1. Ɔdiya nɛ Ebraham gɔbu yɔ i leyice ka ó géē ma ɔyinɔnyilɔ a?

 UJEHOFA cokonu lɛ Ebraham nōo wɛ ɔkpa ku nu a ka ó géē ma ɔyinɔnyilɔ éyi, ka o bu ipu ɔyinɔnyilɔ ɔɔma, ó géē hɔha ce ɛjɛɛji éwo ku ipu ɛcɛ a. (Ohút. 15:5; 22:18) Ohigbu ka Ebraham lɛ ɔtu okpoce olɔfu lɛ Ɔwɔico a, ó lɔtuce lɔfu lɔfu ka Ɔwɔico géē ya okonu ō ce ku nu jila piii. Naana kpɔ a, eko nɛ Ebraham wɛ ihayi ofu ɛhɔ [100], nɛ ɔnyā nu kē wɛ ihayi ofu ɛnɛ ce igwo [90] a, ɔba mla ɔnyā nōo wɛ ācɛ o hayi kpaakpa ɔɔma i ma ɔyi duuma ɛ ŋ kpɔ. (Ohút. 21:​1-7) Amáŋ Ubáyíbu kahinii: “[Oŋma lɛ eyiyoce], Ébrahām cɛ̄ɛ̄lā nū yɔ̄ ī kpɔ́tūce nááná nōó lɛ ɔdā nōó í kpɔ́tūce ɔ́ ŋ́ mā.” (Uróm 4:18) A kē jé ka ɔdā nɛ Ebraham leyice a le ya jila ɔkwɔɔkwɛyi. Ó kwu piya adā ku ɔyinɔnyilɔ nɛ ó humayi leyice nōo lé ka Ayisiki a. Ɔdiya nɛ Ebraham lɔtuce lɔfu lɔfu ka Ujehofa géē lɛ okonu ō ce ku nu tu a?

2. Ɔdiya nɛ Ebraham lɔtuce kpɔcii ku aokonu ō ce ku Ujehofa géē ya jila piii a?

² Ohigbu ka Ebraham lɛ ɛma olɔfu mla Ujehofa a, ó “jé kpɔ́cíí ka Ɔwɔicō ɔ́ɔ géē yá ɔdā nōó cokónu nū ā glá.” (Uróm 4:21) Ujehofa cɛɛla ku Ebraham klla hi ɔ ka ɔcɛ o hayi kpaakpa ohigbu ɔtu okpoce ku nu. (Ujɛ́m. 2:23) Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Ācɛ Uróm 4:18 ka a, Ebraham lɛ ɔtu okpoce mla eyiyoce. Babanya, alɔ leyi yɛ ɛlā nɛ ɔyikpo Upɔlu ka lɛyikwu eyiyoce nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uróm ɛyi 5 a.

3. Ɔdi nɛ Upɔlu ka lɛyikwu eyiyoce a?

³ Upɔlu lɛ ɔ teyi peee ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ alɔ lɔfu lɔtuce lɔfu lɔfu ka ɛdɔ “eyīyōce ɛ́gɛ́nyā í kē já alɔ kwɔwɛ ŋ́” ma. (Uróm 5:5) Ó klla ta alɔ abɔ ō jé ɛgɛ nɛ eyiyoce nɛ alɔ lɛ abɔ alɔ wɛ  Ācɛ O Yɛce Ukraist a gáā lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ fiyɛ a. Abɔ alɔ gáā kɛla ŋma ɔkpá ku Ācɛ Uróm 5:​1-5 a, gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ eyiyoce ku uwɔ lɛyikwu ɛcɔbu le lɔfu fiyɛ otɛtɛ ɛ ma. Abɔ alɔ yɔ i gɔbu ipu oklɔcɛ a, ó klla géē mafu ɛgɛ nɛ a lɔfu ya ku eyiyoce ku uwɔ a kóō lɔfu fiyɛ ɛgɛ nōó lɛ babanya a. Aflɛyi, alɔ kɛla lɛyikwu ɛnɛɛnɛ eyiyoce nɛ Upɔlu ka ka ó i já ɔcɛ kwu ɔwɛ ŋ ma.

