1. Ịtọ ẹla iyina à tị́ ka wẹpwụ nyahị myị́ kori kahị kụ irya u-uhye nya ang ịlẹ wuu ká iJihova họ?

KORI kahị kụ irya u-uhye nya epwoohe bala odehe ọlẹ ká iJihova họ wuu, ọ ka lahị lala iDevidi ọngọ da Eje Ọnyịịla kọ tọ wo ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị yẹkẹẹ: “M̀ chẹhị yẹ uhye-ọgba ọlẹ ka kpa ụbwọ nya ịlọng họ wuu, ọya bala ịdịchụ ịlẹ ká ya ji ẹgẹgẹẹga nyaa. Ịịyẹ ọngịnyị ehe à tị ri kaahụ Ohe Oluhye me irya me jwọọ ịnyị-ị̄, ọngịnyị ehe amamadiroko ká kpahị ju ẹla nyamwụ ịnyị-ị̄?” (Eje. 8:3, 4) Lala iDevidi, kori kahị yẹ ẹga ọ-pyịnyẹng ọlẹ kahị kụ odehe ọlẹ, ahị ka ja tọ ịlọhị wo myị́ kori ká iJihova á kaa kụ irya nya ẹla nyahị kpong-kpong. Ma, jaabwọ kahị wẹẹ ka yẹ, iJihova á kpịtịya nya angịnyị ehe ịlẹ kọ họ họhẹ-họhẹ kị ri Adam bala Iivu, ịịwẹ kem ka, ma ọ yaa ri alugbiyegu nyamwụ kpịlọ.

2. Ịyẹ à tị́ ri irya nya iJihova ẹ-ẹga nya anyị nyamwụ ịlẹ kọ họ họhẹ-họhẹ ám̀ odehe ọlẹ?

² Adam bala Iivu à ri anyị nya iJihova ịlẹ kọ họ jene odehe ọlẹ lẹ, iJihova tị ri Adaa olepwoohe ọlẹ kọ la ọháha. Ọ ya ụkụrwọ ha ahụ bala ọrụ ịwẹ kị ka họ ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu nyamwụ. Ohe byaa yẹkẹẹ: “Anụ ma anyị kanụ pyẹ myị ẹga myị ẹga nya odehe ọlẹ wuu mẹ. Kanụ kụrụ odehe ọlẹ wuu bala ang myị́ ang ọlẹ kọ juwa ẹ-ẹpwụ nyamwụ wuu . . . mẹ.” (Ọmwụ. 1:28) Ohe tịtọ kị ka ma anyị bala ọ-ka kpẹhị rịrị odehe ọlẹ yẹẹyẹẹ chajị ẹpwa nyaa o ri lẹ. Kori ká Adam bala Iivu á họ ẹla la ihi ojuju pwoku irya ọlẹ ká iJihova la ẹ-ẹga nyaa ịnọ, ịwa bala anyị nyaa ka juwa ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu nya iJihova gboyi myị́ oyi.

3. Ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́-ẹ ya nyori Adam bala Iivu la iwe-ahụrụ ọ-la ihi ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu nya iJihova?

 ³ Adam bala Iivu la iwe-ahụrụ ọ-la ihi ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu nya iJihova. Jaabwọ kị da ju ụ-ụpwụ nya Eje Ọnyịịla 8:5, iDevidi ya ẹla u-uhye nya ọngịnyị ehe ọlẹ ká iJihova họ yẹkẹẹ: “A họ ọngịnyị ehe la iwe-ahụrụ ọbẹdẹẹ gụ ịnya [alegu-ẹrụ, NW ftn] a tị ya ụmụmẹ bala ihi ọlala ba ọngịnyị ehe.” Ịlẹhị lẹ, Ohe-é họ ká angịnyị ehe ka la ọngịrị, ẹla ọjẹ́jẹ bala ọ-ka jẹ́-ẹ họ ang lala alegu-ẹrụ ka. (Eje. 103:20) Ma, ọngịnyị ehe tị la ‘bẹdẹẹ gụ’ alegu-ẹrụ ịtụka ịlẹ ká Ohe họ wẹ pyịnyẹng kem ịnyị. Ẹlẹwẹ-ẹ́ la ẹbyẹbyị ka! IJihova ya ọmwụ ọdada ọnyịịla ha adahị nya ọgbanyẹ ịlẹhị!

