1-2. (a) Ucɛ nyá nɛ ācɛ ōhī gē ya ipu éwo ōhī a? (Má ikpati nōo kahinii: “ Ɔdi Wɛ Ɛyi Ku Ihayi Ku Ohɛta A?”) (b) Ɔdi nɛ Ujisɔsi kɛla lɛyikwu ɔ ipu ɔkpá ku Ulúku 4:16-18 a?

IPU éwo ōhī, ɔdaŋ ku ɔcɛ́ amāŋ ɔcánya lɛ ɔcɛ́ lé gaajɛ ihayi ofu ɛpa ce igwo, ācɛ a géē lɛ ɛ̄cī tu kéē gweeye klla ya ucɛ kla ɛcɛ. Ācɛ alɛwa gē bi ɛ̄cī éyi le ya ɔ, ācɛ ɔhá kē i bi alaadi amāŋ ɛ̄nɛ̄ ō fiyɛ a le ya ɔ. Amáŋ igbihaajɛ, é géē lé ucɛ a kwɛyi, cɛɛ ācɛ alɛwa kwu ɔ u mlanyi fiya fiya.

² Eko igble a, ó lɛ ɛnɛɛnɛ odee nōo gē cɛ lɛ ācɛ Isrɛlu gweeye duu ipu ihayi ofu ɛpa ce igwo doodu. Ihayi ɔɔma gē wɛ ihayi ku ohɛta lɛ uwa. É gē ya aku uwa ō gbɔɔ ŋma ɛ̄cī aflɛyi ipu ihayi ɔɔma jaa gā oŋmɛyi ku ihayi a. Ɔdiya nɛ alɔ cika ō jé odee lɛyikwu ɔ a? Ohigbu ka ó géē ta alɔ ɛlá kwu ɛnɛɛnɛ ōmiya éyi nɛ Ujehofa le kwaajɛ lɛ alɔ a. Ōmiya ɔɔma géē ya ku alɔ lɛ ohɛta piyoo, alɔ kē i lɛ itene ŋma anu babanya. Ujisɔsi abɔyi nu kóō kɛla lɛyikwu ɛnɛɛnɛ ohɛta nyā duu.—Jé Ulúku 4:16-18.

3. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ulīfayi 25:8-12 a, itene nyá nɛ ācɛ Isrɛlu gē lɛ ihayi ofu ɛpa ce igwo doodu a?

³ Ō leyi yɛ ōmiya nɛ Ujehofa le kwaajɛ lɛ ācɛ Isrɛlu lɛyikwu ihayi ofu ɛpa ce igwo doodu a, géē ya ɔ tɔɔtɛ ku alɔ jɛyi ɛlā nɛ Ujisɔsi ka lɛyikwu ohɛta a. Ujehofa da ācɛ Isrɛlu kahinii: “Aá bī ɔwɛ ɛ́gɛ́nyā lɛ iháyí ɔ́mofɛpa cigwó ā fō tá, nɛ̄ aá géē ka tɛ́ɛcɛ lɛ odúúdú ācɛ nēe lā ipú ajɛ ā, keé le hɛ́tá ɛɛ́. Odúúdú agbénú nēé kpó lá kpɛ́mm ā, é í je uwá kpó kwúcē igbīhi lɛ ācɛ nēe lɛ aflɛ́yí ā, ámāŋ ka ayááyí kú ɔ̄cɛ ā. Ɔ̄cɛ dúúmā nēé je lá ɔfiyɛ ā géē kwúcē igbīhi ga ipɔ́ɔ́nū kú nū.” (Jé Ulīfayi 25:8-12.) Ipu ikpɛyi ɛlā nɛ alɔ klɔcɛ gáā yɛ a, alɔ nwu ɛlā lɛyikwu ɛdɔ itene nɛ ācɛ Isrɛlu lɛ ŋma ɛ̄cī ku Usabati néē gē tu alaadi doodu a. Amáŋ itene nyá nɛ ācɛ Isrɛlu gē lɛ ihayi  ofu ɛpa ce igwo doodu a? Ocabɔ mafu, alɔ je ɔ ka adā éyi nōo wɛ ɔcɛ Isrɛlu bi ule nɛɛnɛhi, ohigbu ɔɔma ó kwu ajɛ ku nu i je lá, o ya ɛɛ kóō lɔfu gba ule a. Eko duuma nɛ ihayi ofu ɛpa ce igwo le ya, é géē je ajɛ ku nu ɔɔma lɛ ɔ cigbihi. Ɔwɛ ɔɔma é géē je agbenu ku adā a “kpó kwúcē igbīhi lɛ” ɔ, cɛɛ ku ayipɛ ɔlɛ nu kéē lɛ ɔdā néē géē lugwu nu ŋma ɛgiyi adā uwa igbihaajɛ. Má ocabɔ ɔhá, á jé ŋ adā éyi bi ule nɛɛnɛhi, o ya ɛɛ kóō kē gba ule ɔɔma a, ó kwu iyi nu u amāŋ ɔyi nu éyi u je lá ɔfiyɛ. Eko duuma nɛ ihayi ofu ɛpa ce igwo ɔɔma le ya, ɔfiyɛ a géē “kwúcē igbīhi ga ipɔ́ɔ́nū kú nū.” Ohigbu ɛnyā, ó lɛ ɔcɛ duuma nōo gē wɛ ɔfiyɛ piyoo ŋ. Aɔfiyɛ lɛ eyiyoce! Ōmiya nyā mafu ka Ujehofa lɛ ɛlá wu ācɛ ɔlɛ nu nɛɛnɛhi!

