Skip to content

Skip to table of contents

Ɔ̄KĀ KU ƆDĀ NŌO YA IPU OYEEYI KU ĀCƐ

Aɔdā Nɛ Ń Leyice Ŋ Nōo Je Eeye Gā Um Mla Ɛlā Nɛ Um Nwu Ŋma Ō Gba Ujehofa Ɛ̄gbā A

Aɔdā Nɛ Ń Leyice Ŋ Nōo Je Eeye Gā Um Mla Ɛlā Nɛ Um Nwu Ŋma Ō Gba Ujehofa Ɛ̄gbā A

EKO nɛ um wɛ ɔyipɛ a, eko duuma nɛ um lɛ igbico má yɔ i wu ico, ɔtu gē ya um ō ya anu ō gā éwo ɔhá. Tu ami a, ó ya um bɛɛka ó gáā ya gboogboo gla ŋ ma.

Ɛ́nɛ́ mla adā um nyɛɛ ŋma Estonia ɛpleeko ku Ɛfú Ō Kpo Ku Oduudu Ɛcɛ Ɔmpa le yɛ gā Germany ɛga néē ma um a. Igbihi néē lɛ um ma a, é gbɔɔ ō ya otutu ō le calɛ gā u Canada. Ɛga aflɛyi nɛ alɔ lā nōo yɔ kwu Ottawa ajaajɛ ipu Canada a, wɛ ɔlɛ ligii éyi nɛ augwu yɔ anu duu a. Alɔ gbɛha nɛɛnɛhi, amáŋ alɔ gē lɛ ajugwu ō lé ɔci doodu.

Ɛ̄cī éyi, Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa lɛ ɔkpá ku Ɔdā Nēé Mafú Lɛ Ujɔ́ni 21:3, 4 jé lɛ umama ku um. Ɛga ku Ubáyíbu ɔɔma lɛ abɔ kwu ɔtu nɛɛnɛhi nōo ya ka ó gbɔɔ ō jikwu. Umama mla upapa ku um gɔbu mla oklɔcɛ ku Ubáyíbu, igbihi nɛ eko kpii kē le gla a é le cika jɛ ō lɛ ubatisim ya.

Naana nɛ umama mla upapa ku um i po oyibo lɔhi ŋ ma, é lɛ ɔtu caca ō gba Ujehofa ɛ̄gbā. Ɛ̄cī Usati doodu, igbihi nɛ upapa ku um kóō lɛ uklɔ ya ɛjɛɛji otu ipu ukɔmpeni néē gē ya ikpo ije nōo yɔ u Sudbury, Ontario a, ó gē bi ami mla ɔyinɛ um nɔnya Sylvia gā ɛcɛ ku uklɔ ku ɔna ō ta kpɔ. Alaadi doodu alɔ nōo wɛ apɔlɛ a gē ya oklɔcɛ ku Ɔda Ō Gbaajɛ tɔha. Umama mla upapa ku um ya ku um lɛ ihɔtu lɛ Ɔwɔico. Ohigbu ɛnyā, n le miya ō lɛ ubatisim ya ipu ihayi ku 1956 eko nɛ um wɛ ihayi igwo a. Eko duuma nɛ um gbɛla lɛyikwu ɛgɛ néē yihɔtu ku Ujehofa lɛ a, ó gē ta um ɔtu kwu ɔtu ō gɔbu yɔ i gba ɔ ɛ̄gbā mla ɛjɛɛji oyeeyi ku um.

Igbihi nɛ um le ya mɛ ŋma inɔkpa nɛhi a, ń lɛ ɔtu caca lɛ a ipu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa gɛ ŋ. N gbɔɔ ō gbɛla ka ɔdaŋ ku um kwu piya ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta, ó gáā tɔɔtɛ gā um ō lɛ ije nwune ō yɛ ipu igbico mla ō gā ɛga ɛyɛɛyɛyi ipu ɛcɛ nyā ŋ. N gáā lɛ uklɔ lɛ ipu radio station éyi ɛga nɛ um gē lɛ ijé néē le gwotu a ce ɔ, n kē dɔka uklɔ ɔɔma nɛhi. Amáŋ n gē yuklɔ eko ɔnɔɔnɛ, ohigbu ɛnyā n gē gā ōjila ku ujɔ ojigogo ŋ, n klla gē piyatɔha mla ācɛ nōó lɛ ihɔtu lɛ Ɔwɔico ŋ. Amáŋ, ɛlā ku Ubáyíbu nɛ um nwu jé ipu ɔtu ku um a lɛ abɔ kwu um ɔtu ō lɛ ɔwɛ ō lā oyeeyi ku um piyabɔ.

