1. Ɔdi néē nwu uwɔ ɛ ma lɛyikwu ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a?

ƆDAŊ ka ɛ́nɛ́ uwɔ amāŋ adā uwɔ wɛ éyi ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa, a jé ŋ, a lɔfu nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa eko nɛ a wɛ ɔyipɛ a. É nwu uwɔ ku anu ya ɛjɛɛji odee a, ka ó lɛ ɛnɛɛnɛ auce ō ya, ó klla dɔka ō je ɛcɛ a piya uparadais.​—Ohút. 1:1; Ācot. 17:24-27.

2. Ɔdi nɛ ācɛ ōhī gē gbɛla lɛyikwu ācɛ nōo kpɔtuce ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a?

² Amáŋ ɛyinɛhi ku ācɛ i cɛ ku Ɔwɔico ya ɔ, amāŋ kpɔtuce ka anu ya ɛjɛɛji odee a ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, é kpɔtuce ka oyeeyi gbɔɔ abɔyi nu, klla piyabɔ ɛmɛɛma ŋma ɔdā oyeeyi ligii gā ɛdɔ ku aɔdā oyeeyi nɛhi. Ōhī ku ācɛ nōo kpɔtuce ɛlā nyā a wɛ ācɛ nōo jé ɔkpá nɛɛnɛhi. É ka ka ācɛ usayɛnsi le mafu ku Ubáyíbu i kpaakpa ŋ, klla ka kóō kpɔtuce ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a, wɛ aku ācɛ nōó nwuleyi ŋ, ācɛ nōó jé ɔkpá ŋ, amāŋ ācɛ nōó tɔɔtɛ ō plla uwa gla.

3. Ɔdiya nōó cɛgbá ku alɔ ya ku ɔtu okpoce ku alɔ kóō lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ a?

³ Ɔdā nɛ ācɛ nōo jé ɔkpá nɛɛnɛhi gē ka a géē ya ku alɔ lɛ aafu, ka ó wɛ Ujehofa nōo yihɔtu alɔ a ya ɛjɛɛji odee a ŋ? Ɛnyā gbolo nɛɛnɛhi ce ɔda nōo ya ɛɛ nɛ alɔ kpɔtuce ku Ujehofa wɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a. Alɔ kpɔtuce ɛlā ɔɔma ohigbu kē da alɔ ku alɔ kpɔtuce ɔ nɛɛ, kɛɛ ku alɔ kpɔtuce ɔ ohigbu ku alɔ lɛ eko taajɛ ku alɔ ya oklɔcɛ abɔyi alɔ, lɛyikwu aɔdā nōo mafu ka anu ya ɛjɛɛji odee a? (1 Ukɔ́r. 3:12-15) Ɛgɛ duuma nōó gboji nɛ alɔ wɛ éyi ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa ɛ, ɛjɛɛji alɔ cika ō ya ku ɔtu okpoce ku alɔ kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, ācɛ i gáā  plla alɔ ɔdaŋ kē ka ku ɛlā nɛ Ubáyíbu ka a i kpaakpa ŋ. (Ukól. 2:8; Uhíb. 11:6) O ya ɛɛ ku alɔ lɛ otabɔ ō ya ɛnyā, ikpɛyi ɛlā nyā géē kɛla lɛyikwu (1) ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ ācɛ alɛwa i kpɔtuce ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a ŋ, (2) ɛgɛ nɛ a lɔfu ya ku a wa i kpɔtuce Ujehofa, ɔcɛ nōo ya uwɔ a, mla (3) ɔdā nɛ a lɔfu ya ku ɔtu okpoce ɔɔma kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ a.

4. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uhíbru 11:1 a, ɔdi nɛ Ubáyíbu ka ka ɔtu okpoce wɛ a?

