1-3. Olee ihe ụfọdụ nwere ike ime ka ozi ndị nọ n’ozi oge niile gbanwee?

OTU nwanna aha ya bụ Robert na nwunye ya Mary Jo sịrị: “Mgbe anyị jere ozi ala ọzọ afọ iri abụọ na otu, nká mere ka ahụ́ gharazie isi nne na nna anyị abụọ ike. Obi dị anyị ụtọ ịga na-elekọta ha. Ma, o wutere anyị na anyị hapụrụ ebe anyị nọ na-eje ozi na-atọgbu anyị atọgbu.”

² Nwanna ọzọ aha ya bụ William na nwunye ya Terrie sịrị: “Mgbe anyị matara na ọrịa agaghịzi ekwe anyị laghachi n’ebe anyị na-eje ozi, anyị bere ákwá. Kemgbe ụwa, ijere Jehova ozi ná mba ọzọ gụsiri anyị agụụ ike. Ma, ozi ahụ esila otú ahụ kwụsị.”

³ Nwanna ọzọ aha ya bụ Aleksey kwuru, sị: “Anyị ma na ndị ọchịchị chọrọ imechi alaka ụlọ ọrụ m nọ na-eje ozi. Ma, o wutere anyị mgbe ha mechiri ya, anyị esi na Betel pụọ.”

4. Olee ajụjụ ndị anyị ga-aza n’isiokwu a?

⁴ E nwekwara ọtụtụ ndị na-ejebu ozi na Betel ma ọ bụ n’ebe ndị ọzọ ozi ha gbanwere. * O nwere ike isiri ụmụnna ndị ahụ ike ịhapụ ozi ha na-eje nke na-atọ ha ezigbo ụtọ. Olee ihe ga-enyere ha aka inwe obi ụtọ n’agbanyeghị na ozi ha gbanwere? Olee otú i nwere ike isi nyere ha aka? Azịza ajụjụ ndị a nwere ike ịbara anyị niile uru ma ihe gbanwee ná ndụ anyị.

5. Gịnị na gịnị nwere ike ime ma ozi anyị na-eje gbanwee?

⁵ Ma ànyị na-eje ozi na Betel ma ọ bụ n’ebe ọzọ, anyị nwere ike ịhụ ndị nọ ebe ahụ n’anya, ịnọ ebe ahụ ana-atọkwa anyị ụtọ. E nwee ihe mere ka anyị si ebe ahụ pụọ, ọ ga na-ewute anyị. Ọ ga na-agụsi anyị agụụ ike ịhụ ụmụnna ndị anyị hapụrụ. Anyị ga na-echegbukwa onwe anyị banyere ha, karịchaa ma ọ bụrụ na ihe mere anyị ji si ebe ahụ pụọ bụ na a na-akpagbu ụmụnna anyị. (Mat. 10:23; 2 Kọr. 11:​28, 29) Ihe ọzọ bụ na o nwere ike isiri anyị ike ịga jewe ozi n’ebe ọzọ n’ihi na ọ pụtara ịga mụwa otú ndị obodo ahụ si eme ihe. O nwedịrị ike ịdị anyị otú ahụ ma ọ bụrụ obodo anyị ka anyị laghachiri. Nwanna Robert na nwunye ya Mary Jo kwuru, sị: “Otú ndị obodo anyị si eme ihe edoghịzi anyị anya, ma iji asụsụ anyị zie ozi ọma. Ọ dịzi ka ànyị bụ ndị mbịarambịa n’obodo anyị.” Ụfọdụ ndị ozi ha na-eje gbanwere nwere ike ịchọpụta na ọ dị mkpa ka ha mefuwe ego n’ihe ndị ha na-anaghị emefubu ego na ha. Ụjọ nwere ike ịna-atụ ha, ha achịrị obi n’aka. Ha agaghị ama ihe ha ga-eme eme. Olee ihe ga-enyere ha aka?

