1-2. Ịyẹ ọngịnyị à tị́ ka họ pyii ene ko ka hu enyi Ohe?

 Ẹ-ẸPWỤ nya ẹka ịrụ kẹkpẹ, angịnyị kpoye nya ụkụ ookpokpo wẹ ka hu enyi Ohe nyọka ri ọngọhẹ nya Alibeenu nya iJihova. Jaabwọ kọ la ẹ-ẹga nya iTimoti ọngọjụgbẹyị nya iJisọsị ọla oyi ọhọhẹ, iru nyaa jẹ́ ẹlịlẹhị “bwu enjwo-enjwo” nyaa. (2 Tim. 3:14, 15) Angịkịla jẹ́ ẹlịlẹhị ụka kị la gbẹgbịlẹ, angịkịla tị chị okwirichi ene. Lụka ọkpangjẹ wẹ, ọnyang ọhẹ kọ jẹ́ ịBayịbụụ bala Alibeenu nya iJihova hu enyi Ohe ụka kọ gu ẹka 97!

² Kori ká ri ọngọ wẹẹ jẹ́ ịBayịbụụ lee adang bala ịnang kpang nwa lala ọngọhẹ nya Alibeenu nya iJihova bwu eji-eji, à ja kụ irya nyọka hu enyi Ohe lẹ? Ahị dang ọlẹẹkwaa chajị nya ọọwa! Ma ene ká ka hu enyi Ohe, à ka baba nyọka hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ. Ang ọjẹ́jẹ ọlẹ ka ya ẹla u-uhye nya ụkụrwọ ọlẹ kọ ji ẹpwụ nya ọngịnyị o-hu ịlọmwụ ju Ohe ụ-ụbwọ. Ọ ka myịmyị-ị dang ụbwọ nyọka yẹ nyori, kori ká nwụlanọ lẹ aalẹ, á baba nyọka ju uhi la ọ-ka hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ bala ọ-ka hu enyi Ohe kaka.

ỊYẸ À TỊ́ RI ETU NYA ỊLỌNG O-HU JU OHE Ụ-ỤBWỌ?

3. Ya ọ-chụ pwokwita ịhyẹ bwu ịBayịbụụ nya angịlẹ kị hu ịlaa ju iJihova ụ-ụbwọ wẹẹ.

³ Ẹ-ẹpwụ nya ịBayịbụụ, etu nya ọngịnyị o-ji ụbwọ nya iJihova ri ọ-ka chị ịlọmwụ ebwo chajị nya ụkụrwọ ọhẹ. Ala Isirẹlụ ri ẹpwụma ọlẹ kọ ri ịnya iJihova. Ma angịhyẹ ụ-ụwa tị ya ịlaa ju iJihova ụ-ụbwọ ụ-ụgbẹyị ọdatị. Ọ-chụ pwokwita, Erọn la “ang-ẹjẹẹ nya ọchụchụ” ọhẹ ọlẹ kọ kaa ya kụrụ. Ang nya okpoko ịgọm ọọwa ọlẹ kị ya ba apwụ ọkụrụ egbeju nyamwụ mẹjẹ nyori iJihova chwọọ nyọka họ ụkụrwọ ọdatị ọhẹ, kọ ri ọ-ka ri  ọngọkịliya ọgbẹgbịlẹ nya ala Isirẹlụ. (Liv. 8:9) Angị ri ịNasịrayịtị ịnyịnyị ri angị hu ịlaa ju iJihova ụ-ụbwọ ụ-ụgbẹyị ọdatị. Omyi ẹla nya ala iHiburu ọlẹ kọ ri nazirʹ ị yẹda kaka ri “ịNasịrayịtị” lẹ, etu nyamwụ tị ri “Ọngọlẹ Kị Chị Ebwo,” lee “Ọngọlẹ Kị Hu Chajị nya Ụkụrwọ Ọdatị.” Angị ri ịNasịrayịtị kaa yabwọ hi ang ịlẹ ká Ehile nya iMosisi chaa ịgọ nyaa.—Ọwa. 6:2-8.

