Ị mam la 1934. Adam bala ịnam mwụ bwu Switzerland ka Timmins, epweji ọhẹ ọlẹ kị kaa gba ang ụdụ ịla ọpyị ụ-ụwa Ontario, Canada. La ịngịhyẹ nya 1939, ịnam dọmwụ nyọka wa apwụ nya Ẹpwang ọ-Kụ Gbeji bala ọ-ka ọjịra-jịra nya Alibeenu nya iJihova. Ọ kaa kpam am bala anyịnam ịrwọnyẹ ba ịlọmwụ. Nyọlẹ kọ nọ pyịnyẹng, ọ ri ọngọhẹ nya Alibeenu nya iJihova lẹlẹ.

Eje ọchịchị nyamwụ ọwẹ á há adam ka, ma ẹlịlẹhị há ịnam lẹ ọ cheje nyọka ya ụbwọ chọọ gogo. Ọ họ ịnyị tụ ụka kị dọmwụ hile ụkụrwọ nya Alibeenu nya iJihova la ịngịhyẹ nya 1940 ịị Canada. Ọ tị kaa kpa adam kẹmbẹẹ bala ọ-chị ihi jwoo ịnyịnyị, nanana nyori ọ kaa ya ẹla lido-lido ta ịnam. Ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla nya ịnam dam am bala anyịnam ụbwọ nyọka ye ẹlịlẹhị myị ịnyịnyị. Ahị chị ọkẹkẹnị chajị nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, abwẹla nya adam yẹda kpụ ọ kaa kpa alugbiyegu nyamwụ la ọdụmwọọ gụ́ olene.

La Ọya Ọhaneku nya 1950, m̀ ka ọjịra-jịra nya isekut ọlẹ kọ ri Theocracy’s Increase Assembly ụ-ụwa ịị New York City. Nyọlẹ kam ta aanahị alẹng bala anyang bwu ụpa ịdatị-datị nya odehe bala o-ke ụrụ wo oja nya aanahị ịlẹ kị họ kpá bwu Ube-ụpwụ nya iGilẹẹdị, ọọwa du kam cheje nyọka kpa ụka nyam wuu họ ụkụrwọ ha iJihova! M̀ cheje gụ́ olene nyọka họ ụkụrwọ ha Ohe la ụka nyam wuu. Nyọlẹ kam nyà pwụ ẹpwa bwaa lẹ, m ya ụbwọ ju ụpwụ ẹ-ẹpwụ nyọka ri ọngọ ye ịlahị nya ụgbẹyị kpụrụrụ lẹlẹ. Egbeju ẹpwa ọla Canada da ụpwụ tịrẹkpẹ wẹ ka ya irya ham nyori am nyị maga kị nyị hu enyi Ohe ene mẹ. M̀ họ ịnyị la Ọya Okiriwo 1, 1950. Ọya ookpokpo ka ịlahị nya ọọwa lẹ, m dọmwụ nya ịlahị nya ụgbẹyị o-ye kpụrụrụ lẹlẹ. Ị yam du ka Kapuskasing. Epweji ọwẹ  lụrụ yẹẹyẹẹ hi ẹga ọlẹ ká alugbiyegu nyam ji lụka ọwẹ.

La 1951, egbeju ẹpwa wụrụ Alibeenu ịlẹ kị jẹ́-ẹ ya òja nya French nyọka yẹ kori kị ka jẹ́-ẹ mwụ ka ụpa nya Quebec ọlẹ kị kaa ya òja nya French. Ọbaba ji yẹẹyẹẹ ụ-ụwa ụka ọwẹ. M̀ jẹ́-ẹ ya òja nya French bala Ọkịrara bwu eji-eji, lẹ m̀ myị ẹkọ obebe ọọwa lẹ ị yam du ka Rouyn lẹlẹ. Ḿ jẹ́ ọngọngọhẹ ụ-ụwa ka. Jaabwọ kam ya lalẹ ene, ụbwọ ị dam nya ẹga ọlẹ kam wẹẹ ka kem lẹ. Ma ang myị́ ang wuu tị jẹ kẹm-kẹm. Am bala Marcel wẹ ka ri aligu ọlam-ọlam. M̀ họ ụkụrwọ ịị Quebec ẹ-ẹpwụ nya ẹka ine, ọọwa lẹ m wẹ ka ri ọngọ kpa ụka nyamwụ wuu ya ẹla nya Ohe lẹlẹ.