4-5. Ɔdiya nɛ ó cɛgbá ku alɔ nwu ɛlā lɛyikwu ɔdā nɛ ācɛ Isrɛlu gē ya ihayi ofu ɛpa ce igwo doodu a?

⁴ Ɔdi wɛ itene ɔhá néē gē lɛ ihayi ɔɔma a? Ujehofa kahinii: ‘N géē hɔha ce aa ipu ajɛ a. Ɔcɛ duuma ku aa i gáā gbɛha ŋ.’ (Obla. 15:4) Ɛnyā kē wɛ ɛyɛɛyi kpanaa gwo ɔdā nōo yɔ i ya ipu ɛcɛ ku alɔ babanya a ta. Alɔ gē má ka ācɛ ō lɛ ije gē gbagbenu tōōtɔ̄ɔ̄, anu ācɛ ogbɛha gē gbɛha tōōtɔ̄ɔ̄ a!

⁵ Abɔ alɔ wɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist a, ó wɛ o piii ku alɔ gē lɛyitaajɛ lɛ íne ku Umosisi a ŋ. Ɛnyā kē mafu ku alɔ i gē lɛyitaajɛ lɛ íne lɛyikwu ō hɛ aɔfiyɛ ta, ō mlanyi ule duuma nɛ ɔcɛ bi alɔ, mɛmla ō je ajɛ cigbihi lɛ ondu nu ihayi ofu ɛpa ce igwo doodu a gɛ ŋ. (Uróm 7:4; 10:4; Āfi. 2:15) Naana a, ó cɛgbá nɛɛnɛhi ku alɔ nwu ɛlā ŋma anu kpɔ. Ɔdiya a? Ohigbu ku alɔ lɔfu jɔɔnyɛ ohɛta nōo géē ta alɔ ɛlá kwu ōmiya ɔɔma nɛ Ujehofa le kwaajɛ lɛ ācɛ Isrɛlu a.

6. Ɔdi nɛ alɛɛcɛ cɛgbá ohɛta ŋma anu a?

