Ɔ̄KĀ KU ƆDĀ NŌO YA IPU OYEEYI KU ĀCƐ
N Jɔɔnyɛ Ō Nwu Ɛlā Lɛyikwu Ujehofa Mla Ō Nwu Ācɛ Ɔhá Lɛyikwu Ɔ
Eko nɛ um yɔ i jɛ ipu igeli ku Easton, Pennsylvania, ipu éwo ku U.S.A. a, n lɛ ɛjɛɛji ɔtu ku um kwu ɛgɛ nɛ um géē gā inɔkpa nɛhi, mla ō ceyitikwu lɔfu lɔfu ō je piya ɔcɛ nōo cɛgbá nɛhi. N jɔɔnyɛ ɔkpá ō nwu klla ya lɔɔlɔhi ipu aluka, mla aɛlā lɛyikwu usayɛnsi duu. Ipu ihayi ku 1956, ígwu ku ācɛ nōo gē leyikwu íkwu nɛ ɔcɛ lɛ a, lɛ ije nōo fiyɛ utanja igwo je gā um ohigbu ku um ta ɔbu lɛ ɛjɛɛji ayipɛ inɔkpa ohile nōo wɛ ācɛ o nobi a. Igbihaajɛ, ɔdā nɛ um miya ō ya a kwu piyabɔ. Ɔdiya a?
ƐGƐ NƐ UM BI GÁĀ JÉ UJEHOFA A
Eko kpii igbihi ihayi 1940, ācɛ apɔlɛ ku um gbɔɔ ō klɔcɛ mla Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa. Oklɔcɛ ɔɔma i gɔbu ŋ, amáŋ umama ku um gɔbu yɔ i miya umagajin ku Ɔda Ō Gbaajɛ mla Awake! kpɔ. Ipu ihayi ku 1950, ojileyi nɛhi ku ācɛ ŋma éwo ɛyɛɛyɛyi yɔ ipu igeli ku New York, ācɛ apɔlɛ ku um kē cɛ ō nyɔ gā ojileyi ɔɔma.
Ó gboji ŋ igbihi ɔɔma, Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ Lawrence Jeffries gbɔɔ ō wa gáā jila alɔ ma. Ó ceyitikwu kóō ta um abɔ ku um gáā lɛ ɛlā ɔkwɛyi a jé. Eko aflɛyi a, n gbɛla ka Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa cika ō lɛ abɔ ipu ɛlā imeli, klla kpo icɔɔja ikɔkɔ ō ta ku aa lɛ abɔ ipu oduuma ŋ ma. N da ɔ ka ɔdaŋ ka oduudu ācɛ ipu éwo ku America ta ō nyɔ gáā kpo ɛfú, ayika aolɛla lɔfu wa gáā je ɛjɛɛji éwo a miyɛ tabɔ gla. Ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Jeffries ta ɔtu waajɛ lɔɔlɔhi anu ó da um kahinii: “Ɔdi nɛ a gbɛla ka Ujehofa nōo wɛ Ɔwɔico a gáā ya, ɔdaŋ ka oduudu ācɛ nōo yɔ ipu éwo ku America a wɛ ācɛ ō gba ɔ ɛ̄gbā, anu aolɛla kē gā kéē kpo ɛfú ta uwa a?” Ɔwɛ nɛ ó bi le ta ohi tu ɛlā nyā a ta um abɔ gáā le má peee, ka ɔwɛ nɛ um yɔ i leyi má ɛlā a i kóō lɛyi ŋ. Ɔɔma ya ku ō nwu ɛlā lɛyikwu ɛlā ɔkwɛyi nōo yɔ ipu Ubáyíbu a kóō he um ɔtu fiyɛ.
