1. Ẹlịyẹ à tị́ kaa wẹ irya nyang ụka ká kụ irya nya iJihova?

 À KỤ irya nya abwọlẹ ká iJihova la ẹnẹhẹ lẹ? Ụka ká ja ya ẹla tọọ ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị, ẹlịyẹ à tị́ kaa wẹ irya nyang? Ịlẹhị lẹ áhị jẹ́-ẹ yẹ iJihova ka, ma ịBayịbụụ chabwọ nyamwụ jehi a-agbẹyị datị-datị. Ọ wụrụ iJihova nyị “ọngọ chẹwu keehi bala ayịgboo,” bala “ila ọ-rụ ọngịnyị kpobyi.” (Eje. 84:11; Hib. 12:29) Isikẹlụ chabwọ nya iJihova ẹ-ẹpwụ ọyị ọla arụrụ lala ẹjwọ nya ịsafaya, ang ọ-la oje-oje ọlẹ kọ juwa hụ myịra-myịra, bala ọwọ ọlẹ kọ kaa chị. (Isi. 1:26-28) Abwọlẹ kị chabwọ nya iJihova wẹ ka lahị ẹbyẹbyị lee ọ-dọmwụ chị uhi juhị myị́.

2. Ịyẹ tị́ du kọ ka lujwo ha angịhyẹ la ọ-ka tụ́ ju iJihova chwẹẹ myị́?

² Nyọlẹ kahị jẹ́-ẹ yẹ iJihova ka wẹẹ, ọ ka lujwo hahị nyọka myị nyori ọ la ọháha ẹ-ẹga nyahị myị́. Angịhyẹ kaa me nyori iJihova nyị́ ka jẹ́-ẹ la ọháha ẹ-ẹga nyaa ẹnẹnẹhẹ ka, ọọlajị nya akama ịlẹ kị chịpwụrụ bwu lụka ọkẹkpẹ. Ọhẹka angịlịnyị á la adịda ọhẹ ọlẹ kọ la ọháha ẹ-ẹga nyaa ka. IJihova jẹ́ jaabwọ ká irya ọlịịwẹ kaa la ọngịnyị bala abwọlẹ kọ du kọ ka lahị ujwo la ọ-ka tụ jwoo chwẹẹ. Nyọka dahị ụbwọ, ọ ya ụma nya ọngọlẹ kọ ri jehi ẹ-ẹpwụ nya Omyi Ẹla nyamwụ.

3. Ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́ ang u-uhye nya ọháha nya iJihova?

³ Omyi ẹla ọhẹ ọlẹ kọ jẹ́ chabwọ nya iJihova gụ́ wuu à ri ọháha ẹẹ. ỊBayịbụụ ya nyori Ohe ri ọháha. (1 Jọn. 4:8) Ang myị́ ang ọlẹ kọ kaa họ kaa kpụnịrọ ọháha. Ọháha nya Ohe nwa ụga bala ọ-la ọngịrị gbee kọ dọmwụ kaa hi pwụ angịlẹ kị la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ ka. (Mat. 5:44, 45) Ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ, ahị ka ya ẹla u-uhye nya iJihova bala ọháha nyamwụ. Jaabwọ kahị wẹẹ jẹ́ ang u-uhye nya iJihova gụ́ ọọwa, ịnyịnyị ọ ka háahị gụ́ olene lẹ.

 AHỊ HÁ IJIHOVA YẸẸYẸẸ

4. Ányị ọháha nya iJihova à tị́ kaa lang? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

