1-3. Gịnị mere obi ji sie Pọl ike na Jehova ga-enyere ya aka? (Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a.)

IHE siiri Ndị Kraịst bi na Rom ezigbo ike n’oge ochie. E boro ha ebubo na ọ bụ ha gbara obodo Rom ọkụ n’afọ 64 nakwa na ha kpọrọ ndị mmadụ ibe ha asị. Mmadụ niile kpọkwara ha asị. A sị na ị bụ Onye Kraịst n’oge ahụ, e nwere ike ịbịa otu ụbọchị kpụrụ gị, taa gị ahụhụ. O nwekwara ike ịbụ na e nweela ụmụnna nwoke na ụmụnna nwaanyị ndị anụ ọhịa dọgburu ma ọ bụ ndị a kpọgidere n’osisi, kpọọ ha ọkụ ka e jiri ha na-ahụ ụzọ n’abalị.

² O yiri ka ọ̀ bụ n’oge ahụ ihe na-esiri Ndị Kraịst ike ka a tụrụ Pọl onyeozi mkpọrọ nke ugboro abụọ na Rom. Ụmụnna hà ga-abịa nyere ya aka? O nwere ike ịbụ ihe Pọl nọ na-eche, n’ihi na o degaara Timoti akwụkwọ ozi, sị: “Mgbe m na-azara ọnụ m na nke mbụ ya, ọ dịghị onye dịnyeere m, kama ha niile malitere ịgbahapụ m—ya esola n’ihe a ga-agụkọrọ ha.” Ma, Pọl ghọtara na a hapụghị ya ka ọ nọrọ naanị ya. O dere, sị: “Ma, Onyenwe anyị guzoro m nso ma nye m ike.” N’eziokwu, Jizọs nyere ya ike idi nsogbu ya. O doro anya na ọ baara Pọl uru. O dere, sị:  “A napụtakwara m n’ọnụ ọdụm.”—2 Tim. 4:16, 17. *

³ Pọl chetara otú Jehova si nyere ya aka n’oge gara aga. Obi sikwara ya ike na Jehova ga-enye ya ike ọ ga-eji die nsogbu ọ nọ na ya nakwa ndị ga-abịa n’ọdịnihu. O kwuru ozugbo, sị: “Onyenwe anyị ga-anapụta m n’ajọ ọrụ niile.” (2 Tim. 4:18) N’eziokwu, Pọl mụtara na ọ bụrụgodị mgbe ụmụ mmadụ na-enweghị ike inyere ya aka, Jehova na Jizọs ga-enyere ya aka.

4, 5. (a) Ònye ga na-enyere gị aka mgbe niile? (b) Olee otú ị ga-esi mee ka gị na Jehova dịkwuo ná mma?

⁴ Ò nwetụla mgbe ọ dị gị ka o nweghị onye ga-enyere gị aka ná nsogbu gị? O nwere ike ịbụ enweghị ọrụ, nsogbu a na-enye gị n’ụlọ akwụkwọ, ọrịa, ma ọ bụ ụdị nsogbu ọzọ. O nwere ike ịbụ na ị gwala ndị ọzọ ka ha nyere gị aka, ma e nweghị onye nyeere gị aka. Nke bụ́ eziokwu bụ na e nwere ụdị nsogbu ndị mmadụ na-agaghị akwụsịli. Ọ bụrụ na ụdị nsogbu ahụ abịara gị, gịnị ka ị ga-eme? Baịbụl gwara anyị, sị: “Tụkwasị Jehova obi.” (Ilu 3:5, 6) Obi ò kwesịrị isi gị ike na Jehova ga-enyere gị aka? Eenụ. Ihe Baịbụl kọrọ banyere ọtụtụ ndị mere ka anyị kweta na Jehova na-enyere ndị ohu ya aka.

⁵ N’ihi ya, kama iwewe iwe mgbe o yiri ka o nweghị onye na-enyere gị aka, were ya na ọ bụ oge i kwesịrị iji tụkwasị Jehova obi gị niile otú ahụ Pọl mere. Ị ga-ejikwa oge ahụ chọpụta na ihe banyere gị na-emetụ Jehova n’obi. Ihe ndị a ga-eme ka ị tụkwasịkwuo Chineke obi, gị na ya adịkwuo ná mma.