4. Ɔdi nɛ Upɔlu kɛla lɛyikwu ɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uróm 5:​1, 2 a?

⁴ Jé Ācɛ Uróm 5:​1, 2. Upɔlu ta aɛlā nōo ba nyā gē lɛ ujɔ nōo yɔ Urom a. Ayinɛ nōo yɔ abɔɔ a lɛ ɛlā nwu lɛyikwu Ujehofa mla Ujisɔsi, lɛ ɔtu okpoce lɛ, klla kwu piya Ācɛ O Yɛce Ukraist ɛ. Ohigbu ɛnyā, ‘Ɔwɔicō lɛ ɛpɔ̄hi hɛ́ lɛ uwa ohígbū ka é kpɔtuce ɔ,’ klla lɛ anɔ tu uwa ɛyi mla alelekwu ihɔ ku nu. Babanya é lɔfu lɛ ɔtu ku uwa kwu ɛnɛɛnɛ ɔhā néē géē miyɛ a, é kē lɔtuce ka é géē miyɛ ɔhā ɔɔma piii.

5. Eyiyoce nyá nɛ ācɛ néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a lɛ a?

⁵ Igbihaajɛ, Upɔlu ta ɔkpá gē lɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi nōo yɔ Ɛfesɔsi a, lɛyikwu ɛnɛɛnɛ eyiyoce nɛ Ɔwɔico je lɛ uwa a. É géē miyɛ aɔdā nɛ Ɔwɔico “cokónu ō je lɛ ācɛ ɔlɛ́ nū” néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a. (Āfi. 1:18) Upɔlu klla kɛla lɛ ayinɛ nōo yɔ Ukolosi a ɛga néē géē miyɛ ɔhā ku uwa a. Upɔlu hi ɔ ka “[eyiyoce] nēé kē le tū céé ajɔ̄ɔ̄cɛ́ lɛ [uwa] ā.” (Col. 1:​4, 5) Eyiyoce nɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a lɛ a, wɛ ka é géē hɛ uwa eyī ŋma ɔlekwu gā oyeeyi opiyoo ɔkpanco, ɛga néē géē lé ɔcɛ́ mla Ukraist a.—1 Utes. 4:​13-17; Mafú 20:6.

6. Ɔdi nɛ ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ éyi néē lɛ anɔ tu ɔ ɛyi a ka lɛyikwu eyiyoce nɛ ó lɛ a?

⁶ Eyiyoce nɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a lɛ a jɛ uwa eyī nɛhi. Ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Frederick Franz nōo lɛ eyiyoce ō gā ɔkpanco a, kɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ ɔtu ya ɔ lɛyikwu eyiyoce nɛ ó lɛ a. Ó kɛla nyā ipu ihayi ku 1991 kahinii: “Eyiyoce nɛ alɔ lɛ a wɛ ɔdā nōo géē ya jila piii. Ɛjɛɛji alɔ nōo wɛ ipu ígwu néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi nōo wɛ ācɛ ula ofu igwahata a, géē miyɛ ɛhi ku ɔdā nɛ Ɔwɔico cokonu ku  nu lɛ alɔ a piii. Ɔhā nɛ alɔ gáā miyɛ a géē lɔhi fiyɛ ɔdā duuma nɛ alɔ kóō lɔfu gbɛla nu a.” Igbihi nɛ ó gba Ɔwɔico ɛ̄gbā kpaakpa ihayi alɛwa a, ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Franz klla ka kpɔ kahinii: “Eyiyoce nɛ alɔ lɛ a jɛ alɔ eyī nɛhi. . . . Abɔ alɔ gɔbu yɔ i gbeyi eko nɛ eyiyoce ku alɔ nyā géē ya jila a, ɛgɔɔma nōó gē jɛ alɔ eyī tōōtɔ̄ɔ̄ lɛ a. Alɔ le tutu ō gbeyi ku nu, ɔdaŋ nōó kóō géē cɛgbá ku alɔ gbeyi ihayi umiliyɔn alɛwa naana. Ɛnɛɛnɛ eyiyoce nɛ alɔ lɛ nyā jɛ um eyī nɛhi fiyɛ otɛtɛ.”

