Skip to content

Skip to table of contents

IKPƐYI ƐLĀ Ō KLƆCƐ ƆMƐ 13

Bi Aɔdā Nɛ Ɔwɔico Ya A Le Nwu Ayipɛ Ɔlɛ Uwɔ Ɛlā Lɛyikwu Ujehofa

Bi Aɔdā Nɛ Ɔwɔico Ya A Le Nwu Ayipɛ Ɔlɛ Uwɔ Ɛlā Lɛyikwu Ujehofa

“Ɔnyɛ yá aínyílɔ́wɔ āa?”—AYIS. 40:26.

IJÉ ƆMƐ 11 Creation Praises God

ƆDĀ NƐ ALƆ GÁĀ NWU A a

1. Ɔdi wɛ ɔtu ku aɛ́nɛ́ mla aadā lɛ ayipɛ ɔlɛ uwa a?

 AƐ́NƐ́ mla aadā, alɔ jé ka aa dɔka ō ta ayipɛ ɔlɛ aa abɔ kéē wa i lɛ Ujehofa jé klla yihɔtu nu. Amáŋ alɔ i má Ɔwɔico eyī caa gla ŋ. Ɛgɛnyá nɛ aa gáā lɔfu ta ayipɛ ɔlɛ aa abɔ kéē má Ujehofa ka ó wɛ ɔcɛ ɔkwɔɔkwɛyi klla tubla ɔ ajaajɛ a?—Ujɛ́m. 4:8.

2. Ɛgɛnyá nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu nwu ayipɛ ɔlɛ uwa ɛlā lɛyikwu auce ō ya ku Ujehofa a?

2 Ɔwɛ ocɛgbá éyi nɛ a lɔfu bi le ta ayipɛ abɔ kéē tubla Ujehofa ajaajɛ a wɛ ō klɔcɛ ku Ubáyíbu mla uwa. (2 Utím. 3:14-17) Naana kpɔ a, Ubáyíbu mafu ɔwɛ ɔhá nɛ aɛdrɔ lɔfu bi le nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa a. Ipu ɔkpá ku Aíita, adā éyi ta ɔyi nu ɛlá kwu ɔ ka ó hii leyi gwo auce ō ya ku Ujehofa bonu ŋ. Auce ō ya nyā kē mafu ipu aɔdā nɛ ó ya a. (Aíit. 3:19-21) Alɔ géē leyi yɛ aɔwɛ ōhī nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a, le ta ayipɛ ɔlɛ uwa abɔ kéē nwu ɛlā lɛyikwu auce ō ya ku Ujehofa a.

ƐGƐNYÁ NƐ A LƆFU BI AƆDĀ NƐ ƆWƆICO YA A LE NWU AYIPƐ ƆLƐ UWƆ ƐLĀ A?

3. Otabɔ nyá nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā cika ō je lɛ ayipɛ ɔlɛ uwa a?

3 Ubáyíbu ka ka u “ŋmífī nɛ̄ Ɔwɔicō yá ɛcɛ ā, ācɛ le ɔkpáncō mɛ́mla ɛcɛ mɛ́mla odúúdú aɔ́dā nōó yá kpɛ́mm ā má ɛɛ́. O bū ipú aɔ́dā nēe bá ā, alɛɛcɛ lɔfú má péee ɛdɔ ɔ̄cɛ nɛ̄ Ɔwɔicō wɛ ā.” (Uróm 1:20) Aɛ́nɛ́ mla aadā, aa lɔfu gē jɔɔnyɛ eko nɛ aa gē yɔ tɔha mla ayipɛ ɔlɛ aa o ya ɛɛ ku aa hija a. Aa bi eko ɔɔma le ta ayipɛ aa abɔ kéē má ɛgɛ nɛ “aɔ́dā nōó yá kpɛ́mm ā” tɛɛma kwu ɛnɛɛnɛ auce ō ya ku nu a. Babanya, alɔ má ɛlā nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu nwu ŋma ɛgɛ nɛ Ujisɔsi nwu ɛlā lɛ a.