6. Olee otú anyị nwere ike isi nọrọ Jehova nso?

⁶ Nọrọ Jehova nso. (Jems 4:8) Olee otú anyị nwere ike isi mee ya? Ọ bụ ịtụkwasị ya obi n’ihi na ọ bụ “Onye na-anụ ekpere.” (Ọma 65:2) Abụ Ọma 62:8 kwuru, sị: “Wụpụnụ obi unu n’ihu ya dị ka mmiri.” Jehova nwere ike imere anyị ihe mmaji kwuru mmaji “karịa ihe niile anyị na-arịọ ma ọ bụ na-eche n’echiche.” (Efe. 3:20) Ọ naghị emere anyị naanị ihe anyị rịọrọ ya. O nwere ike ime ihe anyị na-atụghị anya ya, ihe karịrị ihe anyị nwere ike iche n’echiche, iji gbooro anyị mkpa anyị.

7. (a) Olee ihe ga-enyere anyị aka ịnọ Jehova nso? (b) Dị ka e kwuru ná Ndị Hibru 6:​10-12, olee uru anyị ga-erite ma anyị jiri obi anyị niile na-ejere Jehova ozi?

⁷ Ị chọọ ịnọ Jehova nso, na-agụ Baịbụl kwa ụbọchị ma na-echebara ihe ị gụrụ echiche. Otu nwanna bụ́bu onye ozi ala ọzọ sịrị: “Na-enwe ofufe ezinụlọ kwa izu, na-akwadebekwa ọmụmụ ihe, otú ahụ i si emebu.” Akwụsịkwala ịna-eme ike gị niile n’ozi ọma n’ọgbakọ ọhụrụ gị. Jehova na-echeta ndị ji obi ha niile na-ejere ya ozi, ọ bụrụgodị na ha agaghịzi emeli ihe ha na-emebu.​—Gụọ Ndị Hibru 6:​10-12.

8. Olee otú ihe e kwuru na 1 Jọn 2:​15-17 nwere ike isi nyere gị aka ka ị ghara ịna-ebi ndụ okomoko?

 ⁸ Ebila ndụ okomoko. Ekwela ka nchegbu nke ụwa Ekwensu a mee ka ị kwụsị ịna-efe Chineke. (Mat. 13:22) Ekwela ka ụwa a, ndị enyi gị ma ọ bụ ndị ikwu gị ndị chọrọ ka ihe gaziere gị mee ka i chewe na ịchụ akụnụba ọnwụ ọnwụ ga-eme ka ndụ gị ka mma n’ụwa ochie a. (Gụọ 1 Jọn 2:​15-17.) Tụkwasị Jehova obi. O kwere nkwa na ọ ga-enyere gị aka ka okwukwe gị sie ike, mee ka ahụ́ ruo gị ala, nyekwa gị ihe ọ bụla dị gị mkpa “n’oge kwesịrị ekwesị.”​—Hib. 4:16; 13:​5, 6.

9. Dị ka e kwuru n’Ilu 22:​3, 7, gịnị mere o ji dị mkpa ka anyị ghara ikoro ụgwọ na-enweghị isi na ọdụ, oleekwa ihe nwere ike inyere anyị aka ikpebi ihe dị mma?

⁹ Agala koro ụgwọ na-enweghị isi na ọdụ. (Gụọ Ilu 22:​3, 7.) Ịkwaga ebe ọzọ nwere ike ifu ezigbo ego. Iji ụgwọ anaghị ara ahụ́. N’ihi ya, agbazirila ego gaa zụọ ihe na-adịghị gị mkpa n’eziokwu. Mgbe ihe siri ike, dị ka, mgbe anyị na-elekọta onye ezinụlọ anyị ahụ́ na-adịghị, o nwere ike isiri anyị ike ikpebi ego ole anyị ga-agbaziri. Ya dị otú ahụ, cheta na “ekpere na ịrịọsi arịrịọ ike” nwere ike inyere gị aka ikpebi ihe ga-adị mma. Otú Jehova nwere ike isi zaa gị ekpere ahụ bụ ime ka i nwee udo nke ‘ga-eche obi gị na ike iche echiche gị nche,’ mee ka i wetuo obi kpebie ihe dị mma ị ga-eme.​—Fil. 4:​6, 7; 1 Pita 5:7.