Ụka kam juwa ịị Quebec, m̀ chị ọkẹkẹnị nyọlẹ kị wụrụm nyọka ka ịkịlasị 26 nya Ube-ụpwụ nya iGilẹẹdị ịị South Lansing, New York. M̀ họ kpá la Ọya Oheeye 12, 1956, ọọwa ị yam du ka ẹpwụma ọlẹ kọ ri Ghana, b lẹẹlẹẹ ịị West Africa lẹlẹ. Ma m̀ baba nyọka tịrẹkpẹ ka hụ Canada ká apwụ nyam ka chọnụ ene kam ka rụ ka ụwa. Irya nyam ri epwihi imiiye lee ịta anyị ọ ka la lẹ.

M̀ dayị ẹ-ẹpwụ nya ịya irwiye ịị Toronto gbe apwụ ịwẹ. Lụka ọọwa, ugbiyegu nya ọọnahị Cripps à yem hụ ẹpwa lẹ, ụ-ụwa m jẹ́ ọnyị ọnyang nyaa ọlẹ kọ ri Sheila lẹ. Ahị há awụlẹ. Ụka ọlẹ ịnọ kam wẹẹ ka ya ẹla nya awụlẹ oyeye tọọ lẹ, apwụ nya ẹdịyẹ nyam à pweeji lẹlẹ. Am bala Sheila raabwọ u-uhye nya ẹlẹwẹ, ọọwa ahị cheje nyori m ka ẹga kị yam du ka ene mẹ lẹlẹ. Ma ahị kaa da ụpwụ du ta awụlẹ nyọka yẹ kori kahị ka jẹ́-ẹ ye awụlẹ ị-ịlahị bala ụka ọlẹ kọ ka pwoku. Eje ọchịchị ọwẹ á chịkpẹẹ lụmẹ ka, ma abwọlẹ ká ẹla yẹ ka ụka ohyẹẹkpẹ du kahị jẹ́ nyori eje ọnyịịla ahị chị wẹ lẹ.

Ẹdịyẹ ọwẹ kpam ọya ẹ-ẹpwụ nya ugbo oleji, ụgbọ nya enyi, bala ụgbọ oluhye ene kam lẹẹ pwụ Accra, Ghana. Ị chụm nyọka ri district overseer, kọ ri ọ-ka wụla aanahị yẹ ụ-ụwa. Ụkụrwọ ọwẹ kaa kpam tụ ẹpwụma nya Ghana da juka Ivory Coast (kọ ri Côte d’Ivoire lẹẹlẹẹ) bala Togoland (kọ ri Togo lẹẹlẹẹ). Ụka ọwẹ, m̀ kaa jẹ ụbwọm gụ́ la omoto ọlẹ ká egbeju ẹpwa ya ham. Ụkụrwọ nya aanahị ọ-wụlayẹ kaa kpịpyọ yẹẹyẹẹ!

 La ọmyịmyị nya epwihi, m̀ kaa la ọjịra-jịra nya isekut. Áhị la ube nya ọjịra-ọjịra ọtụka ka. Lẹ aanahị kaa nwụ ụdaa nya ịchaachọ bala abajị nyọka kaa hi ẹnụ. Nyọlẹ ká ang ọ-kpa ang nyiri á ji ka wẹẹ, aanahị kaa ya iyo ịlahị-lahị bwọ-eji ọọnaabwọ gbe ụka ká ọbaba á ji ene kị ka nwaa ha angịlẹ kị wẹ ọjịra-jịra.