4. Ɛgɛnyá nɛ Ujisɔsi bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a le nwu ayikpo ku nu ɛlā a? (Ulúku 12:24, 27-30)

4 Leyi bi ɛgɛ nɛ Ujisɔsi bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a le nwu ɛlā a. Ɛpleeko éyi lɛ a, ó da ayikpo ku nu kéē leyi yɛ aɔtaglama mla aododo. (Jé Ulúku 12:24, 27-30.) Ujisɔsi lɔfu kɛla lɛyikwu ɛ́bɛ́ amāŋ ɔcí duuma, amáŋ ó le miya ō kɛla lɛyikwu igbaanɔ mla ododo nɛ ayikpo ku nu jé lɔɔlɔhi a. Ayikpo a lɔfu má aɔtaglama yɔ i wu ico klla má aododo nōo yɔ i jɛ ipu ací a. A lɔfu gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ujisɔsi yɔ i miya abɔ kwu aɔdā nōo ba nyā abɔ ó yɔ i kɛla lɛ uwa a? Ɔdi nɛ ó ya igbihi nɛ ó lɛ ɛlā ka lɛyikwu aocabɔ nōo ba nyā a? Ó nwu ayikpo ku nu ɛlā nɛhi lɛyikwu ɛgɛ nɛ Adā uwa nōo yɔ ɔkpanco a gē nwula abɔ klla gbonɛnɛ lɛ a. Ó da uwa ka Ujehofa géē je ɔdole mla ɔdā ō le wiiye lɛ ācɛ ɔlɛ nu nōo hayi kpaakpa lɛ ɔ, ɛgɛ nɛ ó leyi kwu aɔtaglama mla aododo nōo yɔ ipu ací a.

5. Ocabɔ nyá ŋma ipu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu bi le nwu ayipɛ uwa ɛlā lɛyikwu Ujehofa a?

5 Aadā mla aɛ́nɛ́, abɔ aa yɔ i nwu ayipɛ ɔlɛ aa ɛlā a, ɛgɛnyá nɛ aa lɔfu gbla ocabɔ ku Ujisɔsi ya a? A lɔfu da ɔyi uwɔ lɛyikwu odee ŋma ipu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya nōo jɛ uwɔ eyī nɛhi a, aodee bɛɛka ɛ́bɛ́ amāŋ ɔcí nōo he uwɔ ɔtu fiyɛ duu a. Eko nɛ a yɔ i da ɔyi uwɔ lɛyikwu aɔdā nōo ba nyā, le má piii ku a lɛ ɛlā néē lɔfu nwu alɔ lɛyikwu Ujehofa a ta ɔyi a eyī peee. A lɔfu da ɔyi uwɔ ɔka lɛyikwu ɛ́bɛ́ amāŋ ɔcí nōo he ɔ ɔtu fiyɛ duu a. Ɔdaŋ ku a kɛla lɛyikwu aya ku aɔdā nɛ Ɔwɔico ya nōo he ɔyi uwɔ ɔtu nɛhi a, ɔyi uwɔ ɔɔma géē lɔfu jahɔ gā uwɔ fiyɛ eko duuma nɛ a yɔ i ceyitikwu nwu ɔ ɛlā lɛyikwu Ujehofa.

6. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ocabɔ ku ɛ́nɛ́ u Christopher a?