N gáā kwu calɛ gā u Oshawa, Ontario. Abɔɔ a n gáā lɛ u Ray Norman, ɔyinɛ nu nɔnya Lesli, mla ācɛ ō gbɔbu ɔna ō ta ɔhá má. Ɛlā ku um he uwa ɔtu nɛhi. Ō má ɛgɛ néē lɛ eeye ipu oyeeyi a ta um abɔ ō gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ um dɔka ō bi oyeeyi ku um le ya a. É ta um ɔtu kwu ɔtu ō kwu piya ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta, nɛ um kē gbɔɔ ō ya ipu Ɔya Ɔmahaanɛ ku ihayi ku 1966 a. N lɛ eeye nɛhi, n klla yɔ i jɔɔnyɛ oyeeyi ku um. Amáŋ ɔdā nɛ ń leyice ŋ gáā le ya ipu oyeeyi ku um.

EKO DUUMA NƐ UJEHOFA LƐ UWƆ HIGWU KU YA ODEE, CEYITIKWU KU A LƐ ƆDĀ ƆƆMA YA

Eko nɛ um yɔ inɔkpa nɛhi a, n lɛ abɔ tu ɔkpá ō yuklɔ ipu Ubɛtɛlu nōo yɔ u Toronto, Canada a. Igbihaajɛ eko nɛ um gbɔɔ ō gbɔbu ɔna ō ta a, é lɛ um higwu ō gáā yuklɔ ipu Ubɛtɛlu ihayi ɛnɛ. Amáŋ n yihɔtu ku Lesli nɛhi, n kē gbɔɔ ō yuufi ka ɔdaŋ ku um cɛ ō gáā gbɔɔ ō yuklɔ ipu Ubɛtɛlu, n gáā má ɔ gboogboo gɛ ŋ. Amáŋ igbihi nɛ um lɛ ɔkɔ gba nɛɛnɛhi ŋma ɔtu lɛyikwu ɛlā a, n le miya ō gáā gbɔɔ ō yuklɔ ipu Ubɛtɛlu, amáŋ ɔtu le biya gā um ō ta u Lesli uŋmoo.

N yuklɔ aya ku ile ō na ipu Ubɛtɛlu, igbihaajɛ n kwu piya ɔmalɛ o ta ɔkpá. Amáŋ, Lesli kwu piya ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyi ipu Gatineau, Quebec. Igbalɛwa n gē gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ ó lɔfu yɔ i ya lɛ a, n klla gē gbɛla ɔdaŋ ka ōmiya olɔhi a nɛ um ya a. Amáŋ ɛ̄cī éyi, ɔdā nɛ ń leyice ŋ nōo je eeye gā um nɛhi gáā le ya. É lɛ u Ray ɔyinɛ nɔnyilɔ ku Lesli higwu ō gáā yuklɔ ipu Ubɛtɛlu. Ó kwu piya ɔcɛ nɛ ami mla anu yɔ inu tɔha! Ɛnyā ya n gáā lɛ ɛga ō yɛ fu Lesli lɛ kpɔ. Alɔ gáā kwu iyi alɔ u lɛ ipu Ɔya Ɔmpa 27, 1971 eko nɛ um ya ihayi ɛnɛ néē je gā um ipu uklɔ ku Ubɛtɛlu kwɛyi a.

