Skip to content

Skip to table of contents

IKPƐYI ƐLĀ Ō KLƆCƐ ƆMƐ 41

A Lɔfu Lɛ Eeye Ɔkwɛyi A Gla

A Lɔfu Lɛ Eeye Ɔkwɛyi A Gla

“Ó lɔhi nɛ̄hi [amāŋ eeye yɔ] lɛ ɔ̄cɛ dúúmā nōo gē lɛ ojīlīmā ce Óndú ā, nōo klla gē yá ɔdā nɛ̄ Óndú tíne ā.”—AÍJĒ 128:1.

IJÉ ƆMƐ 110 “Eeye Ku Alɔ I Wa Ŋma Ɛgiyi Ujehofa”

ƆDĀ NƐ ALƆ GÁĀ NWU A *

1. Ɛgɛnyá nɛ eeye ku alɔ gbolo ce ō jé ku alɔ cɛgbá Ɔwɔico a?

 EEYE ɔkwɛyi a i wɛ ɛgɛ nɛ ɔtu ku alɔ gē mu mla eeye eko kpii foofunu ŋ. Amáŋ ó wɛ ɔdā nōo lɔfu yɔ piyoo ipu oyeeyi ku ɔcɛ. Ɛgɛnyá a? Ujisɔsi lɛ ɔ teyi peee ipu ɛlā ō ka tɛɛcɛ ku nu ɛyi ɛfu ku Olifu a kahinii: “Ákú aá nēe jé ká aá cɛgbá Ɔwɔicō ā [lɛ eeye amāŋ] lɔhi nɛ̄hi.” (Umát. 5:3) Ujisɔsi jé kē ya alɛɛcɛ mla unwu nɛhi ō jé mla ō gba Ujehofa Ɔwɔico nōo ya uwa a ɛ̄gbā. Abɔ Ujehofa kē wɛ ‘Ɔwɔico ku eeye’ a, ācɛ nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā a lɔfu lɛ eeye duu.—1 Utím. 1:11.

“Ákú aá nēé yá ōwē icíci ohígbū ɔdā olɔhi nɛ̄ aá yá āa lɔhi nɛ̄hi.”—Umát. 5:10 (Má ogwotu ɔmɛ 2-3) *

2-3. (a) Ɛgɛ nɛ Ujisɔsi ka lɛ a, anyɛ ɔhá lɔfu lɛ eeye a? (b) Ɔdi nɛ alɔ gáā kɛla lɛyikwu ɔ ipu ikpɛyi ɛlā nyā a, ɔdiya nōó kē cɛgbá a?

2 Alɔ lɔfu lɛ eeye foofunu ɔdaŋ ku alɔ i lɛ unwalu duuma ŋ nɛɛ? Ehee. Ipu ɛlā ō ka tɛɛcɛ ku nu, Ujisɔsi ka ɔdā ohidaago éyi. Ó kahinii: “Ákú aá nēe bá ī yá ɔtūnōbí,” á jé ŋ, ohigbu ɔtu nōo gē ŋmo uwa ɛpɔbi ku aɔdobɔbi néē ya, amāŋ ohigbu unwalu nɛhi néē lɛ a lɔfu lɛ eeye gla. Ujisɔsi klla ka ɔdā ekponu ɔɔma ka ācɛ ‘nēé gē yá uwa ōwē icíci ohígbū ɔdā olɔhi nēé gē yá,’ amāŋ ācɛ nōo cɛgbá ō lɔtu ku “ɛcá” ohigbu kē wɛ ayikpo ku Ukraist a lɔfu lɛ eeye. (Umát. 5:4, 10, 11) Amáŋ ɛgɛnyá nōó gáā tɔɔtɛ ku ɔcɛ kóō lɛ eeye ipu ɛdɔ āhɔ̄ ɛgɛnyā a?

