É ma um Ɔya Ɔmigwɛɛpa 22, 1929 ipu Noville, ipɔlɛ ligii éyi mla aɛhɔ ahaanɛ nōo yɔ kwu Bastogne, nōo yɔ ipu Belgian Ardennes ajaajɛ a. N jɔɔnyɛ oyeeyi ku ɛdrɔ ku um ipu ɛhɔ a mla ācɛ apɔlɛ ku um nɛhi. Ami mla ɔyinɛ um nɔnyilɔ Raymond, nɛ um lé ɔnyakwɔcɛ lɛ ɔ a gē nyɔ gáā pi enyi amɛ ɛna mla abɔ ɛ̄cī doodu klla ge tabɔ ō ce aɔdɛhɔ ku alɔ. Ipɔlɛ ku alɔ a, ɛjɛɛji ācɛ gē yuklɔ tɔha o ya ɛɛ kéē je otabɔ lɛ iyi uwa.

Umama mla upapa ku um, Emile mla Alice, wɛ ācɛ nōo gē gā icɔɔci ku Catholic lɔɔlɔhi. É gē gā u Mass Alaadi doodu. Amáŋ, ihayi bɛɛka 1939 a, ācɛ o tɔɔna ɛlā Ɔwɔico nōo ŋma England a wa ipɔlɛ ku alɔ gáā lɛ umagajine éyi néē hi ka u Consolation (nōo wɛ u Awake! Babanya a) nɛ upapa ku um gē yɔ i gba ije nu a je lɛ ɔ. Upapa ku um gáā le jé boobu ka ɔdā nɛ ó yɔ i jé ŋma ipu umagajine a wɛ ɔkwɛyi, ɔɔma kē lɛ abɔ kwu ɔ ɔtu kóō gbɔɔ ō jé Ubáyíbu. Eko nɛ ó lɛ abɔ ci ō yɔ i gā u Mass a, aoladogbe ku alɔ nōo tɛtɛ gē kpo ɔkpa tu alɔ lɔɔlɔhi a, gbɔɔ ō ya ɔ ŋmo bɔbi bɔbi. É da upapa ku um ka ó hii ŋma icɔɔci ku Catholic ŋ, é kē bi eko alɛwa le kɛla lɛyikwu ɛlā nyā.

Ó kwu um iyē nɛhi ō má ɛgɛ nɛ aoladogbe ku alɔ a yɔ i ya ɛlā mla upapa ku um ɔwɛ ɛgɔɔma a. Ɔɔma ya ɛɛ nɛ um gbɔɔkɔ lɛ Ɔwɔico kóō ta upapa ku um abɔ ipu ɔkɔ nɛ um gba ŋma ɔtu nɛ um kɛla lɛyikwu ɔ ogbɔɔ ku ikpɛyi ɛlā nyā a. N gweeye nɛhi eko nɛ um má ka ɛmɛɛma aoladogbe ku alɔ a ma ō ya upapa ku um ŋmo a. Ɛnyā mafu gā um ka Ujehofa gē “Pó ɔkɔ nɛ̄ ɔ̄cɛ gē gbā ā” ɔkwɔɔkwɛyi.

Nazi Germany miyɛ u Belgium tabɔ ipu Ɔya Ɔmɛhɔ 10, 1940, ɛnyā kē ya ku ācɛ alɛwa kéē nyɛɛ ŋma éwo ɔɔma. Apɔlɛ ku alɔ le kwu gā aya ɛhaajɛ ku  France. Ipu iyawu ku alɔ gā u France a, ekoohi alɔ gē má iyi alɔ ɛga obɔbi ɛga nɛ aicɔɔja ku Germany mla aicɔɔja ku France gē nuunu mla iyi uwa a.

Igbihaajɛ, ó le tɔɔtɛ lɛ alɔ ō le cigbihi gā ɛhɔ ku alɔ, amáŋ alɔ gáā le má ka é lɛ ɛyinɛhi ku aɔdā nɛ alɔ lɛ a kpo uwi ɛ. Ewo ku alɔ nōo lé ka u Bobbie a foofunu yɔ ō ya alɔ omaaba a. Aɔdā nōo ya ipu oyeeyi ku alɔ nyā cɛ gā um gbɛla kahinii: ‘Ɔdiya nɛ ācɛ gē kpo ɛfú nɛ owe klla yɔ nɛɛnɛhi?’