⁶ Ɛjɛɛji alɔ cɛgbá ohɛta, ohigbu ku alɔ wɛ ɔfiyɛ ku íne ō biya. Ō wɛ ɔfiyɛ ku íne ō biya kē bɔbi fiyɛ duu a. Alɔ gē hila okpliici, gē doōcē, klla gē kwū, ohigbu ku alɔ wɛ ācɛ ō ya oyabiya amāŋ ācɛ ō biya íne. Ācɛ alɛwa gē má ɔkwɛyi ku ɛlā nyā eko duuma néē lɛ iyi uwa má ipu ogigo amāŋ eko duuma néē nyɔ i má udɔkitɔ ohigbu ku é yɔ i doōcē. Abɔ kē i hɛ alɔ iyē nɛɛnɛhi ohigbu ku alɔ gē ya oyabiya. Upɔlu nōo wɛ ɔcocɛhɔ a ka ka ‘ínoōbīya nōo yɔ̄ ipú ɔkpíyē ku un ā gē je ɔ  yá alagbá.’ Ó klla kahinii: “N gebí ɛɛ́! Ɔ̄nyɛ géē hɛ́ um tá ŋmá ɔkpíyē nōo yɔ̄ ī yá ká um gekwú ā?”—Uróm 7:23, 24.

7. Ɔdi nɛ akacɛ ku Ayisaya ka lɛyikwu ohɛta a?

⁷ Ɔwɔico lɛ ōmiya ya lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ géē lɛ ohɛta ŋma íne ō biya a. Ɔdā nɛ ó kē ya nyā gē cɛ lɛ alɔ gweeye nɛhi. Ujisɔsi wɛ ɔcɛ nōo ya nɛ ohɛta nyā tɔɔtɛ a. Ihayi ula ce ofu igwo ɛhɔ gbɔbu ɛɛ ku Ujisɔsi kóō wa ipu ɛcɛ a, Ayisaya nōo wɛ ɔcomɛɛbɛ a ka akacɛ ka ācɛ géē lɛ ohɛta igbihaajɛ. Ó ka ohɛta ɔɔma gáā lɔhi nɛhi fiyɛ ɛ̄nɛ̄ ācɛ Isrɛlu gē lɛ ipu ihayi ofu ɛpa ce igwo doodu a. Ó kahinii: “Alelékwū kú Óndú ā, Ɔwɔicō, yɔ̄ ipú um. Ohígbū ká Óndú ā lɛ um fu ce, ká n kɔ̄ɔ̄kā olɔhi ā tɛ́ɛcɛ lɛ aólɛhɔ́ɔ̄cɛ ā. Ó lɛ um tɛ̄hɔ ká n lɛ ācɛ nɛ̄ ɔtū le bīya lɛ uwá ā ɔtū tú kwɔɔhá. Ká n tɔ́ɔna lɛ ācɛ nēé kwú ā, kéē lɛ uwá hɛ́tá ɛɛ́.” (Ayis. 61:1) Ɔnyɛ nɛ akacɛ nyá yɔ i kɛla lɛyikwu ɔ a?

8. Ɔnyɛ nɛ akacɛ ku Ayisaya lɛyikwu ohɛta a yɔ i kɛla lɛyikwu ɔ a?

⁸ Akacɛ ɔɔma lɛyikwu ohɛta a cɛgbá nɛhi. Ó kē gbɔɔ ō ya jila igbihi nɛ Ujisɔsi gbɔɔ ō tɔɔna a. Eko nɛ Ujisɔsi nyɔ gā ipu Ɛgogbɔɔkɔ nōo yɔ Unasareti ɛga néē bi ɔ jɛ a, ó jé akacɛ ku Ayisaya ɔɔma tɛɛcɛ lɛ ācɛ Ujiyu nōo jila abɔɔ a. Ujisɔsi mafu ka ō ya jila ku akacɛ a lɛ ō ya mla anu, ó kahinii: “Alelékwū kú Óndú ā yɔ̄ iyē kú um, ohígbū ka Óndú ā lɛ um fu ká n̄ bī ɔ̄kōolɔhi gé lɛ ācogbɛhá. Ó lɛ um tɛ̄hɔ̄ ká n̄ da ācɛ nēe bá agbá ā kéē lɛ uwa hɛ̄tá ɛɛ́. Ká n̄ da ācopeyī kéē lɔfú mɛ́ɛbɛ mɛ́ɛ́nɛ. Ká n̄ lɛ ācɛ nēé gē yá uwā ōwē ā hɛ́tá. Cɛ́ɛ́ ká n̄ ka tɛ́ɛcɛ ka eko nɛ̄ Óndú ā dɔɔ̄kā ō nya ācɛ ɔlɛ́ nū tá ā gā ɛɛ́.” (Ulúk. 4:16-19) Ɛgɛnyá nɛ Ujisɔsi ya akacɛ nyā jila a?