Eko nɛ alɔ gbɔɔ uklɔ ku ɔcɛ o leyikwu usɛkut ipu ihayi ku 1975 a

É lɛ ami mla Lesli tɛhɔ ō gáā yuklɔ mla ujɔ nōo gē ka uce ku French nōo yɔ u Quebec a. Igbihi nɛ ihayi ōhī le gla a, ó le hɛ um idaago ka é lɛ um higwu ō gáā gbɔɔ ō yuklɔ ku ɔcɛ ō leyikwu usɛkut eko nɛ um wɛ ihayi ofu ce ahaata a. Ɔtu ya um ku um le nyɛ ka ń klla jé ɔdā alɛwa lɛyikwu ō yuklɔ ku ɔcɛ o leyikwu usɛkut ŋ, amáŋ ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ujɛrɛmíya 1:7, 8 a ta um ɔtu kwu ɔtu. Amáŋ, Lesli lɛ amiya ku umoto ɛyɛɛyɛyi nōo ya nōó gē lɔnɔ tu ɔ ō gbiyɔla. Ohigbu ɛnyā, alɔ gbɛla ka ó géē lɔnɔ tu alɔ nɛhi ō yuklɔ ku ɔcɛ ō leyikwu usɛkut a. Naana kpɔ a, Lesli kahinii: “Ɔdaŋ ka Ujehofa lɛ alɔ higwu ō ya odee, alɔ cika ō ceyitikwu lɔfu lɔfu ō lɛ ɔdā ɔɔma ya.” Alɔ cɛ ó gbɔɔ ō yuklɔ ku ɔcɛ ō leyikwu usɛkut, alɔ kē yuklɔ a ihayi igwo ahaapa.

N gē lɛ aɔdā alɛwa ō ya eko nɛ um wɛ ɔcɛ ō leyikwu usɛkut a, ohigbu ɛnyā ń gē lɛ eko nwune ō yɔ mla u Lesli ŋ. N gáā lɛ ɛlā ocɛgbá ɔhá nwu. Ɔcɔɔci ku ɛ̄cī Umɔnde éyi, ɔcɛ éyi lɛ abɔ gbo ɔwɛ ku alɔ. Ɔcɛ duuma i yɔ okompinu ku alɔ a ŋ, amáŋ onbli nɛ ɔdā alɛwa yɔ anu bɛɛka ili ō le kla utebulu, ikpo ɔcí, ucheese, ubrɛd, ejé, ikokwu ō le gwa ejé, mla ɔkpá ligii éyi néē ta odee ta ɔ kahinii: “Bi ɔnyā uwɔ gɛɛcɛ ku aa jɔɔnyɛ iyi aa.” Ɛ̄cī ɔɔma wɛ ɛ̄cī olɔhi ibi. Amáŋ n le da u Lesli ka um lɛ aɛlā ō ka tɛɛcɛ ō ya otutu ku nu ku ń gáā nyɔ gla ŋ. Ó jɛyi ɛlā ku um amáŋ ɔtu i he ɔ ŋ. Abɔɔ um yaajɛ ɛyi ɔcí ku um a, ɔtu gbɔɔ ō ŋmo um ɛpɔbi. N gbɛla tu ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Ɛ́fēsɔsi 5:25, 28 a. Ɛga ku Ubáyíbu ɔɔma wɛ ɔwɛ nɛ Ujehofa bi le ta um ɛlá kwu ɔ ka um cika ō lɛ ɛlá wu ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya ɔnyā lɛ á. Igbihi nɛ um lɛ ɔkɔ gba a, n da u Lesli kahinii: “Alɔ nyɔ,” ɛnyā kē cɛ lɛ ɔtu he ɔ nɛhi. Alɔ lɛ umoto pɛ gā ɛga oheyifuu éyi nōo yɔ kwu eŋkpɔ ajaajɛ, lɛ ili ku utebulu a na baajɛ, anu alɔ lɛ ɔnyɛ ku ɛ̄cī ɔɔma je tɔha lɔɔlɔhi a. N klla lɛ otutu ku aɛlā ō ka tɛɛcɛ ku um a ya kpɔ.

