Paul: Alɔ gweeye nɛɛnɛhi! Ipu Ɔya Ɔmigwoleyi 1985, alɔ yɔ ipu igbico yɔ i gā éwo ku Liberia nōo yɔ West Africa, ɛga nɛ alɔ gbɔɔ uklɔ ku ācɛ o tɔɔna ipu éwo ɔhá. Igbico ku alɔ gáā gā ajɛ ipu éwo ku Senegal. Anne kahinii: “Awa éyi foofunu gáā bi alɔ gā u Liberia mɛ a!” Alɔ po ɛlā ō ka tɛɛcɛ éyi nōo kahinii: “Ācɛ néē cika ō waajɛ ipu éwo ku Liberia a kéē le pɛ waajɛ. Ācɛ ōhī dɔka ō ya ku ɔcɛ́ ku éwo ɔɔma kóō nyɛɛ ŋma ɔcɛ́ ō lé ku nu, ɔɔma ya ɛɛ nɛ igbico ku alɔ i waajɛ ipu éwo ku Liberia gla ŋ ma.” Ipu ɛ̄cī igwo alɔ yɔ mla ācɛ o tɔɔna ipu éwo ɔhá nōo yɔ Senegal a, alɔ kē po ŋma ɔ̄kā ka é yɔ i ŋmo ācɛ alɛwa, ka igɔmɛnti a i klla cɛ lɛ ɔcɛ duuma nyɛɛ ŋma ɔlɛ nu ɔnɔɔnɛ ŋ. Ɔdaŋ ka é lɛ ācɛ duuma má ɛcɛ, é géē ŋmo uwa boobu.

Anne: Alɔ wɛ ācɛ nōo gē leyi kwɛɛcɛ lɔɔlɔhi. Ŋma eko nɛ um wɛ ɔyipɛ a, n gē leyi kwɛɛcɛ lɔɔlɔhi. Eko duuma nɛ um gáā hɛ ɔwɛ, n gē yuufi nɛɛnɛhi! Amáŋ alɔ dɔka ō nyɔ gā u Liberia kpɔ, naana nōo ya ɛnyā géē lɛ oyeeyi ku alɔ kwu ikwū ajaajɛ a.

Paul: Ami mla Anne jɛ aya ku ɔnɔɔci ipu éwo ku England. Ɛ́nɛ́ mla adā um mla ɛ́nɛ́ ku Anne tu alɔ ɔtu kwu ɔtu ō kwu piya ācɛ o gbɔbu ɔna ō ta. Alɔ kē kwu piya ācɛ o gbɔbu ɔna ō ta igbihi nɛ alɔ bɛɛcɛ ŋma inɔkpa boobu a. É gweeye nɛɛnɛhi ka alɔ dɔka ō bi oyeeyi ku alɔ le yuklɔ lɛ Ujehofa eko doodu. Eko nɛ um wɛ ihayi igwahaanɛ (19) a, é lɛ um higwu wa Ubɛtɛlu, Anne kē gáā ba um iyē igbihi nɛ alɔ lɛ iyi alɔ lɛ ipu ihayi ku 1982 a.

Anne: Ó he alɔ ɔtu nɛhi ō yɔ Ubɛtɛlu, amáŋ alɔ humayi dɔka ō lā ipu éwo nōo cɛgbá ācɛ o tɔɔna ɛlā Ɔwɔico ku alɔ yɔ i tɔɔna. Alɔ yuklɔ tɔha mla ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya nōo tɛtɛ wɛ ācɛ o tɔɔna ipu éwo ɔhá, ocabɔ olɔhi ku uwa mla ɔdā néē má ɛ ma cɛ lɛ alɔ dɔka ō wɛ ācɛ o tɔɔna ipu éwo ɔhá duu. Ipu ihayi ɛta, ɔnɔɔnɛ ku ɛ̄cī doodu alɔ gē gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa lɛyikwu ɔdā nɛ alɔ dɔka ō ya nyā, alɔ kē gweeye nɛɛnɛhi abɔ é hi alɔ igwú ō gā inɔkpa ku Ugilɛdi, uklass ɔmɛ 79 ipu ihayi ku 1985 a! É ka alɔ nyɔ gáā yuklɔ ipu éwo ku Liberia nōo yɔ West Africa a.