⁴ Ācɛ ōhī gbɛla ka ō lɛ ɔtu okpoce wɛ ō lɔtuce odee, nɛ a má ɔdā duuma nōo ya nɛ a cika ō lɔtuce ɔdā ɔɔma ŋ. Amáŋ oŋma ɛlā nɛ Ubáyíbu ka a, ɔɔma i wɛ ɔtu okpoce ɔkwɛyi ŋ. (Jé Ācɛ Uhíbru 11:1.) Ubáyíbu lɛ ɔ teyi peee ka ɔtu okpoce gbolo ce aɔdā nōo mafu caa ka odee wɛ ɔkwɛyi. Ó lɛ a, naana nōó wɛ ɔkwɛyi ku alɔ i má Ujehofa, Ujisɔsi, mla Ajɔɔcɛ a eyī caa gla ŋ ma, ó lɛ aɔdā nōo mafu lɛ alɔ kē yɔ ɔkwɔɔkwɛyi. (Uhíb. 11:3) Ɔcɛ usayɛnsi éyi nōo je piya éyi ku Ācɛ Ocijla Ku Ujehofa a kahinii: “Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa lɛ ɔdā nōo ya néē kpɔtuce aɔdā néē kpɔtuce a. É gē leyi gwu ɛlā nɛ ācɛ usayɛnsi ka nōo wɛ ɔkwɛyi a bonu ŋ.”

5. Ɔdiya nɛ ācɛ alɛwa kpɔtuce ka oyeeyi gbɔɔ, amáŋ nōó lɛ ɔcɛ duuma nōo ya ɔ ŋ ma?

⁵ Alɔ lɔfu da ɔka kahinii: ‘Ɔdaŋ ku aocabɔ alɛwa yɔ nōo mafu ka Ɔwɔico ya ɛjɛɛji odee a, ɔdiya nɛ ācɛ alɛwa i kē kpɔtuce ɔ ŋ ma?’ Ó lɛ a ohigbu ka ācɛ ōhī i leyi yɛ aɔdā nōo mafu ka Ɔwɔico ya ɛjɛɛji odee a lɔɔlɔhi jejee ɛ ŋ. Robert nōo wɛ éyi ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa babanya a kahinii: “Ń kpɔtuce ka Ɔwɔico ya ɛjɛɛji odee a ŋ, ohigbu kē nwu um inɔkpa lɛ a ŋ. Āhɔ̄ ku um lɛ a jaa gbeeko nɛ um le gla ihayi ofu, nɛ um gáā lɛ ɛlā ka mla Ācɛ Ocijali  Ku Ujehofa, eko ɔɔma nɛ um gbɔɔ ō nwu ka Ubáyíbu kɛla lɛyikwu aɔdā alɛwa nōo mafu ka Ɔwɔico ya ɛjɛɛji odee a.” *​—Má ikpati nōo kahinii: “ Ɛlā Ocɛgbá Nɛhi Lɛ Aɛ́nɛ́ Mla Aadā.”

6. Ɔdiya nɛ ācɛ ōhī i kpɔtuce ka Ɔwɔico yɔ ŋ ma?

⁶ Ācɛ ōhī i kpɔtuce ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee ŋ, ohigbu kē ka ku ɔdā néē má gla foofunu a néē gáā lɔfu kpɔtuce ɔ a. Amáŋ ku ɛlā ɔkwɛyi a ba, é gē kpɔtuce ɛlā néē má gla ŋ, ocabɔ mafu owu, ohigbu ka ó lɛ ɔdā nōo mafu ka ó yɔ ɔkwɔɔkwɛyi. Ɛdɔ ku ɔtu okpoce nɛ Ubáyíbu kɛla lɛyikwu ɔ a, klla lɛ ō ya mla ō jé caa ku ɔdā nɛ alɔ i má gla ŋ ma kē yɔ. (Uhíb. 11:1) Ó gē je eko mla ɔfu ō klɔcɛ, o ya ɛɛ ku alɔ mafu lɛ iyi alɔ ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee. Amáŋ ācɛ alɛwa i gē ceyitikwu kéē ya ɔɔma ŋ. Ɔcɛ nōó ya oklɔcɛ abɔyi nu kóō jé ɛnyā ŋ, lɔfu lɛ ɛlā ŋmɛyi ku Ɔwɔico i yɔ ŋ.