6 Aɛ́nɛ́ mla aadā géē cɛgbá ō lɛ eko nɛhi taajɛ yɔ i jila ɛlā má lɛyikwu ɛdɔ ɛ́bɛ́ amāŋ ɔcí éyi, gbɔbu ɛɛ kéē kɛla lɛyikwu ɛlā nɛ uklɔ abɔ ku Ɔwɔico ɔɔma nwu lɛyikwu Ujehofa a nɛɛ? Ehee, ó cɛgbá ŋ. Ujisɔsi i kɛla nɛhi lɛyikwu ɛgɛ nɛ aɔtaglama gē lé ɔdole amāŋ lɛyikwu ɛgɛ nɛ aododo gē jɛ lɛ a ŋ. Ɔdaŋ ka ó gē he ɔyi uwɔ ɔtu ō nwu ɛlā alɛwa lɛyikwu aɔdā nɛ Ujehofa ya a naana, ɛlā oligii nɛ a lɔfu ka lɛyikwu ɔdā ɔɔma jɛ nōo géē ta ɔyi uwɔ a abɔ ō jɛyi ɛlā ku uwɔ. Leyi bi ɔdā nɛ ɔyinɛ alɔ éyi nōo lé ka u Christopher a bla ŋma eko ɔyipɛ ku nu a. Ó kahinii: “Umama ku um gē kɛla ligii o ya ɛɛ kóō ta alɔ abɔ, ka aɔdā nɛ Ɔwɔico ya nōo yɛ jila alɔ ta a kóō jɛ alɔ eyī. Ocabɔ mafu, eko duuma nɛ alɔ yɔ kwu ɛfu ajaajɛ, ó lɔfu kahinii: ‘Má ɛgɛ nɛ ɛfu nyā gbɛ klla heyifuu nɛhi a! Ujehofa gē yuklɔ idaago fa.’ Amāŋ eko duuma nɛ alɔ yɔ kwu isu ajaajɛ, ó lɔfu kahinii: ‘Má ɛgɛ nɛ ugbagwu ku isu nyā lɛ ɔfu nɛhi lɛ a! Ɔwɔico lɛ ɔfu ibi o.’ ” Christopher kahinii: “Aɛlā oligii nōo klla lɛyi nɛ ó gē ka a gē cɛ lɛ alɔ gbɛla lipu lipu.”

7. Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu nwu ayipɛ uwɔ kéē gbɛla lɛyikwu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a?

7 Abɔ ayipɛ ɔlɛ uwɔ yɔ i je piya ijinkpa a, a lɔfu nwu uwa ɛgɛ néē géē jé ō gbɛla tu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a mla ɛlā nōó nwu lɛyikwu Ujehofa a. A lɔfu kɛla lɛyikwu odee nɛ Ujehofa ya, cɛɛ a lɛ ɔka da ayipɛ ɔlɛ uwɔ kahinii: “Ɔdi nɛ ɛnyā nwu uwɔ lɛyikwu Ujehofa a?” Ó lɔfu hɛ uwɔ idaago klla cɛ gā uwɔ gweeye eko duuma nɛ a lɛ ɔdā nɛ ayipɛ ɔlɛ uwɔ gbɛla a po.—Umát. 21:16.

EKO NYÁ NƐ A LƆFU BI AƆDĀ NƐ ƆWƆICO YA A LE NWU AYIPƐ ƆLƐ UWƆ ƐLĀ A?

8. Ɛnɛɛnɛ ɛga nyá nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā nōo wɛ ācɛ Isrɛlu a lɛ eko néē yɔ i “yāwu ɔwɛ” a?

8 Ujehofa da aɛ́nɛ́ mla aadā nōo wɛ ācɛ Isrɛlu a, kéē nwu ayipɛ ɔlɛ uwa ɛlā ku nu eko néē yɔ i “yāwu ɔwɛ.” (Obla. 11:19) Ó lɛ aɔwɛ alɛwa nōo yɛ bu ipu ipɔlɛ ku ācɛ Isrɛlu. É lɔfu má aɛ́bɛ́, aigbaanɔ mla aododo ɛyɛɛyɛyi. Eko nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā nōo wɛ ācɛ Isrɛlu yɔ i yɛ ɔwɛ, é lɔfu bi ɛnɛɛnɛ ɛga ɔɔma le kɛla lɛ ayipɛ ɔlɛ uwa lɛyikwu aɔdā nɛ Ujehofa ya a. Aa nōo wɛ aɛ́nɛ́ mla aadā a lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga ekponu ɔɔma ō bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a le nwu ayipɛ ɔlɛ aa ɛlā. Leyi yɛ ɛgɛ nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā ōhī ya ɔɔma ɛ ma.