4. (a) Ụka ká hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ, ụkụrwọ ọdatị oyina a tị́ kaa la nyọka họ? (b) Ịyẹ à tị́ ri etu nya ọngịnyị ọ-ka “pwa ịlọmwụ rwarụ”? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

⁴ Ụka ká hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ lẹ, à kaa chụ nyọka ri ọngọjụgbẹyị nya iJisọsị bala o-hu irya nya Ohe ọhọhọ nya ang ọkpọnchị ọ-ọhịhị nyang. Ụkụrwọ oyina à tị́ ji ẹpwụ nya ẹlẹwẹ? IJisọsị yẹkẹẹ: “Ọng myị́ ọng ọlẹ kọ juwa tịtọ kọ ka bam jẹ nya ịlẹhị-ịlẹhị lẹ aalẹ, ọngọọwa a pwa ịlọmwụ rwarụ” mẹ. (Mat. 16:24) Etu nya omyi ẹla nya ala iGiriki ọlẹ kị yẹda kaka ri “pwa ịlọmwụ rwarụ” ka jẹ́-ẹ ri “ọ ka pwa ju ịlọmwụ pyii.” Lala ọnchẹ ọlẹ kọ hu ịlọmwụ ju iJihova ụ-ụbwọ lẹ, à ka baba nyọka pwa ju ịngịngịhyẹ ọlẹ kọ myị ju irya nya Ohe ka. (2 Kọr. 5:14, 15) Ọọwa ri à ka pwa ju “ang ịlẹ ká imyi nya ugbinyịrọ kaa kpa ọngịnyị ehe kaka họ,” lala ọhọbịrị nya ụya. (Gal. 5:19-21; 1 Kọr. 6:18) Ihi nya ehile ọlịịwẹ ojuju ka du ká ọhịhị ka lujwo hang? Kori ká iJihova á háng bala o-ri à jẹ́ ká ehile nyamwụ hiigu hang aalẹ, ọ́ ka lang ịnyị ka. (Eje. 119:97; Ayị. 48:17, 18) Ọọnahị ọhẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Nicholas ya ẹla ọọwa ị-ịlẹ: “À ka yẹ ehile nya iJihova lala ije ịlẹ kị kaa wu ọngịnyị kpa u-ube nya agba du kọ jẹ́-ẹ họ ang ọlẹ kọ họ́ọ ka lee ije ịlẹ kị ya bá iku ju ụgẹbẹ du kọ ka jẹ́-ẹ họng ang ka myị́.”

5. (a) Ányị a tị́ ka bwu hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ? (b) Ịyẹ à tị́ ri ọdatị nya ịlọng o-hu ju Ohe ụ-ụbwọ bala enyi Ohe ohuhu? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

⁵ Ányị a tị́ ka bwu hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ? À kaa chọọ eye ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị nyori ọwa kem a ka gbịgba ha ẹẹ bala o-ri à ka hu irya nyamwụ jene ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyang. Ọọwa ri, à wẹẹ chọọ eye nyori à  ka kịnyaa la ọ-la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ “bwu ẹpwụ nya ọkịlẹtụ nyang wuu, bwu ẹpwụ nya ugbodu okpukpuru nyang wuu, bwu ẹpwụ nya irya omeme nyang wuu, bwu ẹpwụ nya ọngịrị nyang wuu.” (Mak. 12:30) Ịlọng o-hu ju iJihova ụ-ụbwọ kaa ri ẹla ọ-họ ị-ịbaa, o melang ahụ bala iJihova kem. Ma, enyi Ohe ohuhu tị kaa dodehe a-ahị nya alụma; ọ kaa mẹjẹ angịkịla nyori à hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ lẹ. Ịlọng o-hu ju iJihova ụ-ụbwọ ri iro ọnwnwa ọkpọnchị, iJihova tị ya ahị guru ká ka kpọọ pwụ ọbaba, jaabwọ ká ahụ la ịlọng ya ahị guru nyọka họ.—Ọngọ. 5:4, 5.