10. Olee otú anyị nwere ike isi meta ndị enyi ọhụrụ?

¹⁰ Nwee ezigbo ndị enyi. Na-akọrọ ezigbo ndị enyi gị otú obi dị gị na ihe ndị siiri gị ike, karịchaa ndị ụdị ihe ndị ahụ metụrụla. I mee otú ahụ, obi nwere ike ịna-adị gị mma. (Ekli. 4:​9, 10) Gị na ndị enyi gị n’ebe ị na-ejebu ozi ka ga-abụkwa enyi. N’ebe ị na-eje ozi ugbu a, gbalịa meta ndị enyi ọhụrụ. Cheta na ị chọọ imeta enyi, ị ga na-akpa àgwà ka enyi. Olee otú ị ga-esi emeta ndị enyi ọhụrụ? Na-akọrọ ndị ọzọ ihe ọma ndị mere n’ozi i jeere Jehova ka ha nwee ike ịhụ na ozi Jehova na-atọ gị ezigbo ụtọ. Ọ bụrụgodị na ụfọdụ ndị n’ọgbakọ aghọtaghị ihe mere ozi oge niile ji enu gị enu, e nwere ike inwe ndị ga-achọ ka ị gwakwuo ha gbasara ya, ha abụrụkwa ezigbo ndị enyi gị. Ma, cheta na i kwesịghị ịna-ekwu ọtụtụ okwu gbasara ihe ndị i mere n’ozi Jehova ma ọ bụ gbasara ihe ndị were gị iwe.

11. Olee otú i nwere ike isi mee ka gị na di gị ma ọ bụ nwunye gị na-enwe obi ụtọ?

¹¹ Ọ bụrụ na ọ bụ ọrịa di gị ma ọ bụ nwunye gị mere ka ị hapụ ozi ị na-ejebu, atala ya ụta. Ọ bụrụkwanụ na ọ bụ maka na ị na-arịa ọrịa, ekwela ka obi na-ama gị ikpe, gị echewe na i mechuola di gị ma ọ bụ nwunye gị ihu. Cheta na unu abụọ bụ “otu anụ ahụ́,” nakwa na mgbe unu lụrụ, unu kwere  Jehova nkwa na unu ga na-elekọta ibe unu ihe ọ sọkwara ya mee. (Mat. 19:​5, 6) Ọ bụrụ na ihe mere i ji kwụsị ozi ị na-ejebu bụ n’ihi afọ ime unu na-atụghị anya ya, gbaa mbọ ka nwa ahụ unu mụtara mara na i ji ya kpọrọ ihe karịa ozi ahụ ị na-ejebu. Na-agwa nwa gị ugboro ugboro na i weere ya ka “ụgwọ ọrụ” si n’aka Chineke. (Ọma 127:​3-5) Ma, echefula ịkọrọ ya ihe ọma ndị meere gị n’oge ahụ ị na-ejebu ozi ahụ. I mee otú ahụ, o nwere ike ime ka nwa gị jeere Jehova ozi oge niile otú ahụ i mere.

12. (a) Olee otú anyị nwere ike isi nyere ndị nọ n’ozi oge niile aka ịnọgide n’ozi ha? (b) Olee otú anyị nwere ike isi mee ka obi na-adị ha ụtọ n’ebe ha gafetara?

