1. Ɔdi nɛ Ujehofa gē jɛga lɛ alɔ ku alɔ ya a?

UJEHOFA jɛga lɛ alɔ ku alɔ miya ɛgɛ nɛ alɔ géē dɔka ō lā oyeeyi ku alɔ a. Ó gē nwu alɔ ɛgɛ nɛ alɔ géē miya ɔdā olɔhi ō ya. Ɔdaŋ ku alɔ kē miya ɔdā ō ya nōo géē cɛ lɛ ɔ gweeye, ó géē ta alɔ abɔ ku alɔ ya lɔhi ipu ɔdā ɔɔma nɛ alɔ miya ō ya a. (Aíjē 119:173) Ó lɛ a, ɔdaŋ ku alɔ gē bi aɛlā ijeeyi nɛ alɔ nwu ŋma ipu Ubáyíbu a le yuklɔ, ó géē ta alɔ abɔ ku alɔ kóō bēē miya ɔdā olɔhi ō ya.—Uhíb. 5:14.

2. Ɔdi wɛ unwalu nɛ alɔ lɔfu má ɔdaŋ ku alɔ lɛ ɔdā nɛ alɔ dɔka ō ya a miya?

² Amáŋ, ɔdaŋ nɛ alɔ kóō miya ɔdā ō lɔhi ō ya naana, ó lɔfu lɔnɔ ta alɔ ō lɛ ɔdā nɛ alɔ gbɔɔ a ya kwɛyi. Leyi yɛ aocabɔ ōhī: Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ le miya ku anuɔ géē jé ɛjɛɛji Ubáyíbu a. Ó gbɔɔ ō jé ɔ lɔɔlɔhi amáŋ abɔ alaadi ōhī gáā le yɛ a, ó gáā lɛ abɔ ci ɔ. Ɔyinɛ alɔ nɔnya le miya ka anuɔ dɔka ō wɛ ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta eko doodu amáŋ ó yɔ i kwu eko nɛ ó géē dɔka ō gbɔɔ a gɔbu eko doodu. Anyakwɔcɛ ku ujɔ le miya klla lɛ ocɛtɔha lɛ ku uwa géē bēē nyɔ i má eyeeye ku ayinɛ alɔ ɔlɛ uwa kéē bēē ta uwa ɔtu kwu ɔtu fiyɛ ɛgɛ néē tɛtɛ gē ya a. Amáŋ abɔ ɔya alɛwa gáā le yɛ a, é gbɔɔ uklɔ a ŋ kpɔ. Āhɔ̄ nyā wɛ ɛyɛɛyɛyi gwo iyi uwa ta, amáŋ ó lɛ odee nōo wɛ ekponu lɛyikwu ɛjɛɛji uwa. É miya ka é géē ya odee amáŋ é ya ɔdā ɔɔma ŋ. Ācɛ O Yɛce Ukraist ku eko aflɛyi nōo lā Ukɔrinti a lɛ unwalu ɛgɛnyā duu. Alɔ kɛla lɛyikwu aɔdā nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ɛgiyi uwa a.

3. Ɔdi nɛ ayinɛ nōo yɔ Ukɔrinti miya a, amáŋ ɔdi gáā ya igbihaajɛ a?

³ Odee bɛɛka ihayi 55 ɛpleeko ku Ukraist a, ayinɛ nōo yɔ Ukɔrinti a gáā lɛ odee miya. É le po ka ayinɛ uwa nōo yɔ Ujerusalɛm mla Ujudiya a yɔ ipu āhɔ̄ olɔnɔ, ka ɛha kē yɔ i kwu uwa  nɛhi. É kē le po duu ka aujɔ ɔhá yɔ i da ije, o ya ɛɛ kéē ta uwa abɔ. Ayinɛ nōo yɔ Ukɔrinti a gbonɛnɛ i bi, é klla wɛ ācɛ ō je ŋma ɔtu ekponu. Ohigbu ɔɔma é gáā le miya ō je otabɔ lɛ ayinɛ nyā nōo cɛgbá otabɔ a. É lɛ ɔka da Upɔlu lɛyikwu ɛgɛ néē lɔfu ta abɔ a. Upɔlu lɛ ɛgɛ néē géē ta abɔ a da aujɔ a, klla lɛ Utayitɔsi fu kóō tabɔ miyɛ ɛhi nɛ ayinɛ a géē da a. (1 Ukɔ́r. 16:1; 2 Ukɔ́r. 8:6) Abɔ ɔya ōhī gáā le yɛ a, Upɔlu gáā le po ka ācɛ Ukɔrinti a i da ije néē ka ka é géē da ɛ ŋ. Ɛnyā kē lɔfu ya ku ɛhi ku uwa kóō tutu teeko néē gáā bi ɔ nyɔ Ujerusalɛm mla aku ujɔ ohile a ŋ.—2 Ukɔ́r. 9:4, 5.