7-8. Eyiyoce nyá nɛ ɛyinɛhi ku ācɛ nōo gē gba Ujehofa ɛ̄gbā a lɛ a? (Ācɛ Uróm 8:​20, 21)

⁷ Ɛyinɛhi ku ācɛ nōo gē gba Ujehofa ɛ̄gbā icɛ a lɛ eyiyoce nōo wɛ ɛyɛɛyi. Ɛdɔ eyiyoce ɔɔma nɛ Ebraham lɛ a—eyiyoce ō lā oyeeyi opiyoo ipu ɛcɛ nyā ɛhaajɛ Ajɔɔcɛ Ku Ɔwɔico. (Uhíb. 11:​8-10, 13) Upɔlu ta ɔkpá lɛyikwu ɛnɛɛnɛ eyiyoce nyā. (Jé Ācɛ Uróm 8:​20, 21.) Eko aflɛyi nɛ a nwu ɛlā lɛyikwu okonu ō ce nōo yɔ ipu Ubáyíbu lɛyikwu ɛcɔbu a, ɛnyā he uwɔ ɔtu fiyɛ ŋma ipu nu a? Okonu ō ce nōo ka ka eko géē wa nɛ ɛjɛɛji ācɛ géē je jila iyē a nɛɛ? Kɛɛ ku eeye le mu uwɔ ɔtu ō gáā nwu ku ācɛ nɛ a yihɔtu ku uwa nōo kwū a, géē lā oyeeyi kpɔ ipu ɛcɛ nyā nōo géē je piya Uparadais a? Ohigbu ɛnɛɛnɛ eyiyoce nɛ Ɔwɔico je lɛ alɔ a, alɔ leyice ō miyɛ ɛnɛɛnɛ ɔhā alɛwa ɛcɔbu.

⁸ Ɔdaŋ ku alɔ lɛ eyiyoce ō jɔɔnyɛ oyeeyi opiyoo ɔkpanco amāŋ ipu ɛcɛ nyā, ɛnɛɛnɛ eyiyoce nɛ alɔ lɛ a cika ō cɛ lɛ alɔ gweeye. Alɔ kē lɔfu ya ku eyiyoce nɛ alɔ lɛ ɔɔma kóō lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ fiyɛ. Upɔlu lɛ ɔ teyi peee ɛgɛ nɛ ɛnyā lɔfu ya gla a. Alɔ leyi yɛ aɛlā nɛ ó ka lɛyikwu eyiyoce nɛ alɔ lɛ a. Aɛlā nɛ ó ka a géē ta alɔ abɔ ō lɔtuce lɔfu lɔfu ku aɔdā nɛ alɔ leyice a géē ya jila piii.

9-10. Ɛgɛ nɛ ocabɔ ku Upɔlu mafu a, ɔdi nɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist lɔfu leyice a? (Ācɛ Uróm 5:3) (Má ifoto a.)

⁹ Jé Ācɛ Uróm 5:3. Upɔlu ka ka eko duuma nɛ alɔ gē má owe, eyiyoce nɛ alɔ lɛ a gē lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ fiyɛ. Ɛnyā lɔfu ya alɔ eyijii. Amáŋ ɔkwɛyi a, wɛ ka ɛjɛɛji Ācɛ O Yɛce Ukraist lɔfu  leyice ka é géē ya uwa owe piii. Leyi yɛ ocabɔ ku Upɔlu. Ó da ayinɛ nōo yɔ Utesalonika a kahinii: “Eko nɛ̄ alɔ bá mla aá ā, alɔ tɛtɛ le da aá táajɛ kéē í yá alɔ ōwē ɛ́gɛ́nɛ̄ aá jé lɔɔlɔhi ā, é lɛ ōwē ā yá alɔ ɔkwɔ̄ɔ̄kwɛ̄yi.” (1 Utes. 3:4) Ó kē da ayinɛ nōo yɔ Ukɔrinti a kahinii: “Ayínɛ́ alɔ nɔ̄nyā mɛ́mla ayínɛ́ alɔ nɔ̄nyīlɔ, alɔ tíne ō tá aá ɛlá kwu ōwē nɛ̄hi nɛ̄ alɔ má . . . Ōwē ā le nwuné nɛ̄ɛ̄nɛ̄hi nɛ̄ alɔ gbɛlá ka alɔ í kōō gáā yēeyī glá gɛ ŋ́.”—2 Ukɔ́r. 1:8; 11:​23-27.