3 Ujisɔsi yɔ i nwu alɔ ku eeye ɔkwɛyi a gē wa, ó wɛ ohigbu ku alɔ i lɛ unwalu duuma ipu oyeeyi ŋ nɛ nóó, amáŋ ō ya ɔdā nōo wɛ ɛgbá ku alɔ ipu ɛlā ku Ɔwɔico mla ō tubla ɔ ajaajɛ. (Ujɛ́m. 4:8) Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā lɔfu ya ɛnyā a? Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē kɛla lɛyikwu aɔdā ɛta nɛ alɔ cika ō ya piii, o ya ɛɛ ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a.

JÉ KU A KLLA KLƆCƐ KU UBÁYÍBU

4. Ɔdi wɛ ɔdā aflɛyi nɛ alɔ cika ō ya piii o ya ɛɛ ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a? (Aíjē Kú Ɛ̄gbā 1:1-3)

4 ƆDĀ AFLƐYI: O ya ɛɛ ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a, alɔ cika ō jé klla klɔcɛ ku Ɛlā ku Ɔwɔico. Ujisɔsi lɛ Ɛlā ku Ɔwɔico gbla ɔdole. Alɛɛcɛ mla aɛ́bɛ́ cɛgbá ō lé ɔdole o ya ɛɛ kéē yeeyi. Amáŋ alɛɛcɛ foofunu lɔfu jé klla klɔcɛ ku Ɛlā ku Ɔwɔico gla a, é kē cika ō ya ɔɔma. Ɔɔma ya ɛɛ nɛ Ujisɔsi kahinii: “Ó wɛ igbō ōfōōnū nɛ̄ ɔ̄cɛ í lé le yēeyī ā ŋ́, Amáŋ ó cɛgbá ɛlā dóódu nōo ŋmá okónu kú Ɔwɔicō ā.” (Umát. 4:4) Ohigbu ɛnyā, alɔ i cika ō cɛ ku ɛ̄cī ekponu kóō gla nɛ alɔ i gáā jé Ɛlā ku Ɔwɔico nōo wɛ Ubáyíbu a ŋ nɛ ŋ. Ɔcɛ o ta ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā éyi kahinii: ‘Eeye yɔ lɛ ɔcɛ duuma nɛ ɛlā kū Óndú a he ɔ̄ ɔtū nōo klla gē jé ɔ otu mɛmla ɔlɛɛnɔ a.’— Aíjē Kú Ɛ̄gbā 1:1-3.

5-6. (a) Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ipu Ubáyíbu a? (b) Ɔwɛ ɛyɛɛyɛyi nyá nōo jé Ubáyíbu lɔfu ta alɔ abɔ a?

5 Ohigbu ka Ujehofa yihɔtu alɔ a, ó lɛ ɔdā nɛ alɔ cika ō ya piii o ya ɛɛ ku alɔ lɛ eeye ipu oyeeyi ku alɔ a mafu lɛ alɔ ipu Ubáyíbu. Alɔ nwu ɔdā nɛ ó bi ɔtu ō ya lɛ alɔ a. Alɔ nwu ɛgɛ nɛ alɔ géē tubla ɔ ajaajɛ, mla ɔdā nɛ alɔ cika ō ya o ya ɛɛ kóō jé íne obiya ku alɔ ya alɔ ɛhi a. Alɔ klla nwu ɛlā lɛyikwu ɛnɛɛnɛ eyiyoce nɛ ó cokonu ku nu lɛ alɔ ɛcɔbu a. (Ujɛr. 29:11) Aɛlā ɔkwɛyi nyā nɛ alɔ jé ŋma Ubáyíbu ohigbu oklɔcɛ nɛ alɔ ya a, ya ku ɔtu ku alɔ kóō le mu mla eeye!