7. Ɛjɛɛji ācɛ ō jé ɔkpá gē ka ka ó wɛ Ɔwɔico ya ɛjɛɛji odee ŋ ma a? Lɛ ɛlā a teyi peee fiyɛ.

⁷ Igbihi nɛ ācɛ usayɛnsi ōhī lɛ aɔdā nōo  mafu ka Ɔwɔico yɔ a klɔcɛ a, ó gáā le ta ōhī ku uwa eyī peee ka Ɔwɔico ya aɔdā nōo yɔ ɔkpanco mɛmla ɛcɛ a. * Bɛɛka u Robert a, ācɛ ōhī lɔfu gbɛla ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee ŋ, ohigbu kē nwu uwa ipu inɔkpa nɛhi lɛ a ŋ. Amáŋ, alɛwa ku ācɛ usayɛnsi gáā lɛ Ujehofa jé klla gbɔɔ ō yihɔtu nu ɛ. Ɔdaŋ ku alɔ wɛ ācɛ ō jé ɔkpá o, amáŋ alɔ i jé ɔkpá nóó, ɛgɛ nɛ ācɛ usayɛnsi nyā ya a, alɔ cika ō ya ku ɔtu okpoce ku alɔ lɛ Ɔwɔico kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ duu. Ó lɛ ɔcɛ duuma nōo gáā ya ɔɔma lɛ alɔ gla ŋ.

8-9. (a) Ɔka nyá nɛ alɔ gáā leyi yɛ ɔ babanya a? (b) Ɛgɛnyá nōo klɔcɛ lɛyikwu aɔdā nōo yɔ ipu ɛcɛ a gáā ta uwɔ abɔ lɛ a?

⁸ Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu ya ku a wa i kpɔtuce ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a? Alɔ leyi yɛ ɔwɛ ɛnɛ.

⁹ Klɔcɛ lɛyikwu aɔdā nōo yɔ ipu ɛcɛ a. A lɔfu ya ku a wa i kpɔtuce ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee, ŋma lɛ ō leyi yɛ aɛ́bɛ́, aɔcí, mla ainyilɔwɔ lɔɔlɔhi. (Aíjē 19:1; Ayis. 40:26) Abɔ a yɔ i klɔcɛ lɛyikwu aɔdā ɛgɛnyā fiyɛ a, ɛgɔɔma nɛ a géē wa i gbɔɔ ō kpɔtuce tōōtɔ̄ɔ̄ ka Ujehofa wɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a. Igbalɛwa, aɔkpá ku alɔ gē kɛla lipu lipu lɛyikwu aɔdā ɛyɛɛyɛyi nɛ Ɔwɔico ya a. A hii leyi gwu aikpɛyi ɛlā nyā bonu ɔdaŋ kē kóō tɔɔtɛ gā uwɔ ō jɛyi nu ŋ. Nwu ɔdā nɛ a lɔfu nwu a gla. A kē hii mlanyi ō má auvidio ku alɔ lɛyikwu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya nōo yɔ ipu uwebsit ku alɔ nōo wɛ jw.org, néē mafu ipu aojileyi nɛhi ku alɔ, ipu ihayi ōhī nōo gáā yɛ a ŋ!