N bi eko alɛwa le jé Ɔda Ō Gbaajɛ mla Awake! otɛtɛ nɛ umama ku um gwotu ɛga nɛ alɔ gē kpo ejé ba ɔlɛ alɔ a. Abɔ eko yɔ i nyɔ a, n gáā le má peee ka ɔkwɛyi a nɛ um yɔ i nwu a, ohigbu ɔɔma n cɛ ku Ɔyinɛ alɔ Nɔnyilɔ Jeffries kóō gbɔɔ ō klɔcɛ ku Ubáyíbu mɛmla um. N klla gbɔɔ ō gā ōjila ku ujɔ ojigogo. N dɔka ɔdā nɛ um yɔ i nwu a nɛhi, ohigbu ɔɔma n kwu piya ɔcɛ o tɔɔna ku ɔkoolɔhi a duu. Ɔdā nɛ um miya ō ya ipu oyeeyi ku um a kwu piyabɔ eko nɛ um gáā le jé, ka “ɛ̄cī nōo cɛgbá nɛ̄hi nɛ̄ Óndú ā í kɛpɔ̄ tū ācɛ ā le bá ɛɛ́” ma. (Usɛf. 1:14) Ń dɔka ō gā inɔkpa nɛhi gɛ ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, n dɔka ō ta ācɛ ɔhá abɔ kéē gáā lɛ ɛlā ɔkwɛyi nōo yɔ ipu Ubáyíbu a jé.
N ya mɛ ŋma inɔkpa ɛ̄cī 13 ku Ɔya Ɛhili ku ihayi ku 1956, ɛ̄cī ɔmɛta nōo kē gboce ɔ a, n gáā lɛ ubatisim ya ipu ojileyi ku usɛkut. Ohigbu ku um le miya ō nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa mla ō nwu ācɛ ɔhá lɛyikwu ɔ a, ń jé ɛpleeko ɔɔma ku um géē miyɛ ɔdā olɔhi alɛwa ŋma ɛgiyi Ujehofa ŋ.
N NWU ƐLĀ KLLA NWU ĀCƐ ƆHÁ LƐYIKWU UJEHOFA EKO NƐ UM WƐ ƆCƐ O GBƆBU ƆNA Ō TA A
Abɔ ɔya ɛhilii gáā le yɛ igbihi nɛ um lɛ ubatisim ya a, n kwu piya ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta eko doodu. Kingdom Ministry ku Ɔya Ɔmigwɛɛpa ku ihayi ku 1956 lɛ ikpɛyi ɛlā éyi nōo kahinii: “Can You Serve Where the Need Is Great?” N wɛ ɔcɛ nōo lɔfu yuklɔ ɔɔma gla. N kē dɔka ō je otabɔ ɛga nɛ ācɛ ligii ofoofunu gē yuklɔ ku ɔna ō ta a.—Umát. 24:14.
N le yɛ gā u Edgefield, nōo yɔ igeli ku South Carolina a. Ācɛ o tɔɔna ɛlā Ɔwɔico ɛnɛ foofunu yɔ ipu ujɔ ɔɔma a. Abɔ um le yɛ gáā ba uwa iyē a, alɔ gáā kwu piya ɛhɔ. Iyɔbu ɔlɛ ku ɔyinɛ nɔnyilɔ éyi nɛ alɔ gē ya ōjila ku ujɔ a. Ɔya doodu, n gē ya awa nōo fiyɛ ofɛhɔ ipu uklɔ ku ɔna ō ta. Ń gē lɛ ɛga fluflu ŋ, ohigbu ku um gē gbɔbu uklɔ ku ɔna ō ta klla gē ya ɛlā ō ka tɛɛcɛ ku ujɔ duu a. Ɔdā olɔhi a wɛ ka abɔ um gē ya ɛjɛɛji aɔdā nōo ba nyā, ɛgɔɔma nɛ um gē nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa tōōtɔ̄ɔ lɛ a.
Ɔnyā éyi nɛ um klɔcɛ mla anu a lɛ ɛga néē gē kpo okwū tu igeli ku Johnston, nōó ligbo nɛhi ŋma ɛga nɛ ó lā a ŋ ma. Ó lɛ uklɔ éyi nɛ um géē yɔ i ya ŋma eko teeko je gā um, klla lɛ ɛga je lɛ alɔ ō bēē ya ōjila ku ujɔ ipu ɔlɛ ligii éyi nɛ ó lɛ a.
Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ Jolly Jeffries nōo wɛ ɔyi ku ɔyinɛ nōo klɔcɛ mla um a, gā ŋma u Brooklyn, New York, gáā kwu piya ɔcɛ nōo gē gbɔbu ɔna ō ta mɛmla um. Alɔ lā tɔha ipu umoto ligii éyi nɛ ɔyinɛ éyi jɛga lɛ alɔ ō bi yuklɔ a.
Ule ku uklɔ i nwune ipu igeli ku South Carolina ŋ. Ɔdā néē gē gba lɛ alɔ uklɔ ku ɛ̄cī a, wɛ ɛkpa ɛnɛ ku ije amāŋ utanja éyi ce. Eko éyi lɛ a, n kwu ije ligii nɛ um bi a u lá aɔdā ō lé ŋma ɛga néē gē je ɔdā ō lé lá a. Eko nɛ um bɛɛcɛ a, adā éyi gā ɛgiyi um anu ó da um ɔka kahinii: “A géē dɔka ō yuklɔ? N géē gba ɛkpa ɛpa ce ku ije gā uwɔ ɔdaŋ ku a lɛ uklɔ ya ipu awa éyi.” Ó je ɛ̄cī ɛta gā um ō lɛ ɛga néē gē yuklɔ ku ɔlɛ ō gwo a tu yeŋee. Ó gáā le ta um eyī peee ka Ujehofa yɔ i ta um abɔ, o ya ɛɛ ku um yɔ igeli ku Edgefield a. Ó klla le tɔɔtɛ gā um ō gā ojileyi nɛhi ku ācɛ ŋma éwo ɛyɛɛyɛyi néē ya, igeli ku New York ipu ihayi ku 1958 a.
Ɛ̄cī ɔmpa ku ojileyi nɛhi a, ɔdā éyi nōó lɛ ɛdɔ ŋ gáā le ya. N gáā lɛ u Ruby Wadlington, nōo yɔ i yuklɔ ku ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta eko doodu ipu igeli ku Gallatin, Tennessee a má. Ohigbu ku alɔ ɛplɛɛpa dɔka ō wɛ ācɛ o tɔɔna ipu éwo ɔhá a, alɔ ɛplɛɛpa le yɛ gā inɔkpa ku Ugilɛdi néē ya ipu ojileyi nɛhi ɔɔma a. Igbihaajɛ, alɔ gbɔɔ ō ta ɔkpá fu iyi alɔ. É lɛ um higwu ō nyɔ gáā ya ɛlā ō ka tɛɛcɛ ipu igeli ku Gallatin. N bi ɛga ɔɔma le da ɔ ku alɔ kwu iyi alɔ u lɛ. Igbihi ɔɔma, n le yɛ gā ujɔ ku Ruby, anu alɔ gáā kwu iyi alɔ i lɛ ihayi ku 1959 a.
ƐLĀ Ō NWU MLA Ō NWU ĀCƐ ƆHÁ IPU UJƆ
Eko nɛ um wɛ ihayi ofu ce ɛta (23) a, é kwu um piya u congregation servant (néē gē hi ka ɔcɛ ō leyikwu ōmiya ku anyakwɔcɛ ku ujɔ babanya a) ipu igeli ku Gallatin. Boobu nɛ u Charles Thompson gbɔɔ uklɔ ku ɔcɛ o leyikwu usɛkut a, ujɔ ku alɔ wɛ aflɛyi nɛ ó wa a. Ó má ɔdā alɛwa ipu oyeeyi ku nu ɛ, amáŋ ó da
um ɔka lɛyikwu ɔdā nɛ um gbɛla ka ó wɛ ɛgbá ku ayinɛ a, mla ɛgɛ nɛ ācɛ o leyikwu usɛkut ɔhá ya ɛgbá ɛgɛnyā lɛ uwa ɛ ma. N nwu ŋma ɛgiyi nu ka ó cɛgbá ō lɛ ɔka da, cɛɛ ku a lɛ ɛjɛɛji ɔkwɛyi a jé gbɔbu ɛɛ ku a ya ōmiya.Ipu Ɔya Ɔmɛhɔ ku ihayi ku 1964, é lɛ um higwu ō gā inɔkpa néē hi ka u Kingdom Ministry School néē ya ipu igeli ku South Lansing, New York a. Inɔkpa a je alɔ bɛɛka ɔya éyi a. Ayinɛ alɔ̄ nōo leyikwu inɔkpa ɔɔma, ya kóō he um ɔtu ō nwu ɛlā tōōtɔ̄ɔ̄ lɛyikwu Ujehofa klla tubla ɔ ajaajɛ.