6 Alɔ jé ka Ubáyibu le mu mla ukɔ́ lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ géē lā oyeeyi ku alɔ ɛ̄cī doodu a. Ɔdaŋ ku alɔ yɛce ukɔ́ ɔɔma, alɔ lɔfu lɛ eeye. Eko duuma nɛ ɔtu le gbenyi gā uwɔ ohigbu unwalu ka oyeeyi, lɛ eko taajɛ lɔɔlɔhi ku a jé Ɛlā ku Ujehofa ku a klla gbɛla tu ɔ lipu lipu. Ujisɔsi kahinii: “Ákú ācɛ nēe le ɛlā kú Ɔwɔicō pó, bī ɔ̄ le yúklɔ́ ā lɔhi fíyɛ́ á!”—Ulúk. 11:28.

7. Ɔdi gáā ta uwɔ abɔ ō lɛ itene fiyɛ ŋma eko nɛ a le taajɛ ō jé Ɛlā ku Ɔwɔico a?

7 Ɔdaŋ ku a gē jé Ɛlā ku Ɔwɔico, lɛ eko taajɛ cɛɛ ku a jɔɔnyɛ ɔdā nɛ a yɔ i jé a. Ocabɔ mafu, ɔdā ɛgɛnyā ya da uwɔ jejee ɛ? Ɔcɛ éyi lɛ ɔdole nōo he uwɔ ɔtu fiyɛ duu a he gā uwɔ. Á jé ŋ, ohigbu ku á lɛ eko nwune ŋ, amāŋ ohigbu ku aɔdā ɔhá nɛ a yɔ i gbɛla lɛyikwu uwa a kwu uwɔ ɛlá u ŋma abɔ, ɛnyā ya ku a lé ɔdole a fiya fiya nɛ a jɔɔnyɛ nu lɔɔlɔhi ɛgɛ nɛ a cika ō ya a ŋ. Igbihi nɛ a lɛ ɔdole a lé mɛ a, a gáā le má ku a lé ɔdole a fiya fiya, klla gbɔɔ ō gbɛla ku a géē yɛ i lé ɔdole a ɛmɛɛma cɛɛ ku a jɔɔnyɛ nu lɔɔlɔhi fiyɛ. Ɔdā ekponu nyā lɔfu ya eko nɛ alɔ gē jé Ubáyíbu a. Ekoohi, alɔ gē jé Ubáyíbu fiya fiya nɛ alɔ i gáā jɔɔnyɛ ɔdā nɛ Ujehofa yɔ i nwu alɔ a ŋ. Lɛ eko taajɛ ku a jɔɔnyɛ ō jé Ɛlā ku Ɔwɔico, gbɛla lɛyikwu ɔdā nōo yɔ i ya a, gbɛla ku a yɔ i po uya amāŋ ɔkɛla ku ācɛ nɛ a yɔ i jé odee lɛyikwu uwa a, ku a klla gbɛla tu ɔdā nɛ a jé a. Ɔdaŋ ku a lɛ aɔdā nōo ba nyā ya, a géē lɛ eeye fiyɛ.

8. Ɛgɛnyá nɛ “ɔ̄cocɛ̄hɔ̄ nēé cíkā ō lɛ ɔtū ce ɔ́, nōo jéeyī” a yɔ i yuklɔ ku uwa jila a? (Má ɛlā néē ta ɛhaajɛ a.)