Ala ị-kpụ ẹlẹhụ ịhyẹ kaa họ lụka nya ọjịra-jịra ị-ịwa. Ẹnẹhẹ, Herb Jennings, c kọ ri ọngọ kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụma ọlẹ kam ji ịnyịnyị wẹẹ kpa ụpa nya ẹla oyaya họ, ọọwa ọgọdọ ọlẹ kị ya bwọ-eji à chị ori, chịpwụrụ bwu arịrị nya ẹga ọ-dayị ya ẹla bala ẹga ká alụma hụhụ lẹlẹ. Ọọnahị Herb ba la ẹla oyaya lẹ, ọọwa ọgọdọ ọwẹ à jẹ́ ẹga kọ ka ya ahị da ka datị kaka ịnyịnyị ẹẹ. Ma aanahị alẹng angị ine ịlẹ kị la ogogo yẹẹyẹẹ maga kpụ ị jẹ́ woo kpa ka ẹga kị ya bwọ-eji, ọọwa angịnyị à hụlọ ẹhụ kụụ lẹlẹ.

Ọmyịmyị nya epwihi ọlẹ kọ ri ọjịra-jịra ka, m̀ kaa mẹ ifim ọlẹ kọ ri The New World Society in Action jẹ e-epweji ịla ọnaabwọ. Nyọka họ ịnyị, m̀ kaa ya ori ju apwụ onyowuru kpa ka bwọ ekeji imiiye, ọọwa ifim à kaa hu rịrị u-uhye nyamwụ lẹlẹ. Ọ kaa há alẹpwụ nya ẹpwa yẹẹyẹẹ! Ọwẹ à ri ifim ọlẹ ká iru nya angịhyẹ wẹẹ yẹ nya ọgbanyẹ wẹẹ lẹ. Ị kaa du abwọ ọtụka-ọtụka ụka kị yẹ ẹga kị wẹẹ hu angịnyị enyi Ohe. Ifim ọwẹ da angịlẹ kị yọọ ụbwọ nyọka jẹ́ nyori ahị ri ogu nya angịnyị ịlẹ kị kaa yẹ jula awụlẹ chị odehe ọnụ wuu.

Nyọlẹ kam họ ẹka lala imiiye Africa kpá, m̀ ka ọjịra-jịra nya ẹpwụma lụmẹ-lụmẹ ọlẹ kị họ ịị New York City, ọ tị kpịpyọ yẹẹyẹẹ. M̀ chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ nyọlẹ kam yẹ Sheila ụ-ụwa chajị ọ wẹ bwu Quebec, ẹga ọlẹ kọ kaa kpa ụka nyamwụ wuu ya ẹrụ ọnyịịla. Ahị kaa da ụpwụ du ta awụlẹ ene-ene lẹ, lẹ nyọlẹ kahị yẹ awụlẹ ugbẹnyị wẹẹ, m̀ ya ẹla nyọka ye awụlẹ tọọ, ọ tị myị ịnyịnyị. M̀ da ụpwụ kaka ta Ọọnahị Knorr d wo kori ká Sheila á ka jẹ́-ẹ ka iGilẹẹdị bala ọ-ka yẹ julam ụ-ụwa Africa. Ọ myị ju ẹla ọọwa. Sheila họ ịnyị kpụ ọ pweeji ịị Ghana ịlẹhị. Ahị ye awụlẹ ụ-ụwa Accra, la Ọya Okiriwo 3, 1959. Ayị yẹ nyori iJihova wahị kụrụụhị yẹẹyẹẹ nyọlẹ kahị hu ụkụrwọ nyamwụ nya ang ọhọhẹ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyahị.

Ị yahị du ka ẹpwụma nya Cameroon la 1961. Nyọlẹ kị ya ụkụrwọ ham nyọka ya egbeju ẹpwa onyeewe yeji ụ-ụwa wẹẹ, ụkụrwọ kaa lụmẹ yẹẹyẹẹ.  Ang lụmẹ-lụmẹ ji kam baba nyọka jẹ́ chajị m̀ ri ọngọnyeewe ẹ-ẹga nya egbeju ẹpwa ọ-kpẹhị rịrị. Ọọwa la 1965 tị lẹ, Sheila ahụ nyam à kpẹnyị lẹlẹ. M̀ kpịtịya jaabwọ kọ lujwo hahị tata ka ba nyọka myị nyori ahị wẹẹ ka ri adịda bala ịnịna. Ma ụka ọlẹ kahị tị wẹẹ chị ọkẹkẹnị jahị da ụkụrwọ ọlẹpwụ nyamwụ bala ọ-wẹẹ nwụlanọ nyọka tịrẹkpẹ ka Canada lẹ, ẹla ọjụjụ ọhẹ à họ lẹlẹ.