Paul: Alɔ yɛ ipu igbico aflɛyi nōo nyɔ gā u Liberia igbihi ku unwalu nōo ya abɔɔ a. Ācɛ yɔ i yuufi nɛɛnɛhi, é kē cɛ lɛ ɔcɛ duuma bɛɛcɛ ŋma ɔlɛ nu ɔnɔɔnɛ amāŋ eko ōhī ɛ ŋ. Ācɛ yɔ i yuufi nɛɛnɛhi néē kóō lɛ ɔkɛla ku umoto duuma po, é gē gbɔɔ ō dɛgba nɛɛnɛhi amāŋ gbɔɔ ō kwu inya. O ya ɛɛ ku alɔ ba cii a, alɔ gē jé ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā tɔha otu ku ɛ̄cī doodu. Naana nɛ āhɔ̄ i  lɔhi ipu éwo a ŋ ma, uklɔ néē je lɛ alɔ a he alɔ ɔtu nɛɛnɛhi. Anne gē nyɔ gáā tɔɔna ɛ̄cī doodu, ami a kē yɔ Ubɛtɛlu yɔ i yuklɔ tɔha mla u John Charuk. a N nwu ɛlā alɛwa ŋma ɛgiyi nu ohigbu ka ó humayi lā ipu éwo ku Liberia ɛ, ó ke jé unwalu mla āhɔ̄ ku ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya nōo yɔ abɔɔ a lɔɔlɔhi.

Anne: Ɔdiya nōo wa gáā yuklɔ ipu éwo ku Liberia gáā gbɔɔ ō he alɔ ɔtu nɛɛnɛhi fiya fiya a? Ohigbu ayinɛ alɔ nɔnyilɔ mla ayinɛ alɔ nɔnya a nɛ. É gē mafu ihɔtu lɛ alɔ klla hayi kpaakpa ipu ɔtu okpoce ku uwa. Alɔ gáā kwu tubla uwa ajaajɛ fiyɛ, alɔ kwu piya ɔkpa olɔhi, é klla kwu piya apɔlɛ ku alɔ duu. É tu alɔ ɛnɛɛnɛ aukɔ́ klla je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ alɔ. Ō tɔɔna abɔɔ wɛ ɔdā olɔhi nɛɛnɛhi. Ācɛ a gē cɔnu ɔdaŋ ku alɔ i yɔ gboji ajɛ ɛgɛ néē dɔka a ŋ! Ācɛ gē kɔka lɛyikwu Ubáyíbu amāŋ aɔ̄kā ku Ubáyíbu ipu ulayi mla ɛga doodu. Ó gē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō gáā ba uwa iyē ipu ɔka ō ka ku uwa. Alɔ lɛ ācɛ nɛ alɔ gē klɔcɛ mla uwa nōo lɛwa nɛhi nɛ eko i kóō gē jɛ alɔ ō nyɔ gáā ya oklɔcɛ mla ɛjɛɛji uwa ŋ. Ɛnyā wɛ ɛnɛɛnɛ eko lɛ alɔ!

Paul: Ipu ihayi ɛnɛ ɛbɔ yɔ ipu éwo a. Amáŋ ipu ihayi ku 1989 ɛjɛɛji odee kwu piyabɔ igbeekponu, ɛfú gbɔɔ ō kpo nɛɛnɛhi ɛga nɛ alɔ yɔ a. Ācɛ nōo yɔ i ya ikpɛyi olɔfu tu igɔmɛnti a miyɛ ajɛ tu abɔ ɛga nɛ Ubɛtɛlu yɔ a ipu Ɔya Ɔmahaapa 2, ku ihayi ku 1990. Ipu ɔya ɛta, alɔ i kɛla mla ɔcɛ duuma nōo yɔ éwo ɔhá gla ŋ, kwu ācɛ apɔlɛ ku alɔ alɔ mla abɔ ku ɛga ō yuklɔ duu. Unwalu yɔ ɛbɛɛbɛ, ɔdole i yɔ ŋ, é klla yɔ i hɛ acɛnya baajɛ. Āhɔ̄ nyā gɔbu lɛ a ihayi 14, ɛnyā kē lɛ abɔ kwu ɛjɛɛji éwo a.