8 Ujisɔsi lɛ “ɔ̄cocɛ̄hɔ̄ nēé cíkā ō lɛ ɔtū ce ɔ́, nōo jéeyī” a fu kéē je ɔdole ku Ɛlā Ɔwɔico lɛ ācɛ ɔlɛ nu eko okpaakpa, alɔ kē yɔ i lé ɔdole ɔɔma lɔɔlɔhi. * (Umát. 24:45) Ɔkpiihɔ nōo ŋma ɛgiyi Ɔwɔico a wɛ ɔdā okpɔcii nōo yɔ ipu ɛjɛɛji aɔdā nɛ ɔ̄cocɛ̄hɔ̄ nēé cíkā ō lɛ ɔtū ce ɔ́, nōo jéeyī a gē ya tɔɔtɛ lɛ alɔ a. (1 Utes. 2:13) Ɔdole ku Ɛlā Ɔwɔico ɔɔma gē ta alɔ abɔ ō jé ɛlá ō gbo ku Ujehofa nɛ ó mafu lɛ alɔ ipu Ubáyíbu a. Ɔɔma ya ɛɛ nɛ alɔ gē jé aumagajin nōo wɛ u Ɔda Ō Gbaajɛ mla Awake! mla aikpɛyi ɛlā ɛyɛɛyɛyi nōo yɔ ipu jw.org a. Alɔ gē ya otutu ku ōjila ku ɔtahɛ ku alaadi mla ōjila ku oŋmɛyi ku alaadi. Alɔ gē má ōmiya ku JW Broadcasting® nōo gē bɛɛcɛ ɔya doodu a ɔdaŋ ka ó yɔ. Ɔdaŋ ku alɔ gē jé klla klɔcɛ ku Ubáyíbu eko doodu, ó géē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō ya ɔdā ɔmpa nɛ alɔ cika ō ya piii o ya ɛɛ ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a.

LĀ OYEEYI ƆWƐ NƐ UJEHOFA DƆKA A

9. Ɔdi wɛ ɔdā ɔmpa nɛ alɔ cika ō ya o ya ɛɛ ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a?

9 ƆDĀ ƆMPA: O ya ɛɛ ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a, alɔ cika ō lā oyeeyi ɔwɛ nɛ Ujehofa dɔka a. Ɔcɛ o ta ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā éyi kahinii: “Ó lɔhi nɛ̄hi lɛ ɔ̄cɛ dúúmā nōo gē lɛ ojīlīmā ce Óndú ā, nōo klla gē yá ɔdā nɛ̄ Óndú tíne ā.” (Aíjē 128:1) Ō yuufi Ujehofa wɛ ku alɔ géē lɛ ojilima nɛhi lɛ ɔ, ɔɔma géē ya ku alɔ hii ya ɔdā duuma nōo géē biya ɔ ɔtu ŋ. (Aíit. 16:6) Ohigbu ɛnyā, alɔ géē ya ɔdā duuma nɛ alɔ ya gla ō yɛce ɔwɛ nɛ Ujehofa dɔka ku alɔ lā oyeeyi, nɛ ó le teyi peee lɛ alɔ ipu Ubáyíbu a. (2 Ukɔ́r. 7:1) Alɔ géē lɛ eeye ɔdaŋ ku alɔ ya aɔdā nɛ Ujehofa dɔka, klla lɛ abɔ ci ō ya aɔdā nōó he ɔ ɔtu ŋ ma.—Aíjē 37:27; 97:10; Uróm 12:9.

10. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uróm 12:2 a, uklɔ nyá nɛ alɔ lɛ a?

10 Ācɛ Uróm 12:2. Ɔcɛ lɔfu ka Ujehofa lɛ íkwu ō miya ɔdā nōo lɔhi mla ɔdā nōo bɔbi, amáŋ ó cika ō cɛ ō yɛce ɔwɛ nɛ Ujehofa dɔka ku alɔ lā oyeeyi ku alɔ a piii. Ocabɔ mafu, ɔcɛ lɔfu ka igɔmɛnti lɛ íkwu ō ka ɛgɛ nɛ ɔcɛ cika ō kwinya ɔdaŋ ka ó yɔ i yɛ ɔwɛ mla ɔdā okwinya a. Á jé ŋ, ó dɔka ō lɛyitaajɛ lɛ uwa ŋ. Ohigbu ɛnyā, ó gē kwinya nɛɛnɛhi fiyɛ. Alɔ gē mafu oŋma lɛ ɛgɛ nɛ alɔ gē lā oyeeyi a, ka ō yɛce ɔwɛ nɛ Ujehofa dɔka a lɔhi lɛ alɔ fiyɛ a. (Aíit. 12:28) Ɔtu ya Udefidi lɛ a duu. Ɔɔma ya ɛɛ nɛ ó ka lɛyikwu Ujehofa kahinii: “A gē ma ɔwɛ kú oyēeyī fū ga um. N gē gwéeyē nɛ̄hi eko nɛ̄ n yɔ̄ ɛgiyí uwɔ. Eko nɛ̄ n má kwu uwɔ ajaajɛ, ɔtū gē he um piyóó.”—Aíjē 16:11.