9. Ɔdi nɛ a lɔfu nwu ŋma ɛgiyi Punitha mla u Katya a?

9 Ɛ́nɛ́ éyi nōo lé ka Punitha nōo lā ipu igeli nɛhi ku India a kahinii: “Eko duuma nɛ alɔ gē nyɔ i má ācɛ apɔlɛ ku alɔ nōo lā ipɔlɛ a, alɔ gē leyi má ɔ ka ó wɛ ɛnɛɛnɛ ɛga lɛ alɔ ō ta ayipɛ ɔlɛ alɔ abɔ kéē nwu ɛlā lɛyikwu aɔdā ohidaago nɛ Ujehofa ya a. Ɔtu ya um ku ayipɛ ɔlɛ um gē jɛyi ku aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a fiyɛ eko duuma nɛ alɔ yɔ ɛga nɛ ɛwa i yɔ ŋ, mla ipu igeli nɛhi nɛ aumoto alɛwa i gē yɛ ŋ ma.” Aɛ́nɛ́ mla aadā, ayipɛ ɔlɛ aa i gáā je mlanyi ɛnɛɛnɛ eko néē yɔ tɔha mla aa ɛga oheyifuu a gboogboo ŋ. Ɔyinɛ alɔ nɔnya Katya nōo ŋma u Moldova a kahinii: “Odee nɛ um bla ŋma eko nɛ um wɛ ɔyipɛ nɛ um gáā je mlanyi gboogboo ŋ ma, wɛ eko nɛ um yɔ tɔha mla upapa mɛmla umama ku um ipɔlɛ a. Ó jɛ um eyī nɛhi ka é nwu um ɛlā ŋma eko nɛ um wɛ ɛdrɔ a, ō leyi yɛ aɔdā nɛ Ujehofa ya mla ō jé ɛdɔ ɔcɛ nɛ Ujehofa wɛ ŋma ipu aɔdā nɛ ó ya a.”

Ɔdaŋ nɛ a ka ō lā ipu igeli nɛhi naana, a lɔfu má aɔdā nɛ Ɔwɔico ya nɛ a géē bi le nwu ayipɛ ɔlɛ uwɔ ɛlā lɛyikwu Ujehofa (Má ogwotu ɔmɛ 10)

10. Ɔdi nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu ya ɔdaŋ ka ó gē tɔɔtɛ lɛ uwa ō gā ɛgā néē lɔfu má aɔdā alɛwa nɛ Ɔwɔico ya a ŋ ma? (Má ikpati nōo kahinii: “ Otabɔ Lɛ Aɛ́nɛ́ Mla Aadā.”)

10 Ɔdaŋ ka ó tɔɔtɛ gā uwɔ ō nyɔ gā ipɔlɛ ŋ bɛɛ? Amol nōo lā ipu éwo ku India duu a kahinii: “Ɛga nɛ um lā a, aɛ́nɛ́ mla aadā géē cɛgbá ō yuklɔ awa alɛwa, ō klla nyɔ gā ipɔlɛ kē lɔfu gbɔɔla nɛɛnɛhi. Amáŋ, a lɔfu má aɔdā nɛ Ujehofa ya a klla kɛla lɛyikwu uwa eko nɛ a yɔ ɛga omlɛnyɔ, amāŋ eko nɛ a yɔ inu ico nōo géē tɔɔtɛ gā uwɔ ō má aɔdā alɛwa.” Ɔdaŋ ku a leyi taajɛ lɔɔlɔhi, a lɔfu má aɔdā alɛwa nɛ Ujehofa ya nōo yɔ ɔwɛ ɛga nɛ a lā a nɛ a lɔfu mafu lɛ ayipɛ ɔlɛ uwɔ. (Aíjē 104:24) A lɔfu má aigbaanɔ, aakpa, aɔcí mla aɔdā alɛwa ɔhá. Karina nōo ŋma éwo ku Germany a kahinii: Umama ku um dɔka aododo nɛhi, ohigbu ɛnyā eko nɛ um wɛ ɔyipɛ a, ó gē cabɔ aododo oheyifuu nɛhi gā um eko duuma nɛ alɔ gē yɛ ɔwɛ tɔha.” Aɛ́nɛ́ mla aadā, aa klla lɔfu bi auvidio alɛwa mla aɔkpá ku alɔ nōo kɛla lɛyikwu aɔdā nɛ Ɔwɔico ya nɛ ɔwa ku alɔ ya wɛɛcɛ a le nwu ayipɛ ɔlɛ aa ɛlā. Ɛga duuma nɛ a lā, a lɔfu ta ayipɛ ɔlɛ uwɔ abɔ kéē leyi yɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a. Babanya, alɔ kɛla lɛyikwu auce ō ya ku Ujehofa ōhī nɛ a lɔfu lɛ abɔ kwu uwa tɛɛcɛ lɛ ayipɛ ɔlɛ uwɔ a.