4. Ịyẹ à tị́ họ tọ iwe ọlẹ ká Adam bala Iivu la ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu nya iJihova? Ẹlịyẹ ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

 ⁴ O tolujwo nyori Adam bala Iivu ya iwe ọlẹ kị la ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu nya iJihova da byi. Ọọwa kpa akama ịnyịịngịrị wẹ uhye nya anyị nyaa, jaabwọ kahị wẹẹ ka yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ ị-ịlahị. Irya ọlẹ ká iJihova la á yẹda lẹka. Ọ tịtọ ká angịnyị ehe ịlẹ kị jwoo ihi ka ri alugbiyegu nyamwụ gboyi myị́ oyi. Họhẹ, ahị ya ẹla u-uhye nya abwọlẹ ká iJihova chị ihi juhi wẹẹ. Ọọwa lẹ, ahị ka ya ẹla u-uhye nya abwọlẹ kahị ka mẹjẹ lẹẹlẹẹ nyori ahị tịtọ nyọka ri alugbiyegu nya Ohe Oluhye lẹlẹ. Ohyẹẹkpẹ-ẹkpẹ, ahị ka ya ẹla u-uhye nya ahị ọwawa ịlẹ ká anyị nya iJihova ilodehe ọlẹ ka yé gboyi myị́ oyi.

5. Ányị ahị tị́ ka jẹ́-ẹ ya ihi ha Ohe Oluhye chajị nyọlẹ kọ họhị la abwụma nyamwụ?

⁵ IJihova chị ihi juhi bwula ọ-họhị la abwụma nyamwụ. (Ọmwụ. 1:26, 27) Nyọlẹ ká Ohe họhị la abwụma nya ịlọmwụ wẹẹ, ahị ka jẹ́-ẹ la abwẹla ịnyịịla ịlẹ kọ la bala ọ-mẹ abwẹla ịịwa jẹ. Ịhyẹ nyaa ri ọháha, ahyẹẹrwẹrwa, o-godayị giri-giri, bala ẹla ọ-họ kpakpa. (Eje. 86:15; 145:17) Jaabwọ kahị wẹẹ maga nyọka la abwẹla ịlịịwẹ, ahị wẹẹ ya ihi ha iJihova bala ọ-mẹjẹ nyori ẹla nyamwụ myịhị lẹhị. (1 Pit. 1:14-16) Ụka kahị họ ẹla ụ-ụgbẹyị ọhẹ-lọhẹ ọlẹ kọ ka kpụ Adahị olepwoohe ịpyọ, ahị kaa chị ọkẹkẹnị, ọhịhị kaa kpụhị ịpyọ. Nyọlẹ ká iJihova tị họhị la abwụma nyamwụ wẹẹ, ọ họ kahị ka jẹ́-ẹ wẹ ka ri angịnyị ụma ọlẹ kọ tịtọ ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu nyamwụ.

6. Ányị iJihova à tị́ chị ihi ju angịnyị ehe ụka kọ wẹẹ nwụla odehe ọlẹ nọ?

⁶ IJihova họ ẹpwa ọnyịịla-ọnyịịla hahị. IJihova nwụla odehe ọlẹ nọ gbe angịnyị ehe tataata ene kọ lẹẹ họ ọngịnyị nya ọgbanyẹ. (Job. 38:4-6; Jer. 10:12) Chajị nyọlẹ ká iJihova kaa kpahị i-irya bala ọ-kaa hu ha pyẹ ụbwọ maa lẹ, ọ ya ang ịnyịịla lụmẹ-lụmẹ hahị nyọka yé ịpyọ ọkpụkpụ nyaa. (Eje. 104:14, 15, 24) Ụka kọ kụ irya u-uhye nya ang ịlẹ kọ họ wuu, “ị họ́ọ lụmẹ.” (Ọmwụ. 1:10, 12, 31) Ọ chị ihi ju angịnyị ehe bwula ọ-yaa ri “olegbeju nya” ang ịlẹ kọ họ wuu ám̀ odehe. (Eje. 8:6) Irya nya Ohe Oluhye ri angịnyị ehe ịkpẹẹkpẹẹ ọ-ka yé ọkẹkẹnị nyọka kpẹhị rịrị ang ịlẹ wuu kọ họ gboyi myị́ oyi. À kaa ji iJihova obe ọhọhọ ụka myị́ ụka chajị nya ehe ọchịchị ọnyịịla ọwẹ?

