“Ihe Kasị Ihe Nile Bi n’Oké Ọhịa Maa Mma”
“Ihe Kasị Ihe Nile Bi n’Oké Ọhịa Maa Mma”
SITE N’AKA ONYE NTA AKỤKỌ TETA! NA SWEDEN
AHỤRỤ m ya nke mbụ n’otu ụbọchị na June—“ihe kasị ihe nile bi n’oké ọhịa maa mma,” dị ka ụfọdụ ndị na-akpọ ya ebe a. Nke a bụ nnukwu ikwiikwii na-acha ntụ ntụ, ma ọ bụ ikwiikwii Lapland, dị ka a na-akpọ ya mgbe ụfọdụ.
Nnukwu ikwiikwii a mara mma na-ebi n’akụkụ nile nke Finland na n’ebe ugwu Sweden nakwa n’ime ime ebe ọwụwa anyanwụ Siberia, Alaska, na Canada. Ọ na-ebi n’ebe zoro ezo, ọ na-esikwa ike nchọta ma ọ bụrụ na ị maghị ebe akwụ́ ya dị. Ozugbo ị chọtara akwụ́ ya, ị ga-ahụkwa na ikwiikwii ahụ adịghị nnọọ atụ ụjọ.
Ileru Ọchụ Ntá Anya
Eleruru m oké ikwiikwii Lapland ahụ tụrụ àgwà mara mma anya ka ọ na-achọ nri. Na mberede, o si n’alaka osisi fepụ iji jide òké. Ò jidere ya? Ee! Ahụrụ m ka o ji ụkwụ kpagide ntakịrị òké ka o ji nwayọọ felie n’ụzọ dị ebube, na-agbasa nku ya ruru sentimita 140.
Ikwiikwii Lapland a adịghị abụkebe ụmụ n’afọ nile dị ka ọtụtụ ikwiikwii ndị ọzọ na-eme. Nnukwu ikwiikwii a na-eri nanị ụmụ ntakịrị òké, ya mere n’afọ ụfọdụ, mgbe òké ndị a dị ụkọ, ha na-akwụsị ịbụ ụmụ kpam kpam. N’ime afọ ndị ọzọ, mgbe nri hiri nne, a pụrụ inwe ụmụ anọ ma ọ bụ karịa n’otu akwụ́.
Ịhọrọ Oké
Oge opupu ihe ubi bụ oge oké ikwiikwii ji agbà nke nne, nke nne na-ejikwa nlezianya ahọrọ nke oké, ma otú nke oké maruru ná mma abụghị isi ihe dị ya mkpa—dị ka ọ pụrụ ịdị ọtụtụ ndị inyom bụ́ mmadụ. Dị ka nchọpụta nke ndị na-amụ banyere nnụnụ na-egosi, nke oké aghaghị igosipụta na ya nwere nkà n’ịchụ ntá. Tupu ha emee atụmatụ ọ bụla maka ezinụlọ, ọ ghaghị inye nke nne nri.
Ọ bụrụ na e nwere ọtụtụ òké, nke oké enweekwa nkà dị ka “onye na-akpa afọ,” nri ọ na-enye nke nne ga-eme ka o buo ibu. Ibu a o bukwuru na-abụrụ ahụ ya ihe mgbaàmà, na-egosi àkwá ole ọ ga-eyi.
Ọ bụzi ọrụ dịịrị nanị nke oké ịchụ ntá, bụ́ nke chọrọ ume ọrụ dị ukwuu. Ubé nke nne ahụ na-akpali ya, ebe ọ bụ na ume ọrụ ya dum bụ maka iyi àkwá na ilekọta akụ̀ ndị a bara uru.