4. Ɛgɛ nɛ 2 Ācɛ Ukɔ́rīnti 8:7, 10, 11 mafu a, ɔdi nɛ Upɔlu ta ayinɛ nōo yɔ Ukɔrinti ɔtu kwu ɔtu kéē ya a?

⁴ Ɔdā nɛ ayinɛ nōo yɔ Ukɔrinti miya ō ya a i wɛ ɔdobɔbi ŋ. Upɔlu kóō ta uwa ahinya ohigbu ɔtooce olɔfu ku uwa mla ɛgɛ néē dɔka ō je ŋma ɔtu ekponu a. Amáŋ, ó ta uwa ɔtu kwu ɔtu kéē lɛ ɔdā néē gbɔɔ a ya kwɛyi. (Jé 2 Ācɛ Ukɔ́rīnti 8:7, 10, 11.) Ocabɔ mafu ku uwa nwu alɔ ka ó lɔfu lɔnɔ ta Ācɛ O Yɛce Ukraist nōo kóō hayi kpaakpa kéē ya ɔdā néē miya ku uwa géē ya a.

5. Aɔka nyá nɛ alɔ gáā cila a?

⁵ Bɛɛka ayinɛ nōo yɔ Ukɔrinti a, ó lɔfu lɔnɔ ta alɔ ō ya ɔdā nɛ alɔ miya ku alɔ géē ya a. Ɔdiya a? Ohigbu ku alɔ i jila iyē ŋ, alɔ lɔfu pi ɔkwu ajɛ. Amāŋ, ɔdaŋ ku ɔdā nɛ alɔ i leyice ŋ ma le ya, o lɔfu ya kóō lɔnɔ ta alɔ ō ya ɔdā nɛ alɔ miya ku alɔ géē ya a. (Ɔ̄cok. 9:11; Uróm 7:18) Ɔdi nɛ alɔ cika ō ya, ɔdaŋ ku alɔ dɔka ō leyi yɛ ɔdā nɛ alɔ miya gbɔbu, o ya ɛɛ ku alɔ má ɔdaŋ ka ó cɛgbá ō tuya a? Ɛgɛnyá nɛ alɔ géē ya ku alɔ le má kpɔcii ku alɔ lɛ ɔdā nɛ alɔ gbɔɔ a ya kwɛyi a?

6. Eko nyá nɛ ó gáā cɛgbá ku alɔ lɛ ɔdā nɛ alɔ miya a tuya a?

⁶ Ó lɛ aɔdā ōhī nɛ alɔ le miya ɛ, alɔ i kē gáā piya ɔ abɔ gboogboo ŋ. Ocbaɔ mafu, alɔ le miya ku alɔ géē gba Ujehofa ɛ̄gbā, alɔ i kē gáā piya ɔ abɔ ŋ. Alɔ klla lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu ku alɔ i gáā ma ɔba alɔ amāŋ ɔnyā alɔ ta ŋ. (Umát. 16:24; 19:6) Amáŋ ó lɛ aɔdā ōhī nɛ alɔ miya ō ya, nōo lɔfu cɛgbá ō tuya. Ɔdiya a? Ohigbu ka āhɔ̄ gē piyabɔ. Ɔdi gáā ta alɔ abɔ ku alɔ miya ɔdā olɔhi ō ya a?

7. Ɔdi nɛ alɔ cika ō gbɔɔkɔ lɛyikwu ɔ a, ɔdiya nɛ alɔ kē cika ō gbɔɔkɔ lɛ a?