Anne: Auce ōhī yɔ i nuunu klla yɔ i ŋmo auce ɔhá. Ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ ma ba ɛga doodu. É bi aɔdā ō bi le kpo ɛfú alɛwa, lɛ ɛdɔ ku uwe éyi kpo wu iyē yɔ i nyɔ gā eyeeye ku aɔlɛ a kéē je ɔdā duuma nōo he uwa ɔtu. Lɛ ācɛ ōhī ku uwa, ō ŋmo ācɛ lɛbɛɛka ɛgɛ nɛ ɔcɛ gē ŋmo ugwu a. Ācɛ nōo yɔ i nuunu a lɛ ɔwɛ ŋmo o ya ɛɛ ku ɔcɛ duuma kóō hii yɛ ŋ, ɔdaŋ ka é lɛ ɔcɛ duuma má gáā yɛ, é gē je ɔ ŋmo. É lɛ aokwū a kpo ce iyi uwa ico. Ɛnyā kóō ya ɛga nōo yɔ kwu Ubɛtɛlu ajaajɛ. É ŋmo ayinɛ alɔ ōhī nōo hayi kpaakpa a, é kóō ŋmo ācɛ ɛpa ku ayinɛ alɔ nōo gē tɔɔna ipu éwo ɔhá a duu.

Eko duuma nɛ ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ ma lɛ ācɛ nōo wɛ uce néē gē wu ɔtu ku uwa a má, é gē je uwa ŋmo. Ayinɛ alɔ lɛ oyeeyi ku uwa kwu ikwū ajaajɛ ŋma lɛ ō je ayinɛ alɔ nɔnya mla ayinɛ alɔ nɔnyilɔ tayinu kée lɛ uwa hɛta. Ācɛ nōo gē tɔɔna ipu éwo ɔhá mla ayinɛ nōo gē yuklɔ Ubɛtɛlu a ya ɔdā ekponu ɔɔma duu. Ipu Ubɛtɛlu, ācɛ ōhī nōo kwu a gē gbiyɔla ipu inu nōo yɔ ɛhaajɛ a, ācɛ ɔhá ku uwa kē i gbiyɔla mla alɔ ipu inu nōo yɔ ico a. Alɔ yɔ inu mla apɔlɛ nɛ uwa wɛ ahaapa ipu apɔlɛ a.

Paul: Ɛ̄cī doodu, ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ ma gē ceyitikwu kéē wa ipu Ubɛtɛlu kéē má ɔdaŋ ku alɔ yɔ i kpo ācɛ tayinu abɔɔ. Alɔ wɛ ācɛ ɛnɛ nōo gē gbo ajɛ.  Eko duuma nɛ ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ ma gā, alɔ ɛpa gē nyɔ gáā ta uwa eyiyɛcɛ ku ɔwɛ a, cɛɛ ācɛ ɛpa ɔhá a kē yɔ i má alɔ ŋma uwindo. Ɔdaŋ ka ācɛ ɛpa nōo yɔ eyiyɛce mla uwa a lɛ abɔ ɛplɛɛpa ku uwa kpo ba iyɔbu uwa, ɔɔma mafu ka ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ ma i gáā wa ipu inu ŋ. Amáŋ ɔdaŋ ka é lɛ abɔ ku uwa gwo ba igbihi, ɔɔma mafu ka ā ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ yɔ i cɔnu, é kē dɔka ō wa ipu inu. Ācɛ ɛpa ɔhá nōo yɔ i má alɔ ŋma uwindo a géē nyɔ gáā lɛ aɔkpa ku alɔ a kpo tayinu fiya fiya.