7. Ányị ụpwụ nya iJochuwa 24:15 à tị́ mẹjẹ nyori ọngịnyị ehe ka jẹ́-ẹ cheje lịlọmwụ?

⁷ IJihova ya āhị nyọka jẹ́-ẹ cheje lịlọhị hahị. Ahị ka jẹ́-ẹ chụ ụgbẹyị ọlẹ kọ háahị nyọka bwu ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị. (Wa iJochuwa 24:15.) Ohe nyahị kaa chị ọkẹkẹnị kori kahị chụ nyọka gbịgba họọ. (Eje. 84:11; Etu 27:11) Ahị ka jẹ́-ẹ kpa iwe ọlẹ kahị la nyọka jẹ́-ẹ cheje la ịlọhị họ ang ịnyịịla a-agbẹyị lụmẹ-lụmẹ. Kụ ẹhị ya ọgụ-ẹpẹtẹ ọlẹ ká iJisọsị ya deeji lẹẹ wẹẹ.

8. Ụgbeyị oyina iJisọsị à tị́ kpa ọngịrị nyọka jẹ́-ẹ cheje lịlọmwụ họ ụkụrwọ?

⁸ Bwula ọ-dịrẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị, ahị ka jẹ́-ẹ chụ nyọka hu irya nya angịkịla kụ ịlahị nya ịnya ịlọhị. Ụka ọhẹ ká ịnyịrọ chị iJisọsị bala angịjụgbẹyị nyamwụ pyẹpyẹ, ị rụ ka ẹga  o-nwee ọhẹ kị ya ahị me nyori ị ka jẹ́-ẹ mwịịnyọ ụ-ụwa. Ma, ọ́ tị jẹ́ chịkpẹẹ haa ka. Iru nya angịnyị baa ka ụwa chajị ị tịtọ nyọka wo ang ọmẹjẹ nya iJisọsị. Ma ẹla nya angịwẹ á chị iJisọsị aga ka. Ọkọkọ nya ọọwa, ị lọọ ahyẹẹrwẹrwa. Lẹ, ịyẹ iJisọsị à tị́ họ mẹ? Ọ “mẹ iru nya ang lụmẹ-lụmẹ jaa ụ-ụwa.” (Mak. 6:30-34) Ụka kahị gbịla iJisọsị bwula o-hu ụka bala ọngịrị nyahị ha nyọka da angịkịla ụbwọ, ahị kaa kpa ogbo wẹ Adahị olepwoohe. (Mat. 5:14-16) Ahị mẹjẹ iJihova ịnyịnyị nyori ahị tịtọ nyọka ri alugbiyegu nyamwụ.

9. Ẹlịyẹ adịda bala ịnịna anyị à tị́ ka kpa i-irya?