⁷ Gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō jijeeyi gā awɔ. Ujehofa da Ujɛmisi kóō ta kahinii: “Ɔ́dāŋ́ nɛ̄ ɔ̄cɛ dúú ka anúɔ í jééyī ŋ́, ɔ̄cɛ ɔ́ɔmā kóō ba Ɔwɔicō nōo ī je ŋmá ɔtū oyēŋēē, nōo ī kiífulá ŋ́ mā.” (Ujɛ́m. 1:5) Ó lɛ ɛga ōhī nɛ ɛjɛɛji alɔ “í jééyī ŋ́.” Ohigbu ɔɔma, ó géē lɔhi ku alɔ ba Ujehofa kóō ta alɔ abɔ eko duuma nɛ alɔ gáā miya ɔdā ō ya mla eko duuma nɛ alɔ gáā lɛ ɔdā nɛ alɔ miya a piyabɔ a. Cɛɛ Ujehofa abɔyi nu kē i ta alɔ abɔ ku alɔ miya ɔdā olɔhi ō ya.

8. Aɔdi nɛ alɔ cika ō jila má gbɔbu ɛɛ ku alɔ miya ɔdā ō ya a?

⁸ Jila aɛlā má lipu lipu. Jila ipu Ubáyíbu, bēē jé aɔkpá nɛ ɔwa ku Ujehofa gē ya a, ku a klla kɛla lɛ ācɛ nōo géē ta uwɔ ukɔ́ olɔhi. (Aíit. 20:18) Ō jila aɛlā ɛgɛnyā má cɛgbá nɛɛnɛhi eko duuma nɛ alɔ dɔka ō miya, ɔdaŋ ku alɔ géē piya uklɔ nɛ alɔ gē ya a abɔ, ō calɛ gā ɛga ɔhá, amāŋ ɛga nɛ alɔ géē dɔka ō gā inɔkpa kwɛji, o ya ɛɛ ku alɔ lɔfu ya ije nɛ alɔ géē bi le ta iyi alɔ abɔ klla yɔ i gba Ujehofa ɛ̄gbā a.

9. Itene nyá nɛ alɔ gáā lɛ ɔdaŋ ku alɔ gē da iyi ɔkwɛyi a?

⁹ Leyi yɛ ɔdā nɛ a bi ɔtu gbɔbu ɛɛ nɛ a dɔka ō miya ɔdā ɔɔma a. Ujehofa lɛ ɛlá wu ɔdā nōo ya nɛ alɔ gē ya ɔdā duuma nɛ alɔ gē ya a. (Aíit. 16:2) Ó dɔka ku alɔ bēē ka ɔkwɛyi ipu ɔdā doodu. Ohigbu ɔɔma, eko duuma nɛ alɔ gáā miya ɔdā ō ya, alɔ cika ō da iyi alɔ mla ācɛ ɔhá ɔkwɛyi lɛyikwu ɔdā nɛ alɔ bi ɔtu gbɔbu ɛɛ nɛ alɔ yɔ i miya ɔdā ɔɔma a. Ɔdaŋ ku alɔ i da iyi alɔ ɔkwɛyi ŋ, ó géē lɔnɔ ta alɔ ō ya ɔdā ɔɔma nɛ alɔ miya ku alɔ géē ya a. Ocabɔ mafu, ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ nōo wɛ ɛdrɔ lɔfu miya ka anuɔ dɔka ō wɛ ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta eko doodu. Amáŋ eko  yɛ a, ó gáā gbɔɔ ō lɔnɔ ta ɔ ō ya awa ku nu jila. Ó lɔfu lɛ eeye ipu uklɔ ku ɔna ō ta a gɛ ŋ. Ó géē yɔ i gbɛla gbɔbu ku ɔdā nōo ya nɛ ó gbɔɔ ō gbɔbu ɔna ō ta eko doodu a wɛ ohigbu ka ó dɔka ō ya ku ɔtu kóō he Ujehofa nɛ. Amáŋ, á jé ŋ, ɔdā nōo yɔ ipu ɔtu ku nu ɔkwɔɔkwɛyi nōo ya nɛ ó gbɔɔ uklɔ a wɛ ō ya ku ɔtu kóō he adā nu mɛmla ɛ́nɛ́ nu amāŋ ɔcɛ ɔhá.

10. Ɔdi nɛ alɔ cɛgbá o ya ɛɛ ku alɔ ya opiyɔba a?