¹² Obi dị anyị ụtọ na ọtụtụ ọgbakọ na ọtụtụ ụmụnna na-eme ike ha niile inyere ndị ozi oge niile aka ịnọsi ike n’ozi ha. Otú ha si eme ya bụ ịna-agba ha ume ka ha ghara ịkwụsị ozi ha, ịna-achọtụrụ ha ego ma ọ bụ ihe ndị ọzọ, ma ọ bụkwanụ inyere ha aka na-elekọta ndị ezinụlọ ha nọ n’ụlọ. (Gal. 6:2) E nwee ndị ozi oge niile ozi ha na-eje gbanwere, ha agafeta n’ọgbakọ unu, echela na ọ pụtara na ha anaghị arụ ọrụ ha nke ọma ma ọ bụ na e ji ya dọọ ha aka ná ntị. * Kama, nyere ha aka ka ahụ́ ruo ha ala n’ebe a ha gafetara. Jiri obi gị niile nabata ha. Na-ajakwa ha mma maka ọrụ ha rụrụla, ọ bụrụgodị na ọrịa ekweghịzi ha mee ihe ha na-emebu. Gbalịa mata ha nke ọma. Mụta ihe n’ihe ndị ha ma eme, n’ọzụzụ ndị e nyere ha, nakwa n’ihe ndị ha hụrụ ná ndụ.

13. Olee otú anyị nwere ike isi nyere ndị ozi ha gbanwere aka?

¹³ Ná mmalite, o nwere ike ịdị mkpa ka  i nyere ụmụnna ndị a aka ịchọta ụlọ, ọrụ, inyere ha aka n’ihe gbasara ịgba ụgbọala, na ihe ndị ọzọ dị ha mkpa. O nwekwara ike ịdị mkpa ka i nyere ha aka ịmata gbasara ihe ndị a na-eme kwa ụbọchị, dị ka ịma ebe ahịa, ụlọ akụ̀, ụlọ ọgwụ ma ọ bụ ihe ndị ọzọ dị. Kama naanị imetere ha ebere, ihe kacha mkpa bụ ịghọta otú ihe si dịrị ha ma nyere ha aka. O nwere ike ịbụ na ha na ọrịa na-alụ ma ọ bụ na e nwere onye ezinụlọ ha ahụ́ na-adịghị ma ọ bụkwanụ na ha na-eru uju onye nwụnahụrụ ha. * Ọ bụrụgodị na ha ekwupụtaghị ya, o nwere ike ịna-ewute ha na ha hapụrụ ụmụnna ndị ha na ha dị ná mma n’ebe ha jeburu ozi. N’eziokwu, ọ na-ewe ezigbo oge tupu ụdị echiche ahụ apụchaa mmadụ n’obi.

14. Olee otú ụmụnna nọ n’ọgbakọ si nyere otu nwanna nwaanyị aka ịna-enwe obi ụtọ n’ebe ọhụrụ ọ na-eje ozi?

¹⁴ Obi ga na-adị ha ụtọ n’ebe a ha gafetara ma ọ bụrụ na ị na-akwado ha, na-emekwa ihe ga na-agba ha ume. Otu nwanna nwaanyị nke jere ozi ọtụtụ afọ ná mba ọzọ kwuru, sị: “N’ebe m na-ejebu ozi, m na-amụrụ ndị mmadụ Baịbụl kwa ụbọchị. Ma, mgbe m bịara ebe a, o siiri m ike ịhụ onye m ga-agụrụ amaokwu Baịbụl ma ọ bụ onye m ga-egosi vidio n’ozi ọma. Ma, ndị nkwusa nọ n’ọgbakọ anyị gwara m ka m soro ha gaa nletaghachi ha, sorokwa ha mụọrọ ndị mmadụ Baịbụl. Ụmụnna ndị ahụ na-anụ ọkụ n’obi ma nwee obi ike. Mgbe m hụrụ ka ha na-amụrụ ndị mmadụ Baịbụl, ndị ahụ ana-eme nke ọma, o mere ka obi sie m ike na ebe a ga-emecha tọwa m ụtọ. M mụtara otú e si ebido izi mmadụ ozi ọma n’ebe ọhụrụ a. Ihe ndị a nyeere m aka inwewekwa obi ụtọ.”

