛpɔ nyā lɛ “Ondu a abɔyi nu” a.​—2 Úklɔ́ 19:6.

12. Itene nyá nɛ ācɛ ōhī má abɔɔ é lɛyitaajɛ lɛ ōmiya ku Ujehofa, lɛyikwu ɛgɛ nɛ ó gē ya ācɛ itala a?

¹² Ɔdaŋ ku a yɛce ōmiya ku anyakwɔcɛ ku ujɔ eko néē kwu ɔcɛ nɛ a yihɔtu nu i baajɛ ŋma ipu ujɔ, ó géē ta ɔcɛ a abɔ kóō wa gáā gba Ujehofa kpɔ. Ɔyinɛ alɔ nɔnya Elizabeth nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a kahinii: “Ó gē tɔɔtɛ fluflu ō kɛla tɔha mla ɔyi alɔ nōo kwu ya ijinkpa gbɔbu a ŋ. Amáŋ abɔɔ ó kwu cigbihi wa ɛgiyi Ujehofa kpɔ a, ó ka anuɔ cɛgbá ō le baajɛ ɔkwɔɔkwɛyi. Igbihaajɛ, anu abɔyi nu ka anuɔ nwu ɔdā alɛwa ɔkwɔɔkwɛyi. Ó klla ka ka itala nɛ Ujehofa gē ya alɔ a lɔhi nɛhi.” Ɔba nu Mark klla kahinii: “Eko éyi ó wa gáā da um ka anuɔ dɔka ō cigbihi wa, ohigbu ka ɔdā okpaakpa nɛ aa cika ō ya a nɛ aa ya a. Alɔ gweeye nɛhi ka Ujehofa ta alɔ abɔ hayi kpaakpa.”

13. Ɔdi gáā ta uwɔ abɔ eko duuma nɛ ɔtu le biya gā uwɔ nɛɛnɛhi a?

¹³ Kɛla mla aɔkpa ku uwɔ, nōo jé ɛgɛ nɛ ɔtu yɔ i ya uwɔ lɛ piii a. Bēē piyatɔha mla ayinɛ nōo géē ta uwɔ abɔ, ku eyiyoce ku uwɔ kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ a. (Aíit. 12:25; 17:17) Ɔyinɛ alɔ nɔnya Joanna nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a kahinii: “Ipu ɔtu ku um, ó ya um bɛɛka um yɔ foofu um a. Amáŋ ō kɛla mla aɔkpa ku um nɛ um kpɔtuce nɛhi a ta um abɔ i bi.” Amáŋ ɔdi nɛ a lɔfu ya ɔdaŋ ka ācɛ ōhī ipu ujɔ kɛla gā uwɔ, ɔwɛ nōo ya ku ɔtu kóō biya gā uwɔ fiyɛ otɛtɛ a?

14. Ɔdiya nɛ ukɔ́ nyā cɛgbá a, “aá híīī gwū ɔ́mpa aá ɔcí ŋ́, ɔ́dāŋ ka ɔ̄cɛ dúúmā kē lɛ ɛlā lɛ mla ɔ́mpa nū kóō kwú yá ɔ̄ ɛhi” a?

¹⁴ Lɛ ɔtu lé lɛ ayinɛ uwɔ. A leyice ka ayinɛ gē bēē kɛla okpaakpa gā uwɔ eko doodu ŋ. (Ujɛ́m. 3:2) Ɛjɛɛji alɔ i jila iyē ŋ. Ohigbu ɛnyā eko nɛ ayinɛ ōhī lɛ ɛlā ka nōo le kwu uwɔ iyē, jé ka é kweyigedee ŋ. Blatu ukɔ́ nɛ ɔyipko Upɔlu tu a. Ó kahinii: “Aá híīī gwū ɔ́mpa aá ɔcí ŋ́, ɔ́dāŋ ka ɔ̄cɛ dúúmā kē lɛ ɛlā lɛ mla ɔ́mpa nū kóō kwú yá ɔ̄ ɛhi.” (Ukól. 3:13) Ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi néē je ɔmaapu nu baajɛ ŋma ujɔ a kahinii: “Ujehofa ta um abɔ ka um kwu je ya ayinɛ nōo yɔ i ceyitikwu kéē ta um ɔtu kwu ɔtu, amáŋ ohigbu a jila iyē ŋ ku uwa lɛ um ya cɔnu a ɛhi.” Ɔdi nɛ ujɔ lɔfu ya, o ya ɛɛ kéē ta ācɛ ku apɔlɛ a nōo hayi kpaakpa a ɔtu kwu ɔtu a?

15. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu ya o ya ɛɛ ku alɔ je otabɔ lɛ ācɛ apɔlɛ, néē je ācɛ néē yihɔtu uwa a baajɛ ŋma ipu ujɔ a?

¹⁵ Gbonɛnɛ ku a klla kwu ācɛ apɔlɛ nōo hayi kpaakpa i piya ɔkpa ku uwɔ. Ɔyinɛ alɔ nɔnya Miriam ka ó gē kwu anuɔ iyē ō gā ōjila, abɔɔ é kwu ɔyinɛ nu nɔnyilɔ u baajɛ ŋma ujɔ a. Ó kahinii: “N yɔ i yuufi ohigbu ɔdā nɛ ācɛ lɔfu ka a. Amáŋ, n gáā le má ka ó lɛ ayinɛ alɛwa nɛ ɔdā nōo ya a yɔ i kwu uwa iyē duu. Ohigbu ɛnyā é ka ɔdā obɔbi duuma lɛyikwu ɔyinɛ um néē je baajɛ a, nōo géē kwu um iyē ŋ. Ɛnyā cɛ gā um gweeye nɛhi, ohigbu ka ń yɔ foofu um ipu ɔtu nobi ɔɔma ŋ.” Ɔyinɛ alɔ nɔnya ɔhá kahinii: “Igbihi néē kwu ɔyi alɔ nɔnyilɔ u baajɛ ŋma ipu ujɔ a, aɔkpa ku alɔ wa gā tu alɔ ɔtu kwu ɔtu. Ōhī ku uwa da alɔ ku aa jé ɔdā nɛ aa gáā ka a ŋ. Ōhī jikwu tɔha mla um, aōhī kē ta uleta fu um nōo ta um ɔtu kwu ɔtu nɛhi. Aɔdā néē ya nyā ta um abɔ nɛhi!”

16. Ɛgɛnyá nɛ ujɔ gáā gɔbu yɔ i je otabɔ mla ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ ācɛ apɔlɛ ku ɔcɛ néē je baajɛ ŋma ujɔ a?

¹⁶ Gɔbu yɔ i je otabɔ lɛ ācɛ apɔlɛ nōo hayi kpaakpa a. Ofiyɛ duu babanya néē cɛgbá ihɔtu mla ɔtu ō tu kwu ɔtu ku uwɔ a. (Uhíb. 10:24, 25) Ekoohi, ācɛ apɔlɛ néē jɛ ɔcɛ éyi ŋma ipu apɔlɛ ku uwa baajɛ ŋma ujɔ a, gē má ka ācɛ ōhī ipu ujɔ i gē kɛla mla uwa gɛ ŋ, bɛɛka é kwu uwa i baajɛ ŋma ipu ujɔ duu a. Alɔ hii ya ku ɔtu kóō ya uwa lɛ a ŋ! Alɔ ta ayipɛ néē je ācɛ apɔlɛ ku uwa baajɛ ŋma ujɔ amáŋ yɔ i ceyitikwu wa ōjila a ahinya, klla ta uwa ɔtu kwu ɔtu. Ɔyinɛ alɔ nɔnya Maria néē je ɔba nu baajɛ ŋma ujɔ nōo klla habɔ apɔlɛ ku nu ta a kahinii: “Aɔkpa ku um ōhī gē wa ɔlɛ um gáā ta um abɔ, gē he ɔdole klla klɔcɛ ku Ubáyíbu tɔha mla ayipɛ um. É jé ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya um a, klla gē jikwu tɔha mla um. É gē kɛla kwɛyi um, eko duuma nɛ ācɛ gē kpo ɛlā ɛkɛmgbɛ ce um. É ta um ɔtu kwu ɔtu nɛhi!”​—Uróm 12:13, 15.

17. Ɔdi nɛ anyakwɔcɛ ku ujɔ lɔfu ya o ya ɛɛ kéē je ɔtu ō tu kwu ɔtu, lɛ ācɛ nōo yɔ ipu ɔtu nobi a?