11-12. (a) Ɔdaŋ ku alɔ yɔ i lɛ ɔtooplico amāŋ ɔtu ogbenyi, ɔdi nɛ alɔ cika ō leyi kwɛɛcɛ ku nu a? (b) Ɛgɛnyá nɛ aɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ācɛ Ufilipāyi 4:8 a, lɔfu ta alɔ ō fu aɔdā nɛ alɔ gē bi jɔɔnyɛ iyi alɔ a?

11 Ɔdaŋ ku alɔ yɔ i lɛ ɔtooplico amāŋ ɔtu ogbenyi, alɔ géē dɔka ō ya odee nōo géē ta alɔ abɔ ku alɔ hii junwalu lɛ iyi alɔ lɛyikwu unwalu ku alɔ a gɛ ŋ. Ɔɔma wɛ ɔdā olɔhi ō ya, amáŋ alɔ cika ō leyi kwɛɛcɛ ku alɔ hii ya ɔdā nɛ Ujehofa i dɔka ŋ ma.—Āfi. 5:10-12, 15-17.

12 Ipu ɔkpá nɛ ó ta gē lɛ Ācɛ Ufilipayi a, ɔyikpo Upɔlu ta Ācɛ O Yɛce Ukraist ɔtu kwu ɔtu kéē gɔbu yɔ i gbɛla lɛyikwu aɔdā nōo “le kpaakpa, . . . nōó lɛ ɛnyá dúú ŋ́, . . . nēe he ācɛ ɔtū, [mla] aɔ́dā nɛ̄ ācɛ gē gbɛlá olɔhi lɛyíkwu uwá.” (Jé Ācɛ Ufilipāyi 4:8.) Naana nɛ Upɔlu i yɔ i ta ɔkpá lɛyikwu aɔdā ō bi le jɔɔnyɛ iyi alɔ piii ŋ ma, aɔdā nɛ ó ta a cika ō lɛ abɔ kwu aɔdā nɛ alɔ gē fu ō bi le jɔɔnyɛ iyi alɔ a. Lɛ ɛnyā jama: Ɛga duuma nɛ “aɔ́dā” bɛɛcɛ ipu ɔgba ɔɔma, lɛ ɛlā nōo wɛ “aijé,” “aufilm,” “aɔkpá,” amāŋ “uvidio game” a kwɛyi nu. Ō ya ɛnyā géē ta uwɔ abɔ ō jé aɛ̄nɛ̄ ō lɔfu he Ɔwɔico ɔtu mla aɛ̄nɛ̄ ó lɔfu he ɔ ɔtu ŋ ma. Alɔ dɔka ō yɛce ɔwɛ nɛ Ujehofa dɔka ku alɔ lā oyeeyi a. (Aíjē 119:1-3) Cɛɛ mla ɔtu oyeŋee, alɔ lɔfu ya ɔdā ɔhá nōo gboce ɛnyā nōo géē ya ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a.—Ācot. 23:1.

KWU Ɛ̄GBĀ Ō GBA KU UJEHOFA U TA AFLƐYI IPU OYEEYI KU UWƆ

13. Ɔdi wɛ ɔdā ɔmɛta nɛ alɔ cika ō ya nōo géē ya ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a? (Ujɔ́ni 4:23, 24)