10. Je ocabɔ éyi nōo mafu ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a. (Ācɛ Uróm 1:20)

¹⁰ Eko duuma nɛ alɔ yɔ i klɔcɛ lɛyikwu aɔdā nōo yɛ jila alɔ ta a, alɔ lɛ abɔ bi aɔdā nɛ alɔ lɔfu nwu lɛyikwu ɔcɛ nōo ya alɔ a. (Jé Ācɛ Uróm 1:20.) Ocabɔ mafu, ɛnɔ gē ya ku iye kóō kwɔla, ɔla ō fiyaajɛ ku ɛnɔ kē cɛgbá lɛ aɔdā oyeeyi nōo yɔ ipu ɛcɛ nyā a. Amáŋ aɔla ōhī nōo gē fiyaajɛ ŋma ɛnɔ a lɔfu ya aɔdā oyeeyi agbe gla. Alɔ nōo wɛ alɛɛcɛ a cɛgbá ogbotu ŋma ɛdɔ aɔla ofiyaajɛ ɛgɔɔma. Alɔ kē lɛ ogbotu ɔɔma! Ɛgɛnyá? Ó lɛ ɛdɔ ku ugasi éyi nōo yɛ jila ɛcɛ a ta bilii, nōo gē gbo alɔ ŋma ɛdɔ aɔla ofiyaajɛ obɔbi ɛgɔɔma. Eko duuma nɛ aɔla ofiyaajɛ nyā gbɔɔ ō fiyaajɛ nɛɛnɛhi, augasi nōo yɛ jila ɛcɛ ta bilii a gē nwune tōōtɔ̄ɔ̄. Babanya, á cɛ ka ó lɛ ɔcɛ éyi nōo yɔ igbihi ku ɔdā ɛgɛnyā ŋ, ka ɔcɛ ɔɔma kē wɛ ɔcɛ nōo yihɔtu alɔ klla jé odee nɛhi ŋ?

11. Imi nɛ a gáā má aɛlā ɔkwɛyi nōo géē ya ku ɔtu okpoce ku uwɔ lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee kóō lɔfu a? (Má ikpati nōo kahinii: “ Aɔdā Ōhī Nōo Lɔfu Ya Ku Ɔtu Okpoce Ku Alɔ Kóō Lɔfu A.”)

¹¹ A lɔfu má aɛlā ɔkwɛyi alɛwa lɛyikwu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya, nōo géē ya ku ɔtu okpoce ku uwɔ kóō lɔfu, ŋma lɛ ō leyi yɛ u Watchtower Publications Index mla ō jila ɛlā má ipu jw.org. A lɔfu gbɔɔ mla aikpɛyi ɛlā mla auvidio ŋma aya nōo kahinii: “Was It Designed?” Aikpɛyi ɛlā mla auvidio nyā lɛ kpii, klla bi ɛlā ɔkwɛyi ohidaago alɛwa wɛɛcɛ lɛyikwu aɛ́bɛ́ mla aɔdā oyeeyi ɔhá. É klla lɛ ō ya mla acabɔ mafu ku ɛgɛ nɛ ācɛ usayɛnsi ceyitikwu, kéē ya ɔdā nōo géē gbla aɔdā ōhī nɛ Ɔwɔico ya a.

12. Eko duuma nɛ a gē klɔcɛ ku Ubáyíbu, aɔdā ōhī nyá nɛ a cika ō leyi bi ɔ a?

¹² Ya Oklɔcɛ Ku Ubáyíbu. Ɔcɛ usayɛnsi nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ ipu ogwotu ɔmɛnɛ a, i kpɔtuce boobu ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee ŋ. Amáŋ igbihaajɛ a nōó gáā ta ɔ eyī peee ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a. Ó  kahinii: “Ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ um lɛ ɔtu okpoce a i wɛ ohigbu ɔdā nɛ um klɔcɛ ipu usayɛnsi a foofunu ŋ. Amáŋ ohigbu ɔdā nɛ um klla klɔcɛ ŋma ipu Ubáyíbu a nɛ.” A jé ŋ, a lɔfu lɛ Ubáyíbu jé lɔɔlɔhi ɛ. Amáŋ, o ya ɛɛ ku a kpɔtuce ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a, a cika ō gɔbu yɔ i klɔcɛ ku Ɛlā ku Ɔwɔico. (Ujós. 1:8; Aíjē 119:97) Ocabɔ mafu, gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ubáyíbu kɛla ɔwɛ okpaakpa lɛyikwu aɔdā nōo ya eko igble a. Gbɛla lɛyikwu ɛjɛɛji ɔdā nɛ Ubáyíbu ka taajɛ kpɔ nōo ya jila yiili, mla ɛgɛ nɛ ɛlā ku ācɛ ɛyɛɛyɛyi nōo ta Ubáyíbu a cɛtɔha mla iyi uwa lɛ a. Ō ya ɛnyā géē ya ku ɔtu okpoce ku uwɔ kóō lɔfu, ka ɔcɛ nōo ya alɔ a yihɔtu alɔ klla jijeeyi nɛhi, ku Ubáyíbu klla wɛ ɛlā ku nu nɛ ó ta gē lɛ alɔ.​—2 Utím. 3:14; 2 Upít. 1:21.