ƐLĀ Ō NWU MLA Ō NWU ĀCƐ ƆHÁ IPU UKLƆ KÓŌ LEYIKWU USƐKUT MLA U DISTRICT
É lɛ ami mla u Ruby higwú ō gbɔɔ uklɔ ku ɔcɛ o leyikwu usɛkut ipu Ɔya Éyi ku ihayi ku 1965. Ɛga nɛ alɔ cɛgbá ō ya uklɔ ku usɛkut ku alɔ eko aflɛyi a nwune nɛhi. Ó gbɔɔ ŋma Knoxville, Tennessee, le ba lɛ u Richmond, Virginia. Ó lɛ ō ya mla ujɔ ɛyɛɛyɛyi nōo yɔ igeli ku North Carolina, Kentucky, mla u West Virginia a. Ujɔ ku ācɛ o nobi foofunu nɛ um gē nyɔ gáā jila má a, ohigbu ka íne nōo yɔ u South United States a i jɛga lɛ ācɛ o nobi kéē gā ōjila ku ujɔ mla u ayibo ŋ. Ayinɛ a gbɛha nɛhi, ohigbu ɔɔma alɔ le nwu ō kɔ ɔdā nɛ alɔ lɛ a mla ācɛ ɔhá nɛ ɛgbá ce uwa a. Ɔcɛ o leyikwu usɛkut éyi nōo yɔ ipu uklɔ ɔɔma gboji ɛ ma, lɛ ɛlā o cɛgbá nɛhi éyi nwu um kahinii: “Je iyi uwɔ ku a wɛ ɔyinɛ uwa duu. A hii nyɔ gáā jila ujɔ ma yɔ i ya bɛɛka wɛ ɔkpani ku uwa ŋ. Ɔwɛ nɛ a lɔfu je otabɔ lɛ uwa foofunu gla a, wɛ ku ɔdaŋ kē leyi má uwɔ ku a wɛ ɔyinɛ uwa.”
Eko nɛ alɔ nyɔ gáā jila ujɔ ligii éyi ma a, Ruby gbɔɔ ō klɔcɛ mla ɔyipɛ ɔncɛnya éyi nōo lɛ ɔba eko nɛ ó wɛ ihayi igwo ahaapa, klla lɛ ɔyinɔnya nōo wɛ ihayi éyi a. Abɔ ó tɔɔtɛ lɛ ɔcɛ duuma ipu ujɔ a ō klɔcɛ mla anu ŋ ma, Ruby gɔbu mla oklɔcɛ a o bu ipu umɛseji ō ta. Eko nɛ alɔ gáā jila ujɔ a ma igbɔha a, ɔnyā a gē wa ɛjɛɛji ōjila ku ujɔ. Eko nɛ ayinɛ alɔ nɔnya ɛpa nōo wɛ ācɛ ō gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyi gā abɔ a, é gɔbu mla oklɔcɛ a, ó gboji ŋ ó gáā lɛ ubatisim ya. Igbihi nɛ ihayi ofu ce igwo (30) le gla ipu ihayi ku 1995 ipu Ubɛtɛlu nōo yɔ u Patterson a, ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo wɛ ɔyipɛ ɔncɛnya wa gáā kɛla mla u Ruby. Ó wɛ ɔyinɔnya ku ɔnyā nɛ u Ruby klɔcɛ mla ɔ gbɔbu a. Ɔyinɔnya ɔɔma mla ɔba nu kē wɛ Ayipɛ Inɔkpa ku Ugilɛdi aku ɔmɛ ofu ɛhɔ a.