Anne: Ɛ̄cī éyi, ayinɛ a i ci ígwu ku ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ nōo yɔ i cɔnu a ŋma ō wa ipu inu gla gɛ ŋ, ohigbu ɛnyā é gā ipu inu a abɔfu. N lɛ ɔwɛ gwu tu iyi um mla ɔyinɛ nɔnya éyi ɛga nɛ alɔ gē gwiiye ipu ɛga ō tayinu éyi nōo le ligii. Ɔyinɛ nɔnya a lɛ iyi nu kwu gā tayinu ipu ɛga ō ligii ɔɔma. ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ ma ta um ɔkwu gā ipu inu ico a, é kē bi egbe ku uwa. É lɛ abɔ gbo ɔwɛ ku alɔ mla icɔnu. Paul gbɔɔkɔ lɛ uwa kahinii: “Ɔnyā um yɔ i gwiiye.” Eko nɛ um yɔ i ceyitikwu ku um lɛ ɛga ō ligii nɛ ɔyinɛ nɔnya yɔ a gwu a, ó lɛ uya éyi nōo ya. N kē cɛgbá ō lɛ ɛjɛɛji odee gwo tu ɛgɛ nōó lɛ gbɔbu a, ɛnyā kē je eko. N jé peee ka ācɛ a géē yɔ i gbɛla lɛyikwu ɔdā nɛ um yɔ i ya abɔɔ a, ufi kē yɔ i ya um nɛɛnɛhi nōo ya nɛ ɛjɛɛji ɔkpiye ku um yɔ i fiyegbulu. N jé ku um cɛgbá ō ta odo waajɛ gbɔbu ɛɛ ku um nwula ɔwɛ a. N gáā lɛ ɔkɔ gba ipu ɔtu ku um lɛ Ujehofa kóō ta um abɔ. N gáā lɛ ɔwɛ a nwula klla lɛ okonu hɛ tu uwa ɔwɛ o tu ɔtu waajɛ. Éyi ku uwa lɛ um kwu ŋma ɔwɛ, lɛ yɛ gā ɛga ō ligii ɔɔma, lɛ ɔ nwula klla lɛ ɛjɛɛji odee kpo waajɛ ŋma anu. Ó le hɛ ɔ idaago abɔ ó má ɔdā duuma ŋ ma. Anu mla ācɛ ohile ipu ígwu a lɛ ainu ohile a jila má mla ɛga nōo yɔ ɛhaajɛ a duu. Amáŋ, é má ɔdā duuma ŋ kpɔ.

Paul: Igbalɛwa, alɔ i gē lɛ ɔdole nɛ alɔ géē lé ɔcɔɔci ŋ, amáŋ ɛ̄gbā ō gba ku Ubɛtɛlu nōo gē ya ɔcɔɔci a lɛɛbɛka ɔdole ku alɔ a. Ɛjɛɛji alɔ jé ka ō jé klla klɔcɛ ku Ubáyíbu géē lɛ ɔfu tu alɔ iyē ku alɔ lé ɔtu ɛ̄cī doodu.

Alɔ jé ka ɔdaŋ ku alɔ dɔka ō nyɔ gáā lá ɔdole mla eŋkpɔ, alɔ i gáā je ogbotu lɛ ācɛ nɛ alɔ kpo tayinu a gla gɛ ŋ, é kē géē je uwa kpo ŋmo. Igbalɛwa, Ujehofa gē je aɔdā nɛ alɔ cɛgbá a lɛ alɔ eko okpaakpa ɔwɛ ohidaago! Ujehofa teyi kwu alɔ klla ya ku alɔ lɛ ɔtu ogbonɛɛ.

Āhɔ̄ ku éwo a yɔ i bɔbi tōōtɔ̄ɔ̄ nɛ eyiyoce duuma i yɔ ŋ, amáŋ ɔkwɛyi a gɔbu yɔ i lɛ ɔfu tu alɔ iyē klla ya ku alɔ lɛ eyiyoce. Ayinɛ alɔ nɔnyilɔ mla ayinɛ alɔ nɔnya kwinya igbalɛwa o ya ɛɛ ka é lɛ oyeeyi ku uwa nyata, amáŋ, é gɔbu hayi kpaakpa klla yɔ cii naana néē yɔ ipu āhɔ̄ olɔnɔ a. Ōhī ku uwa ka ɛgɛ néē yɔ i ya lɛ ɛpleeko nɛ ɛfú a yɔ i kpo a wɛ “otutu ku eko ku owe nɛhi a.” Anyakwɔcɛ ku ujɔ mla ayinɛ nɔnyilɔ nōo wɛ ɛdrɔ ya odee mla ɔtu ō lɛ o ya ɛɛ kéē ta ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya abɔ. Ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya nōo kwu gā ɛga ɔhá a ta iyi uwa abɔ, é klla gbɔɔ ō tɔɔna abɔɔ duu. É bi ɔdā duuma néē má ipu ací a le gwo Agbla ku Ajɔɔcɛ néē géē bi le ya ōjila. Ipu āhɔ̄ olɔnɔ nyā, ō nyɔ gā ōjila mla ō tɔɔna lɛ ācɛ je eyiyoce lɛ ayinɛ a klla ta uwa ɔtu kwu ɔtu lɔɔlɔhi. Eko nɛ alɔ yɔ i je ɔdole, ili mla aɔdā ɔhá lɛ ayinɛ a, alɛwa ku ayinɛ a gē da alɔ ɔka ku ɛkpa néē géē bi le tɔɔna ikɔkɔ ili a. Ɛnyā lɛ abɔ kwu alɔ ɔtu ibi! Ācɛ alɛwa nōo má aɔdā obɔbi ɛpleeko nɛ ɛfú nyā yɔ i  kpo a dɔka ō po ɔkoolɔhi a. É le hidaago ohigbu ɛgɛ nɛ Ācɛ Ocijali a lɛ abɔ bi eyiyoce ku uwa néē klla lɛ eeye a. Ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya a lɛɛbɛka ɔlá ipu ajɛ odobu a. (Umát. 5:​14-16) Ohigbu ɛgɛ nɛ ayinɛ alɔ mafu ɔtu caca lɛ a, ācɛ ōhī nōo bɔbi ɔtu nōo wɛ ipu ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ ma le piyabɔ gáā wɛ ipu alɔ.