¹⁰ Ācɛ O Yɛce Ukraist icɛ lɔfu leyice ka é géē má owe ōhī duu. (2 Utím. 3:12) É ya uwɔ ŋmo ohigbu ku a kpɔtuce Ujisɔsi klla yɔ i yɛce jejee ɛ? Aɔkpa amāŋ ācɛ apɔlɛ ku uwɔ lɔfu ya uwɔ ŋmo ɛ. É lɔfu ya ɛlā mla uwɔ ɔwɛ obɔbi duu ɛ. Amāŋ, ɔcɛ nɛ a gē yuklɔ lɛ ɔ amāŋ ācɛ nɛ a gē yuklɔ tɔha mla uwa a, lɔfu ya uwɔ ŋmo ohigbu ku a gē ka ɔkwɛyi ipu ɔdā doodu. (Uhíb. 13:18) Ācɛ igɔmɛnti ya uwɔ ŋmo ohigbu ku a tɔɔna lɛ ācɛ ɔhá lɛyikwu eyiyoce nɛ a lɛ a jejee ɛ? Ɛgɛ duuma nɛ owe nɛ alɔ má a lɔfu wɛ a, Upɔlu ka ka alɔ cika ō gweeye. Ɔdiya a?

11. Ɔdiya nɛ alɔ cɛgbá ō lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu ō lɔtu owe a?

¹¹ Alɔ lɔfu gweeye ɔdaŋ nɛ alɔ kóō gē má owe naana, ohigbu ku alɔ jé ku ɛnyā géē ta alɔ abɔ ō lɛ ɛnɛɛnɛ uce ō ya. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Ācɛ Uróm 5:3 ka lɛ a, “ɛ́kɛma í yá ká ālɔ̄ le ɔtū lé.” Ɛjɛɛji Ācɛ O Yɛce Ukraist géē má owe piii, ohigbu ɛnyā, ɛjɛɛji Ācɛ O Yɛce Ukraist cika ō lɛ ɔtu ku uwa ya ekponu ō lɔtu owe duuma néē géē má a. Ɔwɛ nɛ alɔ gáā miyɛ ɔhā nɛ alɔ yɔ i leyice gla a, wɛ ka ɔdaŋ ku alɔ lɔtu lé klla gɔbu yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā kpaakpa. Alɔ i dɔka ō lɛbɛɛka ācɛ nɛ Ujisɔsi bi ipu ɔtu eko nɛ ó yɔ i kɛla lɛyikwu ikpɔdɛhɔ nōo waajɛ ɛyi ɛcɔ a ŋ. Ācɛ nōo lɛbɛɛka ikpɔdɛhɔ nōo waajɛ ɛyi ɛcɔ ipu aciije ku Ujisɔsi a, miyɛ ɛlā a cɛ mla eeye eko aflɛyi a, amáŋ “eko nɛ̄ unwalu gā ámāŋ nēé gbɔ́ɔ́ ō yá uwā ōwē” a, é gáā gwonu. (Umát. 13:​5, 6, 20, 21) Ó wɛ ɔkwɛyi ka o ya ŋmo amāŋ owe i wɛ ɔdā nɛ alɔ gē jɔɔnyɛ nu ŋ, amáŋ alɔ gē lɛ itene ɔdaŋ ku alɔ lɔtu ku uwa klla gɔbu yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā. Ɛgɛnyá a?