6. Olee ihe mere o nwere ike iji siere anyị ike ịtụkwasị Jehova obi mgbe nsogbu tara akpụ bịaara anyị?

⁶ O nwere ike ịbụ na e nwere nsogbu na-echu gị ụra. I meela ihe niile i nwere ike ime, kpeekwa ekpere ka Jehova nyere gị aka. Obi ò kwesịrị iru gị ala ugbu a n’ihi na obi siri gị ike na Chineke ga-enyere gị aka? Eenụ. (Gụọ Abụ Ọma 62:8; 1 Pita 5:7.) Ọ bụrụ na ị chọrọ ka gị na Jehova dị ná mma, i kwesịrị ịna-atụkwasị ya obi. Ma, ọ naghị adị mfe mgbe niile. N’ihi gịnị? Otu n’ime ihe kpatara ya bụ na ọ bụghị mgbe niile ka Jehova na-aza ekpere ozugbo.—Ọma 13:1, 2; 74:10; 89:46; 90:13; Hab. 1:2.

7. Gịnị mere na ọ bụghị mgbe niile ka Jehova na-aza ekpere anyị ozugbo?

⁷ Gịnị mere na ọ bụghị mgbe niile ka Jehova na-aza ekpere anyị ozugbo? Cheta na Baịbụl kwuru na Jehova dị ka nna anyị. (Ọma 103:13) Nwatakịrị ekwesịghị ịtụ anya na nna ya ga-emere ya ihe niile ọ rịọrọ ya ma ọ bụ nye ya ihe ọ bụla ọ rịọrọ ozugbo. Mgbe ụfọdụ, nwatakịrị nwere ike ịnọkata rịọ nna ya ihe, e mechaa ọ gaghịzi achọ ihe ahụ. O nwekwara ike ịrịọ ihe a na-ekwesịghị imere ya ozugbo. O nwedịrị ike ịrịọ ihe na-agaghị abara ya uru ma ọ bụ ihe nwere ike ịkpatara ndị ọzọ nsogbu. Ọ bụrụ na nna ya na-enye ya ihe ọ bụla ọ rịọrọ ozugbo, ọ ga-apụta na ọ bụ nwatakịrị ahụ na-ekwuzi nke na-eme. Otú ahụ ka ọ dị anyị na Jehova bụ́ Nna anyị nke eluigwe. O nwere ike ikwe ka oge gafetụ tupu ya emee ihe anyị rịọrọ ya n’ihi na ọ na-echere anyị echiche ọma. Ọ bụ ya kere anyị. Ọ hụrụ anyị n’anya, marakwa ihe. N’ihi ya, ọ ma mkpa anyị. Ọ bụkwa ya ga-ekpebi oge kacha mma ọ ga-emere anyị ihe anyị  rịọrọ ya. Ọ bụrụ na o meere anyị ihe niile anyị rịọrọ ya ozugbo, a gaghịzi ama anyị na ya onye bụ́ nna na onye bụ́ nwa.—Tụlee Aịzaya 29:16; 45:9.

8. Olee ihe Jehova kwere anyị ná nkwa banyere nsogbu bịaara anyị?

⁸ Ihe ọzọ bụ na Jehova ma ihe anyị na-agaghị emeli. (Ọma 103:14) N’ihi ya, ọ naghị atụ anya ka anyị jiri ike anyị die nsogbu ndị bịaara anyị, kama, ọ na-enyere anyị aka otú nna si enyere nwa ya aka. N’eziokwu, ike ụwa nwere ike ịgwụ anyị mgbe ụfọdụ. Ma, Jehova kwere anyị nkwa na ọ gaghị ekwe ka ọnwụnwa karịrị anyị bịara anyị. Ọ ‘ga-emere anyị ụzọ mgbapụ.’ (Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 10:13.) N’ihi ya, obi kwesịrị isi anyị ike na Jehova ma ihe anyị ga-edili.

9. Gịnị ka anyị kwesịrị ime ma ọ bụrụ na Jehova azaghị ekpere anyị ozugbo?

⁹ Ọ bụrụ na anyị ekpee ekpere ka Jehova nyere anyị aka, ma ọ zaghị anyị ozugbo, ka anyị nwee ndidi maka na ọ ma mgbe ọ ga-aza ya. Chetakwa na ọ dị njikere inyere anyị aka, ma ọ na-enwe ndidi ka oge ọ ga-aza ekpere anyị ruo. Baịbụl kwuru, sị: “Jehova ga na-atụ anya imere unu amara, n’ihi ya ọ ga-ebili imere unu ebere. N’ihi na Jehova bụ Chineke nke ikpe ziri ezi. Obi ụtọ na-adịrị ndị niile na-atụ anya ya.”—Aịza. 30:18.

