Ɛple ɛ̄cī 24 ku 2022, éwo ku Russia gbɔɔ o kpo ɛfu tu éwo ku Ukraine. Ɛnyā lɛ oyeeyi ku ācɛ alɛwa kwu ikwū ajaajɛ, ohigbu ɛnyā, ācɛ alɛwa gbɔɔ o kwinya ŋma Ukraine. *

 “É yɔ i hɛ ubɔmbu. Ɔdā nɛ um má a tuufi nɛhi, okonu ku um i kóō ka ɔ gla ŋ. Eko nɛ alɔ po kéē lɛ ugbɔ bi wa kóō gáā kpo ācɛ a, alɔ le miya ō kwinya ŋma éwo a duu. Alɔ habɔ ɛjɛɛji aɔdā nɛ alɔ lɛ a ta, ohigbu ku iyo ligii nɛ eyeeye ku ācɛ bi gla a. Aɔdā nɛ alɔ kpo gla a wɛ aɔkpá ku alɔ, ɛcí, eŋkpɔ, mla ɔdā nɛ ɔcɛ lé gla. Naana nɛ ubɔmbu yɔ i hɛ a, alɔ habɔ ɛjɛɛji aɔdā ohile ta, le yɛ gā ɛga nɛ ugbɔ gáā kpo alɔ ŋma a.”—Nataliia, ŋma Kharkiv, Ukraine.

 “Jaa gbeeko nɛ unwalu nyā gbɔɔ abɔɔbɔyinu a, alɔ i leyi má ɔ kóō géē ŋmɛyi tu ɛfu ō kpo ŋ. N yɔ i po abɔ ubɔmbu yɔ i hɛ ɛga ōhī ipu igeli a, ó klla yɔ i je uwindo ku ācɛ biya. N le miya ka um géē kwinya ŋma éwo a duu. Aɔdā nōo cɛgbá gā um foofunu a nɛ um kpo a. N ŋma ɔlɛ ɛple oje ahata ku ɔcɔɔci (8:00 in the morning) Ugbɔ kwu um taajɛ u Lviv, n ŋma abɔɔ le tu Poland.”—Nadija, ŋma Kharkiv, Ukraine.

Ipu ikpɛyi ɛlā nyā

•  Ɔdi wɛ ɔdā okpɔcii nōo ya nɛ ācɛ yɔ i kwinya ɛfu nyā?

•  Imi nɛ ācɛ o kwinya ɛfu nyā lɔfu má eyiyoce ŋma gla a?

•  Ubáyíbu lɔfu je otabɔ lɛ ācɛ nōo yɔ i kwinya ɛfu icɛ gla?

 Ɔdi wɛ ɔdā okpɔcii nōo ya nɛ ācɛ yɔ i kwinya ɛfu nyā?

 Unwalu ku ācɛ o kwinya ɛfu nyā gbɔɔ ipu éwo ku Ukraine ohigbu ku aicɔɔja ku Russia nyɔ gáā gbɔɔ o nuunu ta ācɛ Ukraine. Amáŋ, Ubáyíbu da alɔ ɔdā okpɔcii nōo ya nɛ ɛdɔ unwalu ɛgɛnyā gē ya a:

•   Igɔmɛnti ku alɛɛcɛ ipu oduudu ɛcɛ i ya ɛgbá ku ācɛ lɛ uwa gla ŋ. Ācɛ nōo bi íkwu a, gē bi íkwu ku uwa le piya ācɛ ɔhá tu.— Ɔ̄cokóītá 4:1; 8:9.

•   Usetan nōo wɛ ɛbilii a, ‘nɛ ɛcɛ yɔ ipu abɔ ku nu a,’ yɔ i lé ɔcɛ́ ɔwɛ obɔbi ikpɛyi ku alɛɛcɛ. Ubáyíbu kahinii: “odúúdú ɛcɛ kē yɔ̄ ipú abɔ̄ kú ɔ̄cobɔ̄bípú ā.”—Ujɔ́ni 14:30; 1 Ujɔ́ni 5:19.

•   Ba tu unwalu nɛ alɛɛcɛ humayi má ihayi alɛwa ɛ ma, alɔ lā ɛpleeko nɛ Ubáyíbu da alɔ kahinii: “unwalu í yɔ̄ eko nɛ̄ ɛcɛ gáā mɛ ā.” (2 Utímōti 3:1) Ó wɛ ɔɔma foofunu nóó, ɛpleeko nɛ ɛcɛ gáā mɛ nyā, ācɛ géē yɔ i kpo ɛfu, aɔdā amiya géē ya, ɔkpɛta géē yɔ, ōcē géē tu—aɔdā ɛgɛnyā géē ya ku ācɛ kéē kwinya ŋma ɔlɛ amāŋ éwo ku uwa.—Ulúku 21:10, 11.

 Imi nɛ ācɛ o kwinya ɛfu nyā lɔfu má eyiyoce ŋma gla a?