12. Itene nyá nɛ alɔ gē lɛ ɔdaŋ ku alɔ lɔtu owe a?

¹² Ɔyikpo Ujɛmisi kɛla lɛyikwu itene nɛ alɔ gē lɛ ɔdaŋ ku alɔ lɔtu owe a. Ó ta ɔkpá kahinii: “Aá kē yá kú ɔtū nɛ̄ aá lé ā kóō lɛ aá bī gajaajɛ, kóō híī kwɛjī ɔwɛ ŋ́, cɛ́ɛ́ ká aā le jōōjīla, ɔdā dúú kóō hile lɛ aá ɛga dúúmā ŋ́.” (Ujɛ́m. 1:​2-4) Ohigbu ɛnyā, Ujɛmisi ka ka ɔtu ō lé lɛ uklɔ ocɛgbá ō ya. Ó géē ta alɔ abɔ ō lɛ uce kóō gbeyi cii fiyɛ, ō lɛ ɔtu okpoce fiyɛ, mla ō gbolo ce Ɔwɔico fiyɛ. Amáŋ, ó klla lɛ ɔwɛ ocɛgbá ɔhá nɛ alɔ gē lɛ itene eko duuma nɛ alɔ lɔtu owe.

13-14. Ɔdi gē ya eko duuma nɛ alɔ lɔtu a, ɔdi kē i ya da ɔtu okpoce ku alɔ eko duuma nɛ alɔ lɔtu a? (Ācɛ Uróm 5:4)

¹³ Jé Ācɛ Uróm 5:4. Upɔlu ka ka ɔtu ō lé “gē yá kú Ɔwɔicō kóō cɛ̄tra alɔ.” Ohigbu ɛnyā, eko duuma nɛ a gē lɔtu owe, Ujehofa gē cɛtra uwɔ. Ɛnyā i wɛ ka Ujehofa gē gweeye eko duuma nɛ a yɔ i má owe nóó. Ikɔkɔ ɔɔma, ó gē gweeye ohigbu ku a hayi kpaakpa yɔ i lɔtu. Ó wɛ ɔdā ō ta ɔtu kwu ɔtu nɛhi ō jé ka eko duuma nɛ alɔ gē lɔtu owe, alɔ gē ya ku ɔtu kóō he Ujehofa!—Aíjē 5:12.

¹⁴ Bla ka Ebraham má owe ɛyɛɛyɛyi, abɔ ó kē hayi kpaakpa lɔtu ku uwa a, Ujehofa gweeye mla anu. Ujehofa leyi má ɔ ka ó wɛ ɔya ku nu, klla hi ɔ ka ɔcɛ o hayi kpaakpa. (Ohút. 15:6; Uróm 4:​13, 22) Ɛnyā lɔfu wɛ ɔkwɛyi ipu āhɔ̄ ku alɔ duu. Ujehofa i gē gweeye mla alɔ oŋma lɛ ɛgɛ nɛ alɔ gē yuklɔ lɛ ɔ lɔfu lɔfu, amāŋ ɛga nɛ alɔ lɛ ipu ɛ̄gbā ō gba ku nu a foofunu ŋ. Amáŋ Ujehofa klla gē gweeye mla alɔ ɔdaŋ ku alɔ hayi kpaakpa yɔ i lɔtu eko nɛ alɔ yɔ i má owe. Ɔdaŋ nɛ alɔ kóō wɛ ɛdrɔ  amāŋ kwu hilokplici ɛ, nɛ alɔ yɔ ipu āhɔ̄ olɔnɔ naana, ɛjɛɛji alɔ lɔfu lɔtu. Ó lɛ owe duuma nɛ a hayi kpaakpa yɔ i lɔtu ku nu babanya? Ɔdaŋ ka ó lɛ a, bla ku a yɔ i ya ku ɔtu kóō he Ujehofa. Ɔdaŋ ku alɔ kē jé ka Ɔwɔico gē gweeye mla alɔ, eyiyoce nɛ alɔ lɛ a gē lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ fiyɛ.

15. Ɔdi nɛ Upɔlu ka ipu ɔkpá ku Ācɛ Uróm 5:​4, 5 a, ɔka nyá nɛ ɛnyā kē lɔfu bi wa ipu ɔtu ku alɔ a?