15. Olee otú i nwere ike isi na-eme nke ọma n’ebe ọhụrụ ị na-eje ozi ugbu a?

¹⁵ Ị ga-emeli nke ọma n’ebe ọhụrụ ị na-eje ozi ugbu a. Echela na ozi ị na-eje gbanwee, ọ pụtara na mbọ niile ị gbara n’ozi gị kụrụ afọ n’ala ma ọ bụ na ị laala azụ.  Chee banyere ihe gosiri na Jehova na-enyere gị aka. Na-ekwusasikwa ozi ọma ike. Mee ihe Ndị Kraịst kwesịrị ntụkwasị obi mere n’oge ndịozi Jizọs. N’ebe ọ bụla ha nọ, ha “gazuru ala ahụ na-ezisa ozi ọma banyere okwu Chineke.” (Ọrụ 8:​1, 4) Mbọ ị na-agba ikwusa ozi ọma nwere ike ịba ezigbo uru. Dị ka ihe atụ, ndị ọsụ ụzọ a gbaara ụgbọ nwa mkpi n’otu obodo kwagara n’obodo dị nso, ma chọpụta na e nwere ọtụtụ ndị ha ga-eji asụsụ ha ma zie ozi ọma n’ebe ahụ. N’ime ọnwa ole na ole, ọtụtụ ndị bidoro iso ìgwè dị iche iche na-abụbeghị ọgbakọ na-amụ ihe n’asụsụ ahụ.

16. Olee otú i nwere ike isi na-enwe obi ụtọ n’ozi ị na-eje ugbu a?

¹⁶ ‘Ọṅụ Jehova bụ ebe gị e wusiri ike,’ ma ọ bụ ike gị. (Nehe. 8:10) Ihe kwesịrị ịkacha na-eme anyị obi ụtọ bụ adịm ná mma anyị na Jehova, ọ bụghị ụdị ozi anyị na-eje, otú ọ sọkwara ya na-atọ anyị ụtọ. N’ihi ya, akwụsịla iso Jehova na-eje ije. Na-arịọ ya ka o mee ka i nwee amamihe ma na-eduzi gị, na-akwadokwa gị. Cheta na ihe mere ozi ị na-ejebu ji na-atọ gị ụtọ bụ na i ji obi gị niile na-agbalịsi ike inyere ndị nọ ebe ahụ aka. Jirikwa obi gị niile na-arụ ihe ị na-arụ ugbu a ma hụ otú Jehova ga-esi mee ka ọ tọwa gị ụtọ.​—Ekli. 7:10.

17. Gịnị ka anyị kwesịrị ịna-echeta gbasara ozi anyị na-eje ugbu a?

¹⁷ Ka anyị na-echeta na anyị ga-efe Jehova ruo mgbe ebighị ebi. Ma, ihe anyị na-arụ nwere ike ịgbanwe mgbe ọ bụla. N’ụwa ọhụrụ, e nwere ike ịgbanwere anyị ọrụ. Nwanna Aleksey e kwuru okwu ya ná mbido kwuru na otú ozi ya si gbanwee ugbu a na-enyere ya aka ịkwadebe maka ọdịnihu. Ọ sịrị: “Amabu m kemgbe na Jehova dị adị nakwa na ụwa ọhụrụ ya ga-abịa. Ma, ọ bụ ugbu a ka obi siri m ike na mụ na Jehova dị n’ezigbo mma nakwa na ụwa ọhụrụ dị ezigbo nso.” (Ọrụ 2:25) N’agbanyeghị ụdị ozi anyị na-eje ugbu a, ka anyị soro Jehova na-eje ije. Ọ gaghị ahapụ anyị. Kama, ọ ga-enyere anyị aka ịna-enwe obi ụtọ n’ozi ọ bụla anyị na-ejere ya, ihe ọ sọkwara ya bụrụ.​—Aịza. 41:13.