Ị mam la 1955. Am à ri ọnyị ohyẹẹkpẹ ẹ-ẹpwụ nya anyị alẹng ịta ịlẹ ká adam bala ịnam ma lẹ. Ị kpam nwà o-oye edii nya Finland, ịị wụrụ ụwa lẹẹlẹẹ nya Vantaa.

Ịnam hu enyi Ohe lala Olibeenu nya iJihova ẹka ịmanyị-ịmanyị ene kịị mam. Ma, adam kaa tụ́ ịnam pyịpyị, lẹ ó ya iwe da họọ nyọka mẹ ang jẹ́ẹhị ahị anyị nyamwụ lee ọ-kpahị ka ọjịra-jịra ka. Lẹ ịnam kaa mẹ ẹlịlẹhị ihukee jẹ́ẹhi ụka ká adam á ji ẹpwa ka.

Bwu ụka-ụka kam ri onjwo, m̀ kaa godayị giri-giri ha iJihova. Ọ-chụ pwokwita, ụka kam gu ẹka irwiye, ọngọmẹjẹ nyam wẹẹjẹ tam nyịlẹhị-ịlẹhị nyọlẹ kam pwa la o-ri verilättyjä (ịkịra nya ala Finland ọlẹ kịị họ la ịwo). Ọ ya ụbwọ ọhẹ wụrụm ọnụ la agbụrụ, ọọwa lẹ ọ ya ụbwọ ọkịla hu ịkịra ọwa la eyiigo kọ ka ya jum ka ọnụ la agbụrụ lẹlẹ. M̀ maga kpụ m jẹ́ noo eyiigo ọọwa deeji la ịkịra-ịkịra.

Adam gbu ụka kam gu ẹka 12. O-bwu ụka ọwẹ kịlahị, m jẹ́ ka ọjịra-jịra lẹ. Aanahị ịla ọjịra-jịra kpahị jum yẹẹyẹẹ, ọọwa dudu kam nwà ẹ-ẹpwụ nya ang nya olegu. M̀ dọmwụ nyọka wa ịBayịbụụ ẹnụ myị́ ẹnụ bala ọ-wa apwụ nyahị yẹẹyẹẹ. Ang ọjẹ́jẹ ọlịịwẹ à dam ụbwọ nyọka hu enyi Ohe ụka kam gu ẹka 14 la ahyẹẹnụ 8 nya Ọya Ọhaneku, 1969 lẹ.

Ụka kam họ ube-ụpwụ kpá bwaa, m̀ dọmwụ nyọka ye ịlahị nya ụgbẹyị kpụrụrụ. E-epwihi  ịmanyị-ịmanyị ẹ-ẹkpẹ nya ọọwa, m̀ mwụ́ rụ ka Pielavesi, ẹga ká ọbaba ji o-oye arịrị nya Finland.

Ịị Pielavesi m ta Sirkka, ọnyang ọlẹ kam ye lẹ. Ọ hám chajị nyọlẹ kọ kaa kpịlọmwụ keji bala ọlẹ ká iJihova họ́ọ yẹẹyẹẹ. Ọ́ tịtọ nyọka ri ọngọ ọtụka lee ọ-la okpoko lụmẹ ka. Ahị angị imimiiye tịtọ nyọka kpa ọngịrị nyahị wuu họ ụkụrwọ nya iJihova, ahị tị nwụlanọ nyọka họ ụkụrwọ myị́ ụkụrwọ ọlẹ kị byihi nyị họ. M̀ yoo la ahyẹẹnụ 23 nya Ọya Ọhata, 1974. Ọkọkọ nyọlẹ kahị ka ka ọmwịịnyọ nya awụlẹ oyeye, ahị rụ ka Karttula, ko ri epweji ochiche ọkịla ọlẹ ká ọbaba dọmwụ ji gụ wẹẹ.

