Echiche Nke Bible

Jizọs Ọ̀ Nwụrụ n’Elu Obe n’Eziokwu?

OBE bụ otu n’ime ihe ndị a kasị mara amara e ji ekpe okpukpe. Ọtụtụ nde mmadụ na-asọpụrụ ya nke ukwuu, na-ewere ya dị ka ihe dị nsọ nke a kpọgburu Jizọs na ya. Adolphe-Napoleon Didron bụ́ onye Roman Katọlik na-ede akwụkwọ, bụrụkwa ọkà n’ịmụ ihe mgbe ochie, kwuru, sị: “E feela obe ofufe yiri nke a na-efe Kraịst, ma ọ bụrụkwarị na ofufe a na-efe obe aharughị ka nke a na-efe Kraịst; a na-efe osisi a dị nsọ ofufe fọrọ nnọọ nke nta ka ọ haruo ka nke a na-efe Chineke n’Onwe Ya.”

Ụfọdụ na-ekwu na obe na-eme ka ọ̀ dị ha ka hà nọkwu Chineke nso mgbe ha na-ekpe ekpere. Ndị ọzọ na-eji ya emere ọtụmọkpọ, na-eche na ọ na-echebe ha ka ihe ọjọọ ghara ịdakwasị ha. Ma, Ndị Kraịst hà kwesịrị ife obe ofufe? Jizọs ọ̀ nwụrụ n’elu obe n’eziokwu? Gịnị ka Bible na-akụzi n’okwu a?

Gịnị Ka Obe Na-anọchi Anya Ya?

Ogologo oge tupu oge Ndị Kraịst, ndị Babịlọn oge ochie na-eji obe efe chi ọmụmụ, bụ́ Tammuz. Ndị Ijipt, India, Siria, na China malitekwara iji obe eme ihe. E mesịa, ka ọtụtụ narị afọ gasịrị, ndị Izrel bịara jiri ofufe nke chi ụgha bụ́ Tammuz gwagbuo ofufe ha na-efe Jehova. Bible na-akpọ ụdị ofufe a “ihe arụ.”—Ezikiel 8:13, 14.

Oziọma Matiu, Mak, Luk, na Jọn ji okwu Grik bụ́ stau·rosʹ mee ihe mgbe ha na-ekwu banyere ihe e ji kpọgbuo Jizọs. (Matiu 27:40; Mak 15:30; Luk 23:26) Okwu ahụ bụ́ stau·rosʹ na-ezo aka na poolu ma ọ bụ osisi kwụ ọtọ. Akwụkwọ bụ́ The Non-Christian Cross, nke J. D. Parsons dere, na-akọwa, sị: “Ọ dịghị otu ahịrịokwu dị na nke ọ bụla n’ime ọtụtụ akwụkwọ mejupụtara Agba Ọhụrụ e dere n’asụsụ Grik oge ochie, nke nyetụrụ echiche na stauros a kpọgburu Jizọs na ya nwere ihe ọzọ ọ bụ ma ọ́ bụghị stauros  nkịtị; ma ya fọdụkwa inye echiche na ọ bụ osisi abụọ e ji ntú kụkọta ọnụ kama ịbụ otu osisi.”

Dị ka e dekọrọ n’Ọrụ 5:30, Pita onyeozi ji okwu bụ́ xyʹlon, nke pụtara “osisi,” mee ihe dị ka okwu ya na stau·rosʹ pụtara otu ihe. Nke a na-egosi na ọ bụ osisi nkịtị ma ọ bụ osisi kwụ ọtọ, ọ bụghị osisi abụọ a kụkọtara ọnụ ka ọ ghọọ obe. Ọ bụ ihe dị ka narị afọ atọ Jizọs nwụsịrị ka ụfọdụ ndị sị na ha bụ Ndị Kraịst malitere izi ozizi bụ́ na a kpọgburu Jizọs n’elu obe, bụ́ osisi abụọ a kụkọtara ọnụ. Otú ọ dị, ozizi a dabeere n’ọdịbendị, nakwa n’ojiji e ji okwu Grik bụ́ stau·rosʹ mee ihe n’ụzọ na-ekwesịghị ekwesị. Ọ dị mma ịmara na ụfọdụ ihe osise oge ochie, bụ́ ndị na-egosi otú ndị Rom si gbuo ndị mmadụ, gosiri ebe ndị a kwụgburu ndị mmadụ n’elu osisi kwụ ọtọ.