¹⁰ Gbɛla tu ɛlā nyā ɛ, alɔ je ɔ ka ó lɛ ɔcɛ éyi nɛ a géē klɔcɛ ku Ubáyíbu mla ɔ, ɔcɛ ɔɔma gáā le miya ka anuɔ géē lɛ abɔ ci utaba obɔbi ō gwa. Ipu alaada aflɛyi mla ɔmpa a, ó gwa ŋ duudu naana nɛ ó tɔɔtɛ lɛ ɔ ŋ ma. Amáŋ ó gáā gbɔɔ ō gwa kpɔ. Igbihaajɛ a, ó gáā lɛ abɔ ci ɔ duudu! Ɔdi ta ɔ abɔ a? Ihɔtu nɛ ó lɛ lɛ Ujehofa mla ɛgɛ nɛ ó dɔka ō ya ɔdā nōo géē cɛ lɛ Ujehofa gweeye a ta ɔ abɔ kóō lɛ abɔ ci uce ō ya obɔbi ɔɔma a.—Ukól. 1:10; 3:23.

11. Ɔdiya nɛ alɔ cika ō lɛ odee nɛ alɔ dɔka ō ya piii a?

¹¹ Lɛ ɔdā nɛ a dɔka ō ya piii a jé. Ɔdaŋ ku á jé ɔdā nɛ a dɔka ō ya piii a, ó géē tɔɔtɛ gā uwɔ ō ya ɔdā ɔɔma gla. Ocabɔ mafu, a lɔfu miya ku anuɔ géē dɔka ō bēē jé Ubáyíbu igbalɛwa. Amáŋ ɔdaŋ ku a lɛ ōmiya duuma piii ipu ɔtu ŋ, a gáā lɔfu ya ɔ ŋ. * Amāŋ anyakwɔcɛ ku ujɔ le miya ō bēē gā ɔlɛ ayinɛ fiyɛ, kéē nyɔ i tu uwa ɔtu kwu ɔtu, amáŋ eko yɛɛ a, é ya ɔdā néē miya a gɛ ŋ. Ɔdaŋ kē dɔka ō ya ɔdā néē miya a, é lɔfu da iyi uwa ɔka kahinii: “Alɔ lɛ iyē ku ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya nōo géē lɛ itene ŋma ōmiya ku alɔ nyā cɔci ɛ? Alɔ lɛ eko nɛ alɔ géē nyɔ i má uwa tu ɛ?”

12. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu cɛgbá ō ya a, ɔdi kē ya a?

¹² Miya ɔdā nɛ a jé ku a ya gla. Ó lɛ oduuma ku alɔ nōo lɛ eko, ɔfu amāŋ ɔdā nɛ alɔ cɛgbá, ō bi le ya ɛjɛɛji ɔdā nōo he alɔ ɔtu ō ya a ŋ. Ohgbu ɔɔma, alɔ bi ijeeyi le miya ɔdā nɛ alɔ jé ku alɔ géē ya gla a. Eko duuma nōó cɛgbá, ó lɔfu lɔhi ku a lɛ ɔdā nɛ a miya nɛ a ya gla gɛ ŋ ma tuya. (Ɔ̄cok. 3:6) Amáŋ ɔdaŋ ku a gáā leyi yɛ ɔ, nɛ a lɛ ɔ tuya ɛga nɛ a má ka ó cɛgbá, nɛ a gáā le má ku a géē ya ɔ gla kpɔ bɛ? Má aɔdā ɛhɔ nōo géē ta uwɔ abɔ ku a lɛ ɔdā nɛ a gbɔɔ a ya kwɛyi a.

13. Ɔdi gáā ta uwɔ abɔ ya ɔdā nɛ a miya ō ya a?

¹³ Gbɔɔkɔ lɛ Ɔwɔico ka ó je ɔfu gā uwɔ. Ɔwɔico lɔfu ya ‘ku a ya ɔdā nɛ ó dɔɔka ku a ya a’ o ya ɛɛ ku a lɛ ɔdā nɛ a miya a ya. (Ufíl. 2:13) Gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa ka ó je alelekwu ihɔ ku nu gā uwɔ, o ya ɛɛ ku a lɔfu iyē. Ɔdaŋ ku a gbɛla ku Ujehofa i kóō cila ɔkɔ ō gba ku uwɔ ɛ ŋ, bēē gbɔɔkɔ kpɔ. Ɛgɛ nɛ Ujisɔsi ka a: “Aá ba Ɔwɔicō ɔdā nōo ce aá ɛgbá ā, ó kē í je [alelekwu ihɔ] lɛ aá.”—Ulúk. 11:9, 13.