Ɛpleeko ɔɔma, ō wa ku ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Emile Schrantz, a ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ nōo wɛ ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta nōo hayi kpaakpa a ta alɔ ɔtu kwu ɔtu nɛhi. Ó lɛ ɔ teyi peee ŋma ipu Ubáyíbu ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ ācɛ gē má owe a, klla lɛ aɔka ɔhá nɛ um lɛ lɛyikwu oyeeyi a cila. N gáā lɛ ɛma olɔfu lɛ mla Ujehofa tōōtɔ̄ɔ̄ fiyɛ, ó klla gáā le ta um eyī peee ka ó wɛ Ɔwɔico nōo lɛ ihɔtu.

Gbɔbu nɛ ɛfú ō kpo a kóō wa oŋmɛyi a, ó le tɔɔtɛ lɛ ācɛ apɔlɛ ku alɔ ō má Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa ɔhá mla ō kɛla mla uwa lɔɔlɔhi. Ipu Ɔya Ɔmahata ku ihayi ku 1943, Ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ José-Nicolas Minet wa ɛhɔ ku alɔ o ya ɛɛ kóō ya ɛlā ō ka tɛɛcɛ éyi. Ó da ɔka kahinii: “Ɔnyɛ géē dɔka ō ya ubatisim?” Upapa ku um kwu abɔ i gico, n kē kwu abɔ i gico duu. Alɔ kē lɛ ubatisim ya ɔkpa ligii éyi nōo yɔ kwu ɛhɔ ku alɔ ajaajɛ a.

Ipu Ɔya Ɔmigwɛɛpa ku ihayi ku 1944, aicɔɔja ku Germany gbɔɔ ɛfú ō kpo amoomɛ ku uwa lɔfu lɔfu ɛpleeko ku Ɛfú Ō Kpo Ku Oduudu Ɛcɛ Ɔmpa a ipu western Europe, ɛfú ō kpo néē hi ka u Battle of the Bulge a. Alɔ lā kwu ɔwɛ ɛga néē yɔ i kpo ɛfú a ajaajɛ, odee bɛɛka ɔya éyi alɔ kē cɛgbá ō yɔ aya ɛhaajɛ ku ɔlɛ alɔ nɛ alɔ i gā ɛga duuma ŋ. Ɛ̄cī éyi, eko nɛ um bɛɛcɛ ka um gáā lɛ ɔdole je lɛ aɛbɛ́ ku alɔ a, uboom éyi néē nyi ipu ɛhɔ ku alɔ a le hɛ, anu ó kwu ɛyi inu nōo yɔ ipu ɛhɔ ku alɔ a i biya a. Icɔɔja ku America éyi nōo yɔ ipu ɛga nɛ alɔ gē kpo aɛbɛ́ ku alɔ ba a dɛgba tɛɛcɛ kahinii: “Gwuta ajɛ!” N kwinya gáā gwuta ajɛ pi ɔ ajaajɛ, anu ó kwu ɔkpu ō kla ɛyi ku nu i kla um ɛyi o ya ɛɛ kóō je ogbotu gā um a.

Igbihi nɛ ɛfú ō kpo a mɛ a, ó le tɔɔtɛ lɛ alɔ ō yɔ i kɛla ojigogo mla ayinɛ nōo yɔ ujɔ nōo yɔ u Liège, nōo lɛbɛɛka ukilomita 90 (56 mi) ŋma aya ɛhico ku ɔwɛ ɛga nɛ alɔ lā a. Abɔ eko dēē gla a, ó le tɔɔtɛ lɛ alɔ ō lɛ ígwu ligii éyi nɛ alɔ gē yɔ i ya oklɔcɛ ku Ubáyíbu kwaajɛ ipu Bastogne. N gbɔɔ ō yuklɔ ku ɔcɛ o miyɛ ije eli,  ɛnyā kē jɛga gā um ō jé ɔkpá lɛyikwu íne. Igbihaajɛ, n gbɔɔ ō yuklɔ ku igɔmɛnti. Ipu ihayi ku 1951, alɔ lɛ ojileyi ligii éyi ku usɛkut ya ipu Bastogne. Ācɛ bɛɛka ofu ɛhɔ a wa ojileyi ɔɔma, kwu ɔyinɛ alɔ nɔnya Elly Reuter nōo wɛ ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta nōo lɛ ɔtu caca nɛhi a. Ɛga nɛ ó yɛ ŋma wa ojileyi a wɛ ukilomita 50 (31 mi). Ó gboji ŋ, alɔ gbɔɔ ō yihɔtu iyi alɔ klla lɛ okonu ce ō kwu iyi alɔ i lɛ. Ó gboji nɛ u Elly miyɛ ɔkpá ō gā Inɔkpa Ku Ugilɛdi ipu United States ɛ ŋ. Ó lɛ ɔkpá ta gā ɔlɛ ɔtahɛ ku abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ, ō lɛ ɔ teyi peee ɔdā nōo ya nɛ ó gbɛla ka ó gáā gā inɔkpa ɔɔma gla ŋ ma. Ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Knorr, nōo yɔ i gbɔbu ipu ō bi ācɛ ɔlɛ Ujehofa jé ɔwɛ ɛpleeko ɔɔma a lɛ ohi ta ɔ ɔwɛ ogbonɛnɛ ka ɛ̄cī éyi anu mla ɔba nu lɔfu gā Inɔkpa Ku Ugilɛdi. Alɔ kwu iyi alɔ i lɛ ipu Ɔya Ɔmpa ku 1953.