Bwu ọmwụ ọdada awụlẹ oyeye nyahị, iJihova mẹjẹ́ẹhị nyori ọ ka họ ịbaba nya ugbinyịrọ nyahị hahị kori kahị hu Ịpyị-Adịrahụ kụ ịlahị. (Mat. 6:33) Ọ-chụ pwokwita, áhị la imoto ịị Karttula ka. Ụka nya ọgbanyẹ, oje ahị kaa kpa ka anyị lẹ. Ma ụka nya alogo, ẹga kaa nyiri dẹyị-dẹyị kpụ ọ dọmwụ ka nwụ ọngịnyị ọnwụ myị́. Lẹ kori kahị ka jẹ́-ẹ ya ẹrụ ọnyịịla ẹ-ẹga ọtụka ọwẹ aalẹ, ahị baba nya imoto. Áhị tị la okpoko nyọka ra ka.

La ọ-yahị mẹ kaka lẹ, ọọnam ọgbahị à wẹ kaka juhi ụga lẹlẹ. Ọ ya imoto nyamwụ hahị. O ye apwụ nyamwụ wuu ene lẹ, ang ọlẹ kahị baba kem ri ọ-ka ra ida jwoo. Ang ọrụnyẹ ọlẹ kahị baba à wẹ kahị la ugbẹnyị ẹẹ.

IJihova mẹjẹ́ẹhị nyori ọwa nyị hwoo nya ụkụrwọ nya ọwa nyọka họ ịbaba nya ugbinyịrọ nyahị hahị lẹ. Ụkụrwọ nyahị ahị lẹẹlẹẹ ri ọ-ka hu Ịpyị-Adịrahụ kụ ịlahị.

Ụka kahị juwa u-Ube-ụpwụ nya Angị Ye Ịlahị nya Ụgbẹyị la 1978, Raimo Kuokkanen, a ko ri ọngọmẹjẹ nyahị ọhẹ ụ-ụwa juhi ọhụ nyọka yụbwọ ju ụpwụ ẹ-ẹpwụ kahị ka ka Ube-Ụpwụ nya iGilẹẹdị. Lẹ ahị dọmwụ nyọka jẹ́ ọkịrara chajị kahị ka jẹ́-ẹ ka. Ma ene kahị ka jẹ́-ẹ yụbwọ ju ụpwụ ẹ-ẹpwụ, ị wụrụụhị nyọka họ ụkụrwọ e-egbeju ẹpwa ọla Finland la 1980. Ụka ọwẹ lẹ, angị họ ụkụrwọ ị-ịBẹtẹlụ á jẹ́-ẹ ka iGilẹẹdị ka. Ma ahị nwụlanọ nyọka họ ụkụrwọ ọnyị myị́ ọnyị ká iJihova tịtọ ịnyị, ọ-ọlẹ kahị me nyị há gụ ka. Lẹ ahị ka ịBẹtẹlụ. Ma, ahị kịnyaa la ọkịrara  ọjẹ́jẹ chajị áhị jẹ́ kori kahị ka la iwe nyọka ka iGilẹẹdị ẹnẹhẹ wẹẹ ka.

Ẹka ịmanyị-ịmanyị ẹ-ẹkpẹ nya ọọwa, Angị Kpẹhị Rịrị Ogu ya iwe da ká ala ịBẹtẹlụ ka jẹ́-ẹ ka iGilẹẹdị ịnyịnyị. Ahị yụbwọ ju ụpwụ ẹ-ẹpwụ ahyaahị, ma ọọlajị nyori ịBẹtẹlụ-ụ́ kpụhị ịpyọ ka lẹ ka. Ọkọkọ nya ọọwa lẹ, ahị tịtọ nyọka hu ịlọhị ha nyọka họ ụkụrwọ ọnyị myị́ ọnyị ọlẹ ká ọbaba nyamwụ ji gụ, kori kahị la iwe nyọka họ ịnyị. Ị wụrụụhị ka iGilẹẹdị, ahị tị họ kpá ị-ịkịlasị 79 nyamwụ la Ọya Ohikichu nya 1985. Ị yahị du ka Colombia.