Paul: Alɔ cɛgbá ō nyɛɛ ŋma u Liberia ekoohi. Alɔ nyɛɛ ŋma ipu éwo a eko kpii igbo ɛta, ó kē lɛ igbo ɛpa nɛ alɔ nyɛɛ ŋma ipu éwo a ihayi odunkulu. Ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo gē tɔɔna ipu éwo ɔhá ka ɛgɛ nɛ ɔtu yɔ i ya alɔ lɛ eko nɛ alɔ gáā nyɛɛ a kahinii: “Ipu inɔkpa ku Ugilɛdi, é nwu alɔ ku alɔ yihɔtu ayinɛ alɔ ipu uklɔ nɛ alɔ yɔ i ya a, ɛnyā kē wɛ ɔdā nɛ alɔ ya yiili a. Ohigbu ɛnyā, eko nɛ alɔ cɛgbá ō nyɛɛ gwu ayinɛ alɔ ta ipu āhɔ̄ olɔnɔ ɔɔma, ó biya alɔ ɔtu nɛɛnɛhi!” Amáŋ, alɔ gweeye nɛhi ku alɔ lɔfu je otabɔ ŋma éwo nɛ alɔ yɔ a lɛ ayinɛ alɔ mla uklɔ ku ɔna ō ta ipu éwo ku Liberia.

Anne: Ipu Ɔya Ɔmɛhɔ ku 1996, alɔ ɛnɛ a le pɛ tu ipu ɔdā ō kwinya ku abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ, alɔ kē bi aɔkpá mla aɔdā ō cɛgbá ɔhá lɛyikwu uklɔ ku alɔ ipu éwo ku Liberia a mla iyi alɔ. Alɔ dɔka ō nyɔ gā aya ɔhá nōo lɛ ogbotu fiyɛ a, ō gā abɔɔ kē lɛbɛɛka ukilomita 16 (umayilu 10) a. Ɔkwɔɔkwu ɔɔma, é gbɔɔ ō ya unwalu ɔwɛ ɛga nɛ alɔ yɔ a. Ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ nōo yɔ i cɔnu a gbɔɔ ō hɛ egbe gico, é lɛ alɔ kwu mahayi lɛ alɔ ɛta kpo pi wɛɛcɛ ŋma ipu ɔdā ō kwinya a, anɔ é nyɛɛ mla ɔdā ō kwinya a. Paul kē yɔ ipu ɔdā ō kwinya a kpɔ. Ɛjɛɛji alɔ mahayi le kpo hidaago. Igbeekponu, alɔ má u Paul yɔ i yɛ iyawu wa ɛgiyi alɔ, oyi yɔ i pɛ ŋma ikpɛyi ku nu. Aflɛyi a alɔ gbɛla ka é lɛ egbe hɛ kla ɔ, amáŋ alɔ gáā bla ka ɔdaŋ ka é géē yɛ i lɛ egbe hɛ kla ɔ nɛɛ, ó gáā yɛ iyawu gla ŋ! Éyi ku ācɛ nōó wɛ aicɔɔja ku igɔmɛnti ŋ ma lɛ odee gā ɔ eko nɛ ó yɔ i kwu ɔ bɛɛcɛ ŋma ipu ɔdā ō kwinya a. Ahinya lɛ Ujehofa ka agbe a i nwune lɛ a ŋ.