13. Ocabɔ ku ɛlā ijeeyi nyá yɔ ipu Ɛlā ku Ɔwɔico a?

¹³ Eko duuma nɛ a gē klɔcɛ ku Ubáyíbu, leyi taajɛ ku a má ɛgɛ nɛ aukɔ́ nōo ya anu a lɔfu ta uwɔ abɔ lɛ a. Ocabɔ mafu, Ubáyíbu tu alɔ ukɔ́ gboji gboji, ku unwu ku ije ō ya lɔfu bi unwalu mla “ōwē o lɔnɔ alɛwa” gē lɛ alɔ. (1 Utím. 6:9, 10; Aíit. 28:20; Umát. 6:24) Ɛlā ɔɔma wɛ ɔkwɛyi icɛ kpɔ ɛ? Ɔkpá éyi nōo kɛla lɛyikwu uce ō ya ku ācɛ ɛpleeko ku alɔ nyā kahinii: “Igbalɛwa, ācɛ nōó gē lɛ eeye ŋ, nɛ ɔtu klla gē biya lɛ uwa nɛhi a, wɛ ācɛ nōo kpɔtuce ku ije ō lɛ wɛ ɔdā ocɛgbá fiyɛ duu ipu oyeeyi a. Ācɛ nōo kóō dɔka ō lɛ ije tōōtɔ̄ɔ̄ a i gē lɛ eeye ŋ, ó klla gē ya kéē doōcē ɛyɛɛyɛyi.” Ohigbu ɛnyā, ukɔ́ nɛ Ubáyíbu tu alɔ, ku alɔ i cika ō ya unwu ije ŋ ma, wɛ ɛnɛɛnɛ ukɔ́! A lɔfu gbɛla lɛyikwu ukɔ́ ku Ubáyíbu ɔhá nōo ta uwɔ abɔ ɛ? Ɔdaŋ ku alɔ gbɛla lɛyikwu ɛjɛɛji aukɔ́ olɔhi nōo yɔ ipu Ubáyíbu a, alɔ géē wa i má ku ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a yihɔtu alɔ, klla jé ɔdā nōo lɔhi lɛ alɔ, alɔ kē lɔfu gbolo ce ɔ kóō tu alɔ ukɔ́. (Ujɛ́m. 1:5) Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, alɔ géē jɔɔnyɛ oyeeyi ku alɔ fiyɛ.​—Ayis. 48:17, 18.

14. Ɔdi nɛ oklɔcɛ ku Ubáyíbu gáā nwu uwɔ lɛyikwu Ujehofa a?

¹⁴ Ōmiya ku uwɔ lɛyikwu ō klɔcɛ ku Ubáyíbu, cika ō wɛ ō gáā jé Ujehofa lɔɔlɔhi fiyɛ. (Ujɔ́n. 17:3) Abɔ a yɔ i klɔcɛ ku Ubáyíbu a, a géē wa i nwu ɛlā lɛyikwu auce ō ya ku Ujehofa. Auce ō ya nyā wɛ uce ō ya ekponu nɛ a nwu ɛlā lɛyikwu ɔ, eko nɛ a yɔ i klɔcɛ lɛyikwu aɔdā nɛ ó ya a. Ō nwu ɛlā lɛyikwu auce ō ya ku Ujehofa géē lɛ ɔ ta uwɔ eyī peee ka ó yɔ ɔkwɔɔkwɛyi. (Oyɛb. 34:6, 7; Aíjē 145:8, 9) Abɔ a gē wa i jé Ujehofa tōōtɔ̄ɔ̄ a, ɔtu okpoce ku uwɔ, ihɔtu nɛ a lɛ lɛ ɔ, mɛmla ɛma nɛ a lɛ mla ɔ a géē yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄.

15. Ɛgɛnyá nōo kɛla lɛyikwu Ɔwɔico lɛ ācɛ ɔhá gáā ta uwɔ abɔ a?