14. Ɛgɛnyá nɛ ukɔ́ nōo yɔ ɔkpá ku Aíita 21:5 lɔfu ta uwɔ abɔ ku a ya ɔdā nɛ a miya ō ya a?

¹⁴ Lɛ ojuju ya taajɛ lɔɔlɔhi. (Jé Aíita 21:5.) O ya ɛɛ ku a lɔfu yuklɔ duuma gla, a cika ō gbo ojuju lɛyikwu ɛgɛ nɛ a géē ya ɔ klla lɛ uwa cɔci taajɛ. Cɛɛ, a kē gbɔɔ ō yuklɔ mla ɔ ɛgɛ nɛ a gbo ojuju ku nu a. Ɔwɛ ekponu ɔɔma, eko duuma nɛ a lɛ ɔdā nɛ a gáā ya a miya, a cika ō gbo ojuju lɛyikwu aɔdā nōo géē ta uwɔ abɔ ya ɔdā ɔɔma, cɛɛ a lɛ uwa cɔci taajɛ. Ɔdaŋ ka ɔdā nɛ a miya ō ya a wɛ ɛnɛhi, lɛ ɔ kɔ ɛga ɛyɛɛyɛyi. Eko duuma nɛ a lɛ éyi ya ŋma ipu nu, ó géē ta uwɔ abɔ má ku a yɔ i ceyitikwu. Upɔlu ta ayinɛ nōo yɔ Ukɔ́rīnti a ɔtu kwu ɔtu kéē lɛ ukpɛ ku ɔdā néē lɛ a kpo tu “aláadi dóódu” ikɔkɔ néē géē yɔ i miyɛ ɛhi ŋma ɛgiyi ayinɛ eko nɛ ó gā. (1 Ukɔ́r. 16:2) Ɔdaŋ ku a lɛ uklɔ nɛhi kɔ ba ɛga ɛyɛɛyɛyi, ó géē ta uwɔ abɔ má ku a yuklɔ ɔɔma gla.

15. Ɔdaŋ ku a lɛ ɔdā nɛ a gáā ya a miya, ɔdā ɔhá nyá nɛ a lɔfu ya kpɔ a?

¹⁵ Ɔdaŋ ku a lɛ aɔdā nɛ a gáā ya a cɔci taajɛ, ó géē tɔɔtɛ gā uwɔ ō ya ɔdā ɔɔma fiyɛ. (1 Ukɔ́r. 14:40) Ocabɔ mafu, ɔwa ku alɔ tu anyakwɔcɛ  ku ujɔ ukɔ́ kéē lɛ ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ éyi fu. Uklɔ ku nu wɛ ka ó géē bēē ta ɛjɛɛji aɔdā nɛ anyakwɔcɛ ku ujɔ miya ō ya a taajɛ, iye ku ɔcɛ nōo géē ya ɔdā ɔɔma, mla eko nɛ ó gáā ya ɔ mɛ a. Anyakwɔcɛ ku ujɔ nōo gē yɛce omiya ɛgɛnyā, gē ya ɔdā néē miya ō ya a gla. (1 Ukɔ́r. 9:26) A lɔfu ya ɔdā ekponu ɔɔma ipu oyeeyi ku uwɔ duu. Ocabɔ mafu, a lɔfu lɛ ɔdā nɛ a gáā ya ɛ̄cī doodu a cɔci, cɛɛ a lɛ ɛ̄nɛ̄ ō cɛgbá fiyɛ a tá gbɔbu. Ɔdaŋ ku a lɛ ɛnyā ya, ó géē ta uwɔ abɔ gɔbu mla ɔdā nɛ a miya ō ya a, cɛɛ ku a kē lɛ ɔ ya kwɛyi.

16. Ɔdi wɛ ɔdā nōo cɛgbá o ya ɛɛ ku a ya ɔdā nɛ a miya a, ɛgɛnyá nɛ ɔkpá ku Ācɛ Uróm 12:11 kē cɛtra ɛlā nyā?