ỊYẸ TỊ́ DU KÁ KA HU ỊLỌNG JU IJIHOVA Ụ-ỤBWỌ?

6. Ịyẹ à tị́ kaa gu ọngịnyị gbịla nyọka hu ịlọmwụ ju iJihova ụ-ụbwọ?

⁶ Ẹla ọkpọnchị ọlẹ kọ du ká ka hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ ri ọháha ọlẹ kà la ẹ-ẹga nyamwụ. Ọháha ọọwa á ri ẹla ọlẹ kọ kaa wẹ ọkịlẹtụ nya ọngịnyị ụka ọhẹ ị-ịwẹ kem ka. Ma, ọháha ọlẹ ká la ẹ-ẹga nyamwụ wẹẹ nwà gụ́ ọọwa chajị nyọlẹ ká “jẹ́ ang ọlẹ ká irya nyamwụ ri yẹẹyẹẹ.” (Kol. 1:9) Ang ọlẹ ká jẹ́ bwu Ụpwụ Ịgọgọ du ká jẹ́ myị̀myị̀ nyori (1) iJihova juwa ịlẹhị, (2) ịBayịbụụ ri Omyi Ẹla nya Ohe, bala (3) ọ kaa kpa ogu nyamwụ họ irya nyamwụ jịra

7. Ịyẹ à tị́ baba kahị ka họ ene kahị ka hu ịlọhị ju Ohe ụ-ụbwọ?

⁷ Angịlẹ kị hu ịlaa ju iJihova ụ-ụbwọ lẹ ka jẹ́ ẹla ịkpọnchị ịlẹ ká Omyi Ẹla nya Ohe mẹjẹ bala ọ-kaa hịhị ba ehile ịịwa jẹ. Ị kaa maga jaabwọ ká iwe-ahụrụ nyaa ya iwe da haa kaka ba nyọka mẹ ẹla ọlẹ kị jẹ́ jẹ angịkịla. (Mat. 28:19, 20) Ọháha ọlẹ kị la ẹ-ẹga nya iJihova nwa gụ́ olene lẹ, irya ọlẹ kị tị la ri ọ-ka gbịgba họọ ọwa kem. Ịnyịnyị ọ la ẹ-ẹga nyang ka? Kori ká  la ọháha ụma ọlịịwẹ, á ka yẹ ịlọng o-hu ju iJihova ụ-ụbwọ bala enyi Ohe ohuhu lala ang ọlẹ ká ka họ chajị nyọka kpụ ọngọ mẹ ang jẹng lee adang bala ịnang ịpyọ ka; á tị ka họ ịnyị chajị nyori aligu nyang wuu ja họ ịnyị lẹ ka.

8. Ányị ẹla nya iJihova ọ-myịng lẹhị à tị́ ka dang ụbwọ nyọka hu ịlọng jwoo ụ-ụbwọ? (Eje Ọnyịịla 116:12-14)