“O BŪ IPÚ AƆ́DĀ NĒE BÁ Ā, ALƐƐCƐ LƆFÚ MÁ PÉEE ƐDƆ Ɔ̄CƐ NƐ̄ ƆWƆICŌ WƐ Ā”

11. Ɛgɛnyá nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu ta ayipɛ ɔlɛ uwa abɔ kéē má ɛgɛ nɛ Ujehofa yihɔtu alɔ nɛhi lɛ a?

11 O ya ɛɛ ku a ta ayipɛ ɔlɛ uwɔ abɔ kéē má ka Ujehofa yihɔtu alɔ, a lɔfu lɛ abɔ kwu ɔwɛ ogbonɛnɛ nɛ aɛ́bɛ́ alɛwa gē leyikwu ayi uwa a tɛɛcɛ. (Umát. 23:37) A klla lɔfu kɛla lɛyikwu aɔdā ohidaago ɛyɛɛyɛyi nɛ Ɔwɔico ya nɛ alɔ gē jɔɔnyɛ nu nɛɛnɛhi a. Karina nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a kahinii: “Eko duuma nɛ alɔ gē yɛ ɔwɛ, umama ku um gē da um ku um leyi yɛ ɛgɛ nɛ eyeeye ku aododo heyifuu ɔwɛ nōó lɛ ɛdɔ ŋ ma, mla ɛgɛ nɛ oheyifuu ku uwa mafu ihɔtu ku Ujehofa a. Igbihi nɛ ihayi ōhī le gla a, n gē leyi yɛ aododo lɔɔlɔhi, n kē gáā le má ɛgɛ nɛ ukɔlɔ ku uwa mla ɔwɛ néē ya eyeeye ku uwa a wɛ ɛyɛɛyi a. É gɔbu yɔ i ta um ɛlá kwu ɔ ɛgɛ nɛ Ujehofa yihɔtu ku alɔ nɛhi lɛ a.”

A lɔfu bi ɔwɛ ohidaago nɛ Ujehofa ya ɔkpiye ku alɔ a, le nwu ayipɛ ɔlɛ uwɔ ɛlā lɛyikwu ijeeyi ku Ɔwɔico (Má ogwotu ɔmɛ 12)

12. Ɛgɛnyá nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu ta ayipɛ ɔlɛ uwɔ abɔ kéē má ka Ɔwɔico jijeeyi a? (Aíjē Kú Ɛ̄gbā 139:14) (Má ifoto a.)

