Ndị Ọchịchị n’Ụwa Niile Emefuola Ihe Karịrị Puku Ijeri Dọla Abụọ Maka Ndị Agha Ha—Gịnị Ka Baịbụl Kwuru?

KPỌWA

N’afọ 2022, ndị ọchịchị n’ụwa niile mefuru puku ijeri dọla abụọ, narị ijeri abụọ na ijeri iri anọ (2.24 trillion dollars) maka ndị agha ha. Nke a bụ nke mbụ ha na-emefu ego ruru otú ahụ n’ihe gbasara ndị agha. Ihe mekwara ha ji mefuo ego a bụ maka agha ndị Rọshịa na-alụso ndị Yukren. N’akụkọ ụlọ ọrụ Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) dere n’ọnwa Eprel afọ 2023, ha kwuru gbasara afọ 2022, sị:

Ego ndị agha ndị Yurop mefuru n’afọ ahụ “ji okpukpu iri na atọ rịa elu. Nke a bụ nke mbụ ndị Yurop na-emefu ego ruru otú a n’otu afọ kemgbe a lụchara agha n’afọ 1991.”
‘Ego ndị Rọshịa mefuru ji ihe karịrị okpukpu itoolu karịa nke ha na-emefubu. O meziri ka ha bụrụ mba nke atọ kacha mefuo ego n’ụwa niile.’
N’ụwa niile, ọ ka bụ Amerịka kacha emefu ego n’isi ndị agha. Ihe mere e ji kwuo ya bụ na e kee ego niile e mefuru n’isi ndị agha n’ụwa niile ụzọ atọ, ọ bụ mba Amerịka mefuru otu ụzọ n’ime ya.”

Dr. Nan Tian, onye so ede akụkọ n’ụlọ SIPRI kwuru, sị: “Otú ndị ọchịchị n’ụwa niile si emefukwu ego n’ihe gbasara agha n’afọ ndị a, na-egosi na nsogbu na-akakwu nkụ n’ụwa a anyị bi na ya.”

Baịbụl buru amụma na ndị ọchịchị siri ezigbo ike ga na-alụsokwu ibe ha agha ma na-akpatakwuru ibe ha ọgba aghara. Baịbụl gwakwara anyị ihe ọ bụ naanị ya ga-eme ka udo dị.

E buru amụma na a ga na-alụkwu agha

Baịbụl kwuru na oge a anyị bi bụ ‘oge ikpeazụ.’—Daniel 8:19.
Akwụkwọ Daniel buru amụma na n’oge ikpeazụ, ndị na-achị ụwa ga na-ama ibe ha aka. Ndị ọchịchị a “ga-enurịta ibe ha aka,” ya bụ, ha ga na-alụso ibe ha ọgụ ka wee buru ọkaibe. Ka ha na-alụ ọgụ a, ha ga na-emefukwa “akụ̀” ha, ya bụ, ego ha.—Daniel 11:40, 42, 43.

Ị chọọ ịmatakwu banyere amụma Baịbụl a na-emetụ n’ahụ́, lee vidio bụ́ Otú Amụma E Buru na Daniel Isi 11 Si Mezuo.

Ihe ga-eme ka udo dị

Baịbụl kwuru na Chineke ga-ewepụ ọchịchị ụmụ mmadụ. Ọ “ga-eme ka otu alaeze nke a na-agaghị ebibi ebibi malite ịchị. A gaghịkwa enyefe ndị ọ bụla ọzọ alaeze ahụ. Alaeze ahụ ga-egwepịa alaeze ndị a niile, mee ka ha ghara ịdịkwa, ma naanị ya ga-adịru mgbe ebighị ebi.”—Daniel 2:44.
N’oge na-adịghị anya Jehova a Chineke ga-eme ihe ụmụ mmadụ na-agaghị emeli, ya bụ, ime ka udo dịrị n’ụwa ruo mgbe ebighị ebi. Olee otú ọ ga-esi eme ya? Ọ ga-eji Alaeze ya nke dị n’eluigwe bibie ngwá agha niile ma mee ka tigbuo zọgbuo kwụsị.—Abụ Ọma 46:8, 9.

Gụọ isiokwu bụ́ “Udo Ga-adị Ebe Niile’ n’Alaeze Chineke,” ka ị matakwuo banyere ihe Alaeze Chineke ga-eme.

a Jehova bụ aha Chineke.—Abụ Ọma 83:18.