⁸ Kori ká kụ irya u-uhye nya ang ịlẹ wuu ká iJihova họ hang, ọ ka myịng lẹhị du ká ka tịtọ nyọka hu ọhịhị nyang jwoo ụ-ụbwọ. (Wa Eje Ọnyịịla 116:12-14.) ỊBayịbụụ ya nyori ẹga nya iJihova “ang o-hu ha ọnyị myị́ ọnyị wuu bala ang ọgahị ọkpẹẹkpẹẹ” à kaa bwu lẹ. (Jem. 1:17) Ọlẹ kọ gụ lẹpwụ nya āhị ị-ịwa wuu à ri iya ọkịlaa-kịla nya iJisọsị Ọnyị nyamwụ lẹlẹ. Kụ irya ju ẹlẹwẹ wẹẹ! Ọ-ra kpehe du kọ chịkpẹẹ ká ka jẹ́-ẹ ri igu o-chii bala iJihova. Ọ tị ya iwe da hang nyọka jẹ́-ẹ hịhị gboyi myị́ oyi ịnyịnyị. (1 Jọn. 4:9, 10, 19) Ịlọng o-hu ju iJihova ụ-ụbwọ à ri ụgbẹyị ọlẹ kọ há gụ́ wuu ká ka jẹ́-ẹ bwu mẹjẹ nyori ọháha ọtụka ọlẹ ká Ohe mẹjẹ wẹ, bala ahị ọwawa ịkịla ịlẹ ká iJihova ya hang, myịng lẹhị lẹlẹ. (Ehile. 16:17; 2 Kọr. 5:15) Ị gba abwọlẹ ká āhị ịwẹ myịhị lẹhị kaka ba kpehe ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ 46, ẹhị nya ẹla 4, nya ụpwụ nya Chị Ọkẹkẹnị Gboyi Myị́ Oyi! tụ ifim ọ-la iminiti ịta ọlẹ kọ ri Hu Ọhaha Nyang Ha Ohe.

À NWỤLANỌ NYỌKA HU ỊLỌNG JU IJIHOVA Ụ-ỤBWO BALA Ọ-KA HU ENYI OHE LẸ?

9. Ịyẹ tị́ du ká ọngịnyị á ka chụ ịlọmwụ kaka pwoku ọngọkịla ẹ-ẹga nya ẹla nya enyi Ohe ohuhu ka?

⁹ Ọ ka lang lala o-ri ahụ nyị́ nwụlanọ nyọka hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ bala ọ-ka hu enyi Ohe lẹka myị́. Ọhẹka à baba nyọka nwụ ang ịhyẹ họ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyang nyọka jẹ́-ẹ ba ehile nya Ohe jẹ, lee ọhẹka à baba nya ụka dọọ nyọka jẹ́-ẹ ju ọmyịmyị nyang ọngịrị wẹẹ. (Kol. 2:6, 7) Angịlẹ kị wẹẹ jẹ́ ịBayịbụụ á kaa nwa memeeme ka, anjwo ịlẹ kị ri alịkpa á tị kaa hu ịlaa ju iJihova ụ-ụbwọ bala o-hu enyi Ohe ẹnụ alẹ-alẹ ka ịnyịnyị. Maga ká ja wula ịlahị ọ-kaka nyang ẹ-ẹpwụ nya ang nya olegu yẹ bwula ang ịlẹ ká ka jẹ́-ẹ họ ọkọkọ nyọka chụ ịlọng kaka pwoku ọngọkịla.—Gal. 6:4, 5.

10. Ịyẹ a tị́ ka họ kori ká yẹ nyori á nwụlanọ nyọka hu ịlọng ju Ohe ụ-ụbwọ bala o-hu enyi Ohe lẹka? (Yẹ akpa ọlẹ kọ ri “ Anjwo Ịlẹ kị wẹẹ Kpa Nwà ẹ-Ẹpwụ nya Ẹlịlẹhị” ịnyịnyị.)

¹⁰ Kori ká dọmwụ yẹ nyori á nwụlanọ nyọka hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ lẹka wẹwẹ, kịnyaa la o-hwoo kụ ịlahị nya ang ọlẹ ká ka họ. Raabwọ ká iJihova ka wahị kụrụng jaabwọ ká wẹẹ maga nyọka nwụhọ ẹ-ẹga ọlẹ kọ baba. (Filip. 2:13; 3:16) Jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọ ka wo abwọ ọrịrị nyang bala ọ-ka wẹng.—1 Jọn. 5:14.