12 Ta ayipɛ ɔlɛ uwɔ abɔ kéē má ka Ɔwɔico jeeyi. Ujehofa jijeeyi nɛɛnɛhi fiyɛ alɔ kɔɔ. (Uróm 11:33) Ocabɔ mafu, a lɔfu lɛ abɔ kwu ɔ tɛɛcɛ lɛ ayipɛ ɔlɛ uwɔ ɛgɛ nɛ eŋkpɔ gē gā ico nyɔ i je piya ojuja, mla ɛgɛ nōó gē tɔɔtɛ lɛ aojuja nyā ō je eŋkpɔ a ŋma ɛga éyi gā ɛga ɔhá a. (Ujób. 38:36, 37) A klla lɔfu kɛla lɛyikwu ɔwɛ ohidaago nɛ Ɔwɔico ya ɔkpiye ku alɔ a. (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 139:14.) Leyi yɛ ɛgɛ nɛ adā éyi nōo lé ka u Vladimir a ya ɛnyā a. Ó kahinii: “Ɛ̄cī éyi, ɔyi alɔ nɔnyilɔ le gwonu ŋma ɔdā okwinya ku nu klla lɛ agbe lɛ. Igbihi nɛ ɛ̄cī ōhī le gla a, agbe a kwu je. Ami mla ɔnyā um lɛ ɔ ta ɔyi alɔ a eyī peee ka Ujehofa ya ɔkpiye ku alɔ ɔwɛ nōó lɔfu gla iyi nu ya. Alɔ da ɔ ka alɔ i má aɔdā ɛgɛnyā ya jeeje ipu aɔdā nɛ alɛɛcɛ ya ɛ a ŋ. Ocabɔ mafu, umoto i gē gla iyi nu ya igbihi nōó le wu caa ŋ. Ocabɔ nyā ta ɔyi alɔ abɔ kóō jé ɛgɛ nɛ Ujehofa jijeeyi nɛhi lɛ a.”

13. Ɛgɛnyá nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu ta ayipɛ ɔlɛ uwa abɔ kéē má ka Ɔwɔico lɛ ɔfu nɛhi a? (Ayisáya 40:26)

13 Ujehofa da alɔ ku alɔ leyi má ɔkpanco cɛɛ ku alɔ gbɛla tu ɛgɛ nɛ ɔfu nɛhi ku nu bi ɛjɛɛji ainyilɔwɔ kwu ico a. (Jé Ayisáya 40:26.) A lɔfu da ayipɛ ɔlɛ uwɔ kéē leyi má ɔkpanco cɛɛ kéē gbɛla tu aɔdā néē má a. Ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo ŋma u Taiwan nɛ iye ku nu lé ka u Tingting a blakwu odee nōo ya eko nɛ ó wɛ ɔyipɛ a. Ó kahinii: “Eko duuma nɛ ami mla umama ku um le yɛ gā ɛga nɛ uya i yɔ ŋ nɛ alɔ leyi yɛ ɔkpanco otu, alɔ gē má ainyilɔwɔ alɛwa ohigbu ku alɔ i yɔ ipu igeli ɛga nɛ ɔla gē cɛ nɛhi otu a ŋ. Ɛpleeko nyā, n gē junwalu lɛ iyi um ka ó gáā tɔɔtɛ gā um ō hayi kpaakpa lɛ Ujehofa ŋ, ohigbu ka ayipɛ inɔkpa ku um yɔ i ceyitikwu ya kóō lɔnɔ ta um ō lɛyitaajɛ lɛ Ujehofa. Umama ku um da um ku um gbɛla tu ɛdɔ ɔfu nɛhi nɛ Ujehofa bi le ya ɛjɛɛji ainyilɔwɔ a, klla gē da um ku um bla ka ó lɔfu bi ɛdɔ ɔfu ɔɔma le ta um abɔ ō lɔtu ojama nɛ um yɔ i má a. Igbihi nɛ um leyi yɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico ya eko nɛ alɔ gā iyawu ɔɔma a, ó lɛ abɔ kwu um ɔtu ō wa i lɛ Ujehofa jé fiyɛ, klla cɛ gā um lɛ ɔtu ya ekponu ō gba ɔ ɛ̄gbā piyoo.”

14. Ɛgɛnyá nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā lɔfu bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a le ta ayipɛ ɔlɛ uwa abɔ kéē má ka Ujehofa wɛ Ɔwɔico ku eeye a?