Ihayi ɔɔma piii a, ami mla u Elly gā ojileyi ku New World Society Assembly néē ya ipu Yankee Stadium, New York a. Eko nɛ alɔ yɔ abɔɔ a, n gáā lɛ ɔyinɛ nɔnyilɔ éyi má nōo je ɛnɛɛnɛ uklɔ gā um, klla da um ō le calɛ gā United States. Igbihi nɛ alɔ lɛ ɔkɔ gba lɛyikwu ɔ a, ami mla u Elly le miya ō ta uklɔ ɔɔma klla le cigbihi gā u Belgium ō nyɔ gáā je otabɔ lɛ ígwu ligii ku ācɛ o tɔɔna ɛlā Ɔwɔico igwo ipu Bastogne. Ihayi nōo gboce ɔ a, Ujehofa lɛ ɔhā hɛ ce alɔ mla ɔyinɔnyilɔ éyi nōo lé ka u Serge a. Amáŋ, ó wɛ ɔdā okwiye nɛhi ka abɔ ɔya ahaapa le gla a, Serge gbɔɔ ō dooce klla gekwu. Alɔ da Ujehofa ɛgɛ nɛ ɛlā a kwu alɔ iyē nɛɛnɛhi lɛ a ipu ɔkɔ ō gba, eyiyoce ku ɛcɔbu a kē lɛ ɔfu tu alɔ iyē nɛɛnɛhi.

Ipu Ɔya Ɔmigwo ku ihayi ku 1961, n lɛ uklɔ éyi nɛ ń gē ya eko doodu ŋ ma nōo ya kóō tɔɔtɛ gā um ō gbɔɔ ō gbɔbu ɔna ō ta. Amáŋ ɛ̄cī ɔɔma piii a, ɔcɛ éyi nōo gē leyi kwu abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Belgium a lɛ uwaya gwo fu um. Ó da um ɔka ɔdaŋ nōó géē tɔɔtɛ gā um ō gbɔɔ ō yuklɔ ku circuit servant (nōo wɛ ɔcɛ o leyi kwu usɛkut babanya a). N da ɔ ɔka kahinii: “Ó gáā tɔɔtɛ ku alɔ yuklɔ ku ācɛ o gbɔbu ɔna ō ta gbɔbu ɛɛ ku alɔ miyɛ uklɔ nyā ŋ?” Ayinɛ a cɛ ka alɔ lɔfu ya lɛ a. Igbihi nɛ alɔ lɛ uklɔ ku ācɛ o gbɔbu ɔna ō ta ya ipu ɔya ahata a, alɔ gbɔɔ uklɔ ku ɔcɛ o leyi kwu usɛkut ipu Ɔya Ɔmahaanɛ ku ihayi ku 1962.

Igbihi nɛ alɔ lɛ uklɔ ku usɛkut ya ɔya ɛpa a, é lɛ alɔ higwu ō gáā yuklɔ ipu Ubɛtɛlu nōo yɔ u Brussels a. Alɔ gbɔɔ ō yuklɔ abɔɔ ipu Ɔya Ɔmigwo ku ihayi ku 1964. Ipu uklɔ ɛpɛpɛ ku alɔ a, alɔ miyɛ aɔhā alɛwa. Eko kpii igbihi nɛ ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Knorr gáā jila Ubɛtɛlu ku alɔ má ipu ihayi ku 1965 a, ó le hɛ um idaago ka é kwu um piya branch servant. Igbihaajɛ, é lɛ ami mla u Elly higwu ō gā Inɔkpa Ku Ugilɛdi ku uklasi ɔmɛ 41 a. Ɛlā nɛ ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Knorr ka ihayi igwo ɛta nōo gáā yɛ a le ya jila ɛ! Igbihi nɛ alɔ le ya mɛ ŋma inɔkpa a, alɔ le cigbihi gā Ubɛtɛlu nōo yɔ u Belgium a.

N lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga ō bi ɔdā ō jé ku ɛpɔ ō ka ku um ō le cɛpɔ íkwu ku ācɛ ɔlɛ Ujehofa ō gba ɛ̄gbā mɛɛlɛ ipu Europe mla aɛga ɔhá. (Ufíl. 1:7) Ɛnyā ya ɔ tɔɔtɛ gā um ō yɛ fu ācɛ nōo lɛ íkwu ipu igɔmɛnti ŋma aya ku éwo ɛyɛɛyɛyi nōo fiyɛ ofu ɛpa ce igwo ɛhɔ (55), ɛga néē lɛ abɔ ci uklɔ ku alɔ amāŋ lɛ ɛga ō yuklɔ ku alɔ lɔɔlɔhi ŋ ma. Ikɔkɔ nɛ um géē da ācɛ nōo lɛ íkwu ipu igɔmɛnti nyā lɛyikwu ɔdā ō jé ku um ipu ɛpɔ ō ka a, n gē da uwa ka um wɛ “ɔ̄cɛ otɛ̄hɔ̄ kú Ɔwɔicō.” N gē  gbolo ce Ujehofa kóō bi um jé ɔwɛ eko doodu ipu ɔkɔ ō gba, ohigbu ka um jé ka “ɔtū kú ɔcɛ́ [amāŋ acohɛpɔ], lɛbɛ̄ɛka éŋkpɔ̄ ɔkpá nɛ̄ Óndú gē nā tá ɔwɛ ā. Ó gē nā ɔ̄ tá ga ɛga dúúmā nōo he ɔ́ ɔtū” a.—Aíit. 21:1.

N blakwu ɔka éyi nɛ um ka mla ɔcɛ éyi ipu ígwu néē hi ka u European Parliament a. N ceyitikwu igbalɛwa ō kɛla mla ɔ ɛ, igbihaajɛ ó kē cɛ ku alɔ le má. Ó kahinii: “N géē je uminiti ɛhɔ foofunu gā uwɔ, uminiti ekponu i kóō gáā cɛyi nu ŋ.” N kwu ɛyi ku um i kwaajɛ gbɔɔ ō gbɔɔkɔ. Ufi gbɔɔ ō ya ɔ anu ó da um ɔka ɔdā nɛ um yɔ i ya a. Abɔ um jɛyi gico a, n ka kahinii: “N ta Ɔwɔico ahinya ohigbu ka wɛ éyi ku acocɛhɔ ku nu.” Ó da ɔka kahinii: “Ɔdi wɛyi ɛlā ku uwɔ a?” N lɛ ɔkpá ku Ācɛ Uróm 13:4 mafu lɛ ɔ. Ó wɛ ɔcɛ nōo gē gā icɔɔci ku Protestant, ohigbu ɛnyā, ɛga ku Ubáyibu a le he ɔ ɔtu. Ɔdi bɛɛcɛ ŋma anu a? Ó je eko gā um bɛɛka uminiti ofu ce igwo a, alɔ kē lɛ ɛnɛɛnɛ ōjila nōo nyɔ mɛɛlɛ fiyɛ duu a. Ó kóō ka ka anɔɔ gē lɛ ojilima ce uklɔ nɛ Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa gē ya a nɛhi.

Ihayi alɛwa nōo gáā yɛ a, ācɛ ɔlɛ Ujehofa kɛpɔ alɛwa ō cɛpɔ íkwu ku uwa ipu Europe, lɛyikwu ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ Ɔcɛ O Yɛce Ukraist i cika ō lɛ abɔ ipu ɛlā imeli ŋ, íkwu nɛ ɛ́nɛ́ amāŋ adā lɛ ō leyi kwu ɔyi uwa, ije eli ō gba, mla aɔdā alɛwa ɔhá. Ó wɛ ɛnɛɛnɛ ɛga gā um abɔ ami abɔyi um má ɛgɛ nɛ Ujehofa ya ku ɛpɔ ō ka a kóō nyɔ mɛɛlɛ klla ya ku alɔ yale a. Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa ya ɛpɔ nōo fiyɛ ofu ahaapa (140) a lé ŋma inu ɛpɔ néē hi ka u European Court of Human Rights a!