Ọnyị gbu ju Sheila ahụ nyam ẹ-ẹpwụ. Ịdongkita ya jehi nyori ọnyị ọọwa nyị ri ọlẹng. Ọ la ẹka 50 kam lẹ, ma áhị tị kaa deeri nya ẹlẹwẹ ka. Nanana nyori ẹlẹwẹ jụụhị kaka kpoye, ahị kịnyaa la ụkụrwọ ọlẹ kahị wẹẹ họ ẹ-ẹpwụma ọkịla, chajị ọ háahị yẹẹyẹẹ.

Aanahị ịla Cameroon kaa la ọtụ pyịpyị ọọlajị nyọlẹ kị kaa chẹkpẹ ju ụpa nya upe ọhẹ datị ka. Iwe-ahụrụ ọwẹ kaa lujwo gụ́ ụka kị ja ka kpa ụbwọ ka akpa ha ọngọ ka ri olegbeju nya ẹpwụma. Ang ọlẹ kọ kaa ri uhi nyahị gụ́ wuu wẹ ka họ la Ọya Ọharụ 13, 1970, ị hile Alibeenu nya iJihova gbang-gbang. Ịya ịrụ ọ la nyọlẹ kahị mwụ ka egbeju ẹpwa onyeewe ọlẹ kị nwụ wẹ wẹẹ lẹ, igomenti tị nuhi. Ẹ-ẹpwụ nya epwihi ookpokpo, ị ku aanahị ịlẹ wuu kị bwu ẹpwụma ọkịla wẹ ka kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ—tụm am bala Sheila—rụ hi ẹpwụma ọwẹ. Ọ lujwo hahị nyọka rụ hi aanahị chajị ị háahị, lẹ ahị kaa chuko nya ang ọlẹ kọ ka họ taa ẹ-ẹpwụ nya ahyẹẹnụ ị-ka ịlahị.

Ahị hụ egbeju ẹpwa ọla France ẹ-ẹpwụ nya ịya ịrwọnyẹ ba ọọwa ba. M̀ kaa maga jaabwọ kam ka họ ba bwu ụwa nyọka da aanahị ịla Cameroon ụbwọ. La Ọya Ọkụrụ Oheeye nya ẹka ọọwa, ị yahị du ka egbeju ẹpwa ọla Nigeria, ụwa ị kaa kpẹhị rịrị ụkụrwọ ọla Cameroon bwu lẹlẹ. Aanahị alẹng bala anyang ịla Nigeria yehi myị yẹẹyẹẹ, ụkụrwọ ọlẹ kahị họ ẹ-ẹpwụ nya ẹka ịmanyị-ịmanyị ụ-ụwa tị kpụhị ịpyọ ịnyịnyị.

Ahị baba nyọka cheje olujwo ọhẹ la 1973. Sheila ahụ nyam kaa bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ẹdụrụ ịlẹ kị kaa kpọọ lụka ọtata lẹ. Ụka kahị juwa ịị New York nya ọjịra-jịra ọtụka ọhẹ, ọ da kpuu la ida lẹ, o byim yẹkẹẹ: “Ḿ ka kịnyaa myị́ kaka! Ọngịrị gụm myị́ ọọla ẹdụrụ ọlẹ kọ kaa kpam lụka ọtata wẹ lẹẹ.” Ọ họ ụkụrwọ balam ịị West Africa kpoye nya ẹka 14 lẹ. Ụkụrwọ ọlẹ kọ kaa họ myịm lẹhị, ma ahị baba nyọka nwụ ang họ ugbẹnyị. Nyọlẹ kahị me ẹla u-uhye nya iwe-ahụrụ nyahị bala ọ-raabwọ nya ịlẹhị-ịlẹhị u-uhye nyamwụ, ahị cheje nyọka tịrẹkpẹ ka Canada, ẹga ọlẹ kị ka kpahị jwoo yẹẹyẹẹ. Eje ọlẹ kọ lujwo hahị la ọ-chịchị gụ́ wuu à ri ọ-ka tụụbwọ hi ụkụrwọ ọlẹ kahị kaa kpa ụka nyahị wuu họ ha iJihova lẹlẹ.