Ụka kahị pwụ́ Colombia, ahị họ ụkụrwọ họhẹ-họhẹ e-egbeju ẹpwa ọlụwa. M̀ maga nyọka họ ụkụrwọ la ọngịrị nyam wuu, ma nyọlẹ kam họ ẹka ụ-ụwa kpá, m̀ yẹ nyori m̀ baba nya ụkụrwọ ọkịla. Ọwẹ à ri ụka ọhọhẹ bala ohyẹẹkpẹ ọ-ọhịhị nyam kam towo nya ụkụrwọ ọkịla lẹ. Ị yahị du ka oye nya Huila, ọla epweji nya Neiva ka họ ụkụrwọ nya angị bwu ẹpwụma ọkịla ka kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ.

Ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ kaa kpụm ịpyọ lụmẹ. Ụka kam kaa ye ịlahị nya ụgbẹyị ịị Finland, kam tị ye ahụ lẹka, m̀ kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ụka ọhẹ lewu ụtụrụ gbee ká ewu ka ke lobyi. Ụka kam ye ahụ bwaa, am bala Sirkka ahụ nyam kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụ nya ahyẹẹnụ wuu. Kori kahị ja họ ụkụrwọ ẹ-ẹga ọlụrụ, ahị kaa nune ẹ-ẹpwụ nya imoto nyahị ụka ọhẹ. Ọwẹ kaa chụ ụka ọlẹ kahị kaa kpa bwu ẹpwa nyahị pwụ́ ụwa hi, du kahị jẹ́-ẹ dọmwụ hyaa la ahyẹẹnụ ọ-ba ọọwa ba.

Nyọlẹ kahị dọmwụ nya ụkụrwọ onyeewe ọwẹ, ahị dọmwụ nyọka la ila ọchịchị ụma ọlẹ kahị kaa la ene-ene myịmyị. Ọjịra-jịra nwà kịlahị, aanahị ịla Colombia kaa họ ẹla lihi-ihi, la ọháha bala ọ-kaa mẹjẹ nyori ẹla nyahị myaa lẹhị.

Ẹga ịhyẹ ji ká Olibeenu nya iJihova ọlẹlẹhẹ á ji ka, ị́ tị lụrụ hi ẹga kahị kaa họ ụkụrwọ ịị Neiva. M̀ kaa kụ irya nya abwọlẹ ká ẹrụ ọnyịịla ka bwu wu alụwa ọyị. Chajị nya angị la egbeju ọngịrị ta igomenti ịlụwa lẹ, ụwa-á há nya ọngga ọkaka ka. Lẹ m̀ raabwọ ká ọngọhẹ e-epweji ịwẹ ka ri Olibeenu nya iJihova. M̀ me ká ọngọlịnyị ka baba nyọka kụ Neiva ene kọ ka jẹ́ ẹlịlẹhị. Lẹ, m̀ raabwọ ká ọngọọwa ka hu enyi Ohe bala ọ-nwà kịlahị ẹ-ẹpwụ nya ang nya olegu chajị kọ ka jẹ́-ẹ tịrẹkpẹ ka ẹpwa adamwụ ka ya ẹrụ ọnyịịla. Ḿ jẹ́ nyori iJihova ja wẹ abwọ ọrịrị ọwẹ ụ-ụgbẹyị ọkịla ọlẹ kọ há yẹẹyẹẹ gụ ọlẹ kam la i-irya ka.

Ọ ka nọ pyịnyẹng kịlahị, m̀ dọmwụ nya ịBayịbụụ ọjẹ́jẹ bala ọnyị ọlẹng ọhẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Fernando González. Ọ kụ Algeciras, kọ ri epweji ọhẹ bwu ẹpwụ nya ịlẹ ká Alibeenu nya iJihova ji ka. Fernando kaa bwu ụwa wẹ Neiva ka họ ụkụrwọ. Ẹdịyẹ ọwẹ gụ ịmayịlị 30. Ọ kaa nwụlanọ yẹẹyẹẹ gbe ang ọjẹ́jẹ ọnyị myị́ ọnyị, ọ́ tị tata ene kọọ dọmwụ nyọka ka ọjịra-jịra kaka. Bwu epwihi ọhọhẹ nya ang ọjẹ́jẹ nyamwụ, ọ kaa tụ́ angịnyị guru bala ọ-mẹ ẹla ọlẹ kọ jẹ́ bwu ang ọjẹ́jẹ nyamwụ jáa.