Ó lɛ ɔdā ō kwinya ku aicɔɔja nōo kwu alɔ ajaajɛ gáā nyɔ, ācɛ nōo yɔ i yuufi a kē le mu ipu nu. Alɔ gáā le miya ō le pɛ ta ipu ɔdā ō kwinya a, amáŋ abɔ ɔdā ō kwinya a le mu mla ācɛ a, alɔ cɛgbá ō playi eyiyɛcɛ ku nu. Ó wɛ ka ɛnɛɛnɛ ɛga doodu kóō yɔ ō lɛ abɔ bi ɔ nóó. Ɔcɛ o pɛ ɔdā ō kwinya a kwu fu ŋma ajɛ mla inya nɛhi, ó hile ligii ku alɔ kwu miya waajɛ. Alɔ gbɔɔkɔ lɛ ɔ kóō mahayi, amáŋ ufi i cɛ lɛ ɔ mahayi ŋ. Alɔ ceyitikwu ku alɔ hii miya waajɛ ŋ, amáŋ eko nɛ ɔdā ō kwinya a le faajɛ ɛga nōó yɔ i nyɔ a, abɔ le he alɔ iyē ohigbu ɛgɛ nɛ alɔ playi anu lɛ a, ɛjɛɛji ɔkpiye ku alɔ klla yɔ i fiyegbulu ohigbu ufi.

Paul: Alɔ piyeyi má iyi alɔ mla ili nōo le blinyi klla le hila nɛ alɔ bi wu iye a, ó le hɛ alɔ idaago ku alɔ yeeyi kpɔ. Ó lɛ igbico nōo kwu alɔ ajaajɛ néē hɛ egbe kla ɔ igbalɛwa ɛ, ó klla lɛbɛɛka ɔdā nōo géē je kɔ ɛpa ɔdaŋ ka ó kwu fu ŋma ajɛ a. Ó géē bi alɔ gā Sierra Leone oŋma ɔci nu. Ohigbu ɛnyā, alɔ gbo abɔɔ gbo ɔci. Igbihi nɛ alɔ le yɛ ta u Sierra Leone a, alɔ ta Ujehofa ahinya ka ó lɛ oyeeyi ku alɔ gbotu, amáŋ alɔ lɛ ɔtooplico kpɔ ohigbu ayinɛ alɔ nōo yɔ u Liberia a.

Anne: Alɔ faajɛ Ubɛtɛlu nōo yɔ u Freetown ipu éwo ku Sierra Leone a ɛbɔ, ayinɛ a kē teyi kwu alɔ lɔɔlɔhi. Amáŋ, n gáā gbɔɔ ō blakwu aɔdā obɔbi mla aɔdā ō tuufi nōo ya ipu éwo ku Liberia a. N gē yuufi ɛ̄cī doodu ka ɔdobɔbi géē ya, ɛnyā i kē cɛ gā um gbɛla lɔhi ŋ. Ɛjɛɛji odee ya um bɛɛka ɔna a. Igbalɛwa, n gē heyi otu yɔ i fiyegbulu klla yɔ i yuufi ka ɔdobɔbi éyi gáā ya ɛ. Ó gē lɔnɔ tu um ō fu owu lɔhi. Ɔba um gē lɛ abɔ bi um klla gē gbɔɔkɔ tɔha mla um. Alɔ gē gwiije ku Ajɔɔcɛ a jaa gbeeko nɛ ń fiyegbulu gɛ ŋ. N gbɛla ku um géē doōcē nɛɛnɛhi ohigbu ɛjɛɛji aɔdā nōo ya a, nɛ um klla gáā gɔbu mla uklɔ ku ɔcɛ o tɔɔna ipu éwo ɔhá gla gɛ ŋ.