9. Ɛdɔ ohɛta nyá nɛ ācɛ alɛwa ɛpleeko ku Ujisɔsi dɔka ō lɛ a?

⁹ Ɛpleeko nɛ Ujisɔsi yɔ ipu ɛcɛ a, ācɛ gbɔɔ ō lɛ ohɛta nɛ Ayisaya ka akacɛ lɛyikwu ɔ, nɛ Ujisɔsi abɔyi nu klla jé tɛɛcɛ lɛ ācɛ a. Alɔ lɔfu kpɔtuce ɛlā nyā, ohigbu ka Ujisɔsi ka tɛɛcɛ kahinii: “Ɛlā nēé ka ipú ɔkpíihɔ nyā le yá jīla ipéyī aá ícɛ nyā, ɛ́gɛ́nɛ̄ á pó abɔ̄ nɛ̄ n jé ɔ̄ tɛ́ɛcɛ nyā ɛɛ́.” (Ulúk. 4:21) Ācɛ alɛwa nōo po ɛlā nɛ Ujisɔsi jé tɛɛcɛ a lɔfu yɔ i leyice ohɛta ŋma íkwu ku ɔcɛ́ ō lé ku Urom. Ó lɔfu wɛ ka ayikpo ku Ujisɔsi gbɛla lɛ a duu. Ohigbu ka igbihaajɛ a, ācɛ ɛpa ŋma ipu uwa kahinii: “Alɔ leyīce gbɔbū ka anú wɛ ɔ̄cɛ nōo wā gáā hɛ́ ācɛ Ísrɛ̄lu tá á nɛɛ n!” (Ulúk. 24:13, 21) Amáŋ, alɔ jé ka Ujisɔsi i da ayikpo ku nu kéē ya ikpɛyi olɔfu ta íkwu ku ɔcɛ́ ō lé ku Urom nōo yɔ i da uwa ɛyi taajɛ a ŋ. Amáŋ, ó da uwa kéē “je ɔdā nēe  wɛ ákú Usísa ā lɛ Usísa.” (Umát. 22:21) Ó lɛ a, ɛgɛnyá nɛ Ujisɔsi hɛ ācɛ ta eko ɔɔma a?

10. Ɔdi nɛ Ujisɔsi hɛ ācɛ ta ŋma anu a?

¹⁰ Ujisɔsi nōo wɛ ɔyi ku Ɔwɔico a wa gáā hɛ ācɛ ta ŋma aɔdā ɛpa. Aflɛyi, Ujisɔsi ta ācɛ abɔ kéē lɛ ohɛta ŋma aɛlā ō nwu ku ɛkɛmgbɛ nɛ aotrɛyi ku ɛga ō gba ɛ̄gbā yɔ i nwu uwa a. Eko ɔɔma, aotrɛyi ku ɛga ō gba ɛ̄gbā gē kwu ācɛ Ujiyi alɛwa abɔfu kéē lɛyitaajɛ lɛ uculo ku alɛɛcɛ. É klla gē kwu uwa ba ɔ kéē kpɔtuce aɛlā ō nwu nōó kpaakpa ŋ. (Umát. 5:31-37; 15:1-11) Uwa abɔyi uwa nōo gē ka kéē wɛ ācɛ ō ta ācɛ ɔhá abɔ kéē gba Ɔwɔico ɛ̄gbā, i kóō i gba Ɔwɔico ɛ̄gbā ɔwɛ okpaakpa ŋ. É lɛbɛɛka acopeyi a. É kē wa gáā jé Ɔwɔico ŋ, ohigbu ka é ta ō kpɔtuce Umesayiya a. É klla ta ō miyɛ ɛlā ɔkwɛyi nɛ ó nwu a. É kla bɛɛka acopeyi piyoo, Ɔwɔico i kē je íne nēé biya a ya uwa ɛhi ŋ. (Ujɔ́n. 9:1, 14-16, 35-41) Oŋma ɛlā ɔkwɛyi nɛ Ujisɔsi nwu mla ocabɔ olɔhi nɛ ó le taajɛ a, ó mafu lɛ ācɛ nōo gē ta iyi uwa waajɛ a ɔdā néē géē ya, o ya ɛɛ kéē lɛ ohɛta lɛ ŋma aɛlā ō nwu ku ɛkɛmgbɛ a.—Umák. 1:22; 2:23–3:5.