Alɔ jɔɔnyɛ uklɔ kóō leyikwu usɛkut a nɛhi ó klla lɛwa, ŋma British Columbia gā Newfoundland. Babanya n lɛ ɛga lɛ ō ŋma ɛga éyi gā ɛga ɔhá, ɔdā nōo yɔ i ŋmo um unwu eko nɛ um wɛ ɔyipɛ a. N gbɛla lɛyikwu ō lɛ abɔ tu ɔkpá ō gā inɔkpa ku Ugilɛdi, amáŋ ń dɔka ō nyɔ gā éwo ɔhá ŋ. Ɔtu ya um ku ń cika jɛ ō wɛ ɔcɛ o tɔɔna ŋma éwo éyi gā éwo ɔhá ŋ. N yɔ i yuufi ka é lɔfu ta alɔ ɛhɔ gā éwo ku Africa nɛ ōcē mla ɛfú ō kpo yɔ i junwalu lɛ uwa a. N lɛ eeye ipu Canada nɛ um yɔ a.

IGWÚ NĒÉ HI ALƆ Ō GÁĀ YUKLƆ IPU ESTONIA MLA AÉWO ƐYƐƐYƐYI ƆHÁ NƐ ALƆ I LEYICE Ŋ MA

Ō gā iyawu gā éwo ɛyɛɛyɛyi

Ipu ihayi ku 1992, Ācɛ Ocijali ku Ujehofa klla lɛ ɛga lɛ kpɔ ō yuklɔ ku ɔna ō ta ŋma ɔlɛ gā ɔlɛ ipu aéwo ōhī nōo yɔ u Soviet Union a. Ohigbu ɛnyā, ayinɛ a lɛ ɔka da alɔ ɔdaŋ ku alɔ géē dɔka ō nyɔ gā u Estonia, o ya ɛɛ ku alɔ yuklɔ ku ācɛ ō tɔɔna ipu éwo ɔhá. Ɛnyā le hɛ alɔ idaago nɛhi, amáŋ alɔ lɛ ɔkɔ gba lɛyikwu ɔ. Alɔ klla gbɛla kpɔ kahinii: ‘Ɔdaŋ ka Ujehofa lɛ alɔ higwu ku alɔ ya odee, alɔ cika ō ceyitikwu lɔfu lɔfu ō lɛ ɔdā ɔɔma ya.’ Alɔ cɛ ō yuklɔ a, ɔtu ku um klla gaajɛ ku alɔ i gáā gā éwo ku Africa gɛ ŋ.

Boobu alɔ gbɔɔ ō nwu uce ku Estonia a. Igbihi nɛ alɔ lɛ ɔya ōhī ya ipu éwo a, é da alɔ ku alɔ gbɔɔ ō yuklɔ ku ɔcɛ ō leyikwu usɛkut. Alɔ cɛgbá ō jila ujɔ nōo wɛ ofu ɛpa ce ɛhili a má, mla ígwu ōhī nōo yɔ Estonia, Latvia, Luthuania mla aɛ̄nɛ̄ ō yɔ u Kaliningrad, Russia duu a. Ɛnyā wɛ ka alɔ géē cɛgbá ō nwu uce ku Latvia, Lithuania, mla u Russia. Ó wɛ ɔdā ō tɔɔtɛ fluflu ŋ. Naana kpɔ a, ayinɛ a gweeye nɛhi ku alɔ yɔ i ceyitikwu ō nwu uce ku uwa, é kē je otabɔ lɛ alɔ. Ipu ihayi ku 1999, Estonia lɛ abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ éyi lɛ, é kē lɛ ami mla ayinɛ alɔ ɔhá bɛɛka u Toomas Edur, Lembit Reile, mla u Tommi Kauko fu ō wɛ Ācɛ Ō Leyi Kwu Abɔ Ku Ɛga O Yuklɔ Ku Alɔ a.