Ọya ịrwọnyẹ ẹ-ẹkpẹ nyọlẹ ká Fernando dọmwụ nya ịBayịbụụ ọjẹ́jẹ, o hu enyi Ohe la Ọya Ọhọhẹ nya 1990. Ọọwa lẹ ọ ye ịlahị nya ụgbẹyị lẹlẹ. Nyọlẹ ká ọngọhẹ ri Olibeenu nya iJihova a-Algeciras wẹẹ, egbeju ẹpwa jẹ́ ya angị kpa ụka nyaa wuu ya ẹrụ ọnyịịla du kele lẹ. La Ọya Oheeye nya 1992, ị ya ọjịra-jịra yeji e-epweji ọwẹ.

 Fernando ya ẹrụ ọnyịịla e-epweji nyamwụ kem ịnyị? Ehe! Nyọlẹ ko ye ahụ, ọwa bala ahụ nyamwụ mwụ́ ka San Vicente del Caguán, ko ri epweji ọkịla ọlẹ ká Olibeenu nya iJihova ọlẹlẹhẹ ji ka. Ị dụbwọ kpụ ọjịra-jịra wẹ ka ji ụ-ụwa. La 2002, ị hu Fernando nya ọngọ kpẹhị ṛirị isekut. Ọwa bala Olga ahụ nyamwụ juwa ẹ-ẹpwụ nya ụkụrwọ nya aanahị ọ-wụla yẹ ọwẹ daalẹ wẹẹ.

Ẹlẹwẹ mẹjẹ́m ang odudu kọ baba kahị ka raabwọ u-uhye nya ụkụrwọ ọlẹ ká iJihova ya hahị. IJihova kaa họ ang ọlẹ káahị lịlọhị ka jụ́ họ myị́ ka. Ịlẹhị ịnyị, ụkụrwọ nya ang ẹrụ ọwụwụ ọlẹ ri ịnyamwụ ịnyị, ị-ịnyahị ka.—Mat. 9:38.

La 1990, ị yahị du ka họ ụkụrwọ nya angị je bwu ẹga ọhẹ ka ẹga ọkịla ju aanahị ọhụ. Ẹga ọhọhẹ ọlẹ kahị họ ụkụrwọ ri egbeju ẹpwa nya ẹpwụma ọwẹ, ko ri Bogotá. Ụkụrwọ ọwẹ lahị uhihi. Am bala ahụ nyam ri angịnyị amamadiroko ịlẹ kị la āhị ọhẹ datị ka. Ịnyịnyị ọhịhị ọla epweji ọtụka-á baahị ahị ka. Ma iJihova họ ehe ọchịchị nyamwụ ọlụpwụ nya Ala iFilipayị 2:13 jịra u-uhye nyahị: “Ohe Oluhye ayịdang la ịlọmwụ a ri Ọngọlẹ kọ wẹẹ họ ụkụrwọ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyanụ, juwa hu imyi nya ụkụrwọ ọhọhọ họọ danụ bala ọ-ya ọngịrị ọ-kpa họ ụkụrwọ ọọwa myị́ hanụ jaabwọ kọ ka pwoku irya nya obyi omeme nya ịlọmwụ lẹ.”

Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, ị yahị du ka isekut ọla oye nya Medellín, epweji ọlẹ kam ya ẹla rụ́ lalẹ bwu ọmwụ ọdada. Abwẹga ba alẹga ọwẹ ahị lẹ, lẹ ụka kị yẹ kọ ja họ chahị jwaa, ọ́ kaa raa ẹla kaka. Ọ-chụ pwokwita, ụka ọhẹ kam wẹẹ mẹ ịBayịbụụ jẹ ọngọhẹ, angịnyị dọmwụ nyọka da awụlẹ ọkọnị odehe nya ẹpwa ọọwa. O hi myịnyẹng kam ka hị nọnọ ị-ịpyị lẹ, ma ọngọlẹ kam wẹẹ mẹ ịBayịbụụ jẹ kịnyaa la ụpwụ ọwawa la ọ-hụ́ ugbii ka. Ụka kọ wa ụpwụ kpá, o ya ọwa nyị wẹẹ ka odehe wẹẹ. Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, ọ jụ wẹ ẹpwang la anyị ichiche imiiye, lẹ o byim kpẹnẹẹ yẹkẹẹ: “A wẹẹjẹ ka, m̀ ka kpa anyị nyam wẹ ẹpwang ịnyị.”