11. Ɔwɛ ɔhá nyá nɛ Ujisɔsi je ohɛta lɛ ācɛ a?

¹¹ Ɔmpa, Ujisɔsi lɛ ɔ ya tɔɔtɛ lɛ alɛɛcɛ kéē lɛ ohɛta lɛ ŋma oyabiya amāŋ íne ō biya néē lugwu nu a. Ohigbu ikwū ku Ujisɔsi a, Ɔwɔico lɔfu je oyabiya ku ācɛ ya uwa ɛhi. Oyabiya ku ācɛ nōo kpɔtuce ikwū ɔɔma foofunu klla mafu ɛdɔ ɔtu okpoce néē lɛ, oŋma lɛ aɔdā néē gē ya a. (Uhíb. 10:12-18) Ujisɔsi kahinii: “Ɔ́dāŋ ka Ɔyínɔ̄nyīlɔ ā lɛ aá nyatá, aá le nyatá ɔkwɛ̄yi.” (Ujɔ́n. 8:36) Ohɛta ɔɔma kóō lɔhi fiyɛ ohɛta duuma nɛ ācɛ Isrɛlu gē lɛ ɛpleeko ku ihayi ofu ɛpa ce igwo doodu a! Ocabɔ mafu, ɔdaŋ ku é lɛ ɔcɛ hɛta ɛpleeko ku ihayi ofu ɛpa ce igwo ɔɔma, ɔcɛ ɔɔma lɔfu je piya ɔfiyɛ kpɔ, ó kē lɔfu kwū igbihaajɛ gla. Amáŋ ohɛta ku Ujisɔsi a géē yɔ piyoo.

12. Anyɛ wɛ ācɛ aflɛyi nōo lɛ itene ŋma ohɛta nɛ Ujisɔsi kɛla lɛyikwu ɔ a?

¹² Ɛ̄cī ku Upɛntikɔsi 33 Eko Ku Ukraist a, Ujehofa lɛ alelekwu ihɔ ku nu je lɛ acocɛhɔ ku Ujisɔsi mla acɛnyilɔ mɛmla acɛnya ɔhá nōo hayi kpaakpa a. Ó kwu uwa i piya ayi nu, o ya ɛɛ kéē lɔfu heyi ŋma ɔlekwu gā ɔkpanco ɛcɔbu gáā cɔcɛ́ mla Ujisɔsi. (Uróm 8:2, 15-17) Ācɛ nōo ba nyā wɛ ācɛ aflɛyi nōo lɛ itene ŋma ohɛta ɔɔma nɛ Ujisɔsi kɛla lɛyikwu ɔ ipu Ɛgogbɔɔkɔ nōo yɔ Unasareti á. Acɛnyilɔ mla acɛnya nyā i wɛ aɔfiyɛ ku ɛlā ō nwu ku ɛkɛmgbɛ mla uculo nɛ aotrɛyi ku ācɛ Ujiyu gē nwu nōó ŋma ɛgiyi Ɔwɔico ŋ. Ɔwɔico klla gē má uwa kéē lɛ hɛta ŋma ikwū nɛ ācɛ gē kwū ohigbu  oyabiya ɛ. Ōmiya ku Ujehofa lɛyikwu ō ya ku alɔ lɛ ohɛta a, gbɔɔ ŋma eko nɛ Ujehofa lɛ anɔ ta Ācɛ O Yɛce Ukraist ɛyi a. Ó kē i ŋmɛyi ɛpleeko ku oŋmɛyi ku Ihayi Ula Ɛpa Ce Ofu Igwo nɛ Ujisɔsi géē lé ɔcɛ́ a. Ɔdā olɔhi nyá gáā ya, oŋma obabanya gáā ta oŋmɛyi ku Ihayi Ula Ɛpa Ce Ofu Igwo ɔɔma a?