Abɔlufiye: Eko nɛ um yɔ i ya ɛlā ka tɛɛcɛ ipu ojileyi nɛhi éyi néē ya ipu Lithuania a

Abɔlɔna: Ācɛ nōo wɛ ipu Ígwu Nōo Gē Leyi Kwu Abɔ Ku Ɛga O yuklɔ Ku Alɔ nōo yɔ u Estonia néē le kwaajɛ ipu ihayi ku 1999 a

Alɔ gáā lɛ alɛwa ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa néē nu ŋma éwo ku Siberia a jé. Naana néē ya uwa owe bɔbi bɔbi klla lɛ uwa kɔ gwu ācɛ apɔlɛ ku uwa a, é cɔnu klla gbɔɔ ō bi ɛlā ipu ɔtu ŋ. É lɛ abɔ bi eeye ku uwa mla ɔtu caca néē lɛ lɛ uklɔ ku ɔna ō ta a. Ocabɔ ku uwa nwu alɔ ku alɔ lɔfu lɔtu klla lɛ abɔ bi eeye ku alɔ ipu āhɔ̄ olɔnɔ.

Alɔ yuklɔ lɔfu lɔfu ipu ihayi alɛwa alɔ i klla lɛ eko nwune taajɛ cɛɛ ku alɔ mlɛnyɔ ŋ, ohigbu ɛnyā odee ligii gē cɛ lɛ ɛ̄jɛ̄ jɛ u Lesli. Alɔ i jé boobu ku ɛnyā lɛ a ohigbu ka ó lɛ ōcē éyi nōo gē ya ku ɛ̄jɛ̄ kóō jɛ ɔcɛ, néē hi ka u fibromyalgia a ŋ. Alɔ gáā gbɔɔ ō gbɛla ō le cigbihi gā u Canada. Eko néē hi alɔ igwú ō gā inɔkpa ku ācɛ ō leyikwu abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Patterson, New York, U.S.A. a, n yɔ i lɛ aafu ipu ɔtu ka ó gáā tɔɔtɛ lɛ alɔ ō nyɔ gla ŋ. Amáŋ igbihi nɛ alɔ lɛ ɔkɔ gba lɔfu lɔfu a, alɔ cɛ. Ujehofa kē lɛ ɔhā hɛ ce ōmiya nɛ alɔ ya a. Eko nɛ alɔ yɔ inɔkpa a nɛ u Lesli gáā má idɔkitɔ nōo je ɛdɔ ɛcí nɛ ó cɛgbá a lɛ ɔ a. Igbihaajɛ, ó gáā le tɔɔtɛ lɛ alɔ ō gbɔɔ ō ya ɛdɔ uklɔ nɛ alɔ tɛtɛ gē ya a.

ƆDĀ NƐ ALƆ I LEYICE Ŋ —AYA KU ÉWO ƆHÁ

Ɔnɔɔnɛ éyi ipu ihayi ku 2008 eko nɛ alɔ yɔ u Estonia a, é gáā lɛ uwaya gwo fu um ŋma ɔlɛ ɔtahɛ ku abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ, yɔ i da alɔ ɔka ɔdaŋ nōó géē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō yuklɔ ipu Congo. Ó le hɛ um idaago, ohigbu ka um géē cɛgbá ō je ohi ku ɔka ɔɔma ɛ̄cī nōo gboce ɔ a. Ń da u Lesli ɔnyā um ɛlā a boobu ŋ, ohigbu ka um jé ka ó gáā cɛ lɛ ɔ gbiyɔla otu ɔɔma ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, ami a wɛ ɔcɛ nōó gbiyɔla ŋ ma, ohigbu ka um yɔ i gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa lɛyikwu ɔdā nōo yɔ i ta um ufi lɛyikwu ō gā éwo ku Africa a.