¹⁶ Ceyitikwu lɔfu lɔfu. Oceyitikwu cɛgbá o ya ɛɛ ku alɔ yɛce aɔdā nɛ alɔ cɔci klla lɛ ɔdā nɛ alɔ gbɔɔ a ya kwɛyi. (Jé Ācɛ Uróm 12:11.) Upɔlu da Utimoti ka ó “lɛ eko táajɛ . . . yɔ̄ ī jé ɛlɔ̄ɔwɔicō ā tɛ́ɛcɛ” mla ō bēē “yá aɔ́dā . . . nēe bá nyā” o ya ɛɛ ka ó wɛ ɔcɛ nōo gē nwu ɔkpá lɔhi fiyɛ. Alɔ lɔfu bi ukɔ́ ku Upɔlu nyā yuklɔ ipu ɔdā duuma nɛ alɔ dɔka ō ya lɛ Ujehofa a.—1 Utím. 4:13, 16.

17. Ɛgɛnyá nɛ ɔkpá ku Ācɛ Ɛfēsɔsi lɔfu ta alɔ abɔ eko duuma nɛ alɔ yɔ i miya ɔdā nɛ alɔ gáā ya a?

¹⁷ Bi eko ku uwɔ yuklɔ ɔwɛ ku ijeeyi. (Jé Ācɛ Ɛfēsɔsi 5:15, 16.) Lɛ eko taajɛ nɛ a géē dɔka ō bi le ya ɔdā nɛ a miya ō ya a. A hii lɛ eko a piyabɔ ŋ. A hii gbeyi gbeeko nɛ a lɛ ɛga gbɔbu ɛɛ ku a gbɔɔ ō ya ɔdā nɛ a miya ō ya a ŋ, ohigbu ku á jé ŋ, eko ɔɔma i gáā wa gboogboo ŋ. (Ɔ̄cok. 11:4) A hii cɛ lɛ aɔdā nōó cɛgbá ŋ ma kóō kpo eko mla ɔfu ku uwɔ bonu, nɛ a gáā lɛ ɛga ō ya aɔdā nōo cɛgbá a gɛ ŋ. (Ufíl. 1:10) Ɔdaŋ ku ó tɔɔtɛ, eko nɛ a gáā miya a, kóō wɛ eko nɛ ācɛ ɔhá i gáā junwlau gā uwɔ ŋ. Cɛ lɛ ācɛ jé ku a cɛgbá eko nɛ a géē yɔ ofoofu uwɔ. Leyi má ɔ ɔdaŋ ku a géē lɛ ɔdā ō le gwo uwaya ku uwɔ nyi klla bi eko ɔhá le jé aɔkpá néē ta fu uwɔ ipu ɛga ō kɔka ipu inarnɛt amāŋ ɛga ɔhá a. *

18-19. Ɔdi lɔfu ta uwɔ abɔ ku a ceyitikwu ya ɔdā nɛ a miya ō ya naana nōó tɔɔtɛ ŋ ma?

¹⁸ Gbɛla kwu itene nɛ a géē lɛ ŋma anu a. Itene nɛ a géē lɛ ŋma ɔdā nɛ a miya ō ya a, lɛbɛɛka oŋmɛyi ku iyawu a. Ɔdaŋ ku a yɔ i gā iyawu nɛ a dɔka ō fu ɛga nɛ a yɔ i nyɔ a, a géē ceyitikwu yɔ i nyɔ gɔbu, ɔdaŋ ku a kóō le má ka ó géē cɛgbá ku a je ɔwɛ ɔhá naana. Ɔwɛ ekponu ɔɔma, ɔdaŋ ku alɔ gē gbɛla lɛyikwu itene nɛ alɔ géē lɛ ŋma ɔdā nɛ alɔ miya ō ya a, ɔdaŋ ku alɔ kóō lɛ unwalu má naana, alɔ i gáā cɛ lɛ ɛ̄jɛ̄ kóō jɛ alɔ fiya fiya ŋ.—Ugal. 6:9.

¹⁹ Ɔdā olɔhi ō miya i gē tɔɔtɛ nóó! Ō bi ɔdā nɛ a miya a le yuklɔ kē i lɔnɔ nɛhi duu. Ujehofa géē ta uwɔ abɔ ku a jijeeyi mla ɔfu nɛ a cɛgbá, ō ya ɛɛ ku a gɔbu mla ɔdā nɛ a miya a, cɛɛ ku a kē lɛ ɔ ya kwɛyi.