¹⁷ Anyakwɔcɛ ku ujɔ, aa bi ɛga duuma nɛ aa lɛ a, le je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ apɔlɛ nōo hayi kpaakpa a. Aa lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga ō je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ ācɛ ku apɔlɛ, nɛ ɔcɛ néē yihɔtu nu a ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā a. (1 Utes. 5:14) Ceyitikwu je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ uwa gbɔbu amāŋ ka eko  nɛ ōjila le ŋmɛyi. Bēē nyɔ gáā má uwa klla gbɔɔkɔ tɔha mla uwa. Yuklɔ ku ɔna ō ta tɔha mla uwa, amāŋ ekoohi hi uwa igwú kéē ba uwɔ iyē ipu ɛ̄gbā ō gba ku apɔlɛ ku uwɔ. Anyakwɔcɛ ku ujɔ cɛgbá ō leyikwu ācɛ nōo yɔ ipu ɔtu nobi a lɔɔlɔhi, kéē mafu eyinyinyi mla ihɔtu néē cɛgbá a lɛ uwa.​—1 Utes. 2:7, 8.

18. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku 2 Upíta 3:9 ka a, ɔdi nɛ Ujehofa dɔka ku ācɛ nōo ma ō gba ɔ ɛ̄gbā a kóō ya a?

¹⁸ Ujehofa i “tíne kú ɔ̄cɛ dúúmā kóō le yíífi ŋ́, amáŋ ó [gē] tíne ka odúúdú uwā kéē le pīyabɔ̄ ŋmá íne nēé bīya ā.” (Jé 2 Upíta 3:9.) Ɔcɛ kóō lɛ íne biya bɔbi bɔbi naana, oyeeyi ku nu cɛgbá lɛ Ujehofa nɛhi kpɔ. Bla ka Ujehofa bi oyeeyi ku ɔyi nu nɛ ó yihɔtu nu nɛhi a, le gba ulé ku íne ō biya ku eyeeye ku alɔ. O bu ipu ihɔtu, Ujehofa gē ceyitikwu je otabɔ lɛ ācɛ nōo ma ō gba ɔ ɛ̄gbā kéē kwu cigbihi wa ɛgiyi nu. Ó kē leyice ka é géē ya lɛ a, ɛgɛ nɛ alɔ má ŋma ocabɔ ku ɔyi nōo bi a. (Ulúk. 15:11-32) Ācɛ alɛwa nōo nyɛɛ ŋma ipu ɔkwɛyi a, kwu cigbihi wa ɛgiyi Adā uwa nōo yɔ ɔkpanco a igbihaajɛ. Ayinɛ alɔ nōo yɔ ipu ujɔ a kē i gweeye nɛhi ō miyɛ uwa cigbihi. Ɔyinɛ alɔ nɔnya Elizabeth nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a gweeye nɛhi, abɔɔ ɔyi nu nɔnyilɔ a kwu cigbihi wa ipu ujɔ kpɔ a. Abɔɔ ó gbɛla gā igbihi a ó kahinii: “N gweeye nɛhi ku ɛgɛ nɛ ācɛ alɛwa ta alɔ ɔtu kwu ɔtu, ku eyiyoce ku alɔ kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ a.”

19. Ɔdiya nɛ alɔ cɛgbá ō yɔ i gɔbu kpɔtuce Ujehofa a?

¹⁹ Alɔ gɔbu yɔ i kpɔtuce Ujehofa. Ɛlā nɛ Ujehofa gē nwu alɔ a gē ta alɔ abɔ eko doodu. Ó gē nwula abɔ klla gē má eyinyinyi, ó yihɔtu ācɛ nōo yihɔtu nu klla gē gba ɔ ɛ̄gbā a nɛhi. Jé kpɔcii ka Ujehofa i gáā habɔ uwɔ ta gboogboo ipu ɔtu nobi ku uwɔ ŋ. (Uhíb. 13:5, 6) Mark nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a kahinii: “Ujehofa i gáā habɔ alɔ ta gboogboo ŋ. Ó géē gɔbu yɔ i tu alɔ abɔ eko doodu nɛ alɔ yɔ ipu unwalu.” Ujehofa géē gɔbu je “ɔfú nɛ̄ɛ̄nɛ̄hi” ku nu lɛ alɔ. (2 Ukɔ́r. 4:7) Ɔkwɛyi, a lɔfu hayi kpaakpa klla lɛ abɔ bi eyiyoce ku uwɔ kli, ɔdaŋ nɛ ɔcɛ nɛ a yihɔtu nu kóō ma ō gba Ujehofa ɛ̄gbā.