Ɛga nɛ alɔ yuklɔ ku usɛkut ɔmpa ku alɔ a wɛ u central Florida. Ɛpleeko nyā alɔ cɛgbá umoto éyi, ohigbu ɛnyā, alɔ gáā lɛ éyi nōó gbɔɔla lɛ a ŋ ma lá. Amáŋ ipu alaadi aflɛyi a, odee gáā kwu biya ipu engini ku umoto a. Alɔ i kē lɛ ije duuma abɔ ō bi le gla ɔ ya ŋ. N lɛ uwaya gwo fu ɔyinɛ alɔ éyi nɛ um gbɛla ku ó lɔfu ta alɔ abɔ gla a. Ɔyinɛ alɔ ɔɔma gáā le da ɔcɛ éyi nōo gē yuklɔ lɛ ɔ a kóō kwu umoto a u glaya. Igbihi ɔɔma, ɔyinɛ alɔ a i cɛ ku alɔ je ije lɛ ɔ ku umoto ku alɔ nɛ ó glaya a ŋ. Ó kahinii: “Á bi um ule ku ɔdā duuma ŋ.” Ó klla lɛ ɛhi ku ije ya alɔ duu! Ɔɔma wɛ ɛnɛɛnɛ ocabɔ ku ɛgɛ nɛ Ujehofa gē leyikwu ācɛ nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā a. Ó ta alɔ ɛlá kwu ɔ ku alɔ cika ō wɛ ācɛ ō nwula abɔ lɛ ācɛ ɔhá.
Eko duuma nɛ alɔ nyɔ gáā jila ujɔ ma, alɔ gē kla ɔlɛ ku ayinɛ alɔ a. Ohigbu ɛnyā, alɔ lɛ ɛnɛɛnɛ aɔkpa alɛwa lɛ. Ɛ̄cī éyi, n habɔ ɔdā nɛ um yɔ i ta lɛyikwu ujɔ a ipu ukɔmputa néē hi ka u typewriter a, anu n le bɛɛcɛ ŋma ɔlɛ a. Eko nɛ um piyɛyi ɔnɔɔnɛ ku ɛ̄cī ɔɔma a, n gáā le má ka ɔyinɔnyilɔ éyi nōo wɛ ihayi ɛta ŋma ipu apɔlɛ nɛ alɔ kla mla uwa a, lɛ ija he mla u typewriter a ohigbu ɔɔma, n cɛgbá ō ta ɔ ɛyipɛ kpɔ. N bi ɔ le yɛhɛ tu ɔ ihayi alɛwa.
Ipu ihayi ku 1971, n miyɛ uleta nōo ka ami ɔ gbɔɔ uklɔ ku ɔcɛ o leyikwu district ipu igeli ku New York. Ɛnyā le hi alɔ idaago! Eko nɛ alɔ gā abɔ a, n wɛ ihayi ofu ce igwo ɛnɛ (34). Ayinɛ alɔ a ya um omaaba lɔɔlɔhi ō wɛ ɔcɛ o nobi aflɛyi ō yuklɔ ku ɔcɛ o leyikwu district néē lɛ a.
Abɔ um wɛ ɔcɛ ō yuklɔ ku ɔcɛ o leyikwu district a, n jɔɔnyɛ ō nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa oŋmɛyi ku alaadi doodu ipu ojileyi ku usɛkut. Ɛyinɛhi ku ācɛ ō leyikwu usɛkut a má ɔdā alɛwa ipu oyeeyi ku uwa fiyɛ um. Éyi ku uwa ya ɛlā ō ka tɛɛcɛ ku ubatisim ku um a. Ɔyinɛ ɔhá ŋma ipu uwa nōo lé ka u Theodore Jaracz a, kwu piya ɔcɛ éyi ku Ígwu Nōo Gē Leyi Kwu Ɔwa Ku Alɔ eko ɔɔma igbihaajɛ. Ó klla lɛ alɛwa ku ayinɛ a nōo má ɔdā alɛwa ipu oyeeyi ku uwa ɛ, nōo yɔ i yuklɔ ipu Ubɛtɛlu nōo yɔ u Brooklyn a. Ó jɛ um eyī nɛhi ku ācɛ o leyikwu usɛkut mla ācɛ o yuklɔ ipu ubɛtɛlu a ya ku um lɛ ɔtu ogbonɛɛ. N le má abɔyi um kē wɛ ɛnɛɛnɛ acogbaala nōo lɛ ihɔtu nōo gbolo ce Ɛlā ku Ɔwɔico, klla tu iyi uwa waajɛ je otabɔ lɛ ɔwa a. Ɛgɛ néē tu iyi uwa waajɛ lɛ a ya kóō tɔɔtɛ gā um ō gɔbu ipu uklɔ ku ɔcɛ o leyikwu district a.