⁹ IJihova ya ọngịrị ha angịnyị ehe nyọka jẹ́-ẹ ma anyị, bala ọ-ya ụkụrwọ jwaa ụ-ụbwọ nyọka mẹ ang jáa kị ka la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ bala ọ-ka gbịgba họọ. Kori ká ma ọnyị juwa lẹ, āhị ọ-datị ọwẹ myịng lẹhị? Ịnọ iJihova ya āhị ha alegu-ẹrụ yẹẹyẹẹ, ọ́ tị ya āhị nya ọnyị ọmama haa ịwa ka. La ẹlẹwẹ i-irya, angịlẹ kị wẹẹ kpa anyị nwà ka chị ọkẹkẹnị nyọlẹ kị la iwe nyọka họ ịnyị. Ohe Oluhye ya ụkụrwọ ha adịda bala ịnịna. Ụkụrwọ ọ-la ịgọgọ ọọwa ri ọ-ka kpa anyị nyaa nwà pwoku “ọ-nwụ rịrị bala ọmẹjẹ nya [iJihova].” (Efe. 6:4; Ehile. 6:5-7; Eje. 127:3) Nyọka da adịda bala ịnịna anyị ụbwọ, ogu nya iJihova họ ang abwọ ị-da ịBayịbụụ wụlẹ lụmẹ-lụmẹ, lala apwụ, ifim, eje, bala apwụ ịla intanẹtị. Ọ la gede-gede nyori Adahị olepwoohe bala Ọnyị nyamwụ la ọháha ẹ-ẹga nya anjwo nyahị. (Luk. 18:15-17) Ụka ká Adịda bala ịnịna anyị á kpụnịrọ iJihova bala ọ-maga la ọngịrị nyaa wuu nyọka kpahị ju anyị ịnyịịla nyaa, ọ kaa kpụ iJihova ịpyọ. Adịda bala ịnịna ịlịnyị wẹẹ ya iwe ha anyị nyaa nyọka wẹ ka ri ụpa nya ugbiyegu nya iJihova!

10-11. Ịyẹ iJihova à tị́ họ chịkpẹẹ hahị bwula iya ọkịlaakịla nya Ọnyị nyamwụ?

¹⁰ IJihova hu Ọnyị ọlẹ kọ họ́ọ gụ wuu ha chajị kahị ka jẹ́-ẹ ri alugbiyegu Nyamwụ myịmyị. Jaabwọ kahị  ya ọgba 4, Adam bala Iivu ya iwe ọlẹ kị la ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu nya iJihova da byi, ị tị ya ịnya anyị nyaa da byi ịnyịnyị. (Rom. 5:12) Adam bala Iivu tọchị-tọchị bịrị ehile nya Ohe ịnyị, lẹ ọ chịla ká iJihova ka kwaa rụ hi ugbiyegu nyamwụ ịnyịlẹhị. Ma anyị nyaa tị bẹẹ? Chajị nya ọháha, iJihova nwụla iwe nọ nyọka jẹ́-ẹ ye angịlẹ kị ju ihi nyamwụ wẹpwụ nya ugbiyegu nyamwụ. Ọ họ ịnyị bwula iya ọkịlaakịla nya Ọnyẹwẹ nyamwụ, ko ri iJisọsị ịKịrayịsị. (Jọn. 3:16; Rom. 5:19) Bwula iya ọkịlaakịla nya iJisọsị ọwẹ, Ohe chụ angịnyị 144,000 ịlẹ kị dayị giri-giri họọ nyọka ri anyị nyamwụ.​—Rom. 8:15-17; Ọwụ. 14:1.

¹¹ Ịnyịnyị, ụnọ ịmanyị tị́ nya angị la ọmyịmyị wẹẹ jwoo ihi bwula ọ-họ irya nyamwụ. Ị la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyọka ri alugbiyegu nya Ohe Oluhye lụbwọ-lẹta, ụka kị be ọmayẹ ohyẹẹkpẹ kpá la ocheju nya ẹka ụnọ. (Eje. 25:14; Rom. 8:20, 21) Nyọlẹ kị la ẹhị ọrịrịị-rịrị ọwẹ wẹẹ, ị dọmwụ jẹ́-ẹ wụrụ iJihova, ko ri Ọngọ haa họ, nya “Adahị.” (Mat. 6:9) Angịlẹ kị wuleji bwula igu ịnyịnyị ka la iwe nyọka jẹ́ ang u-uhye nya ang ọlẹ ká iJihova tịtọ bwu ẹga nyaa. Angịlẹ kị myị ju ihi nya ọmẹjẹ nyamwụ ka la iwe nyọka wẹ ka ri alugbiyegu nyamwụ ịnyịnyị.