ANG ODUDU KÁ ANGỊHYẸ KAA KPA TỤ NỌ

11. Ányị iJihova à tị́ ka dahị ụbwọ nyọka họ kpẹẹkpẹẹ ẹ-ẹga nyamwụ?

¹¹ Angịhyẹ ịlẹ ịnọ kị nwa ọ-ka hu ịlaa ju iJihova ụ-ụbwọ bala ọ-ka hu enyi Ohe lẹ kaa gbile ẹta ẹkpẹ. Ị ka kụ irya myị́ nyori, ‘Kori kam hu enyi Ohe kpá kam họ ọhọbịrị ọtụka ọhẹ kị tụm kẹkpẹ bẹẹ?’ Kori ká uhi ọlịnyị á ji ẹpwụ nyang aalẹ, jẹ́ myị̀myị̀ nyori iJihova ka ya ang myị́ ọlẹ ká baba hang “chajị [ká] ka jẹ́-ẹ juwa la ụma nya ọhịhị ọchịla-chịla ọlẹ kọ kaa kpụ Ọngọlahị Ohe Oluhye ayịdang ịpyọ yẹẹyẹẹ ụka wuu.” (Kol. 1:10) Ọ ka ya ọngịrị ọlẹ ká ka kpa họ ang ọnyịịla hang ịnyịnyị. Ọ da iru nya angịkịla ụbwọ nyọka họ ang ọnyịịla ene lẹ. (1 Kọr. 10:13) Ịnyị à dudu ká angịlẹ kị kaa gba kpehe hi ọjịra-jịra á kaa ju iru iru ka lẹ. IJihova kaa da anchẹ nyamwụ ụbwọ nyọka họ kpẹẹkpẹẹ.

12. Ányị ahị tị́ ka bwu yẹ abwọ hi ọ-ka họ ọhọbịrị ọtụka?

¹² Angịnyị ehe ịlẹ kị la kpẹẹkpẹẹ ka kaa la ọmayẹ nyọka họ ang ọlẹ kọ tịpyọ. (Jem. 1:14) Ma, ahị ka jẹ́-ẹ chụ nyọka họ ẹla ba ọmayẹ ọọwa jẹ lee ọ-ka pwa. Ẹla ọlẹ kọ juwa wuu ri ahụ à ri ọngọlẹ kọ kpa ọngịrị ụ-ụbwọ nyọka  chụ jaabwọ ká ka bwu hịhị lẹ. Ịlẹhị lẹ angịhyẹ ka pwa ju ẹlẹwẹ myị́, ma à ka jẹ́-ẹ jẹ́ jaabwọ ká ka bwu wu ịlọng kpa ụka ká irya á ja tụng tutu. Ụka ká irya á dọmwụ ja gung gbaa-gbaa nyọka họ ang ọtịpyọ wẹwẹ, à ka jẹ́-ẹ wu ịlọng kpa hi ọ-hu ẹla ọọwa họ. Lẹ, raabwọ ha iJihova ẹnụ myị́ ẹnụ nyọka jẹ́-ẹ họ ịnyị. Maga ká ja jẹ́ Omyi Ẹla nya Ohe ụka myị́ ụka. Ka ọjịra-jịra ụka myị́ ụka. Mẹ ang ọlẹ ká jẹ́ jẹ angịkịla. Ọ-họ ang ịwẹ la ila ọchịchị ka ya ọngịrị hang nyọka jẹ́-ẹ hịhị ba iro nya ịlọng o-hu ju Ohe ụ-ụbwọ jẹ. A tị deeri nyori iJihova ka dang ụbwọ nyọka họ ịnyị ẹnẹnẹhẹ ka.—Gal. 5:16.

13. Ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla oyina iJosẹfụ à tị́ ya deeji hahị?