¹⁵ Ɛgɛ nɛ Upɔlu ka a, Ujehofa gē gweeye mla alɔ eko duuma nɛ alɔ hayi kpaakpa lɛ ɔ yɔ i lɔtu unwalu. Leyi bi ɛgɛ nɛ Upɔlu gɔbu mla ɛlā ō ka ku nu a. Ó kahinii: “Ocɛ̄tra kú nū ī yá ka alɔ lɛ eyīyōce. Eyīyōce ɛ́gɛ́nyā í kē já alɔ kwɔwɛ ŋ́.” (Uróm 5:​4, 5) Ɛnyā lɔfu ya ācɛ ōhī eyijii. Ɔdiya a? Gbɔbu a, Upɔlu tɛtɛ le ka ipu ɔkpá ku Ācɛ Uróm 5:​2, ka Ācɛ O Yɛce Ukraist nōo yɔ Urom a lɛ eyiyoce, eyiyoce ɔɔma kē wɛ “ukpɛ̄ kú ɛgahi mɛ́mla ojīlīmā kú Ɔwɔicō.” Ó lɛ a, ɔdaŋ ku Ācɛ O Yɛce Ukraist nyā lɛ eyiyoce lɛ gbɔbu ɛ, ɔdiya nɛ Upɔlu klla kɛla lɛyikwu eyiyoce kpɔ abɔ ó gɔbu mla ɛlā ō ka ku nu a?’

16. Ɛgɛnyá nɛ eyiyoce nɛ ɔcɛ lɛ a gē lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ fiyɛ a? (Má ifoto a.)

¹⁶ Alɔ lɔfu jɛyi ɛlā ku Upɔlu, ɔdaŋ ku alɔ bi ɔtu ka eyiyoce wɛ ɔdā nōo géē yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ fiyɛ. Ocabɔ mafu: A blakwu eko aflɛyi nɛ a po ɛnɛɛnɛ ɛlā lɛyikwu eyiyoce nōo yɔ ipu Ɛlā ku Ɔwɔico a? Eko ɔɔma, a lɔfu gbɛla ku eyiyoce ō lā oyeeyi opiyoo ipu Uparadais ɛcɛ nyā a wɛ ɛnɛɛnɛ eyiyoce, amáŋ á jé kpɔcii ɔdaŋ ka ó géē ya jila ɔkwɔɔkwɛyi ŋ. Amáŋ, abɔ a gɔbu yɔ i nwu ɛlā tōōtɔ̄ɔ̄ lɛyikwu Ujehofa mla aokonu ō ce ku nu nōo yɔ ipu Ubáyíbu a, ó gáā le ta uwɔ eyī peee ka eyiyoce nɛ a lɛ nyā géē ya jila piii.

17. Ɛgɛnyá nɛ eyiyoce nɛ a lɛ a le lɔfu fiyɛ igbihi nɛ a kóō lɛ ubatisim ya a?

¹⁷ Igbihi nɛ a kóō lɛ ubatisim ya a, eyiyoce nɛ a lɛ lɛyikwu ɛcɔbu a gɔbu yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ fiyɛ, abɔ a gɔbu yɔ i nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa a. (Uhíb. 5:13–6:1) Á jé ŋ, aɔdā ōhī nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uróm 5:​2-4 a ya da uwɔ jejee  ɛ. A má owe ɛyɛɛyɛyi, amáŋ a lɔtu ku aowe nɛ a má a, Ujehofa kē le mafu gā uwɔ ka ɛlā ku uwɔ he ɔ ɔtu. Ohigbu ku a jé ka ó yihɔtu ku uwɔ, ka ɛlā ku uwɔ klla he ɔ ɔtu a, ó cɛ gā uwɔ lɔtuce ɔ fiyɛ ku a géē miyɛ aɔdā nɛ ó cokonu ku nu a. Eyiyoce ku uwɔ klla kwu lɔfu fiyɛ ɛgɛ nōó lɛ gbɔbu a. A jé kpɔcii ku aɔdā nɛ a leyice a géē ya jila ɔkwɔɔkwɛyi. Eyiyoce nɛ a lɛ a lɛ abɔ kwu uwɔ iyē ɔwɛ olɔhi. Ó lɛ abɔ kwu ɔwɛ nɛ a gē lā oyeeyi, lɛ ɛgɛ nɛ a gē ya ɛlā mla ācɛ apɔlɛ ku uwɔ a piyabɔ, lɛ abɔ kwu ɔwɛ nɛ a gē ya ōmiya a, klla lɛ abɔ kwu ɛgɛ nɛ a gē bi eko ku uwɔ le yuklɔ a.