Eko nɛ um lɛ ɛlā a da u Lesli ɛ̄cī nōo gboce ɔ, alɔ gbɛla kahinii: “Ujehofa yɔ i hi alɔ igwú ō gā éwo ku Africa a. Ɛgɛnyá nɛ alɔ jé ka alɔ i gáā yuklɔ a gla ŋ amāŋ jɔɔnyɛ nu ŋ ɔdaŋ ku alɔ i je ɔ ma ŋ ma?” Ohigbu ɛnyā, igbihi nɛ alɔ lɛ ihayi igwo ɛhili ya ipu Estonia a, alɔ le yɛ gā u Kinshasa, Congo. Abɔ ku ɛga ō yuklɔ a lɛ iga nōo heyifuu nɛhi klla yɔ ɛbɔ. Ɔdā aflɛyi nɛ u Lesli le ta inu ku alɔ a wɛ u card éyi nɛ ó ta odee ta ɔ nɛ ó gbotu ŋma u Canada a. Ɛlā nōo yɔ ipu nu a jé kahinii: “Gweeye ɛga duuma nɛ a yɔ a.” Igbihi nɛ alɔ gbɔɔ ō jé ayinɛ alɔ, gbɔɔ ō ya oklɔcɛ mla ācɛ, klla gbɔɔ ō má ɛgɛ nɛ alɔ yɔ i jɔɔnyɛ uklɔ ku alɔ a, eeye nɛ alɔ lɛ ipu uklɔ ō ya lɛ Ujehofa a kwu nwune fiyɛ. Igbihi nɛ eko le gla ligii a, é lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga je lɛ alɔ ō gáā jila abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ igwo ɛta ɔhá nōo yɔ Africa a. Ɛnyā ya kóō le tɔɔtɛ lɛ alɔ ō nwu ɛlā lɛyikwu ācɛ alɛwa nōo yɔ abɔɔ a. Ń lɛ ɔtooplico fluflu lɛyikwu ō yɔ Africa gɛ ŋ, alɔ kē ta Ujehofa ahinya nɛhi ō ta alɔ ɛhɔ gā Africa.

Ipu Congo, é gbɔɔ ō je ɔdole ɛdɔ ɛyɛɛyɛyi lɛ alɔ bɛɛka akpa nɛ alɔ gbɛla ku alɔ i gáā lé gla ŋ ma. Amáŋ abɔ alɔ le má ku ayinɛ alɔ yɔ i jɔɔnyɛ nu a, alɔ lɛ ɔ jama alɔ kē jɔɔnyɛ nu lɔɔlɔhi.

Alɔ le yɛ gā ɛnɔɔci ku éwo a, o ya ɛɛ ku alɔ gáā ta ayinɛ alɔ nōo yɔ abɔɔ a ɔtu kwu ɔtu, mla ō bi ɔdā néē cɛgbá a gē lɛ uwa. Abɔɔ a, ígwu ku aɔbagwu yɔ i junwalu lɛ ācɛ ipɔlɛ a klla yɔ i ya acɛnya mla ayipɛ a agbe. Ɛyinɛhi ku ayinɛ alɔ nōo yɔ abɔɔ a wɛ ācɛ nōó gba agbenu lɛ a ŋ. Amáŋ, eyiyoce olɔfu néē lɛ lɛ oheyi ŋma ɔlekwu, ihɔtu néē lɛ lɛ Ujehofa, mla ɛgɛ néē yɔ kwu ɔwa ku alɔ ajaajɛ a lɛ abɔ kwu alɔ ɔtu nɛhi. Ocabɔ ku uwa ya ku alɔ klla gbɛla lɛyikwu ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ alɔ yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā, mla ō lɛ ɔfu tu ɔtu okpoce ku alɔ fiyɛ. É lɛ ɔlɛ ku ayinɛ alɔ ōhī cataajɛ. É klla lɛ aɔdɛhɔ ku uwa kpo yiifi. Ɛnyā ta alɔ ɛlá kwu ɔ ku aɔdā agbenu ku alɔ lɔfu hɛ alɔ abɔ acigili, ku ɛma nɛ alɔ lɛ mla Ujehofa a wɛ ɔdā nōo cɛgbá fiyɛ duu a. Naana néē yɔ ipu āhɔ̄ olɔnɔ nɛhi a, ayinɛ a i gē ka iŋiŋi ŋ. Uce ō ya ku uwa ta alɔ ɔtu kwu ɔtu ō lɔtu āhɔ̄ nɛ alɔ yɔ anu mla unwalu ku ōcē mla ɔtu ō lɛ.