¹³ Ọ ka chịkpẹẹ hang gụ́ nyọka jẹ́-ẹ hịhị ba ịlọng o-hu ju iJihova ụ-ụbwọ jẹ kori ká chụ ẹla ọlẹ ká ka họ ene ká ọmayẹ ka wẹ ẹga nyang. ỊBayịbụụ ja oja nya iru nya angịnyị ịlẹ kị họ ịnyị myị́, nanana nyori ị́ la kpẹẹkpẹẹ ka lala ahị-ahị. Ọ-chụ pwokwita, ahụ nya ịPọtịfa maga ụka lụmẹ-lụmẹ nyọka pyịrị iJosẹfụ juka ẹpwụ nya ụya. Ma iJosẹfụ tị cheje nya ang ọlẹ kọ ka họ ene-ene lẹ. ỊBayịbụụ ya jehi nyori “iJosẹfụ pwa,” ene kọ myịmyị-ị byoo yẹkẹẹ: “Anyị, m̄ tị́ ka jẹ-ẹ họ ang onyobyi ọlịịwẹ kpụ m̄ ka họ pyị Ohe Oluhye ịnyị mẹ.” (Ọmwụ. 39:8-10) Ọ la gede-gede nyori iJosẹfụ nwụlanọ nya ẹla olẹ kọ ka họ ene ká ọnyang ọwẹ wẹẹ maga nyọka mọọ yẹ. Ọọwa du kọ chịkpẹẹ họọ ụka ká ọmayẹ wẹ ẹga nyamwụ.

14. Ányị ahị tị́ ka bwu la ọngịrị nyọka pwa ang ọtịpyọ ọhọhọ?

¹⁴ Ányị a tị́ ka bwu cheje nya ẹla lala iJosẹfụ? À ka jẹ́-ẹ chụ ang ọlẹ ká ka họ lẹẹlẹẹ gbe ụka ká ọmayẹ ka wẹ ẹga nyang. Maga ká ba ang ọlẹ kọ wụ iJihova ẹjẹ ẹtẹ, ká gu irya nyang daarụ hyaa i-ijata. (Eje. 97:10; 119:165) Ọọwa ka dudu ká ka họ ọhọbịrị lụka nya ọmayẹ ka. Nyọlẹ ká jẹ́ ẹla ọlẹ ká ka họ ene-ene lẹ wẹẹ, à ka jẹ́ ụgbẹyị ọlẹ ká ka bwu lẹ.

15. Ányị ọngịnyị à tị́ ka bwu mẹjẹ nyori ọ ‘kpa ọkịlẹtụ nyamwụ lẹpwụ-lẹpwụ tịtọ’ nya iJihova? (Ala iHiburu 11:6)

¹⁵ Ọhẹka à jẹ́ nyori ẹlịlẹhị à wẹ ka jẹ́ ẹẹ bala o-ri à tịtọ nyọka gbịgba ha iJihova la ọkịlẹtụ nyang wuu, ma ịngịhyẹ juwa kọ wẹẹ wung kpa la ọ-ka hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ bala ọ-ka hu enyi Ohe wẹẹ. À ka jẹ́-ẹ họ jaabwọ ká Adịrahụ iDevidi họ myị́. À ka jẹ́-ẹ bịlẹ iJihova yẹkẹẹ: “Ohe Oluhye ee, wụlam yẹ rige-rige, ká jẹm, mam yẹ, ká jẹ irya ịlọkịlẹtụ nyam. Wụlayẹ ó-ri ká ang onyobyi ọhẹ-ẹ́ ji ẹpwụ nyam aalẹ, ká kpam dịrẹ ụgbẹyị nya ọhịhị ọmyịmyị-ka.” (Eje. 139:23, 24) IJihova kaa wahị kụrụ angịlẹ kị kaa “kpa ọkịlẹtụ nyaa  lẹpwụ-lẹpwụ tịtọ nya Ohe Oluhye.” Jaabwọ ká wẹẹ họ ụkụrwọ jahị da ọ-ka hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ bala ọ-ka hu enyi Ohe, ọ ka mẹjọọ nyori à wẹẹ họ jaawọ ká ụpwụ nya ala iHiburu 11:6 ya lẹ.—[Wọọ.]