Ń gáā je ɔdā nōo ya igbihi ɛnyā a mlanyi gboogboo gla ŋ. Alɔ miyɛ umagajin ɛpa alaadi ɔɔma. Éyi ku nu wɛ Awake! ku Ɔya Ɔmɛhili 8, 1996. Ó lɛ ikpɛyi ɛlā éyi nōo kahinii: “Ɔdā Nɛ A Géē Ya Eko Nɛ Ufi Amāŋ Ɔtooplico Le Fiyɛ Uwɔ Ɔfu.” Ɛnyā ta um abɔ jɛyi ku ɔdā nōo yɔ i ya um a. Ɔmpa a wɛ Ɔda Ō Gbaajɛ ku Ɔya Ɔmɛhɔ 15, 1996, nōo lɛ ikpɛyi ɛlā nōo kahinii: “Imi Néē Lɛ Ɔfu Ku Uwa Ŋma A?” Ó lɛ ifoto ku ipelipe éyi nōo yɔ ipu Ɔda Ō Gbaajɛ a nɛ aca ku nu le ce. Ikpɛyi ɛlā a lɛ alɔ gbla ipelipe nōo gɔbu yɔ i wu kpɔ, naana nɛ aca ku nu le ce a. Ó lɛ ɔ teyi peee ka ɔdaŋ ku abɔ kóō le hɛ alɔ iyē ohigbu aɔdā obɔbi ɛyɛɛyɛyi nōo ya ipu oyeeyi ku alɔ a, Ujehofa lɔfu ta alɔ abɔ ku alɔ gɔbu yɔ i ta ācɛ ɔhá abɔ duu. O bu ipu aikpɛyi ɛlā ɔɔma, Ujehofa je ɔfu nɛ um cɛgbá a gā um eko okpaakpa. (Umát. 24:45) N jila aikpɛyi ɛlā ɛgɔɔma tōōtɔ̄ɔ̄ klla lɛ ɛjɛɛji uwa kpo tɔha ɛga ekponu. Aikpɛyi ɛlā a ta um abɔ nɛhi. Abɔ eko yɔ i nyɔ a, ń gē lɛ ɔtooplico ɛgɛ nɛ um lɛ gbɔbu a gɛ ŋ.

Paul: Eko duuma nɛ alɔ lɛ ɛga ō cigbihi gā u Liberia, alɔ gē gweeye nɛɛnɛhi. Oŋmɛyi ku ihayi ku 2004 a, alɔ yuklɔ ku alɔ le ba lɛ ihayi ofu (20) ɛ. Ɛfú ō kpo a  mɛ ɛ. Ōmiya yɔ ku aɔlɛ ō gwo ipu abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ. Amáŋ igbeekponu, é da alɔ ku alɔ miyɛ uklɔ ɛyipɛ.

Ɛnyā wɛ ojama nɛhi lɛ alɔ. Alɔ yihɔtu ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya nōo yɔ éwo ku Liberia a nɛɛnɛhi. É lɛbɛɛka apɔlɛ ku alɔ a, alɔ i kē dɔka ō gwu uwa ta ŋ. Alɔ má gbɔbu ɛ ɛgɛ nɛ Ujehofa ta alɔ abɔ eko nɛ alɔ habɔ ācɛ apɔlɛ ku alɔ ta gā inɔkpa ku Ugilɛdi a. Ohigbu ɛnyā, alɔ miyɛ uklɔ ɛpɛpɛ néē je lɛ alɔ a. É lɛ alɔ tɛhɔ gā u Ghana nōo wɛ éwo nōo kwu alɔ ajaajɛ a.

Anne: Alɔ jikwu nɛɛnɛhi eko nɛ alɔ nyɛɛ ŋma u Liberia a. Ó le hɛ alɔ idaago eko nɛ u Frank, ɔyinɛ nɔnyilɔ nōo jeeyi nōo klla le hilokplici ɛ ma da alɔ kahinii: “Aa cika ō je alɔ mlanyi!” Ó gɔbu lɛ ɛlā teyi peee kahinii: “Alɔ jé ku aa i gáā je alɔ mlanyi gboogboo gla ŋ, amáŋ aa cɛgbá ō yihɔtu ku ayinɛ aa nōo yɔ u Ghana a mla ɛjɛɛji ɔtu ku aa. Ó ŋma ɛgiyi Ujehofa, ohigbu ɛnyā aa leyi kwu ayinɛ aa nōo yɔ abɔɔ a lɔɔlɔhi.” Ɔdā nɛ ɔyinɛ nɔnyilɔ ɔɔma ka a ta alɔ abɔ ō le tutu ō ya aɔkpa ɛpɛpɛ ipu éwo nɛ ācɛ oligii foofunu jé alɔ a, mla ɛga nɛ ɛjɛɛji odee wɛ ɛpɛpɛ tu alɔ a.