“Cheenụ Onwe Unu Nche Pụọ n’Arụsị”

Ihe kwesịrị ịdị ezi Ndị Kraịst mkpa karịa bụ ịma ma ò kwesịrị ekwesị ife ihe e ji gbuo Jizọs ofufe. Ọ sọ ya ya bụrụ osisi ịta ahụhụ nke kwụ ọtọ, obe, akụ́, ube, ma ọ bụ mma, è kwesịrị iji ya efe ofufe?

Were ya na e ji obi ọjọọ gbuo onye ị hụrụ n’anya, e wetakwa ihe e jiri gbuo ya n’ụlọikpe dị ka ihe akaebe na-egosi na e gburu ya. Ị̀ ga-agbalị inweta ihe ahụ e ji gbuo onye ị hụrụ n’anya, see ya foto, saa foto ahụ ebe o buru ibu iji kesaa ya? Ị̀ ga-emepụta ihe ahụ n’ụdị ya dị iche iche? Ị̀ ga-abịazi mepụta ọla ndị yiri ihe ahụ e ji gbuo ya? Ma ọ bụkwanụ, ị̀ ga-emepụta ya ebe o buru ibu ma resịwa ya ndị ikwu na ibe gị ka ha fewe ya ofufe? O yiri ka ị gaghị echetụ ime ihe dị otú a n’echiche! Ma, ọ bụ nnọọ ihe ndị a ka ndị mmadụ ji obe na-eme!

E wezụga nke ahụ, iji obe efe ofufe na iji ihe a kpụrụ akpụ efe ofufe bụ otu ihe, Bible katọkwara omume dị otú ahụ. (Ọpụpụ 20:2-5; Deuterọnọmi 4:25, 26) Jọn onyeozi kwuru ihe kwekọrọ nnọọ n’ozizi nke ndị ji ezi obi eso ụzọ Kraịst mgbe ọ dụrụ Ndị Kraịst ibe ya ọdụ, sị: “Cheenụ onwe unu nche pụọ n’arụsị.” (1 Jọn 5:21) Ha mere nke a ọbụna mgbe ọ pụtara na ha ga-anwụ n’ọgbọ egwuregwu ndị Rom.

Otú ọ dị, Ndị Kraịst nke narị afọ mbụ ji ọnwụ Kraịst nwụrụ iji chụọ àjà kpọrọ oké ihe. Taakwa, ọ bụ ezie na ezi Ndị Kraịst ekwesịghị ife ihe e ji taa Jizọs ahụhụ ma gbuo ya ofufe, ha na-echeta ọnwụ Jizọs dị ka ụzọ Chineke si wetara ụmụ mmadụ na-ezughị okè nzọpụta. (Matiu 20:28) Ụzọ a kasịnụ Chineke si gosipụta ịhụnanya ya ga-ewetara ndị hụrụ eziokwu n’anya ọtụtụ ngọzi, nke gụnyere olileanya nke ịdị ndụ ebighị ebi.—Jọn 17:3; Mkpughe 21:3, 4.

[Foto dị na peeji nke 30]

Ụfọdụ ihe osise oge ochie na-egosi na ndị Rom ji osisi kwụ ọtọ akpọgbu mmadụ

[Ebe E Si Nweta Foto]

Rare Books Division, The New York Public Library, Astor, Lenox and Tilden Foundations