Abɔlufiye: Eko nɛ um yɔ i ya ɛlā ka tɛɛcɛ lɛ ígwu ku ācɛ nōo kwinya ɛfú a

Abɔlɔna: Alɔ yɔ i je otabɔ klla yɔ i bi ɛcí gē lɛ ācɛ nɛ ɛfú lɛ abɔ kwu uwa ipu Dungu, Congo a

UKLƆ ƐPƐPƐ ƆHÁ IPU ÉWO KU ASIA

Ɔdā ɔhá nɛ alɔ i leyice ŋ gáā le ya kpɔ. É da alɔ ō gáā yuklɔ ipu abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Hong Kong a. Alɔ i kóō gbɛla ku alɔ géē lā ɛga duuma ipu éwo ku Asia jeeje ɛ ŋ! Amáŋ abɔ alɔ lɛ abɔ ku ihɔtu ku Ujehofa má ipu ɛjɛɛji uklɔ ɔhá nɛ alɔ ya ɛ ma, alɔ cɛ ō gáā yuklɔ a. Ipu ihayi ku 2013, mla ageje ipeyi ku alɔ, alɔ nyɛɛ habɔ aɔkpa ku alɔ nōo hɛ alɔ ɔtu nɛhi a ta mla éwo ku Africa nōo heyifuu a, naana nɛ alɔ i jé ɔdā nōo ta iyɔbu ku alɔ a ŋ ma.

Ó wɛ opiyabɔ nɛhi ō lā ipu Hong Kong ohigbu ka ó wɛ igeli nɛ ācɛ alɛwa lā anu, ācɛ nōo ŋma éwo ɛyɛɛyɛyi. Uce ku Cantonese a lɔnɔ ō nwu nɛhi. Amáŋ ayinɛ nōo yɔ abɔɔ a miyɛ alɔ ɔwɛ ogbonɛnɛ, alɔ klla jɔɔnyɛ ɔdole néē gē lé abɔɔ a nɛhi. Uklɔ nōo yɔ i ya abɔɔ a yɔ i nyila lɔɔlɔhi, alɔ klla cɛgbá ɛga fiyɛ, amáŋ odee gbɔɔla nɛhi ō lá abɔɔ. Ohigbu ɛnyā, mla ijeeyi Ígwu Nōo Gē Leyi Kwu Ɔwa Ku Alɔ a le miya ō lɛ ɛyinɛhi ku aɔdā nɛ abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Hong Kong lɛ a kpo je lá, cɛɛ kéē bi ije ɔɔma le teyi kwu uklɔ nōo yɔ i ya ɛga ɔhá a. Ó gboji ŋ ipu ihayi ku 2015, é lɛ alɔ tɛhɔ gā u South Korea ɛga nɛ alɔ gɔbu mla uklɔ ku alɔ a. Alɔ klla cɛgbá ō nwu uce ɔhá nōo lɔnɔ nɛhi a kpɔ, amáŋ naana nɛ alɔ i kóō jé ō ka uce a lɔɔlɔhi ŋ ma, ayinɛ a gē ta alɔ ɔtu kwu ɔtu ku alɔ yɔ i jɛ gɔbu ipu uce ku Korea a ō ka.

Abɔlufiye: Oyeeyi ɛpɛpɛ ku alɔ ipu Hong Kong

Abɔlɔna: Abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Korea a

AƐLĀ NƐ ALƆ NWU ŊMA Ɛ̄GBĀ Ō GBA KU ALƆ LƐ UJEHOFA

Ō ya aɔkpa ɛpɛpɛ i gē tɔɔtɛ eko doodu ŋ, amáŋ alɔ gáā le má kóō hi ācɛ ɔhá igwú wa ɔlɛ alɔ, ya kóō tɔɔtɛ lɛ alɔ fiyaa ō jé ācɛ a. Alɔ klla gáā le má ku ayinɛ alɔ gē ya odee ɔwɛ ekponu fiyɛ ɛgɛ néē gē ya odee ɔwɛ ɛyɛɛyi, ka Ujehofa klla lɛ alɔ ya ɔwɛ ɛnɛɛnɛ nɛ alɔ lɔfu nwula ɔtu ku alɔ ō miyɛ ācɛ ɔhá, mla ō mafu uce ogbonɛnɛ lɛ alɛwa ku aɔkpa ku alɔ.—2 Ukɔ́r. 6:11.