⁴ IJihova “ri ọlọnahị” yẹẹyẹẹ. (Jem. 5:11) Ẹ-ẹpwụ nya ịBayịbụụ, iJihova chabwọ nya ịlọmwụ kaka pwoku ịnịna ọlẹ kọ kaa kpahị ju ọnyị. (Ayị. 66:12, 13) Kụ irya nya ịnịna ọlẹ kọ ja kpahị ju ọnyị nyamwụ ẹ-ẹpwụ nya ọháha wẹẹ. Ọ kaa ya ụbwọ chọọ chwee dọọ ka uhye a-ata nyamwụ bala o-ya ẹla tọọ la omyi ọdụmwọ ọlẹ kọ ka chị ọkẹkẹnị. Ụka ká ọnyị á ja je ida lee ká ịngịhyẹ á họọ, ọ kaa maga nyọka họ ọbaba nya ọnyị ọọwa. Ụka kahị ji ẹpwụ nya ọjụjụ, ahị ka jẹ́-ẹ jẹ́ myị̀myị̀ nyori ahị há iJihova. Ọngọ da eje ọnyịịla yẹkẹẹ: “Ụka ká imahị myị̀ irya nyam, à kpụm ẹjẹ, họ kam chị ọkẹkẹnị.”—Eje. 94:19.

5. Ányị ọháha o-gbu enyi-ka nya iJihova à kaa dahị ụbwọ?

⁵ IJihova kaa godayị giri-giri balahị. (Eje. 103:8) Abwọ á kaa chọọ pyẹpyẹ jahị dahị ụka kahị họ ang ọtịpyọ ka. Ẹpwụma nya ala Isirẹlụ họ ẹla wụ iJihova ẹjẹ ụka lụmẹ-lụmẹ. Ma ụka kị jẹ́ abyị nya ịlaa kị ba la ang ọtịpyọ ọọwa, Ohe kaa họ kị ka jẹ́ nyori ị họ́ọ yẹẹyẹẹ wẹẹ. Ọ-chụ pwokwita, ọ byi ẹpwụma ọwẹ yẹkẹẹ: ‘À kọm ẹhị, m̀ ya ihi ọlala hang,’ à tị hám ịnyịnyị. (Ayị. 43:4, 5) Ọháha ọlẹ ká Ohe la á yẹda lẹka. Ahị ka jẹ́-ẹ kpụnịrọọ ụka myị́ ụka. Kori ká ẹla ọtịpyọ á gụhị gụ họ wẹwẹ, iJihova á kaa nyẹẹkpẹ dahị ka. Kori kahị yẹ irya da bala ọ-tịrẹkpẹ wẹ ẹga nya iJihova, ahị ka yẹ nyori ọ la ọháha ẹ-ẹga nyahị wẹẹ. Ọ myọnụ nyori “ọ ka hịnyọhi” hahị. (Ayị. 55:7) ỊBayịbụụ chabwọ nya ọhịnyọhi ọọwa lala “ila ọchịchị [lee ịlọhị ọlala] o-bwu ijata nya Ọngọlahị Ohe Oluhye.”—Ụkụr. 3:19.

6. Ẹlịyẹ ụpwụ nya ịSẹkaraya 2:8 à tị́ mẹjẹẹhị u-uhye nya iJihova?

⁶ Wa ịSẹkaraya 2:8. Nyọlẹ ká iJihova la ọháha ẹ-ẹga nyahị wẹẹ, ọ kaa jẹ́ jaabwọ ká ẹla lahị i-ijata, ọ tị kaa nwụlanọ nyọka chewu keehi ịnyịnyị. Ọ kaa jwọọ kori kahị ja yẹ akama. Lẹ ahị ka jẹ́-ẹ jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọ ka wẹẹhị kori kahị raabwọ họọ yẹkẹẹ: “Chewu kem lala ẹhị nya ịlọng.” (Eje. 17:8) Ẹhị ri ụpa nya ịnyịrọ ọlẹ ká ang kaa jụ hyaa, kọ tị ju apyobwuna yẹẹyẹẹ. Lẹ nyọlẹ ká iJihova chụhị kaka pwoku ọnyị ẹhị nyamwụ wẹẹ, ọ lala o-ri ọ wẹẹ yẹkẹẹ, ‘Ọngọngọhẹ ọlẹ kọ ya ụbwọ gunụ anụ angịnyị nyam, ya ụbwọ gu ang ọ-ju apyobwuna nyam lẹ.’

7. Ịyẹ tị́ du kahị ka ju ahị ọ-dahile nyahị ọngịrị u-uhye nya ọháha nya iJihova?