Ɛpla ihayi ku 1990 a, n yuklɔ mla ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Philip Brumley, nōo ŋma ɔlɛ ɔtahɛ ku abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ, mla ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Valter Farneti, nōo ŋma u Italy, o ya ɛɛ ku alɔ je otabɔ lɛ ayinɛ alɔ nōo yɔ u Cuba a kéē lɛ íkwu ō gba Ujehofa ɛ̄gbā mɛɛlɛ, ohigbu ka é lɛ abɔ ci uklɔ ku alɔ abɔɔ. N lɛ ɔkpá ta gē lɛ aya néē hi ka u Cuban embassy nōo yɔ u Belgium a. Oŋma ɔɔma, n gáā lɛ ɔcɛ éyi nōo lɛ íkwu ipu igɔmɛnti a má néē fu ō leyi kwu ɛpɔ ō ka ku alɔ a. Ipu ōjila aflɛyi ku alɔ a, ó tɔɔtɛ lɛ alɔ ō lɛ unwalu nōo ya kéē lɛ abɔ ci uklɔ ku ɔna ō ta ku alɔ abɔɔ a kagwo ŋ.

Igbihi nɛ alɔ lɛ ɛba ba Ujehofa ipu ɔkɔ ō gba kóō bi alɔ jé ɔwɛ a, alɔ lɛ ɛhɔ ku Ubáyíbu tu klla lɛ ɛga lɛ ō lɛ Ubáyíbu nōo wɛ utanjan ɛhɔ a bi gā u Cuba. Ubáyíbu a faajɛ mɛɛlɛ, é lɛ ɔ kɔ lɛ ayinɛ a, ɛnyā kē cɛ lɛ alɔ jé kpɔcii ka Ujehofa yɔ i hɔha ce oceyitikwu ku alɔ a. Alɔ klla le ɔka da kéē lɛ ɛga je lɛ alɔ ō lɛ Ubáyíbu nōo wɛ 27,500 ɔhá tɛhɔ ku abɔɔ kpɔ. Igɔmɛnti a klla cɛ. Ō je otabɔ lɛ ayinɛ alɔ nōo yɔ u Cuba a kéē lɛ Ubáyíbu ku abɔyi uwa lɛ a cɛ gā um gweeye nɛhi.

N gā u Cuba igbalɛwa ɛ, o ya ɛɛ ku um gáā cɛpɔ íkwu nɛ alɔ lɛ ō ya auklɔ ku alɔ a. Ipu āhɔ̄ ɛyɛɛyɛyi ɔɔma, ó le tɔɔtɛ gā um ō lɛ ɛnɛɛnɛ ɛma lɛ mla ācɛ nōo lɛ íkwu ipu igɔmɛnti a.

Ipu ihayi ku 1994, ācɛ nōo fiyɛ 1,000,000 a kwū eko néē ŋmo ācɛ u Tutsi nɛɛnɛhi ipu Rwanda a. Ó wɛ ɔdā okwiye ka é ŋmo ōhī ku ayinɛ alɔ nɔnyilɔ mla ayinɛ alɔ nɔnya duu. Ó gboji ŋ, é lɛ ígwu ku ayinɛ alɔ ōhī fu kéē tabɔ ō bi aɔdā nɛ ayinɛ alɔ nōo yɔ u Rwanda a cɛgbá a gē lɛ uwa.

Eko nɛ ígwu ku alɔ a faajɛ u Kigali, nōo wɛ ɔlɛ ɔtahɛ a, alɔ má ka ɛga néē gē ce ɔkpá ɔwɔ mla ɛga néē gē kpo aɔkpá ku alɔ ba a le mu mla ɔgɔ alɛwa ku ikpo egbe. Alɔ po aɔ̄kā okwiye alɛwa lɛyikwu ayinɛ alɔ néē ŋmo mla ayiwa a. Amáŋ alɔ klla po ɛnɛɛnɛ ɔ̄kā lɛyikwu ɛgɛ nɛ ayinɛ alɔ a klla yɔ i mafu ihɔtu ɔkwɛyi lɛ iyi uwa a. Ocabɔ mafu, alɔ má ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ éyi nōo ŋma u Tutsi néē lɛ ɔ kwu tayinu ipu ɔgɔ ɛ̄cī ofu ce ahata (28) a, apɔlɛ éyi ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa nōo ŋma u Hutu a kē je ogbotu lɛ ɔ a. Ɛpleeko éyi nɛ alɔ yɔ i ya ōjila ipu Kigali a, alɔ ceyitikwu lɔfu lɔfu ō je ɔtu ō tu kwu ɔtu mla ɔtu ō tu lé lɛ ayinɛ alɔ nōo fiyɛ 900 a. 