KỊNYAA LA Ọ-TỤ JU IJIHOVA CHWẸẸ

16-17. Ányị iJihova à tị́ kaa mwụ angịlẹ kị kpa nwa ẹ-ẹpwụ nya ẹlịlẹhị chị ịlọmwụ ogu? (ỊJọn 6:44)

¹⁶ IJisọsị ya nyori iJihova nyị à kaa mwụ angịjụgbẹyị nyamwụ chị ọwa ọgụ lẹ. (Wa ỊJọn 6:44.) Kụ irya nya abwọlẹ ká ẹlẹwẹ la ẹbyẹbyị kaka ba bala abwọlẹ ká ọọwa ju apyobwuna hang. IJihova yẹ ang ọnyịịla ẹ-ẹga nya ọngọngọọng ọlẹ kọ mwụ chị ịlọmwụ ọgụ. Ọ kaa yẹ ọng myị́ ọng lala ọngọlẹ kọ ri ‘ọngịnyị nya ụbwọ nya ịlọmwụ datị-datị,’ lee ang-abwọ ọlẹ kọ jwoo apyobwuna yẹẹyẹẹ. (Ehile. 7:6) Ịnyị ọ kaa yẹng lẹ.

¹⁷ Ọhẹka à tị ka ri onjwo ọlẹ ká adang bala ịnang ri Alibeenu nya iJihova myị́. Ọ ka lang myị́ lala o-ri ahụ nyị wẹẹ tụ adang bala ịnang da ị-ịwẹ kem ịnyị, ma ọọlajị nyori iJihova mwụng chị ịlọmwụ ọgụ ka. Ma, ịBayịbụụ yẹkẹẹ: “Ó ri kanụ tụ ịlọnụ ju Ohe Oluhye chwẹẹ aalẹ, Ohe Oluhye tịtị ka tụ junu chwẹẹ ịnyịnyị.” (Jem. 4:8; 1 Ego. 28:9) Ụka ká hu ẹta-ẹdịyẹ nyọka tụ ju iJihova chwẹẹ, ọwa ịnyịnyị kaa nwụlanọ nyọka tụ jung chwẹẹ. IJihova á kaa yẹng lala ọngọhẹ ẹ-ẹpwụ nya ogu nya angịnyị ị-ịwẹ kuu ka. Ọwa à mwụ ọng myị́ ọng—tụ́ angịlẹ kị kpa nwa ẹ-ẹpwụ nya ẹlịlẹhị, chị ịlọmwụ ọgụ lẹ. Ụka ká ọngọlịnyị á hu ẹta-ẹdịyẹ nyọka tụ ju iJihova chwẹẹ, Ohe ịnyịnyị kaa tụ ju ọngọọwa chwẹẹ, jaabwọ kahị jẹ́ ụ-ụpwụ nya iJemsi 4:8.—Kụ ẹhị yẹ 2 Ala ịTẹsalonika 2:13.

18. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka kụ ẹhị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọkịla? (Eje Ọnyịịla 40:8)

¹⁸ Ụka ká hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ ká hu enyi Ohe, à kaa mẹjẹ nyori à la abwẹla nya iJisọsị. Ọ tọchị-tọchị hu ịlọmwụ ha Adamwụ nyọka họ ịngịngịhyẹ ọlẹ kọ byọọ nyị họ. (Wa Eje Ọnyịịla 40:8; Hib. 10:7) Ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọkịla, ahị ka ya ẹla u-uhye nya ang ọlẹ kọ ka dang ụbwọ nyọka jẹ́-ẹ kịnyaa la ọ-gbịgba ha iJihova kpẹẹkpẹẹ ụka ká hu enyi Ohe kpá.