⁷ IJihova tịtọ kahị ka jẹ́ myị̀myị̀ nyori ahị họ́ọ  yẹẹyẹẹ. Ma ọ jẹ́ nyori ẹla ọlẹ kọ họ tọhị lụka ọkẹkpẹ ka du kahị ka da ịwẹẹ myị́ nyori Ohe á la ọháha ẹ-ẹga nyahị ka. Lee ahị ka ji ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ọnyaanyaa ọhẹ lẹẹlẹẹ, ọlẹ kọ ka lujwo hahị nyọka dahịhile ọháha nya iJihova myị́. Ịyẹ à tị́ ka ju ahị ọdahile nyahị ọngịrị? Ang ọ-ka jẹ́ u-uhye nya abwọlẹ ká Ohe mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya iJisọsị, ẹ-ẹga nya angịlẹ ká Ohe ya ida wụ, bala ọng myị́ ọng nyahị wuu ịnyị.

ABWỌLẸ KÁ IJIHOVA KAA MẸ ỌHÁHA NYAMWỤ JẸ

8. Ịyẹ tị́ du ká iJisọsị jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọ há Adamwụ?

⁸ Ẹ-ẹpwụ nya ẹka ịlẹ kahị ka jẹ́-ẹ wa myị́ ka, iJihova bala Ọnyị ọlịkẹjẹ nyamwụ ri aligu ọlam-ọlam ẹ-ẹpwụ nya ọháha. Igu oriri nyaa à ri ọlẹ kọ jene tataata kahị ka jẹ́-ẹ ya ẹẹ. IJihova kaa ya gedegede nyori ọ la ọháha ẹẹga nya iJisọsị, jaabwọ kahị wa ụ-ụpwụ nya ịMatiyu 17:5. IJihova ka ya kem ịnọ myị́ nyori, ‘Ọngọlẹ kam myị ju à wẹ lẹ.’ Ma, ọ tị tịtọ kahị ka jẹ́ jaabwọ ká iJisọsị họ́ọ kaka ba, lẹ ọ wụrwọọ nyị “Ọnyẹwẹ olikẹjẹ nyam ọlẹ kọ hám lụmẹ.” IJihova chị ọkẹkẹnị nya ụma nya ọngịnyị ọlẹ ká iJisọsị ri bala ọlẹ kọ wẹẹ ka hu ọhịhị nyamwụ ha. (Efe. 1:7) IJisọsị á tị da ịwẹẹ nyori Adamwụ á la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ ka lẹ ka. Ọ jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọ há Adamwụ. Ọ kaa ya la ọ-jẹ́ myị̀myị̀ ugbabwọ ịmanyị tị́ nyori Adamwụ la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ.—Jọn. 3:35; 10:17; 17:24.

9. Omyi ẹla oyina à tị́ chabwọ nya ọháha ọlẹ ká iJihova la ẹ-ẹga nya angịlẹ kọ ya ida wụ́? Dọọ wụlẹ wẹẹ. (Ala iRom 5:5)

⁹ IJihova họ ká angịlẹ kọ ya ida wụ ka jẹ́ nyori ọ la ọháha ẹ-ẹga nyaa ịnyịnyị. (Wa Ala iRom 5:5.) Kụ irya ju omyi ẹla ọlẹ kọ ri “myị ẹpwụ ọkịlẹtụ.” Ụpwụ ọ-da ịBayịbụụ wụlẹ ọhẹ chabwọ nyamwụ nyori nyị “mwụ wẹ ẹga nyahị lala enyi ọla ọba.” Abwọ ọchịchị ọwẹ mẹjẹ jaabwọ ká iJihova la ọháha kaka ba ẹ-ẹga nya angịlẹ kọ ya ida wụ! Angịlẹ ká Ohe ya ida wụ tị jẹ́ ịnyịnyị nyori ịwa nyị “há Ohe Oluhye.” (Jud. 1) Ọlẹrụ ịJọn ya jaabwọ kọ kaa laa nyọlẹ kọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “Anụ yẹ ụma nya ọháha ọtụka ọlẹ ká Ohe Oluhye la ẹ-ẹga nyahị, ahị angị myịmyị du kọ wụrụụhị anyị nya ịlọmwụ wẹẹ.” (1 Jọn. 3:1) Angịlẹ ká Ohe ya ida wụ kem à há iJihova lẹ? Ehe, iJihova mẹjẹ nyori ọ la ọháha ẹ-ẹga nyahị wuu.