Ịchọta Ebe Akwụ́ Ha Dị
Eji m enyo e ji ahụ ihe dị anya na-ekiri ka nke oké ahụ mara mma na-ebu nri na-efefe ugboro ugboro. Emesịrị m chọta ebe akwụ́ ahụ dị. Ikwiikwii Lapland adịghị akpa akwụ́ nke ha kama ha na-ewegharakarị akwụ́ ndị nnụnụ ndị ọzọ ha na-eri bụ́ ndị bi n’oké ọhịa ji osisi kpaa. Ọ bụrụ na akwụ́ adịghị, ikwiikwii pụrụ ibi na mkpọrọgwụ osisi e gbuturu egbutu.
N’akwụ́ ha, ahụrụ m ụmụ abụọ ha ka na-epupụta ábụ́bà bụ́ ndị kporopụrụ anya na-ele ihe ọ bụla nọ ha nso. Ka ha na-ebe ubé n’otu olu, ha lewere anya n’ebe nne ha nọ, bụ́ nke nọ nso na-ekiri ihe na-emenụ. Ịga ụmụ ha oké nso n’oge a pụrụ ịdị ize ndụ. Ọ bụrụ na nke nne echee na ihe ga-eme ụmụ ya, ọ ga-efere bịa n’emeghị mkpọtụ ma jiri ụkwụ ya nwere mbọ dị ka agịga lụso onye ahụ gara ha nso ọgụ. Ya mere ọ dị mkpa ịkpachara anya ma nọpụ anọpụ otú kwesịrị ekwesị iji leruo ikwiikwii anya.
Inye Ha Nri na Ịzụ Ha
Mgbe o rutere n’akwụ́ ahụ, nke oké ahụ ji ọnụ ya tụrụ nri ahụ n’ụkwụ ya ma nye otu n’ime ụmụ ha òké ahụ. Inye otu nwa ha nri na-eme ka nke nri ga-erute mgbe ọzọ tie mkpu na-ada oké ụda.
Mgbe nwa ha risịrị nrị ahụ ọ chọrọ iri, ọ na-agbanwe omume ya n’ụzọ na-afọ nke nta ka ọ na-atọ ọchị. Ihu ya, bụ́ nke gbasara agbasa ma dị mma tupu mgbe ahụ, na-agbanwe na mberede, nwa nnụnụ ahụ na-amalitekwa ime ka a ga-asị na mmanya na-egbu ya! Ume nile o nwere na-abụ maka ime ka nri ahụ gbarie, n’oge na-adịghị anya, ọ ga-adịzi ntakịrị nke na ihe ga-afọdụ bụ ikpo ábụ́bà ndị na-esighị ike. Ma nwanne ya nke bu ya ụzọ rie nri ejiriwo nwayọọ nwayọọ na-emeghe anya ya, ọ na-amalitekwa inwere onwe ya pụọ n’ogbugbu nri ahụ na-egbu ya ka mmanya.
Ọ ga-adịgide otú a ruo etiti June. Ka ọ na-erule mgbe ahụ ụmụ ha ga-adị ọnwa anọ, ha pụkwara ifepụtụ n’akwụ́ ha ka nne ha na-eji ubé ya na-agba ha ume. Ná mbụ, ha na-eji nkà dị ukwuu agagharị n’osisi ahụ. N’ebe ahụ anụmanụ ndị na-eri ha na-adịkebeghị dị ka ha dị n’ala.
Ka oge na-aga, ụmụ nnụnụ ahụ na-efegharị n’alaka osisi dị iche iche, wee si otú a na-amụ ufe. Mgbe oge ụfọdụ gasịrị, ha na-amụta nkà ife efe na ịchụ ntá n’enwetaghị enyemaka. Ọdịdị ha na-agbanwekwa, ka e wee nwee ike ilekwa ha onwe ha anya dị ka ‘ihe ndị mara mma bi n’oké ọhịa.’
[Ebe E Si Nweta Foto Ndi Dị na peeji 28]
© Joe McDonald
© Michael S. Quinton
[Ebe E Si Nweta Foto Ndi Dị na peeji 29]
© Michael S. Quinton
© Michael S. Quinton