14 Aɔdā nɛ Ujehofa ya a mafu ka ó wɛ Ɔwɔico ku eeye, ó klla dɔka ku alɔ lɛ gweeye duu. Ācɛ usayɛnsi alɛwa le má ɛ ku aɛ́bɛ́ alɛwa gē hija, kwu aigbaanɔ mɛmla ebeenyi duu. (Ujób. 40:20) Ó lɛ eko duuma nɛ ayipɛ ɔlɛ uwɔ yɛhɛ jeeje ɛ, eko néē yɔ i má aɛ́bɛ́ yɔ i hija a? É lɔfu má ɔbla mla ewo yɔ i hija amāŋ ɛga nɛ ɛka mla ɔlɛɛcɛ yɔ i hija. Eko ɔhá nɛ ayipɛ ɔlɛ uwɔ yɔ i yɛhɛ eko néē yɔ i má aɛ́bɛ́ yɔ i hija, a lɔfu bi eko ɔɔma le tu uwa ɛlá kwu ɔ ka Ɔwɔico nɛ alɔ gē gba ɛ̄gbā a wɛ Ɔwɔico ku eeye.—1 Utím. 1:11.

JƆƆNYƐ Ō MÁ AƆDĀ NƐ UJEHOFA YA A MLA ĀCƐ APƆLƐ KU UWƆ

Ɔtu ku ayipɛ ɔlɛ uwɔ lɔfu gbonɛ néē klla lɔfu cɛ ō ka ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya uwa a gā uwɔ, eko duuma nɛ aa yɔ i jɔɔnyɛ ō má aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a tɔha (Má ogwotu ɔmɛ 15)

15. Ɔdi lɔfu ta aɛ́nɛ́ mla aadā abɔ kéē jé ɔdā nōo yɔ ipu ɔtu ku ayipɛ ɔlɛ uwa a? (Aíita 20:5) (Má ifoto a.)

15 Ekoohi, ó gē lɔnɔ tu aɛ́nɛ́ mla aadā kéē ya ku ayipɛ ɔlɛ uwa kéē ka unwalu néē gē má a lɛ uwa. Ɔdaŋ ka ɛnyā wɛ āhɔ̄ ku uwɔ a, a géē cɛgbá ō da uwa ɔka ipu ijeeyi nōo géē ya kéē ka ɔdā nōo yɔ ipu ɔtu ku uwa a. (Jé Aíita 20:5.) Ó gē tɔɔtɛ lɛ aɛ́nɛ́ mla aadā ōhī kéē ya ɛnyā eko néē yɔ i jɔɔnyɛ ō má aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a tɔha. Ɔdiya a? Ɔdā éyi nōo ya a wɛ ka aɔdā nōo géē je aɛ́nɛ́ mla aadā amāŋ ayipɛ a ɛlá i lɛwa eko ɔɔma ŋ. Adā éyi nōo lé ka u Masahiko nōo lā ipu Taiwan a ka ɔdā ɔhá nōo ya a. Ó kahinii: “Eko nɛ alɔ gē hija tɔha mla ayipɛ ɔlɛ alɔ bɛɛka eko nɛ alɔ yɔ i tico ɛfu amāŋ ō gā ɛgiyi eŋkpɔ, ɔtu ku ayipɛ ɔlɛ alɔ gē gbonɛ eko ɔɔma. Ohigbu ɛnyā, ó gē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō da uwa ɔka nōo géē ya kéē ka ɔdā nōo yɔ ipu ɔtu ku uwa a.” Katya nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ gbɔbu a kahinii: “Eko nɛ inɔkpa ku alɔ le ŋmɛyi, igbalɛwa umama ku um gē bi um gā ɛga oheyifuu nɛ alɔ lɔfu yɔ tɔha. Ɛga nɛ uya i yɔ ŋ nyā, ó gē tɔɔtɛ gā um ō da umama ku um ɔdā nōo ya inɔkpa mla unwalu nɛ um gē má a.”

16. Ɛgɛnyá nɛ apɔlɛ lɔfu bi aɔdā nɛ Ujehofa ya a lɛ jɔɔnyɛ iyi uwa mla ō hija tɔha a?