Alɔ gáā le má ka ó cɛgbá ō miyɛ ācɛ ɛgɛ nɛ Ujehofa gē ya a, mla ō leyi taajɛ cɛɛ ku alɔ má ɔdā nōo mafu ka Ujehofa yihɔtu alɔ, klla yɔ i ma ɔwɛ fu lɛ alɔ a. Eko duuma nɛ ɔtu le gbenyi lɛ alɔ amāŋ nɛ alɔ gbɔɔ ō gbɛla ɔdaŋ ku ayinɛ a yihɔtu alɔ, alɔ gē nyɔ gáā jé aɔkpá nɛ aɔkpa ku alɔ ta fu alɔ a. Ku ɛlā ɔkwɛyi a Ujehofa lɛ ɔkɔ ō gba ku alɔ cila, ó cɛ lɛ alɔ jé kpɔcii ka ó yihɔtu alɔ a, klla lɛ ɔfu tu alɔ iyē ō gɔbu mla uklɔ ō ya lɛ ɔ.

Abɔ ihayi ōhī le gla a, ami mla u Lesli le nwu ɔdā nōo ya ɛɛ nōó cɛgbá ku alɔ lɛ eko taajɛ lɛ iyi alɔ, ɛgɛ duuma nɛ alɔ kóō lɛ ɔdā alɛwa ō ya naana a. Alɔ klla gáā le má ɔdā nōo ya ɛɛ nōó cɛgbá cɛɛ ku alɔ yɛhɛ tu iyi alɔ, ofiyɛ duu eko duuma nɛ alɔ lɛ inyileyi ya eko nɛ alɔ yɔ i nwu uce ɛpɛpɛ a. Eko otu doodu, alɔ gē ceyitikwu ō gbɛla kwu odee nɛ alɔ jɔɔnyɛ nu nɛ alɔ lɔfu ta Ujehofa ahinya ku nu.

Ku ɛlā ɔkwɛyi a, ń gbɛla ku um géē wɛ ɔcɛ ō tɔɔna ipu éwo ɔhá amāŋ lā ipu éwo ɔhá jeeje ɛ ŋ. Naana kpɔ a, n gáā le nwu lɛyikwu ɛdɔ eeye nɛ ɔcɛ lɔfu lɛ ō jé ka ɛjɛɛji ɔdā doodu tɔɔtɛ mla otabɔ ku Ujehofa a. N blakwu ɛlā ku Ujɛrɛmiya nōo wɛ ɔcomɛɛbɛ a, eko nɛ ó kahinii: “Óndú, a lɛ um plla.” (Ujɛr. 20:7) Ujehofa ya ku alɔ jɔɔnyɛ uklɔ mla ɔhā nɛ alɔ i leyice ŋ, ó kóō lɛ unwu ku um ō yɛ ipu igbico a ya jila duu. Alɔ yɛ ipu igbico gā ɛga ɛyɛɛyɛyi fiyɛ ɛgɛ nɛ um kóō gbɛla nu eko nɛ um wɛ ɔyipɛ a, alɔ kóō jila abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ ɛhɔ nōo yɔ ɛga ɛyɛɛyɛyi ipu ɛcɛ nyā a má duu. Ó klla wɛ ɔdā nōo jɛ um eyī nɛhi, ka u Lesli le tutu eko doodu ō je otabɔ gā um ipu ɛjɛɛji uklɔ ɛyɛɛyɛyi nɛ um ya lɛ Ujehofa a.

Alɔ gē ceyitikwu ō bla eko doodu ku alɔ ya ɛjɛɛji aɔdā nɛ alɔ ya a ohigbu ihɔtu nɛ alɔ lɛ lɛ Ujehofa a. Aɔdā olɔhi nɛ alɔ gē jɔɔnyɛ nu icɛ a mafu lɛ alɔ ɛgɛ nōó géē wɛ ɔdā ɛnɛɛnɛ ō lā oyeeyi opiyoo, eko nɛ Ujehofa géē ‘nwula abɔ ku nu ō ya ɛgbá kú odúúdú aɔ́dā nēe yēeyī ā lɛ uwá’ a.—Aíjē 145:16.