13 ƆDĀ ƆMƐTA: Le má ku ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa wɛ ɔdā aflɛyi ipu oyeeyi ku uwɔ a. Ujehofa ya alɔ a, ohigbu ɛnyā alɔ cika ō gba ɔ ɛ̄gbā. (Mafú 4:11; 14:6, 7) Ó lɛ a, ɔdā nōo cika ō cɛgbá fiyɛ duu ipu oyeeyi ku alɔ a, wɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā ɔwɛ nɛ ó dɔka ku alɔ gba ɔ ɛ̄gbā a. Ɔɔma wɛ ku alɔ géē gba ɔ ɛ̄gbā “ipú alelékwū mɛ́mla ɔkwɛ̄yi.” (Jé Ujɔ́ni 4:23, 24.) Alɔ dɔka ku Alelekwu Ihɔ ku Ɔwɔico kóō gbo alɔ ipu ɛ̄gbā ō gba ku alɔ, o ya ɛɛ kóō cɛtɔha mla aɛlā ɔkwɛyi nōo yɔ ipu Ɛlā ku nu a. Ɛ̄gbā ō gba ku alɔ cika ō wɛ aflɛyi ɔdaŋ ku alɔ kóō lā ɛga nɛ alɔ i gba ɛ̄gbā ɛgɛ nɛ alɔ dɔka a gla ŋ, amāŋ ɛga néē lɛ uklɔ ku alɔ ci duudu. Babanya, é lɛ ayinɛ alɔ nōo fiyɛ ofu ɛhɔ (100) ta agba ohigbu kē wɛ Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa. * Naana kpɔ a, é gē gweeye ō ya ɔdā néē ya gla a ō gbɔɔkɔ, ō klɔcɛ, mla ō da ācɛ ɔhá lɛyikwu Ɔwɔico ku alɔ mla Ajɔɔcɛ ku nu. Eko duuma nɛ ācɛ gē ŋmo alɔ okonu amāŋ gē ya alɔ ŋmo, alɔ gē gweeye ka Ujehofa gē ta alɔ abɔ ō lɔtu, klla géē cila alɔ ule.—Ujɛ́m. 1:12; 1 Upít. 4:14.

OCABƆ NŌO YA ƆKWƆƆKWƐYI

14. Ɔdiya da ɔyinɛ alɔ éyi nōo wɛ ɛdrɔ nōo yɔ u Tajikistan a, ɔdi kē ya a?

14 Ayinɛ alɔ ōhī má iyi uwa ipu āhɔ̄ nōo lɔnɔ nɛɛnɛhi ɛ, amáŋ é lɛ eeye ɔkwɛyi a ohigbu kē ya aɔdā ɛta nɛ alɔ kɛla lɛyikwu uwa ɛ ma. Leyi yɛ ɔdā nōo ya da u Jovidon Bobojonov nōo wɛ ihayi igwo ahaanɛ (19) nōo ŋma u Tajikistan, ohigbu ka ó ta ō wɛ ipu icɔɔja a. Ipu ɛ̄cī 4 ku Ɔya Ɔmigwo ku ihayi ku 2019, é lɛ ɔ kwu abɔfu ŋma ɔlɛ nu, anu é kwu u ta agba ipu ɔya ōhī klla ya ɛlā mla ɔ bɛɛka ó wɛ uwi a. É kɛla lɛyikwu ɔwɛ obɔbi néē ya ɛlā mla ɔ a ɛga ō kɔka ipu éwo alɛwa. É ka kē ŋmo ɔ ije o ya ɛɛ kéē kwu ɔ abɔfu ō gbo ɛka nɛ aicɔɔja gē gbo ō gbo éwo ku uwa mla ō lɛ ile ku icɔɔja wiye a. Oŋma ɔɔma, é lɛ ɔ ŋmo ɛpɔbi ipu inu ɛpɔ anu é lɛ ɔ tɛhɔ gā inu agba néē gē ya ācɛ owe nɛɛnɛhi a, jaa gbeeko nɛ ɔcɛ́ ku éwo a kwu ya ɔ ɛhi, klla lɛ ɔ́da je kéē kwu u tɛɛcɛ ŋma inu agba a. Ɛpleeko nɛ ó yɔ i má ɛjɛɛji unwalu nyā, Jovidon hayi kpaakpa klla lɛ abɔ bi eeye ku nu. Ɛgɛnyá nɛ ó ya ɔɔma a? Ohigbu ka ó ya ɔdā nōo wɛ ɛgbá ku nu ipu Ɛlā ku Ɔwɔico a nɛ.