18. Ɛgɛnyá nɛ Ujehofa cɛ lɛ alɔ jé kpɔcii ku aɔdā nɛ alɔ leyice a géē ya jila piii a?

¹⁸ Ɔyikpo Upɔlu klla kɛla ocɛgbá ɔhá lɛyikwu eyiyoce nɛ a lɛ igbihi nɛ Ɔwɔico le mafu ku ɛlā ku uwɔ he ɔ ɔtu a. Ó cɛ gā uwɔ jé kpɔcii ka eyiyoce nɛ a lɛ a géē ya jila piii. Ɔdiya nɛ a lɔfu lɔtuce kpɔcii ka ó géē ya jila piii a? Upɔlu kɛla nyā lɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist nōo cɛ lɛ alɔ jé kpɔcii ku eyiyoce nɛ alɔ lɛ a géē ya jila piii. Ó kahinii: “Eyīyōce ɛ́gɛ́nyā í kē já alɔ kwɔwɛ ŋ́, ohígbū ka Ɔwɔicō lɛ ɛ́gɛ́nɛ̄ alɔ he ɔ́ ɔtū nɛ̄hi lɛ ā mafú o ŋmá lɛ ō je Alelékwū-Ihɔ nōo wɛ ákú nū ā lɛ alɔ.” (Uróm 5:5) Ó lɛ aɔdā alɛwa nōo cika ō cɛ gā uwɔ jé kpɔcii ka eyiyoce nɛ Ujehofa je gā uwɔ a géē ya jila piii.

19. Ɔdi nɛ a lɔfu lɔtuce kpɔcii lɛyikwu eyiyoce ku uwɔ a?

¹⁹ Gbɛla tu aokonu nɛ Ujehofa ce le Ebraham, mla ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ ɛlā ku nu he ɔ ɔtu nɛ ó klla leyi má ɔ ka ɔya ku nu a. Ɔdā nɛ Ebraham leyice a le ya jila ɔkwɔɔkwɛyi. Ubáyíbu kahinii: “Abɔ̄ Ébrahām kē lɔtū lé piyóó ā, ó kē mīyɛ ɔdā nɛ̄ Ɔwɔicō cokónu ō je lɛ ɔ́ ā.” (Uhíb. 6:15; 11:​9, 18; Uróm 4:​20-22) Ujehofa i lɛ Ebraham abɔ gaajɛ ŋ. Awɔ abɔyi uwɔ lɔfu lɔtuce kpɔcii ku a géē miyɛ aɔdā nɛ a leyice a, ɔdaŋ ku a hayi kpaakpa. Ó lɛ aɔdā alɛwa nōo cika ō cɛ gā uwɔ gweeye, ohigbu ku a jé ku ɔdā nɛ a leyice a géē ya jila piii. Ujehofa i kē gáā lɛ uwɔ abɔ gaajɛ ŋ duu! (Uróm 12:12) Upɔlu ta ɔkpá kahinii: “N gē gbɔ̄ɔkɔ lɛ Ɔwɔicō nōo ī yá kú ālɔ̄ leyīce ā, kóō yá kú aá gwéeyē nɛ̄ɛ̄nɛ̄hi kú aá lɛ ɛbɔ́ lɛ dúúdú, o ŋmá lɛ o cɛ̄ɛ̄lā Ɔwɔicō, cɛ́ɛ́ kú ɔfú kú Alelékwū Ihɔ ā kóō cɛ̄ lɛ aá lɛ eyīyōce.”—Uróm 15:13.