12. Ịtọ ẹla oyina ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ ugbẹnyị?

¹² Jaabwọ kahị yẹ wẹ, iJihova chị ihi ju angịnyị ehe a-agbẹyị lụmẹ-lụmẹ ene-ene lẹ. Ọ chụ angịlẹ kọ ya ida wụ nyọka ri anyị nyamwụ, ọ tị myị́myị́ ya ẹhị ọrịrịị-rịrị ha “angịnyị lụmẹ-lụmẹ” ịlẹ kị ri ogu ọtụka nyọka ri alugbiyegu nyamwụ odehe onyeewe. (Ọwụ. 7:9) Ịyẹ ahị tị́ ka họ lẹẹlẹẹ nyọka mẹjẹ iJihova nyori ahị tịtọ nyọka ri alugbiyegu nyamwụ gboyi myị́ oyi?

13. Ịyẹ ahị tị́ ka họ nyọka ri alugbiyegu nya Ohe Oluhye? (ỊMakị 12:30)

¹³ Mẹ ọháha nyang jẹ ẹ-ẹga nya iJihova bwula ọgbịgba ha iJihova la ọkịlẹtụ nyang wuu. (Wa  ịMakị 12:30.) Ohe Oluhye ya ang lụmẹ-lụmẹ hahị bwula ọnahị nyamwụ. Ọlẹ kahị jẹ́-ẹ gbịgba họọ ka ri ọhẹ lẹpwụ nya āhị ịlẹ kị gụ́ wuu myị́. Ahị ka mẹjẹ iJihova nyori ọ háahị bwula ‘ọ-kpa ehile nyamwụ.’ (1 Jọn. 5:3) IJisọsị ya ehile hahị bwu ẹga nya Adamwụ nyọka họ ká angịkịla ka ri angịjụgbẹyị bala ọ-hwaa enyi Ohe. (Mat. 28:19) Ọ myịmyị ya ehile hahị nyọka la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ. (Jọn. 13:35) IJihova ka da angị kaa jwoo ihi ọwụraba wẹpwụ nya ugbiyegu nya angịnyị nyamwụ ịlẹ kị kaa gbịgba họọ odehe wuu.​—Eje. 15:1, 2.

14. Ányị ahị tị́ ka mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya angịkịla? (ỊMatiyu 9:36-38; Ala iRom 12:10)

¹⁴ Mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya angịkịla. Ọháha à ri abwụma nya iJihova ọlẹ kọ gụ́ wuu lẹ. (1 Jọn. 4:8) IJihova mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nyahị ene kahị dọmwụ lẹẹ wẹ ka jọ́ọ. (1 Jọn. 4:9, 10) Ahị wẹẹ gbịlọọ ụka kahị mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya angịkịla. (Efe. 5:1) Ụgbẹyị ọkpọnchị ọhẹ ọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya angịnyị ri ọ-ka daa ụbwọ wẹ ka jẹ́ iJihova nyọlẹ ká ụka hi wẹ wẹẹ. (Wa ịMatiyu 9:36-38.) Bwula ọ-họ ịnyị, ahị ya iwe haa nyọka jẹ́-ẹ wẹ ka ri alugbiyegu nya Ohe Oluhye. Ụka ká ọngịnyị á hu enyi Ohe kpá, ahị ka kịnyaa la ọ-mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nyamwụ bala o-jwoo ihi. (1 Jọn. 4:20, 21) Ányị ahị tị́ ka bwu họ ịnyị? Ụgbẹyị ọhẹ ri ọ-ka dahịhiloo. Ọ-chụ pwokwita, ụka ká ẹla nya ọọnahị ọhẹ á lahị gbagbịla ka, áhị ka ya nyori ọ la irya ọtịpyọ ka. Ọkọkọ nya ọọwa, ahị ka ju ọọnahị ọọwa ihi, bala ọ-yọọ lala ọngọlẹ kọ gụ́ụhị.​—Wa Ala iRom 12:10; Filip. 2:3.