Jovidon lé ɔdole ku Ɛlā ku Ɔwɔico, lā oyeeyi ku nu ɛgɛ nɛ Ɔwɔico dɔka a, klla lɛ ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa ta aflɛyi ipu oyeeyi ku nu (Má ogwotu ɔmɛ 15-17)

15. Ɛgɛnyá nɛ u Jovidon bi lé ɔdole ku Ɛlā ku Ɔwɔico ɛpleeko nɛ ó yɔ inu agba a?

15 Ɛpleeko nɛ ó yɔ inu agba a, Jovidon gɔbu yɔ i nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa, naana nɛ ó kóō lɛ Ubáyíbu amāŋ aɔkpá ku alɔ duuma abɔɔ ŋ ma. Ɛgɛnyá nɛ ɔɔma tɔɔtɛ a? Ayinɛ alɔ nōo lā ɔwɛ abɔɔ a gē bi ɔdole gē lɛ ɔ, klla gē ta ikpɛyi ɛlā kóō jila ɛlā ku Ɔwɔico ɛ̄cī doodu a tɛyi ɛkpa néē gē bi le bi ɔdole gē lɛ ɔ a. Ohigbu ɛnyā, ó le tɔɔtɛ lɛ ɔ ō jé Ubáyíbu ɛ̄cī doodu mla ō gbɛla tu ɔ. Igbihi néē lɛ ɔ hɛta ŋma inu agba a, ó lɛ ukɔ́ nyā ō tu ācɛ nōó má ojama bɔbi bɔbi ɛ ŋ ma kahinii: “Ó cɛgbá nɛɛnɛhi ku a bi ɛga nɛ a lɛ a le nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa tōōtɔ̄ɔ̄ oŋma lɛ ō jé Ɛlā ku nu mla aɔkpá ku alɔ.”

16. Ɔdi nɛ u Jovidon lɛ ɔtu ku nu kwu ɔ a?

16 Ɔyinɛ alɔ a lā oyeeyi ku nu ɛgɛ nɛ Ujehofa dɔka a. Ikɔkɔ nɛ ó gē yɔ i gbɛla lɛyikwu aɔdobɔbi klla ya aɔdā nōó lɔhi ŋ ma, ó lɛ ɔtu ku nu kwu Ujehofa mla ɔdā nōo he ɔ ɔtu a. Aɔdā oheyifuu nɛ Ɔwɔico ya a gē he u Jovidon ɔtu ō má klla gē he ɔ idaago nɛhi. Ɔcɔɔci doodu, ó gē heyi ŋma iyɔla ō po uya ku aigbaanɔ. Eko otu, ó gē leyi má ɔya mla ainyilɔwɔ nōo yɔ ɔkpanco a. Ó kahinii: “Aɛhi nōo ŋma ɛgiyi Ujehofa nyā gē cɛ gā um lɛ eeye mla ɔtu ō tu kwu ɔtu.” Ɔdaŋ ku ɛjɛɛji aɔdā ɔlamu mla aɛlā ō nwu nōo yɔ ipu Ubáyíbu nɛ Ujehofa ya tɔɔtɛ lɛ alɔ a jɛ alɔ eyī, alɔ géē lɛ eeye, eeye ɔɔma kē géē lɔfu ta alɔ abɔ ō lɔtu.

17. Ɛgɛnyá nɛ aɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku 1 Upíta 1:6, 7 a, tɛɛma kwu ɔcɛ nōo lɔfu yɔ ipu ɛdɔ āhɔ̄ ku Jovidon a?