Nyọlẹ kahị nyà pwụ Canada, m̀ ye ụkụrwọ ẹ-ẹga nya oligu nyam ọtatata ọhẹ kọ kaa kpa imoto ra e-epweji ọhẹ ka oye ẹtẹ nya Toronto. Ahị ye ẹpwa, ra ang-abwọ ịlẹ kị ri inyeewe kaka bwu ụbwọ nya angịnyị, ọọwa ọhịhị nyahị à kịnyaa la ọ-kpa ọngọhẹ uri kaka lẹlẹ. Ahị tịtọ kahị ka kpa ọhịhị nyahị hukee, la ahị ọdahile nyori ahị ka tịrẹkpẹ ka ụkụrwọ ọ-họ ha iJihova la ụka nyahị wuu myị́ wẹẹ. Ọ lahị ẹbyẹbyị nyori ẹhị ọrịrịị-rịrị ọwẹ họ jịra hyaa gụ́ abwọlẹ kahị me irya.

M̀ dọmwụ nyọka chịchịịchị họ ụkụrwọ ẹnụ nya ịSatudee ẹ-ẹga ọlẹ kị wẹẹ nwụ ube nya  Ọjịra-jịra Ọtụka ọla Norval, Ontario. Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, ị chụm nyọka ri ọngọ kpẹhị rịrị Ube nya Ọjịra-jịra Ọtụka lẹlẹ. Ịnyịrọ nya Sheila ahụm wẹẹ há gụ́, ahị tị yẹ nyori ọ ka jụ ụkụrwọ onyeewe ọwẹ họ myị́ ịnyịnyị. Ọọwa ahị mwụ rụ ka ẹpwụ nya Ube nya Ọjịra-jịra Ọtụka la Ọya Ọharwọnyẹ nya 1974 lẹlẹ. Ahị chị ọkẹkẹnị nyọlẹ kahị jẹ́ tịrẹkpẹ wẹ ka kpa ụka nyahị wuu họ ụkụrwọ ha iJihova myị́myị́!

Ahị ji Ohe obe nyori ịnyịrọ nya ahụ nyam kịnyaa la ọ-há gụ́. Ahị jẹ́ ye ụkụrwọ nya isekut ọ-kpẹhị rịrị myị ẹka imiiye kịlahị nya ọọwa. Isekut ọọwa ji Manitoba, ụpa nya Canada ọlẹ ká ohu kaa họ ụ-ụwa lụmẹ. Ma, ọháha nya aanahị ịlụwa du kahị kaa la ịlọhị bwebweebwe. Ahị yẹ jẹ́ nyori ẹ-ẹga ọlẹ ká ọngịnyị họ ụkụrwọ ha iJihova à ri ẹla ka, chajị ang ọlẹ kọ baba gụ́ ri ọ-ka gbịgba họọ kịnyaa ẹ-ẹga myị́ ẹga kahị ji.