15. Ẹga nya owo anyị ahị tị́ ka mẹ ahyẹẹrwẹrwa bala ọnahị jẹ?

¹⁵ Mẹ ahyẹẹrwẹrwa bala ọnahị jẹ ẹ-ẹga nya angịnyị wuu. Kori kahị tịtọ nyọka ji ẹpwụ nya angịlẹ kị ka jẹ́-ẹ wụrụ iJihova nya Adaa gboyi myị́ oyi aalẹ, ahị ka kpa Omyi Ẹla nya Ohe họ ụkụrwọ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyahị pyii. Ọ-chụ pwokwita, iJisọsị mẹjẹ́ẹhị nyori ahị nyị ka mẹ ahyẹẹrwẹrwa bala ọnahị jẹ ẹ-ẹga nya angịnyị wuu, tụ́ aluji nyahị. (Luk. 6:32-36) Ọ ka lahị ujwo nyọka họ ịnyị ụka ọhẹ myị́. Kori ọ́ lịnyị aalẹ, ahị ka maga pyii nyọka kụ irya bala ọ-họ ẹla lala iJisọsị. Ụka kahị maga nyịlẹhị-ịlẹhị nyọka ju ihi nya iJihova bala ọ-gbịla iJisọsị, ahị mẹjẹ Adahị olepwoohe nyori ahị tịtọ nyọka ri alugbiyegu nyamwụ gboyi myị́ oyi.

16. Ányị ahị tị́ ka bwu chewu ke ẹnyị ọlẹ ká ugbiyegu nya iJihova la?

¹⁶ Chewu ke ẹnyị ọlẹ ká ugbiyegu nya iJihova la. Ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu ọlam-ọlam, ahị kaa yẹ nyori onjwo ochiche kaa yẹ ọnyịnamwụ ọgbahị gbịla. Kori ká ọnyị ọgbahị á kpa ẹla ọla ịBayịbụụ họ ụkụrwọ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị, ọ kaa ri ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla ha ọnyịnamwụ ochiche. Ọ́ tị ri ká ọngọgbahị á yẹ ka họ ang ọtịpyọ, ọnyịnamwụ ochiche ka ba ọgụ-ẹpẹtẹ ọtịpyọ nyamwụ jẹ ịnyịnyị myị́. Ọ la ịnyịnyị ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu nya iJihova. Kori ká ọọnahị ọlẹ kọọ họ kpẹẹkpẹẹ ene-ene á dọmwụ nyọka ji ẹkpẹ da ogu lee ọ-chụ ụgbẹyị nya ụya ọhọhọ lee ang ịtịpyọ ịkịla, angịkịla ka la ọmayẹ nyọka yẹ julọọ họ ang ọtịpyọ ịnyịnyị myị́. Angịlẹ kị họ ịnyị wẹẹ bịrị ẹnyị nya ugbiyegu nya angịlẹ kị kaa gbịgba ha iJihova. (1 Tẹs. 4:3-8) Ahị ka hwabwọ la ọ-ba ọgụ-ẹpẹtẹ ịtịpyọ jẹ pyii. Áhị tị ka ya iwe da ịngịngịhyẹ ka kpahị rụ hi ẹga nya Adahị olepwoohe ka.

17. Ụma nya irya ọlanyị ahị tị́ ka hwabwọ hi? Ịyẹ à tị́ du?