17 Jovidon klla lɛ ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa ta aflɛyi ipu oyeeyi ku nu. Ó jé ɛgɛ nōó cɛgbá lɛ kóō hayi kpaapkpa lɛ Ɔwɔico ɔkwɛyi a. Ujisɔsi kahinii: “Gbā Óndú ā, nōo wɛ Ɔwɔicō kú uwɔ ɛ̄gbā, anú ōfōōfūnū nɛ̄ a kē í cɛ̄ ɔ̄ ɛhɔ̄ á.” (Ulúk. 4:8) Aotrɛyi ku aicɔɔja mla aicɔɔja dɔka ku Jovidon kóō lɛ abɔ ci ō wɛ éyi ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa. Ikɔkɔ ɔɔma, ó gbɔɔkɔ ŋma ɔtu ɛ̄cī mla otu doodu yɔ i ba Ujehofa ɛba kóō ta ɔ abɔ ō hayi kpaakpa lɛ ɔ. Naana néē ya ɛlā mla anu ɔwɛ obɔbi nɛhi a, Jovidon hayi kpaakpa kpɔ. Ohigbu ɛnyā, ó lɔfu gweeye nɛhi babanya ohigbu ka ó lɛ ɔdā nōó lɛ gbɔbu ɛɛ kéē kwu ɔ abɔfu, ŋmo ɔ ije klla bi ɔ gā inu agba ŋ ma lɛ. Ó lɛ ɔtu okpoce olɔfu babanya ohigbu ka é lɛ ɔtu okpoce ku nu jama ɛ.— 1 Upíta 1:6, 7.

18. Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu lɛ abɔ bi eeye ku alɔ a?

18 Ujehofa jé ɔdā nɛ alɔ cɛgbá o ya ɛɛ ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a. Ɔdaŋ ku a yɛce ɔwɛ ɛta nōo gē ya ku alɔ lɛ eeye ɔkwɛyi a, a lɔfu lɛ abɔ bi eeye ku uwɔ ɔdaŋ ku a kóō yɔ ipu āhɔ̄ olɔnɔ nɛhi. Cɛɛ ó géē tɔɔtɛ gā uwɔ ō ka kahinii: “Ɛyí lɔhi [amāŋ eeye yɔ] lɛ ācɛ dúúmā nɛ̄ Óndú, wɛ Ɔwɔicō kú uwā ā!”—Aíjē 144:15.

IJÉ ƆMƐ 89 Jahɔ, Lɛyitaajɛ, Ku A Miyɛ Ɔhā

^ Lɛ ɛyinɛhi ku ācɛ, ó gē lɔnɔ nɛhi kéē lɛ eeye ohigbu kē yɔ i dɔka nu ɔwɛ okpaakpa ŋ. É gē ceyitikwu kéē lɛ eeye oŋma lɛ ō ya aɔdā nōo géē ya ku ɔtu kóō he uwa, ō lɛ ije, ō loofu, ō lɛ ɔfu amāŋ íkwu. Amáŋ, eko nɛ Ujisɔsi yɔ ipu ɛcɛ nyā a, ó da ācɛ ɔdā néē cika ō ya piii, o ya ɛɛ kéē lɛ eeye a. Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē leyi yɛ aɔdā ɛta nōo lɔfu ta alɔ abɔ ō lɛ eeye ɔkwɛyi a.

^ Má ikpɛyi ɛlā nōo kahinii: “Are You Receiving ‘Food at the Proper Time’?” nōo bɛɛcɛ ipu Ɔda Ō Gbaajɛ ku Ɔya Ɔmahata 15, 2014 a.

^ O ya ɛɛ ku a nwu ɛlā fiyɛ, jila u “Imprisoned for Their Faith” ipu jw.org.

^ ƆDĀ NŌO YƆ I YA IPU IFOTO A: Ipu ocabɔ nyā, Ācɛ Ocijali ɔhá yɔ i je otabɔ lɛ ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ néē kwu yɔ i bi gā inu ɛpɔ o ya ɛɛ kéē kɛpɔ tu ɔ a.