N LE CIGBIHI GĀ UKLƆ KU USƐKUT
Ipu ihayi ku 1974, Ígwu Nōo Gē Leyikwu Ɔwa Ku Alɔ a lɛ ígwu ku ācɛ o yuklɔ ku ɔcɛ o leyikwu usɛkut
ɛpɛpɛ fu kéē yuklɔ ku district, ohigbu ɔɔma é da um ka um gbɔɔ ō yuklɔ ku ɔcɛ o leyikwu usɛkut kpɔ, amáŋ babanya ipu igeli ku South Carolina. Ó wɛ ɔdā eeye nɛhi ka ɛpleeko ɔɔma, ācɛ o nobi mla aoyibo lɔfu piyatɔha ipu ujɔ, ɛnyā kē cɛ lɛ ayinɛ a gweeye nɛhi.Abɔ ihayi ku 1976 yɔ i wa oŋmɛyi a, é lɛ um tɛhɔ ō yuklɔ ku ɔcɛ ō leyikwu usɛkut ipu Georgia ɔtahɛ ku Atlanta mla u Columbus. N bla lɔɔlɔhi lɛyikwu eko nɛ um ya ɛlā ō ka tɛɛcɛ ku ayi ku ɔcɛ o nobi ɛhɔ nōo kwū, eko nɛ ɔcɛ éyi je ɔlɛ uwa yi ɔla a. É lɛ ɛ́nɛ́ uwa bi gā inɛci ohigbu agbe nōo ya ɔ a. Alɛwa ku ayinɛ alɔ nɔnyilɔ mla ayinɛ alɔ nɔnya kwu aɛ̄nɛ̄ ō wɛ ācɛ o nobi mla aoyibo, gē pɛ gā inɛci a eko doodu o ya ɛɛ kéē je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ ɛ́nɛ́ a. N má ka ayinɛ a lɛ ihɔtu nɛhi lɛ iyi uwa. Eko duuma nɛ ācɛ ō gba Ɔwɔico ɛ̄gbā gē mafu eyinyinyi ɛgɛnyā lɛ iyi uwa, ó lɔfu ta uwa abɔ lɔtu ku āhɔ̄ olɔnɔ duuma.
Ō NWU ƐLĀ KLLA NWU ĀCƐ ƆHÁ IPU UBƐTƐLU
Ipu ihayi ku 1977, é lɛ alɔ higwu wa Ubɛtɛlu nōo yɔ Brooklyn a, ō gáā lɛ uklɔ éyi ya abɔɔ ipu ɔya ōhī. Eko nɛ uklɔ ɔɔma le ba ō mɛ a, ācɛ ɛpa ku Ígwu Nōo Gē Leyikwu Ɔwa Ku Alɔ a wa gáā lɛ ɔka da um, ɔdaŋ ka ami mla u Ruby géē dɔka ō kwu piya ācɛ o yuklɔ ku Ubɛtɛlu eko doodu. Alɔ cɛ.