10. Ịyẹ à tị́ chị ọháha ọlẹ ká iJihova la ẹ-ẹga nyang ehe gụ́ wuu?

¹⁰ Ịyẹ à tị́ mẹjẹ gụ wuu nyori iJihova la ọháha ẹ-ẹga nyahị? Āhị nya iya ọkịlaa-kịla nya Ọnyị nyamwụ ịnyị. Ọngọngọhẹ á ka jẹ́-ẹ mẹ ọháha ọlịịwẹ jẹ myị́ ka! (Jọn. 3:16; Rom. 5:8) IJihova hu Ọnyị ọlịkẹkẹjẹ nyamwụ ha, ya iwe da họọ nyọka gbu chajị nya ịhọbịrị nya angịnyị ehe wuu chajị kahị ka yé ọ-hịnyọhi nya ịhọbịrị nyahị bala ọ-ka jẹ́-ẹ ri aligu nyamwụ. (1 Jọn. 4:10) Jaabwọ kahị ja kụ irya gụ́ ọọwa u-uhye nya ang ọlẹ ká iJihova bala iJisọsị họ hahị, ọháha ọtụka ọlẹ kị la ẹ-ẹga nya ọngọngọọng nyahị ka lahị gede-gede gụ́ ọọwa. (Gal. 2:20) IJihova á nwụ uri nya iya ọkịlaa-kịla chajị nyori ọ tị́ tịtọ nya ẹla ọ-la kpakpa lẹ ị-ịwẹ kem ka. Āhị nya ọháha o ri lẹ. IJihova mẹ ọháha nyamwụ jẹ ẹ-ẹga nyahị bwula o-hu iJisọsị, kọ ri Ọnyị ọlẹ kọ họ́ọ gụ́ wuu kiliya. IJihova ya iwe da Ọnyị nyamwụ yẹ akama gbee kọọ gbu chajị nyahị.

11. Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ụpwụ nya iJeremaya 31:3?

¹¹ Jaabwọ kahị yẹ wẹ, iJihova á kaa ya ẹla tu ịlọmwụ ẹ-ẹpwụ ka, ọ kaa ya jehị nyori ahị họ́ọ. (Wa iJeremaya 31:3.) IJihova kaa tụụhị ba ịlọmwụ chajị nyọlẹ kahị họ́ọ. (Kụ ẹhị yẹ Ehile Ọmada 7:7, 8.) Ịngịngịhyẹ lee ọngọngọhẹ á ka jẹ́-ẹ chịchị ebwo hi ọháha ọwẹ kaka. (Rom. 8:38, 39) Ányị ọháha ọwẹ à tị́ lang? Wa Eje Ọnyịịla 23, ká yẹ jaabwọ ká ọháha nya iJihova la iDevidi bala abwọlẹ kọ chịla nyọka lahị wuu.

ÁNYỊ ỌHÁHA NYA IJIHOVA À TỊ́ KAA LANG?

12. Ányị a tị́ ka chị ẹla ọla ụpwụ nya Eje Ọnyịịla 23 kpii?

¹² Wa Eje Ọnyịịla 23:1-6. Eje Ọnyịịla 23 ri  eje ọlẹ kị mwu nyọka mẹjẹ jaabwọ kị dahịhile ọháha nya iJihova kaka ba. IDevidi ọngọ da eje ọnyịịla ọwẹ chabwọ nya ọháha ọnyọọngịrị ọlẹ kọ ji arịrị nyamwụ bala iJihova Ọngọgbikpịlọ ọlẹ kọ kaa kpẹhị rịrọọ. IDevidi jẹ́ ọwa nyị la ewu ọ-chịke nyọka ya iwe da ká iJihova ka kpọọ ụgbẹyị, ọ tị ya ịlọmwụ wuu kpụnịrọ Ohe ịlẹhị. IDevidi jẹ́ nyori iJihova nyị mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nyamwụ ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị. Ịyẹ tị́ du kọ jẹ́ ẹlẹwẹ myị̀myị̀?