Ụka ịkịla juwa kahị gba chị iwe iluhihi ịlịịwẹ. Ẹnẹhẹ juwa kahị wẹẹ kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ bwu ẹpwa-ka-ẹpwa, ọọwa m chẹhị kaka yẹ ahụ nyam kọ juwa rụnyẹ luhihi-luhihi jahị da wẹ ẹga nyam lẹlẹ. Ọ ya nyori ọngọhẹ nyị da ọwa ọkọnị. Ọ lam uhihi lụmẹ. Ma, nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, ahị wẹ ka jẹ́ nyori ịị Sirkka ahụ nyam ọngọọwa à tịtọ kọ ka chị ọkọnị ka, ọlẹng ọhẹ kọ ji bọọ ba ịnyị.

Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, abwẹga nyaa ọwẹ á kaa chịhị uko lụmẹ kaka. Ọngịrị nya aanahị ịlụwa juhi ọhụ lụmẹ, chajị ị kaa chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ụma ịwẹ bala ịlẹ kị dọmwụ tịpyọ gụ ịwẹ. Ahị ya nyori kori ká iJihova á kaa daa ụbwọ aalẹ, ọ ka dahị ụbwọ ịnyịnyị. Ahị kaa kpa ẹla ọmẹjẹ nya angịgbahị nya ọjịra-jịra ịlụwa họ ụkụrwọ bala ọ-kpịlọhị dụmwọ-dụmwọ, ọọwa lẹ ahị kaa pẹhi ọhịhị ụ-ụbwọ nya iJihova lẹlẹ.

I-iwe-ahụrụ ọnyị myị́ ọnyị à kaa tịpyọ jaabwọ kahị yahị me ka. Ụka ọhẹ ji kam wo ọkọ nya angị imiiye odehe nya ẹpwa ọlẹ kam ju ụga, ọ me anyang imiiye kị juwa pwọ awụlẹ la ido. Ịnọ a-arụ ọrụrụ nya anyang ịwẹ à hám kam ka wo ka, ma ọngọ la ẹpwa ọọwa wụrụm ka ọnang nya ẹpwa nyamwụ. Ụka ohyẹẹkpẹ, m̀ yẹ nyori ịchịnụ  atẹ imiiye à wẹẹ “rwarụ” lẹ, ị tị wẹẹ họ gbịla abwọlẹ ká aloye ẹpwa ọọwa kaa pwọ awụlẹ la ido ịnyị.

La 1997, ị hum nya ọngọmẹjẹ u-ube-ụpwụ nya Ministerial Training School. b Ebe-apwụ nya ogu ọlẹ ọkaka kaa hám lụmẹ. Ma ḿ jẹ́ nyori m̀ kaa jẹ́-ẹ la iwe nyọka mẹ ang jẹ u-ube-ụpwụ nya ogu ka.

Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, m̀ họ ụkụrwọ nya ọngọ kpẹhị rịrị idistriiti. Ụka ká ọọwa tị ji kaka lẹ, m tịrẹkpẹ ka ri ọngọ kpẹhị rịrị isekut lẹlẹ. Lẹ ẹ-ẹpwụ nya ẹka 30, m̀ la iwe nyọka ri ọngọmẹjẹ u-ube-ụpwụ nya ogu bala ọngọ ju aanahị ụga nyọka jwaa ọhụ. Akụrwọ ịwẹ kpa ahị ọwawa lụmẹ-lụmẹ wam. Ma ọ́ chịkpẹẹ lụme ka ịnyịnyị. Ba kam ya ang odudu.