13-14. Ɔdaŋ ka ó wɛ ācɛ néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi gɛ ŋ, anyɛ ɔhá lɔfu lɛ ohɛta nɛ Ujisɔsi kɛla lɛyikwu ɔ a?

¹³ Icɛ, umiliyɔn ku ācɛ nɛ ɛlā ku Ujehofa he uwa ɔtu, nōo ŋma ipu ɛjɛɛji éwo a wɛ ipu “aálá ɔhá” a. (Ujɔ́n. 10:16) Ɔwɔico i fu uwa kéē wɛ ipu ācɛ nōo géē cɔcɛ́ mla Ujisɔsi ɔkpanco ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, Ubáyíbu ka ó géē tɔɔtɛ lɛ uwa kéē lā oyeeyi opiyoo ipu ɛcɛ nyā. Eyiyoce ku uwɔ yɔ abɔɔ a?

¹⁴ Babanya alɔ kóō i jɔɔnyɛ aɔdā ōhī nɛ ācɛ néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a lɛ a. Abɔ alɔ kpɔtuce ikwū ku Ujisɔsi a, alɔ lɔfu gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō je íne ō biya ku alɔ ya alɔ ɛhi. Alɔ lɔfu ya ku ɔtu kóō he Ujehofa, ɛnyā kē i ya ku alɔ lɛ ɛbɔ. (Āfi. 1:7; Mafú 7:14, 15) Gbɛla duu lɛyikwu ɔhā alɛwa nɛ a lɛ, ohigbu ku a lɛ ohɛta lɛ ŋma aɛlā ō nwu ku ɛkɛmgbɛ a. Ujisɔsi kahinii: “Aá kla géē jé ɛlā ɔkwɛ̄yi ā, ɛlā ɔkwɛ̄yi ā kē í nya aá tá.” (Ujɔ́n. 8:32) Alɔ gweeye nɛɛnɛhi ō lɛ ohɛta nyā!

15. Ohɛta mla ɔhā nyá nɛ alɔ yɔ i leyice ō lɛ ɛcɔbu a?

¹⁵ Alɔ lɔfu leyice ō lɛ ohɛta nɛhi fiyɛ  ɛcɔbu. Ó gáā gboji gɛ ŋ, Ujisɔsi géē je aɔwɛ ō gba ɛ̄gbā ɛkɛmgbɛ ɛyɛɛyɛyi mla aigɔmɛnti nōo bɔbiipu a kpo cataajɛ. Ɔwɔico géē gbo “ɛwa nɛ̄hi” ku ācɛ nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā a. Ó klla géē jɛga lɛ uwa kéē jɔɔnyɛ ɔhā alɛwa ipu uparadais ipu ɛcɛ nyā. (Mafú 7:9, 14) Ɛpleeko ɔɔma ācɛ alɛwa géē heyi ŋma ɔlekwu. Ācɛ nōo kē lɛ ɔtu ku uwa ya ekponu ō gba Ujehofa ɛ̄gbā a i klla gáā doōcē, hila okpliici amāŋ kwū gɛ ŋ.—Ācot. 24:15.

16. Ɛnɛɛnɛ ohɛta nyá nɛ alɛɛcɛ gáā lɛ ɛcɔbu a?