13. Ịyẹ tị́ du ká iDevidi jẹ́ myị̀myị̀ nyori iJihova kaa kpẹhị rịrọọ?

¹³ “M̀ la ang ịlẹ wuu kam tịtọ.” IDevidi á kaa ku amwụ nya ang ka chajị iJihova kaa hu ang ịlẹ kọ baba wuu họọ ụka myị́ ụka. IDevidi jẹ́ ịnyịnyị nyori ọwa nyị ri oligu nya iJihova bala o-ri ẹla nyamwụ kpụ iJihova ịpyọ. Ọọwa du kọ jẹ́ nyori, abwọ myị́ abwọ ká ijuju ka la, iJihova ka kịnyaa la ọ-họ ịbaba nyamwụ họọ. Ahị ọdahile ọlẹ ká iDevidi la u-uhye nya ọháha nya Ohe la ọngịrị gụ́ ịngịngịhyẹ ọlẹ kọ ri uhi nyamwụ. Ọọwa tị kaa ya ọkẹkẹnị họọ yẹẹyẹẹ.—Eje. 16:11.

14. Ányị iJihova à tị́ ka kpahị juhị la oháha myị́?

¹⁴ IJihova kaa kpahị juhi la ọháha, ọgụgụ ri ụka ká ang ọtịpyọ á họ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyahị. Alugbiyegu nya Claire, a kọ kaa họ ụkụrwọ ị-ịBẹtẹlụ kpoye nya ẹka 20 myị́ lẹ, la akama ọhẹ hi ta ọkịla, ọ́ tị jẹ́ jaabwọ kọ ka bwu daa ụbwọ ka. Istroku wu adamwụ la ọngịrị-ọngịrị, ị gba ọnyịnamwụ ọnyang kpehe hi ogu, ọhị ochiche ọlẹ ká alugbiyegu nyamwụ kaa da ta ayịreji, ene ká ala ịbankị naa ẹpwa nyaa. Ányị iJihova à tị́ mẹjẹ nyori ọ kpahị jwaa la ọháha? Claire yẹkẹẹ: “IJihova kaa họ kpụ alugbiyegu nyam kaa yé ang ịlẹ kị baba haa ahyẹẹnụ  ọnyị myị́ ọnyị. Ụka lụmẹ-lụmẹ, iJihova kaa hu hahị kpoye nya abwọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ me irya! M̀ kaa kụ irya u-uhye nya ụka ọhẹ bala ọkịla ọlẹ ká iJihova mẹ ọháha nyamwụ jẹ ẹ-ẹga nyam, ḿ ka jẹ́-ẹ deeri nya ọháha nyamwụ kaka. Ịtịya ọkpụkpụ nya ụka ị-ịwa dam ụbwọ nyọka kịnyaa la ọ-gbịgba ha iJihova, tụ ụka kam la akama ịkịla ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị.”

15. Ịyẹ tị́ du ká ọngịrị nya iDevidi chahị tịrẹkpẹ? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹⁵ “Ọ chị ọngịrị nyam ahị.”  Ụka ọhẹ, ịnyịrọ kaa chị́ iDevidi pyẹpyẹ ọọlajị nya akama bala ịmayẹ ịlẹ wuu kọ wẹẹ chịpwụrụ bwu. (Eje. 18:4-6) Kpọkpọọkpọ, ọháha bala ẹhị ọ-kpa rịrị nya iJihova kaa chị ọngịrị nyamwụ ahị. Ụka ká ịnyịrọ chị́ iDevidi oligu nyamwụ pyẹpyẹ, iJihova kpọọ ka ẹga ká “ame ilekpo ji” bala ẹga ká “enyi-í yẹ ọhụụ ka.” Ọọwa du ká ọngịrị nya iDevidi chahị tịrẹkpẹ du kọ jẹ́ kịnyaa la ọ-gbịgba ha iJihova.—Eje. 18:28-32.