 Ubáyíbu mafu ku Ujehofa, * nōo wɛ Ɔwɔico nōo ya alɔ a, wɛ Ɔwɔico nōo lɛ ihɔtu, klla géē mafu eyinyinyi lɛ ācɛ nōo kwinya ɛfu, amāŋ nōo kwinya ŋma ɔlɛ uwa ohigbu unwalu. (Oblatūkíne 10:18) Ó cokonu, ka o bu ipu ajɔɔcɛ ku ɔkpanco, nōo wɛ Ajɔɔcɛ Ku Ɔwɔico a, anɔɔ géē ya ku ɛjɛɛji unwalu ku alɔ kóō mɛ. Ajɔɔcɛ nyā géē kwɛyi ɛjɛɛji igɔmɛnti ku alɛɛcɛ. (Udánīyɛ̄lu 2:44; Umatiyu 6:10) Ujehofa géē bi Ajɔɔcɛ ɔɔma lɛ Usetan nōo wɛ Ebilii a cataajɛ. (Ācɛ Uróm 16:20) Ajɔɔcɛ ɔɔma géē miyɛ oduudu ɛcɛ tabɔ, ó géē ya ku ɔdā doodu nōo gē bi unwalu wa ɔtahɛ ku aéwo ɛyɛɛyɛyi a kóō mɛ. Oduudu ācɛ géē wɛ apɔlɛ ekponu nōo piyatɔha. Ɔcɛ duuma i gáā cɛgbá o kwinya ŋma ɔlɛ nu gɛ ŋ, ohigbu ka ó cokonu ipu Ubáyíbu kahinii: “Amáŋ, ɔnyɔɔnyɛ géē cīce ɔkwu ɔcí kú ufáyin mla ufíg kú nū ɛbɔ́, ɔ̄cɛ dúú í kē gáā tū uwā ufi gɛ ŋ́. Ohígbū ka Óndú ā cokónu kú ɛlā nyā á.”—Umáyíka 4:4.

 Ajɔɔcɛ ku Ɔwɔico foofunu gáā ya ku unwalu ku ācɛ o kwinya ɛfu nɛ alɔ yɔ i má icɛ a kóō mɛ gla a. O bu ipu Ajɔɔcɛ ku nu, Ujehofa géē lɛ ɔdā doodu nōo gē ya ku ācɛ kéē kwinya ŋma ɔlɛ uwa a fu. Leyi yɛ ocabɔ ōhī ɛ:

•   Ɛfu. “[Ujehofa géē] le ɛfú nɛ̄ ācɛ gē kpó tá aɔ́mpa uwā ā ci ipú odúúdú ɛcɛ ā.” (Aíjē Kú Ɛ̄gbā 46:9) O ya ɛɛ ku a má ɛgɛ nɛ Ɔwɔico géē ya ɛnyā a, lɛ ikpɛyi ɛlā nōo kahinii “Peace on Earth—How Will It Come?” a jé.

•   Opiyatu mɛmla ō lɔnɔtu. [Ujehofa] “gē hɛ́ uwā tá ŋmá abɔ̄ kú ācɛ nēe lɔnɔɔtū ā mɛ́mla ācɛ nēe ī pīya uwá tū ā.” (Aíjē Kú Ɛ̄gbā 72:14) O ya ɛɛ ku alɔ má ɛgɛ nɛ ācɛ lɔfu piyabɔ ŋma uce ō ya obɔbi néē lɛ gboji gboji ɛ ma a, jé ikpɛyi ɛlā nōo kahinii “Breaking the Cycle of Hatred.”

•   Ɛha. “[Ujehofa géē] hɛ́ aólɛhá nēe jikwū klá anú” a ta. (Aíjē Kú Ɛ̄gbā 72:12) O ya ɛɛ ku a má ɛgɛ nɛ Ɔwɔico géē ya ku ɛha kóō mɛ a, lɛ ikpɛyi ɛlā nōo kahinii “Is a Fair Economic System Possible?” a jé

•   Ɔkpɛta. “Īkpɔ̄dɛ̄hɔ̄ kóō le nwuné ipú ajɛ ā.” (Aíjē Kú Ɛ̄gbā 72:16) O ya ɛɛ ku a má ɛgɛ nɛ Ɔwɔico géē ya ku ɛmiyɛ kóō hii ŋmo ɔcɛ duuma gɛ ŋ ma, lɛ ikpɛyi ɛlā nōo kahinii “A World Without Hunger?” a jé

 Ubáyíbu lɔfu je otabɔ lɛ ācɛ nōo yɔ i kwinya ɛfu icɛ gla?

 Ii gboo. Ó wɛ eyiyoce ku ɔkwɛyi lɛyikwu ɛcɔbu a nɛ Ubáyíbu je foofunu a ŋ, amāŋ ó klla mafu ɔdā néē lɔfu ya ipu unwalu néē yɔ i má babanya gla.

 Ukɔ́ ku Ubáyíbu: “Ɛlā ɔdā dúú kóō kwú aá ɔtū ŋ́. Eko dúú nɛ̄ aá ī gbɔ̄ɔkɔ lɛ Ɔwɔicō nɛɛ, aá ba Ɔwɔicō ɛ̄ba kú ɔdā nōo ce aá ɛgbá, amáŋ ɛ̄nɛ̄ aá kē lɛ ɛ́ɛ́ ŋ́ mā ā. Aá yɔ̄ gē tá ɔ̄ ahínyá eko dúú nɛ̄ aá yɔ̄ gē ba ɔdā dúú ŋmá ɛgiyí nū. Cɛ́ɛ́ Ɔwɔicō lɛ ɛbɔ́ kú nū nōó tōō jɛ́ɛyí nū ŋ́ mā je lɛ aá, nɛ̄ ɔdā dúú ī gáā lɛ abɔ̄ kwu ɔtū mɛ́mla odo kú aá glá ŋ́.”—Ācɛ Ufílipāyi 4:6, 7.

 Ɛyi nu wɛ kahinii: Ipu āhɔ̄ duuma nɛ a má iyi uwɔ anu, gbɔɔkɔ lɛ Ɔwɔico ka ó je ɛbɔ ku ɔtu gā uwɔ. Má ikpɛyi ɛlā nōo kahinii “Philippians 4:6, 7—‘Do Not Be Anxious About Anything.’ ”