Ɛga ɔhá nɛ alɔ nyɔ a wɛ u Zaire (nōo wɛ u Democratic Republic of the Congo babanya a), o ya ɛɛ ku alɔ gáā dɔka Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa alɛwa nōo kwu ŋma u Rwandan gā ɛga néē gē kwinya ɛfú nyɔ nōo yɔ kwu Goma ajaajɛ a. Ó tɔɔtɛ lɛ alɔ ō má uwa ŋ, ohigbu ɛnyā alɔ lɛ ɔkɔ gba yɔ i ba Ujehofa kóō gbo alɔ gā ɛgiyi uwa. Alɔ gáā má ɔcɛ éyi yɔ i yiyawu wa ɛgiyi alɔ, anu alɔ da ɔ ɔka ɔdaŋ ka ó jé Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa duuma. Ó ta ohi kahinii: “Ii, n wɛ éyi ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa. Ó géē he um ɔtu nɛhi ō bi aa gā ɛgiyi ígwu nōo gē je otabɔ lɛ ayinɛ alɔ a.” Igbihi nɛ alɔ lɛ ōjila ō ta ɔtu kwu ɔtu lɛ mla ígwu nōo gē je otabɔ nɛ ayinɛ alɔ cɛgbá a lɛ uwa a, alɔ gáā lɛ ōhī ku ācɛ nōo wɛ u 1,600 nōo kwinya ɛfú a má o ya ɛɛ ku alɔ jé ɔtu ō lé mla ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ uwa. Alɔ klla jé uleta éyi ŋma ɛgiyi Ígwu Nōo Gē Leyi Kwu Ɔwa Ku Alɔ a. Ayinɛ alɔ a gweeye nɛhi ō po ɛlā ō ta ɔtu kwu ɔtu nyā nōo kahinii: “Alɔ gē lɛ aa ta ipu ɔkɔ ō gba ku alɔ eko doodu. Alɔ jé ka Ujehofa i gáa cigbihi kwu aa ŋ.” Aɛlā ŋma ɛgiyi Ígwu Nōo Gē Leyi Kwu Ɔwa Ku Alɔ a wɛ ɔkwɛyi ibi. Icɛ, Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa nōo fiyɛ 30,000 a yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā tɔha mla eeye ipu Rwanda!

Igbihi nɛ alɔ lɛ iyi alɔ lɛ ihayi nōo le ba lɛ ofu ɛpa ce igwo ahata (58) a, ɔnyā um Elly o he um ɔtu gáā gekwu ipu ihayi ku 2011. N da Ujehofa ipu ɔkɔ ō gba ɛgɛ nɛ ɔtu biya gā um nɛɛnɛhi lɛ a, ó kē je ɔtu ō tu kwu ɔtu gā um. Ō tɔɔna lɛyikwu ɔkoolɔhi ku Ajɔɔcɛ a lɛ aoladogbe ku um klla je ɔtu ō tu kwu ɔtu gā um duu.

Naana nɛ um le faajɛ ihayi ofu ɛnɛ ce igwo ɛ ma, n klla gē tɔɔna alaadi doodu kpɔ. Ó klla gē je eeye gā um ka um lɔfu je otabɔ lɛ u Legal Department amanya ipu abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Belgium a, ō kɔ ɔdā nɛ um má ipu oyeeyi ku um a mla ācɛ ɔhá, mla ō je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ aɛdrɔ nōo yɔ apɔlɛ ku Ubɛtɛlu a.

Ihayi ofu ɛnɛ ce ɛnɛ (84) nōo gáā yɛ a, wɛ eko aflɛyi ipu oyeeyi ku um nɛ um gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa a. Eko ɔɔma wɛ ogbɔɔ ku ɛnɛɛnɛ oyeeyi nōo ta um abɔ ō yɔ i pi bla Ujehofa ajaajɛ fiyɛ a. Ó jɛ um eyī nɛhi ka ipu ɛjɛɛji oyeeyi ku um, Ujehofa jahɔ tu ɔkɔ ō gba ku um.—Aíjē 66:19. b