16 Ɔdaŋ ku apɔlɛ gē lɛ eko taajɛ ō jɔɔnyɛ aɔdā nɛ Ujehofa ya a tɔha, é lɔfu lɛ ɔtu ogbonɛ klla géē ya ɔ tɔɔtɛ lɛ uwa ō hija tɔha. Ɛnyā klla géē ta uwa abɔ ō yihɔtu ku iyi uwa fiyɛ. Ubáyíbu ka ka ó lɛ “eko nɛ̄ ɔ̄cɛ gē yɛɛhɛ” mla ‘eko nɛ̄ ɔcɛ lɔfu hija.’ (Ɔ̄cok. 3:1, 4) Ujehofa ya aɛga oheyifuu alɛwa ipu ɛcɛ nyā nɛ alɔ lɔfu ya aɔdā nōo gē he alɔ ɔtu ō ya a. Apɔlɛ alɛwa gē jɔɔnyɛ ō yɔ tɔha ɛga néē lɔfu má aɛ́bɛ́ ɛyɛɛyɛyi, ɛga néē lɔfu má eŋkpɔ nōo yɔ i pɛ, mla ō má aɛfu nōo gbɛ nɛhi a. Ó gē he ayipɛ nɛ̄ŋcɛ́ ōhī ɔtu ō kwinya klla hija ɛga nōo heyifuu, ō má aɛ́bɛ́ ɛyɛɛyɛyi, ō tagwa ipu eŋkpɔ. Alɔ lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga alɛwa ō jɔɔnyɛ aɔdā nɛ Ujehofa ya a!

17. Ɔdiya nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā cika ō ta ayipɛ ɔlɛ uwa abɔ kéē jɔɔnyɛ ō má aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a?

17 Ipu ɛcɛ ɛyipɛ a, aɛ́nɛ́ mla aadā mla ayipɛ ɔlɛ uwa géē jɔɔnyɛ ō má aɔdā nɛ Ujehofa ya a fiyɛ ō babanya. Eko ɔɔma, ó lɛ ɔdā duuma nōo géē ya ku alɔ yuufi aɛ́bɛ́ gɛ ŋ, é kē gáā tu alɔ ufi ŋ duu. (Ayis. 11:6-9) Alɔ géē lɛ eko caba caba ō jɔɔnyɛ ō má aɔdā nɛ Ujehofa ya a. (Aíjē 22:26) Amáŋ aɛ́nɛ́ mla aadā, aa hii gbeyi jaa gbeeko ɔɔma gbɔbu ɛɛ ku aa ta ayipɛ ɔlɛ aa abɔ ō jɔɔnyɛ ō má aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a ŋ. Abɔ a yɔ i bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a le nwu ayipɛ ɔlɛ uwɔ ɛlā lɛyikwu Ujehofa a, é géē cɛ mla ɛlā ku Udefidi nōo wɛ Ɔcɛ́ a nōo kahinii: “Ɔ̄cɛ dóódu í yá ɛdɔ ɔdā nɛ̄ ā gē yá ā glá ŋ́.”—Aíjē 86:8.

IJÉ ƆMƐ 134 Ayi Wɛ Ɛhi Ŋma Ɛgiyi Ɔwɔico

a Alɛwa ku ayinɛ alɔ jɔɔnyɛ eko néē le taajɛ ō má aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a mla aɛ́nɛ́ mla aadā uwa nōo wɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist a. É je mlanyi ɛgɛ nɛ aɛ́nɛ́ mla aadā uwa bi eko ɔɔma le nwu uwa ɛlā lɛyikwu auce ō ya ku Ujehofa a ŋ. Ɔdaŋ ku a lɛ ayi, ɛgɛnyá nɛ a lɔfu bi aɔdā nɛ Ɔwɔico ya a le nwu uwa ɛlā lɛyikwu auce ō ya ku Ɔwɔico a? Ikpɛyi ɛlā nyā géē cila ōhī ku ɔka ɔɔma.