¹⁵ Da ācɛ ɔhá ɔdā nɛ a kpɔtuce lɛyikwu Ɔwɔico a. Abɔ a gē ya lɛ a, ɔtu okpoce ku uwɔ géē je lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Amáŋ ɔdaŋ ku ɔcɛ nɛ a tɔɔna lɛ ɔ a yɔ i lɛ aafu ɔdaŋ ka Ɔwɔico yɔ, nɛ a kē jé ɔdā ō ka ŋ bɛ? Ceyitikwu ku a dɔka ɛlā ŋma ipu Ubáyíbu néē le teyi peee ipu ɔkpá ku alɔ éyi, cɛɛ ku a kɛla lɛyikwu ɔ mɛmla ɔcɛ ɔɔma. (1 Upít. 3:15) Da Ɔcɛ Ocijali Ku Ujehofa ɔhá kóō ta uwɔ abɔ ō cila ɔka a. Ɔdaŋ ku ɔcɛ ɔɔma miyɛ ohi ku ɔka a ŋma ipu Ubáyíbu o, amāŋ ka ó miyɛ nóó, a géē lɛ itene nɛhi ŋma ɛlā nɛ a jila má a. Ɔtu okpoce ku uwɔ géē je lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Ɛnyā géē ya ku a hii kpɔtuce ācɛ nōo gbla ācɛ ō jijeeyi amāŋ ācɛ ō jé odee nɛɛnɛhi, nōo gē ka ka ó lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee ŋ.

16. Ɔdi lɔfu ya, ɔdaŋ ku alɔ i lɛ abɔ bi ɔtu okpoce olɔfu ku alɔ ŋ ma?

¹⁶ Ɛgɛ duuma nōó gboji nɛ alɔ humayi gba Ujehofa ɛ̄gbā ɛ, alɔ cika ō ya ku ɔtu okpoce nɛ alɔ lɛ lɛ ɔ a kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Ɔdiya? Ohigbu ka ɔdaŋ ku alɔ i leyi kwɛɛcɛ ŋ, ɔtu okpoce ku alɔ i gáā lɔfu gɛ ŋ. Oŋma ɛlā nɛ alɔ ka  gbɔbu ɛ ma, ɔtu okpoce wɛ ō jé caa ku ɔdā nɛ alɔ i má eyī gla ŋ ma kē yɔ. Ó kē tɔɔtɛ ku alɔ je aɔdā nɛ alɔ i má eyī gla ŋ ma mlanyi. Ohigbu ɔɔma, Upɔlu ka ɔdaŋ ku alɔ i lɛ ɔtu kpoce ŋ, ó lɛbɛɛka ‘íne obiya nēe ī gbájí tū alɔ ikpó a.’ (Uhíb. 12:1) Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā ya ku ɔtu okpoce ku alɔ kóō yɔ i lɔfu a?​—2 Utes. 1:3.

17. Ɔdi gáā lɔfu ta alɔ abɔ ku ɔtu okpoce ku alɔ kóō yɔ i lɔfu a?

¹⁷ Aflɛyi, bēē ba Ujehofa ɛba ku alelekwu ihɔ ku nu eko doodu. Ɔdiya? Ohigbu ka ɔtu okpoce wɛ uce ō ya nɛ alelekwu ihɔ gē ta alɔ abɔ ō lɛ a. (Ugal. 5:22, 23) Ó gáā tɔɔtɛ ku alɔ lɛ ɔtu okpoce lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee, klla lɛ abɔ bi ɔtu okpoce ɔɔma, ɔdaŋ ku alɔ i miyɛ otabɔ ku alelekwu ihɔ ku nu ŋ. Ɔdaŋ ku alɔ gɔbu yɔ i ba Ujehofa ɛba ku alelekwu ihɔ ku nu, ó géē je lɛ alɔ. (Ulúk. 11:13) Alɔ kóō lɔfu gbɔɔkɔ lɛ a kahinii: ‘Yá kú alɔ lɔtūce uwɔ nwuné fíyɛ́.’​—Ulúk. 17:5.

18. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 1:2, 3 a, ɛnɛɛnɛ ɛhi nyá nɛ alɔ lɛ babanya a?

¹⁸ Bēē klɔcɛ ku Ɛlā ku Ɔwɔico eko doodu duu. (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 1:2, 3.) Eko néē ta ɔkpá ku Aije nyā a, ācɛ Isrɛlu ligii foofunu lɛ ɔkpá ku íne ku Ɔwɔico nōo jila a. Amáŋ, aɔcɛ́ mla acogwɛɛya lɔfu lɛ ōhī ku ɔkpá a, ipu ihayi ahaapa doodu, é gē hi “ācɛnyīlɔ, ācɛnyā, ayípɛ̄,” mɛmla augbɔga nōo lā ipu ajɛ ku Isrɛlu a igwu kéē jila tɔha, o ya ɛɛ kéē jahɔ tu íne ku Ɔwɔico néē gáā jé tɛɛcɛ a. (Obla. 31:10-12) Ɛpleeko ku Ujisɔsi, ācɛ ligii foofunu lɛ ɔkpá ku Ɛlā Ɔwɔico a. É kē i kpo uwa tu ipu ɛgogbɔɔkɔ a. Amáŋ ó lɛ a icɛ ŋ, ācɛ alɛwa lɔfu je ɛjɛɛji Ɛlā ku Ɔwɔico amāŋ aya ku nu. Ɔɔma wɛ ɛnɛɛnɛ ɛhi. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā mafu ku Ubáyíbu nɛ alɔ lɛ a jɛ alɔ eyī a?

19. Ɔdi nɛ alɔ cika ō ya ku ɔtu okpoce ku alɔ kóō yɔ i lɔfu a?

¹⁹ Alɔ lɔfu mafu ku Ɛlā ku Ɔwɔico nɛ alɔ lɛ a jɛ alɔ eyī, ŋma lɛ ō jé ɔ eko doodu. Alɔ cika ō lɛ eko miya taajɛ nɛ alɔ gē yɔ i jé klla klɔcɛ ku Ubáyíbu, ó wɛ ō jé ɔ eko duuma nɛ alɔ lɛ ɛga ŋ. Ɔdaŋ ku alɔ le má ku alɔ gē ya oklɔcɛ ku Ubáyíbu eko doodu, ó géē ya ku ɔtu okpoce ku alɔ kóō yɔ i lɔfu.

20. Ɔdi nɛ alɔ cika ō lɛ ɔtu ya ekponu ku alɔ géē ya a?

²⁰ Alɔ i lɛbɛɛka “aójéeyī mɛ́mla aójɔ́dā” ku ɛcɛ nyā ŋ, ohigbu ka ó lɛ aɔdā alɛwa nōo ya nɛ alɔ kpɔtuce Ubáyíbu nōo wɛ Ɛlā ku Ɔwɔico a. (Umát. 11:25, 26) Ubáyíbu lɛ ɔ ta alɔ eyī peee, ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ āhɔ̄ ku ɛcɛ nyā yɔ i bɔbi tōōtɔ̄ɔ̄, mla ɔdā nɛ Ujehofa géē ya lɛyikwu ɔ a. Ohigbu ɔɔma, alɔ lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu ō ya ku ɔtu okpoce ku alɔ kóō lɔfu, mla ō je otabɔ lɛ ācɛ alɛwa ɛgɛ nōó tɔɔtɛ lɛ alɔ a, kéē lɛ ɔtu okpoce lɛ ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a. (1 Utím. 2:3, 4) Alɔ kóō gɔbu yɔ i leyice eko nɛ ɛjɛɛji ācɛ nōo yeeyi ipu ɛcɛ nyā géē je owoofu lɛ Ujehofa, klla géē kɛla nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ɔdā Nēé Mafú Lɛ Ujɔ́ni 4:11 nōo kahinii: “Óndú mɛ́mla Ɔwɔicō kú alɔ, a cíkā nēe ī cɛtra uwɔ, . . . Ohígbū ka awɔ yá ɛjɛ̄ɛ̄jī odée á.”