Nyọlẹ kahị họ ụkụrwọ nya isekut ẹka ịmanyị-ịmanyị kpá, ị wụrụhị la 1978 nyọka họ ụkụrwọ ị-ịBẹtẹlụ ọla Canada. Ọ́ tata ene kam jẹ́ ẹla ọkpọnchị ọhẹ ụ-ụgbẹyị ọjụjụ kaka. Ị ya ụpa nya ẹla oyaya ọlẹ kọ ka la awa ookpokpo ba ẹhya ham ọ-ọjịra-jịra ọdatị ọhẹ ọlẹ kị họ la òja nya French ịị Montreal. Ọ tolujwo nyori, ẹla oyaya nyam á kpụ angịnyị ịpyọ ka, ọọwa ọọnahị ọlẹng ọhẹ bwu Service Department à nwụm rịrị u-uhye nya ẹla ọọwa lẹlẹ. Ẹlịlẹhị ri, ịnọ m̀ baba nyọka jẹ́ ụka ọwẹ, jaabwọ kam jẹ́ lẹẹlẹẹ, nyori ám̀ à ri ọngọ jẹ́-ẹ ya ẹla gụ́ wuu ka. Ma ḿ myị ye ọ-nwụ rịrị nyamwụ ọọwa myị́ yẹẹyẹẹ ka. Ọ lala o-ri abwẹla nyahị nyị́ myị awụlẹ nwà ka. Ọ lam lala o-ri nyị kpụm abyị la ọ-kpa ọnụ bwu ẹgẹhẹ ọlẹ kam jẹ́ họ kpong-kpong ka. M̀ họ tịpyọ nyọlẹ kam kụ irya u-uhye nya alibyi ọwẹ bwu ụgbẹyị ọlẹ kọ ya ọnụ nọ yoo bala abwọlẹ kam yẹ ọngọlẹ kọ wẹẹ ya ẹla ọọwa.

Ahyẹẹnụ ịmanyị-ịmanyị ị-ịlahị nya ọọwa, ọngọhẹ nya Angị Kpẹhị Rịrị Egbeju Ẹpwa ya ẹla balam u-uhye nya ẹlẹwẹ. M̀ myị abyị nyori ḿ jẹ́ wẹ ẹla ụka ọlẹ kị ya alibyi lam ka ịnyịlẹhị, kpụ m ya ụbwọ beji. M̀ ya ẹla bala ọọnahị ọlẹ kọ ya alibyi lam lalẹ ene ụka ohyẹẹkpẹ. Ọ tị ye ụbwọ o-beji nyam myị kpụ ọ hịnyọhi ham. Ẹlẹwẹ ma ẹla ọkpọnchị jẹm u-uhye nya ịlọm ọ-kpa keji, ḿ ka jẹ́-ẹ deeri ẹnẹnẹhẹ kaka. (Etu 16:18) M̀ raabwọ ha iJihova ugbabwọ ịmanyị tị́ u-uhye nyamwụ lẹ, m̀ tị cheje nyọka kpa ẹhị ọtịpyọ yẹ ọngịnyị kori kị nwụm rịrị ẹnẹnẹhẹ kaka.

M̀ jam ị-ịBẹtẹlụ ọla Canada kpoye nya ẹka 40 lẹ, m̀ tị la iwe nyọka ri ọngọhyẹ nya Angị Kpẹhị Rịrị Egbeju Ẹpwa bwu ẹka nya 1985 lẹ. Sheila ọlịkẹjẹ nyam gbu la Ọya Oheeye nya 2021. Datị hi ọjụjụ nya ẹlẹwẹ, am la ịlọm á la gogo nwà lẹẹlẹẹ kaka ịnyịnyị. Ma ụkụrwọ nya iJihova kaa ye ụka nyam gbee ḿ dọmwụ kaa “me imahị ju ọhịhị” nyam ka. (Ọngọ. 5:20) Ịlẹhị lẹ m̀ chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama ilujwo ịhyẹ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị, ma ang ịnyịịla ịlẹ kị ya ọkẹkẹnị ham tị dọmwụ gụ́ wẹẹ. M̀ yé ahị ọwawa yẹẹyẹẹ nyọlẹ kam hu iJihova jene ọ-ọhịhị nyam bala ọ-kpa ụka nyam wuu họ ụkụrwọ họọ ẹ-ẹpwụ nya ẹka 70. M̀ raabwọ ká ikolobya bala ịyẹẹnọ ka kịnyaa la ọ-chụ iJihova jene ịnyịnyị, chajị m̀ jẹ́ myị̀myị̀ nyori ị ka yé ahị ọwawa bala ọkẹkẹnị ọlẹ ká ụkụrwọ nya iJihova ọ-họhọ kem à kaa ya ha ọngịnyị.