10-12. (a) Olee ihe nwere ike ime ka o siere Onye Kraịst ike ilekọta onye ezinụlọ ya na-arịa ọrịa? (b) Olee otú ịtụkwasị Jehova obi mgbe ihe siri ike ga-esi metụta adịm ná mma anyị na ya? Nye ihe atụ.

¹⁰ Mgbe ị nọ ná nnukwu nsogbu, o nwere ike ịdị gị ka ị̀ nọ “n’ọnụ ọdụm” otú ahụ ọ dị Pọl. N’ụdị oge ahụ, ịtụkwasị Jehova obi na-esi ezigbo ike. Ma, ọ bụ ihe anyị kwesịrị ime. Dị ka ihe atụ, o nwere ike ịbụ na ị na-elekọta onye ezinụlọ unu na-arịa ọrịa na-anaghị ala ala. I kpeela ekpere, rịọ Jehova ka o nye gị amamihe na ike. * I mechaa ihe niile i nwere ike ime, ọ̀ bụ na obi agaghị eru gị ala na Jehova na-ahụ gị nakwa na ọ ga-eme ka i nwee ike ịna-atachi obi?—Ọma 32:8.

¹¹ Ihe ndị na-emenụ nwere ike ime ka ọ dị gị ka Jehova anaghị enyere gị aka. O nwere ike ịbụ na ihe ndị dọkịta na-agwa gị dị iche iche ma ọ bụ na ndị ezinụlọ gị ị tụrụ anya na ha ga-akasi gị obi na-emezi ka ihe sikwuoro gị ike. Ụdị ihe a mee, na-arịọ Jehova ka o nye gị ike. Gbalịsie ike ka ị bịarukwuo ya nso. (Gụọ 1 Samuel 30:3, 6.) Mgbe ị ga-emecha hụ otú Jehova si nyere gị aka, gị na ya ga-adịkwu ná mma.

¹² Otu nwanna nwaanyị aha ya bụ Linda * chọpụtara na ihe a bụ eziokwu mgbe o lekọtachara nne ya na nna ya rịara ọrịa afọ ole na ole tupu ha anwụọ. O kwuru, sị: “N’oge ahụ, o siiri mụ na di m na nwanne m nwoke ike ịma ihe anyị ga-eme. E nwere mgbe ọ dị anyị ka o nweghị onye ga-enyeliri anyị aka. Ma, anyị cheta ihe ndị mere mgbe ahụ, anyị na-aghọta otú Jehova si nyere anyị aka. O nyere anyị ike idi nsogbu ndị ahụ, gbookwara anyị mkpa anyị, ma mgbe anyị na-amaghịzi ihe anyị ga-eme.”

13. Olee otú ịtụkwasị Jehova obi si nyere otu nwanna nwaanyị aka n’ọdachi ndị dakwasịrị ya?

¹³ Ịtụkwasị Jehova obi anyị niile ga-enyere anyị aka mgbe ọdachi dakwasịrị anyị. Otu nwanna nwaanyị aha ya bụ Rut chọpụtara na ihe a bụ eziokwu. Di ya na-abụghị Onyeàmà Jehova chọrọ  ịgba ya alụkwaghịm. N’oge ahụkwa, a chọpụtara na nwanne ya nwoke na-arịa ọrịa ọjọọ nke nwere ike igbu ya. Ka ọnwa ole na ole gara, nwunye nwanne ya nwoke ahụ nwụrụ. Mgbe ọ dị Rut ka ò nwetatụwala onwe ya, ọ malitere ịsụ ụzọ oge niile. O teghị aka, mama ya anwụọ. Gịnị nyeere Rut aka idi nsogbu ndị ahụ? O kwuru, sị: “M na-agwa Jehova okwu kwa ụbọchị ma kọọrọ ya ihe ọ bụla m chọrọ ikpebi, ọ bụrụgodị obere ihe. Ime otú ahụ mere ka m ghọta na Jehova dị adị, meekwa ka m mụta ịna-atụkwasị ya obi, kama ịtụkwasị onwe m ma ọ bụ ndị ọzọ obi. Jehova nyekwaara m aka ma gbooro m mkpa m niile. Esila m otú ahụ soro ya na-aga ụkwụ na ụkwụ.”