¹⁶ Ipu Ihayi Ula Ɛpa Ce Ofu Igwo a, Ujisɔsi mla ācɛ nōo géē cɔcɛ́ mla ɔ, géē ta alɛɛcɛ abɔ kéē hii doōcē amāŋ lɛ unwalu ku ɔkpiye duuma gɛ ŋ. É klla géē ta alɛɛcɛ abɔ kéē lɛ ɛma olɔhi mla Ɔwɔico. Ɛpleeko ku ohɛta mla ō je odee piya ɛpɛpɛ kpɔ nyā géē lɛbɛɛka ɔdā nōo gē ya ihayi ofu ɛpa ce igwo doodu ipu éwo ku Isrɛlu a. Ɛnyā wɛ ka ɛjɛɛji ācɛ nōo gba Ujehofa ɛ̄gbā gā ajaajɛ a géē wa i jila iyē, é klla gáā biya íne gɛ ŋ.

17. Ɔdi wɛ akacɛ ku Ayisaya ipu ɔkpá ku Ayisáya 65:21-23 lɛyikwu ācɛ ɔlɛ Ɔwɔico a? (Má ifoto nōo yɔ iyɔbu ku Ɔda Ō Gbaajɛ nya.)

¹⁷ Ayisáya 65:21-23 (Jé.) mafu ɛgɛ nɛ oyeeyi géē lɛ ipu ɛcɛ nyā ɛcɔbu a. Ācɛ ōhī gē gbɛla ka ɛjɛɛji ācɛ i gáā yuklɔ duuma ipu uparadais ŋ, ku alɔ géē yɔ i mlɛnyɔ eko doodu. Amáŋ, Ubáyíbu mafu ku ɛpleeko ɔɔma, ācɛ ɔlɛ Ɔwɔico géē yuklɔ olɔhi nōo géē yɔ i cɛ lɛ uwa gweeye. Oŋmɛyi ku Ihayi Ula Ɛpa Ce Ofu Igwo a, alɔ kpɔtuce lɔfu lɔfu ka “Ɔwɔicō géē lɛ ɔdā nōó yá ā abɔ̄yī nū wútá ŋmá agbá, cɛ́ɛ́ kóō híī wa gɛ ŋ́, kéē lɛ uwá hɛ́tá ɔwɛ ohéyī fuú nɛ̄hi kú ayí Ɔwɔicō ā.”—Uróm 8:21.

18. Ɔdiya nɛ alɔ cika ō kpɔtuce ku ɛcɔbu ku alɔ géē lɔhi a?

¹⁸ Eko igble a, Ujehofa lɛ ōmiya ku ɛ̄cī Usabati a kwaajɛ lɛ ācɛ ɔlɛ nu. Ōmiya nyā gē ta uwa abɔ kéē lɛ omlɛnyɔ ŋma uklɔ néē gē ya a. Ó klla gē jɛga lɛ uwa kéē lɛ eko ō gba Ujehofa ɛ̄gbā lɔɔlɔhi. Ɛpleeko ku Ihayi Ula Ɛpa Ce Ofu Igwo nɛ Ujisɔsi gáā cɔcɛ́ a, alɔ a géē yuklɔ ku Ujehofa duu. Ó lɛ aafu ŋ, alɔ géē lɛ eko ō bi le gba Ɔwɔico ɛ̄gbā. Ō gba Ɔwɔico ɛ̄gbā cɛgbá nɛhi ɔdaŋ ku alɔ dɔka ō lɛ eeye babanya. Ipu ɛcɛ ɛpɛpɛ nōo kē yɔ i wa a, alɔ géē lɛ eko ō gba ɔ ɛ̄gbā lɔɔlɔhi. Ipu Ihayi Ula Ɛpa Ce Ofu Igwo ɔɔma a, ɛjɛɛji ācɛ nōo gba Ujehofa ɛ̄gbā kpaakpa a géē lɛ eeye, ohigbu ku alɔ géē lɛ uklɔ olɔhi, ɛjɛɛji alɔ klla géē yɔ i gba Ɔwɔico ɛ̄gbā.