16. Ányị ọháha nya iJihova à tị́ kaa jung ahụ ọngịrị?

¹⁶ Ịnyịnyị alẹ, “ọháha o-gbu enyi-ka nya [iJihova] bala ahyẹẹrwẹrwa nyamwụ kaa juwa pyịyọọ,” du kahị kaa ta ayịreji ụka kahị ja chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama bala ịmayẹ ka. (Ida. 3:22; Kol. 1:11) Yẹ ọ-chụ pwokwita nya Rachel lẹẹ. Olegu chọ́ọ pyẹpyẹ nyọlẹ ká ọrụmwụ rụ hyoo bala o-nyẹẹkpẹ da iJihova lụka ká ẹdụrụ nya COVID-19 kpehe. Ịyẹ iJihova à tị́ họ họọ? Ọ yẹkẹẹ: “IJihova họ m jẹ́ nyori m̀ họ́ọ. Ọ ya aligu lụmẹ-lụmẹ ham ịlẹ kị kaa hi ụka nyaa ham, kpa ang oriri wam, chị umwẹhụ balam, da ụpwụ du wam bala ọ-da ụpwụ ịgọgọ ịlẹ kị ka jum ọhụ du wam. M̀ kaa ji iJihova obe ụka myị́ ụka chajị nya ugbiyegu ọtụka ọ-la ọháha ọlẹ kọ ya ham.”

17. Ịyẹ tị́ du ká iDevidi á “chị uko nya ịngịngịhyẹ ka”?

¹⁷ “Ḿ ka chị uko nya ịngịngịhyẹ ka, chajị à jam tam.” Iwe-ahụrụ ịla uhi-uhi kaa họ ta iDevidi ụka lụmẹ-lụmẹ, ọ tị la aluji ịnyịịngịrị ịnyịnyị. Ma, ọháha nya iJihova du kọ kaa jẹ́ ọwa nyị la ewu ọ-chịke. IDevidi yẹ jẹ́ nyori iJihova juwa balọọ ẹ-ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ọnyị myị́ ọnyị, ọọwa du kọ jẹ́ dọhụpịlẹ. Lẹ, ọ jẹ́ mwu eje yẹkẹẹ: “[IJihova] họ kam la ịlọm bwu ẹpwụ nya uhi ọlẹ kam ju wuu.” (Eje. 34:4) Ịlẹhị lẹ iDevidi kaa ju uhi ụka ọhẹ, ma ọ jẹ́ kụrụ uhi ọọwa chajị ọ jẹ́ nyori iJihova la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ.

18. Ányị ọ-jẹ́ myị̀myị̀ nyori à há iJihova à tị́ ka jung ọngịrị nyọka ju uhi ka?