M̀ ri ọngọ chị ila-ila ọlẹ ká ẹla nya angịnyị kaa rim ẹla ka. Abwẹla ọwẹ dam ụbwọ yẹẹyẹẹ ụka kam ji ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ilujwo. Ma, m̀ kaa họ ẹla la ọngịrị-ọngịrị lụmẹ ụka ọhẹ kam jụwa tịtọ nyọka nwụ ang họ ọọjịra-jịra. Ụka ọhẹ, m̀ kaa byi aanahị la ila ọchịchị nyori nyị baba nyọka mẹ ọháha jẹ bala ọ-họ ẹla dụmwọ ẹ-ẹga nya angịkịla. Ọ tị tịpyọ lụmẹ nyori ụka ọlịịwẹ abwẹla ịwẹ kpangga à kaa gụm rụ lẹ.—Rom. 7:21-23.

Ọkịlẹtụ kaa kpụm enyi lụmẹ ụka ọhẹ chajị nya ọdẹwụ-dẹwụ nyam. (Rom. 7:24) Ụka ọhẹ, m̀ byi iJihova nyori nyị ka há gụ kori kam pẹhi ụkụrwọ nyam, kam rụ tịrẹkpẹ ka Finland. Alobyi nya ẹnụmwụ ọwẹ, m̀ ka ọjịra-jịra. Ẹla ọlẹ kam wo ọọjịra-jịra ẹnụmwụ ọwẹ du kam cheje nyọka kịnyaa ẹ-ẹpwụ nya ụkụrwọ nyam bala o-juwa maga nyọka kụrụ ọdẹwụ-dẹwụ nyam. Abwọlẹ ká iJihova wẹ abwọ ọrịrị ọwẹ kaa gum ọ-ọkịlẹtụ daalẹ wẹẹ. Datị hi ọọwa, ọ myịm lẹhị yẹẹyẹẹ jaabwọ kọ wẹẹ dam ụbwọ kụrụ ọdẹwụ-dẹwụ nyam ọwẹ.

Ọ myịm am bala Sirkka lẹhị lụmẹ nyọlẹ ká iJihova ya iwe hahị nyọka kpa ụmụmẹ nya ọhịhị nyahị họ ụkụrwọ họọ. Ọ myịm lẹhị lụmẹ ịnyịnyị nyọlẹ ká iJihova ya ahụ ọnyịịla-ọnyịịla ham, ọlẹ kọ chẹkpẹ jụm yẹẹyẹẹ ẹ-ẹpwụ nya ẹka ịwẹ wuu.

Lụka okpii, m̀ ka gụ ẹka 70. Ọọwa tị ri m̀ juwa ka pẹhi ụkụrwọ nya ang ọmẹjẹ bala ẹhị ọ-kpa rịrị isekut lẹ. Ma, ọọwa á kpụm ọkịlẹtụ enyi ka. Ịyẹ tị́ du? Chajị m̀ jẹ́ nyori ang ọlẹ kọ kaa ya ihi ha iJihova gụ ri ọ-ka gbịgba họọ la ịlọhị ọ-kpa keji bala ọ-ka gwogbo họọ bwu ẹpwụ nya ọkịlẹtụ ọlẹ kọ myị la ọháha bala ẹla ọ-myẹhị. (May. 6:8; Mak. 12:32-34) Áhị baba nyọka ri ọngọ kụ ịlahị pyii ene kahị ka jẹ́-ẹ ya ihi ha iJihova ka.

Ụka kam kụ irya nya akụrwọ ịlẹ kam họ wuu, m̀ kaa yẹ nyori ọ-ọhá m há gụ angịkịla lee ọ-la āhị lụmẹ gụ angịkịla à du kam la akụrwọ ịwẹ ka. Ọkọkọ nya ọọwa lẹ, ọnahị bala ahyẹẹrwẹrwa nya iJihova à du kị hi pwụm lẹ. Ọ ya akụrwọ ịwẹ ham nanana nyori m̀ la dẹwụ-dẹwụ. M jẹ́ nyori o-bwula ụbwọ ọdada nya iJihova kem m jụ ụkụrwọ ịwẹ họ myị́ lẹ. Ụgbẹyị ọwẹ ọdẹwụ-dẹwụ nyam à chị ọngịrị nya Ohe ehe lẹ.—2 Kọr. 12:9.