¹⁷ Dahịhile iJihova ọkọkọ nya ang ụdụ. IJihova myị ọnụ nyọka ya ang oriri, ang ọkụrụ-kụrụ, bala ẹga onune hahị, kori kahị ku Ịpyị-Adịrahụ jene bala ọ-hịhị ba abwẹla ịnyịịla nyamwụ jẹ. (Eje. 55:22; Mat. 6:33) Kori kahị kpa ẹlẹwẹ i-irya, ahị ka hwabwọ la ọ-kụ irya nyori ang ụdụ ịlẹ ká odehe ọlẹ ka ya hahị ka jẹ́-ẹ chewu keehi bala ọ-kpa ọkẹkẹnị o-gboyi myị́ oyi wahị. Ahị jẹ́ nyori ụgbẹyị ookpokpo ọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ yé okpunyi nya ọkịlẹtụ ọlam-ọlam  ri ọ-ka họ irya nya iJihova. (Filip. 4:6, 7) Kori kahị dọmwụ la okpoko nyọka ra ang lụmẹ-lụmẹ wẹwẹ, ahị baba nyọka kụ irya kori kahị la ụka bala ọngịrị nyọka kpa ang ịịwa họ ụkụrwọ bala ọ-kpẹhị ju ang ịlịnyị ịlẹhị. Ọ chịkpẹẹ myị́ kahị ka ya ịlọhị chị ori ba ang abwọ nyahị ịịwa kpoye? Ahị ka kpịtịya pyii nyori Ohe ya ụkụrwọ hahị kahị ka họ ẹ-ẹpwụ nya alugbiyegu nyamwụ. Ọọwa ri, áhị ka ya iwe da ịngịngịhyẹ ka chịhị ochuchuu ka. Okolobya ọhẹ nyẹẹkpẹ da iwẹ nyọka gbịgba ha iJihova bala ọ-ka ri ọngọhẹ lẹpwụ nya anyị nyamwụ ọọlajị nyọlẹ kọ wu ang ụdụ nyamwụ bajẹ kpoye. Áhị tịtọ nyọka lala ọngọọwa ẹnẹnẹhẹ ka!​—Mak. 10:17-22.

18. Ihi ọtụka bala ahị ọwawa iyina angịnyị ehe ịlẹ kị ju ihi nya Ohe à tị́ ka yé gboyi myị́ oyi?

¹⁸ Angịnyị ehe ịlẹ kị ju ihi nya Ohe ka la iwe ọgụgụ wuu, ko ri iwe nyọka la ọháha ẹ-ẹga nya iJihova bala ọ-gbịgba họọ gboyi myị́ oyi! Angịlẹ kị la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyọka hịhị odehe ọlẹ ka yé ọkẹkẹnị ẹ-ẹpwụ nya ọ-kpẹhị rịrị odehe ọnyịịla ọlẹ ká iJihova họ kpẹẹkpẹẹ nyọka ri ẹpwa nyaa. Lụka o-kpii, Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe ka họ odehe ọlẹ bala ang ịlẹpwụ nyamwụ wuu ka wẹ ka ri inyeewe myịmyị. IJisọsị ka nwụla ang ịlẹ kị bịrị ọọlajị nyọlẹ ká Adam bala Iivu chụ nyọka kpehe hi ugbiyegu nya Ohe Oluhye. IJihova ka wule angịnyị ụnọ ịmanyị tị́ eji bwula igu bala ọ-ya iwe nya ọhịhị ọkpẹẹkpẹẹ da haa ám̀ odehe ọlẹ kọ ka yẹda kaka ri ịparadayịsị. (Luk. 23:42, 43) Ụka ká angịnyị ehe ịlẹ kị gbịgba ha iJihova á la kpẹẹkpẹẹ lẹ, ị ka la “ụmụmẹ bala ihi” ọlẹ ká iDevidi da ju lẹlẹ.​—Eje. 8:5.

19. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka kpịtịya?

¹⁹ Kori ká ri ọngọhẹ ẹ-ẹpwụ nya “angịnyị lụmẹ-lụmẹ” ịlẹ kị ka hịhị odehe aalẹ, à la ẹhị ọrịrịị-rịrị ọnyịịla-ọnyịịla. À há Ohe; Ọ tị tịtọ ká ka ri ụpa nya ugbiyegu nyamwụ. Lẹ maga la ọngịrị nyang wuu nyọka họ ẹla kpọọ ịpyọ. Kpịtịya nya ehe ọchịchị nya Ohe Oluhye i-irya bala ọkịlẹtụ nyang ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị. Iwe ọlẹ ká la nyọka gbịgba ha Adahị ọnyịịla olepwoohe bala ẹhị ọrịrịị-rịrị nyọka jẹ́-ẹ gwogbo họọ gboyi myị́ oyi a myịng lẹhị!