¹⁸ Ányị ọ-jẹ́ nyori ahị há iJihova à tị́ kaa juhị ọngịrị ụka kahị juwa ẹ-ẹpwụ iwe-ahụrụ ị-la uhi-uhi? Ọọnahị ọhẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Susi  chabwọ nya abwọlẹ kọ lọọ ọwa bala ọrụmwụ ụka ọlẹ ká ọnyị nyaa nwụ ịlọmwụ. Ọ yẹkẹẹ: “Ụka ká ẹla ọjụjụ á họ ọ-ọhịhị nya ọngịnyị, ọ kaa chị woo gbee kọ ka ju uhi nyori ang ọtịpyọ ọ-gụ́ ọọwa ka họ myị́. Ma ọháha nya iJihova du kahị kaa jẹ́ nyori ahị la ewu ọ-chịke.” Rachel, ọngọlẹ kahị ya ẹla nyamwụ lalẹ ene kpịtịya yẹkẹẹ: “Alodu nya ẹnẹhẹ ká ọkịlẹtụ ja jụm kpoye-kpoye kam ja chuko bala ọ-ju uhi, m̀ raabwọ lida-lida gboo ju iJihova. I-ijata m̀ yẹ nyori ọ kpụm ẹjẹ bala ọ-kpam ọkịlẹtụ weji, jaabwọ ká ịnịna kaa họ ẹ-ẹga nya ọnyị nyamwụ, ọọwa une à chụm lẹlẹ. Ḿ ka jẹ́-ẹ deeri nya ụka ọwẹ ẹnẹnẹhẹ kaka.” Ọngọgbahị nya ọjịra-jịra ọhẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Tasos ka agba ẹ-ẹpwụ nya ẹka ine ọọlajị nyọlẹ kọ pwa la ọ-ka ri isoja. Ányị iJihova à tị́ mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nyamwụ? Ọ yẹkẹẹ: “IJihova ya ang ịlẹ kam baba wuu ham ene kọ dọmwụ myịmyị-ị họ kpoye nya ọọwa. Ọwẹ jum ọngịrị nyọka dahịhilọọ gụ́ olene. IJihova myị́myị́ ya ọkẹkẹnị ham bwula olegu nyamwụ, nanana nyori ube nya agba á ri ẹga ọ-kpụ ọkịlẹtụ enyi. Ọwẹ du kam jẹ́ myị̀myị̀ nyori jaabwọ kam wẹẹ dahịhilọọ gụ́ ọọwa, ịnyịnyị m kaa yé apyobwuna bwu ẹga nyamwụ lẹ. Lẹ m̀ dọmwụ nyọka ye ịlahị nya ụgbẹyị ụka kam juwa u-ube nya agba.”

TỤ JU OHE NYA ỌHÁHA CHWẸẸ

19. (a) Ányị abwọ ọrịrị nyahị à tị́ ka la nyọlẹ kahị jẹ́ nyori ahị há Ohe? (b) Abwọ ọchịchị nya ọháha nya Ohe oyina à tị́ kaa gung ahụ ọ-ọkịlẹtụ? (Yẹ akpa ọlẹ kọ ri “ Omyi Ẹla Ịlẹ kị Dahị Ụbwọ Jẹ́ Nyori Ahị Há IJihova.”)

¹⁹ Oja nya angịlẹ kahị kụ ẹhị yẹ wẹ wuu mẹjẹ nyori iJihova, “Ohe Oluhye nya ọháha,” jam balahị! (2 Kọr. 13:11) Ẹla nya ọngọngọọng nyahị ji irya nyamwụ. Ọ lahị gbagbịla nyori “ọ kaa chẹwụ [keehi] lọháha o-gbu enyi-ka nyamwụ.” (Eje. 32:10) Jaabwọ kahị ja kụ irya gụ ọọwa u-uhye nya abwọlẹ kọ kaa mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nyahị, ẹhị ọ-kpa rịrị nyamwụ kaa lahị gede-gede gụ ọọwa, ahị tị kaa tụ jwoo chwẹẹ ịnyịnyị. Ahị ka jẹ́-ẹ ka ẹga nyamwụ la ojuhi ka, ahị ka ya joo jaabwọ ká ọháha nyamwụ baba hahị kaka ba. Ahị ka jẹ́-ẹ ya akama nyahị wuu joo, la ahị ọdahile nyori ọ ka wo lahị bala o-ri ọ nwụlanọ nyọka dahị ụbwọ.—Eje. 145:18, 19.

20. Ányị ọháha nya iJihova à tị́ kaa tụụhị jwoo chwẹẹ?

²⁰ Jaabwọ kahị kaa tụ ba ila obwebweebwe ba lụka nya ohu, ịnyịnyị ahị kaa tụ ju iJihova chwẹẹ chajị nya ọháha nyamwụ lẹ. Ịlẹhị lẹ ọháha nya iJihova la ọngịrị, ma ọ tị la dụmwọ ịnyịnyị. Lẹ da ọháha nya iJihova ọwụraba wẹ ẹpwụ ọhịhị nyang mẹ. Ahị wuu a myọnụ ju ọháha nyamwụ bwula o-ya nyori ‘iJihova hám’ mẹ!—Eje. 116:1.