Paul: Amáŋ, ó je alɔ eko gbɔbu ɛɛ ku alɔ gbɔɔ ō yihɔtu ku ayinɛ alɔ nōo yɔ u Ghana a ŋ. Ó lɛ alɛwa ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa nōo yɔ abɔɔ! Alɔ nwu ɛlā alɛwa ŋma ō hayi kpaakpa mla ɔtu okpoce olɔfu nɛ aɔkpa ku alɔ ɛpɛpɛ a lɛ a. Igbihi nɛ alɔ lɛ ihayi igwo ɛta (13) ya ipu Ghana a, alɔ lɛ uklɔ nōo hɛ alɔ idaago ɔhá lɛ. É da alɔ ka alɔ yuklɔ aya ku Ɛnɔɔci Ku Africa ipu abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Kenya a. Ku ɛlā ɔkwɛyi a, abɔ ku ayinɛ alɔ nōo yɔ u Ghana mla u Liberia a kwu alɔ nɛɛnɛhi, amáŋ alɔ i kpo eko bonu ō je ayinɛ alɔ nōo yɔ u Kenya a piya aɔkpa ɛpɛpɛ ku alɔ ŋ. Ɛgɛ nōó kē lɛ ipu Ghana mla u Liberia a, ɔdā alɛwa yɔ ō ya ipu uklɔ ku ɔna ō ta a ipu Kenya duu.

Anne: Ipu oyeeyi ku um, n má āhɔ̄ olɔnɔ alɛwa ɛ, ekoohi n kē i yuufi nɛhi. Eko nɛ alɔ lā ɔwɛ ɛga nōo bɔbi nɛ alɔ klla yɔ ipu āhɔ̄ olɔnɔ nɛhi, ó gē ya ku alɔ doōcē, gē ya ku alɔ yuufi klla lɛ ɔtooplico. Alɔ i leyice ka Ujehofa géē gbo alɔ ŋma aɔdā nōo ba nyā ŋ. Jaa kwu obabanya eko duuma nɛ um lɛ ɔkɛla ku egbe po, ufi nōo gē kwu um a gē gā ipu ku um, ó klla gē ya um bɛɛka ń lɛ abɔ gɛ ŋ ma. Amáŋ n le nwu ō yuklɔ lɔɔlɔhi mla aɔwɛ nɛ Ujehofa gē bi le je ɔfu lɛ alɔ a, bɛɛka o bu ipu ayinɛ alɔ. N klla le má duu ɛ, ka ɔdaŋ ka alɔ gɔbu ō klɔcɛ, ō gbɔɔkɔ, ō gā ōjila ku ujɔ mla ō yuklɔ ku ɔna ō ta, Ujehofa lɔfu ta alɔ abɔ ku alɔ gɔbu ipu uklɔ ku alɔ.

Paul: Ekoohi ācɛ gē da alɔ ɔka kahinii: “Aa dɔka uklɔ ku aa?” Aéwo lɔfu heyifuu, amáŋ é lɔfu ya unwalu nɛ ogbotu i klla lɔfu yɔ ŋ. Ó lɛ a, ɔdi nɛ alɔ yihɔtu nu fiyɛ éwo a? Ayinɛ alɔ nōo tiile nɛɛnɛhi a nɛ, néē klla wɛ apɔlɛ ku alɔ a. Naana nɛ ɛjɛɛji alɔ ŋma apɔlɛ ɛyɛɛyɛyi klla ŋma ɛga ɛyɛɛyɛyi a, ɔtu gē ya alɔ nɛ alɔ klla gē gbɛla ɔwɛ ekponu bɛɛka Ujehofa a. Alɔ gbɛla ka é ta alɔ ɛhɔ ō gáā ta uwa ɔtu kwu ɔtu, amáŋ ɔkwɛyi a wɛ ka uwa lɛ ɔfu tu alɔ iyē a.

Ayinɛ alɔ nōo yɔ ipu oduudu ɛcɛ a wɛ uklɔ idaago ŋma ɛgiyi Ujehofa. Alɔ lɛ apɔlɛ ɛga doodu. Ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ alɔ wɛ ipu ujɔ a, alɔ lɛ apɔlɛ mla ɛga nɛ alɔ géē lɛ ogbotu. Alɔ lɔtuce lɔfu lɔfu ka ɔdaŋ ka alɔ gɔbu ō gbolo ce Ujehofa, ɔdā duuma nōo kóō géē ya naana a, ó géē je ɔfu lɛ alɔ ō lɔtu.—Ufíl. 4:13.