Ihayi ofu ce ɛnɛ (24), n yuklɔ aya ku Service Department ɛga nɛ ayinɛ a gē tabɔ cila ohi ku aɔka olɔnɔ igbalɛwa a. Ŋmiifi ihayi ōhī nōo gáā yɛ a, Ígwu Nōo Gē Leyikwu Ɔwa Ku Alɔ a, da alɔ aɔwɛ nɛ alɔ cika ō ya odee nōo cɛtɔha mla aukɔ́ ku Ubáyíbu. Ɛnyā ta ígwu ku Service Department abɔ cila ohi ku aɔka alɛwa, é klla bi ɔ le nwu ācɛ ō leyikwu usɛkut, anyakwɔcɛ ku ujɔ, mla ācɛ ō gbɔbu ɔna ō ta ɛlā duu. Ɔwɛ ō bi nwu ɛlā nyā ta ācɛ alɛwa abɔ kéē kwu piya ācɛ ojikoko ipu ɛlā ku Ɔwɔico. Ɛnyā klla ya ku ɔwa ku Ujehofa kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄.
Ŋma ihayi ku 1995 gā ihayi ku 2018, n kwɛyi ɔlɛ ɔtahɛ ku abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ ō jila abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ ɛyɛɛyɛyi ma, néē tɛtɛ gē hi ka u zone overseer a. N jila ma mla Ígwu Nōo Gē LeyiKwu Abɔ Ku Ɛga Ku Alɔ, Ācɛ O Yuklɔ Ipu Ubɛtɛlu, mla ācɛ tɔɔna ipu éwo ɔhá, o ya ɛɛ ku um ta uwa ɔtu kwu ɔtu klla ta uwa abɔ mla unwalu duuma néē yɔ i má a. Aɔdā nɛ ayinɛ alɔ a kē má ipu oyeeyi ku uwa néē ka lɛ ami mla u Ruby a ta alɔ ɔtu kwu ɔtu nɛhi. Ocabɔ mafu, alɔ nyɔ gáā jila Rwanda má ipu ihayi ku 2000. Ó lɛ abɔ kwu alɔ ɔtu nɛhi ō po ɛlā lɛyikwu ɛgɛ nɛ ayinɛ alɔ mla apɔlɛ ku Ubɛtɛlu wi, eko néē ŋmo ígwu ku ācɛ alɛwa ōhī ipu ihayi ku 1994 a. Ɛyinɛhi ku ācɛ néē yihɔtu uwa a le pɛ gekwu. Naana néē lɔtu aɔdā alɛwa a, ayinɛ alɔ a mafu ɔtu okpoce, eyiyoce, mla eeye.
Babanya, alɔ le fiyɛ ihayi ofu ɛnɛ ɛ. Ihayi ofu nōo gáā yɛ a, n yuklɔ mla Ígwu Nōo Gē Leyikwu Abɔ Ku Ɛga O Yuklɔ Ku Alɔ nōo yɔ u United States a. Ń gā inɔkpa nɛhi duuma jeeje ɛ ŋ, amáŋ n miyɛ ɛlā ō nwu nōo lɔhi fiyɛ duu a ŋma ɛgiyi Ujehofa mla ɔwa ku nu. Ɛnyā le um tutu lɔɔlɔhi ku um lɔfu nwu ācɛ ɔhá ɛlā ɔkwɛyi nōo yɔ ipu Ubáyíbu, nōo géē tiile lɛ uwa ogboogboo ɛcɛ a. (2 Ukɔ́r. 3:5; 2 Utím. 2:2) N má ɛgɛ nɛ ɛlā nōo yɔ ipu Ubáyíbu a ta ācɛ abɔ kéē ya lɔhi fiyɛ ipu oyeeyi ku uwa, klla ya kéē lɛ ɛma olɔhi mla ɔcɛ nōo ya uwa a. (Ujɛ́m. 4:8) Eko duuma nōó tɔɔtɛ lɛ alɔ, ami mla u Ruby gē ta ācɛ ɔhá ɔtu kwu ɔtu ku ɛga néē lɛ ō nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa, mla ō da ācɛ Ɛlā ɔkwɛyi nōo yɔ ipu Ubáyíbu a kóō jɛ uwa eyī. Ɛnyā wɛ ɛnɛɛnɛ ɛga nɛ ɔcɛ o gba Ujehofa ɛ̄gbā lɔfu lɛ a!