14. Olee otú Jehova ga-esi nyere mmadụ aka ma a chụọ onye ezinụlọ ha n’ọgbakọ?

¹⁴ Chegodị banyere ụdị nsogbu ọzọ. Ka e were ya na a chụrụ onye ezinụlọ unu n’ọgbakọ. Ihe ị mụtara na Baịbụl emeela ka ị mata otú i kwesịrị isi na-emeso ndị a chụrụ n’ọgbakọ. (1 Kọr. 5:11; 2 Jọn 10) Ma, ebe ọ bụ na ị hụrụ onye ahụ n’anya, o nwere ike isiri gị ezigbo ike ime ihe ahụ Baịbụl kwuru. O nwedịrị ike iyi ihe na-agaghị ekwe omume. * Ị̀ ga-atụkwasị Nna gị nke eluigwe obi na ọ ga-enye gị ike ị ga-eji rubere ya isi? Ị̀ ga-aghọta na i kwesịrị iji oge ahụ bịarukwuo Jehova nso?

15. Gịnị mere Adam ji nupụrụ Jehova isi n’Iden?

¹⁵ Ka anyị chegodị banyere nwoke mbụ bụ́ Adam. Ò chere na ọ ka ga-adị ndụ ebighị ebi ma o nupụrụ Jehova isi? Mbanụ. Baịbụl kwuru na ‘ọ bụghị Adam ka a ghọgburu.’ (1 Tim. 2:14) Gịnịkwanụ  mere o ji nupụrụ Chineke isi? Ihe mere o ji taa mkpụrụ osisi ahụ nwunye ya nyere ya bụ na ọ hụrụ nwunye ya n’anya karịa Jehova. O gere nwunye ya ntị kama ige ntị n’iwu Chineke nyere ya.—Jen. 3:6, 17.

16. Ònye ka anyị kwesịrị ịkacha hụ n’anya, maka gịnị?

¹⁶ Ọ̀ pụtara na anyị ekwesịghị ịhụ ndị ezinụlọ anyị n’anya nke ukwuu? Mbanụ. Ma, ọ bụ Jehova ka anyị kwesịrị ịkacha hụ n’anya. (Gụọ Matiu 22:37, 38.) Ọ ga-eme ka anyị nwee ike inyere ndị ezinụlọ anyị ezigbo aka, ma hà na-efe Jehova ugbu a ma ọ bụ na ha anaghị efe ya. N’ihi ya, gbaa mbọ ka ị hụkwuo Jehova n’anya ma tụkwasịkwuo ya obi. Ọ bụrụ na ihe banyere onye ezinụlọ unu a chụrụ n’ọgbakọ na-echu gị ụra, kọọrọ Jehova otú obi dị gị. * (Rom 12:12; Fil. 4:6, 7) N’agbanyeghị na ihe merenụ na-ewute gị, jiri oge ahụ mee ka gị na Jehova dịkwuo ná mma. I mee otú ahụ, obi ga-esi gị ike na irubere Jehova isi na ịtụkwasị ya obi ga-emecha baa ezigbo uru.

17. Ọ bụrụ na anyị na-ekwusasi ozi ọma ike, olee otú ọ ga-esi gosi na anyị tụkwasịrị Jehova obi?

¹⁷ Gịnị mere Jehova ji ‘napụta Pọl n’ọnụ ọdụm’? Pọl kwuru, sị: “Ka e wee site n’aka m kwusaa ozi ọma ahụ n’ụzọ zuru ezu, ka mba niile wee nụkwa ya.” (2 Tim. 4:17) Ọ bụrụ na anyị na-ekwusasi ozi ọma ike otú ahụ Pọl mere, obi kwesịrị isi anyị ike na Jehova ‘ga-atụkwasịrị’ anyị ihe ndị ọzọ dị anyị mkpa. (Mat. 6:33) Jehova enyela anyị ọrụ ikwusa “ozi ọma,” kpọọkwa anyị ‘ndị ha na ya na-arụkọ ọrụ.’ (1 Tesa. 2:4; 1 Kọr. 3:9) Ọ bụrụ na anyị na-arụsi ọrụ a ike, ọ ga-adịrị anyị mfe ichere Jehova.

18. Olee otú ị ga-esi mee ka ị tụkwasịkwuo Jehova obi, meekwa ka gị na ya dịkwuo ná mma?

¹⁸ N’ihi ya, na-agba mbọ kwa ụbọchị ka gị na Chineke dịkwuo ná mma. E nwee ihe ọ bụla na-echu gị ụra, jiri oge ahụ bịarukwuo Jehova nso. Na-agụ Baịbụl bụ́ Okwu Chineke, na-amụ ya, na-atụgharịkwa uche n’ihe ị na-amụ. Na-ekpe ekpere mgbe niile ma na-arụsi ọrụ Chineke ike. I mee ihe ndị a, obi ga-esi gị ike na Jehova ga-enyere gị aka idi nsogbu niile bịaara gị ugbu a nakwa nke ọ bụla ga-abịa n’ọdịnihu.