1-2. Akama iyina aanahị lụmẹ-lụmẹ à tị́ kaa chịpwụrụ bwu?

ỌNGỌMYẸRỤ ịPọlụ ju iTimoti ọhụ, tụ́ Angịnyị nya ịKịrayịsị wuu nyọka họ ụkụrwọ nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ la ọngịrị nyaa wuu. (2 Tim. 4:5) Ahị kaa kpa ọhụ ojuju nya ịPọlụ ọwẹ họ ụkụrwọ. Ma, ụka ọhẹ ọ kaa lujwo. Aanahị alẹng bala anyang lụmẹ-lụmẹ kaa juhi nyọka kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ. (2 Tim. 4:2) Ọ-chụ pwokwita, kụ irya nya aanahị ịlẹ kị juwa ọ-ọpyị ọlẹ kị kaa tụ́ ụkụrwọ nyahị pyịpyị lee o-hile ụkụrwọ nyahị wẹẹ. Ị kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ nanana nyọlẹ kị jẹ́ nyori ị ka waa ju agba myị́!

² Angịnyị nya iJihova juwa chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama lụmẹ-lụmẹ ịlẹ kị ka kpaa ọkịlẹtụ enyi myị́. Ọ-chụ pwokwita, angịhyẹ lụmẹ-lụmẹ baba nyọka họ ụkụrwọ yẹẹyẹẹ nyọka jẹ́-ẹ họ ịbaba nya ugbiyegu nyaa haa. Ọ ka háa nyọka họ gụ ọwọwa ẹ-ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ, ma ọngịrị ọlẹ kọ kaa hi haa la ocheju nya epwihi á kaa la gbuu ka. Angịkịla á jẹ́-ẹ jụ họ lụmẹ ka ọọlajị nya ẹdụrụ ọnyọọngịrị ọlẹ kọ jwaa lee ọngọgbahị oriri; angịhyẹ nyaa á dọmwụ jẹ́-ẹ kpehe hi ẹpwa nyaa ka. Ịnyịnyị, angịkịla kaa yẹ ịlaa ụka myị́ ụka nyori ị́ ju apyobwuna ha iJihova ka. Ọọnahị ọnyang ọhẹ kọ ri Mary * yẹkẹẹ: “M̀ kaa maga nya ịlẹhị-ịlẹhị nyọka wu irya ọkụkụ nyam kpa ụka ká ọkịlẹtụ á juwa kpụm enyi. Ọọwa du kam kaa ya eje wu ịlọm, chajị ọ num ụka bala ọngịrị ọlẹ kam baba nyọka kpa ya ẹla nya Ohe.”

3. Ịyẹ ahị tị́ ka kụ ẹhị yẹ a-ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

³ Ẹ-ẹpwụ nya akama ọnyị myị́ ọnyị ọlẹ kahị la, iJihova ka jẹ́-ẹ ya ọngịrị ọlẹ kahị baba hahị nyọka kịnyaa la ọ-gbịgba họọ jaabwọ kahị ka jụ họ ka ba myị́. Ene kahị ka kụ ẹhị yẹ jaabwọ ká iJihova ka jẹ́-ẹ bwu dahị ụbwọ, ahị wụla yẹ jaabwọ kọ ya ọngịrị ha ịPọlụ bala iTimoti nyọka kịnyaa la ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ nanana nyori ị ji ẹ-ẹpwụ nya akama wẹẹ.

4. Akama iyina ịPọlụ à tị́ chịpwụrụ bwu?

⁴ ỊPọlụ chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama lụmẹ-lụmẹ. Ọ baba nya ụbwọ ọdada nya iJihova gụgụụgụ ụka ọlẹ ká aluji nyamwụ nyóo, woo ju agba bala o-juwa maga nyọka nwọọ. (2 Kọr. 11:23-25) Ọ́ la ỊPọlụ oyoyi nyọka ya dodehe nyori ọ kaa ma uya ta irya ịtịpyọ ụka ọhẹ ka. (Rom. 7:18, 19, 24) Ịnyịnyị ọ la akama ọhẹ ọlẹ kọ kaa gu “ugbinyịrọ [nyamwụ] chọọchọọ ịnyịnyịịnyị” kọ tịtọ ká Ohe Oluhye ka gbọọ hyoo pyii.​—2 Kọr. 12:7, 8.

5. Ịyẹ ịPọlụ à tị́ jụ họ myị́ ẹ-ẹpwu nya akama ịlẹ kọ la?

⁵ IJihova ya ọngịrị ha ịPọlụ nyọka kịnyaa la ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ nyamwụ ẹ-ẹpwụ nya akama ịlẹ wuu kọ chịpwụrụ bwu. Kụ ẹhị yẹ ang ịle ká ịPọlụ jụ họ myị́ wẹẹ. Ọ-chụ pwokwita, ụka kị woo tụ́ ju ube ẹ-ẹpwa ụ-ụwa iRom, ọ ya ẹla nya Ohe ju alegbeju nya ala iJuu bala alegbeju nya ala igomenti nya iRom. (Ụkụr. 28:17; Filip. 4:21,22) Ịnyịnyị, ọ ya ẹla nya Ohe ju Angịgbeji ịla Ọdọdẹpwa nya Adịrahụ, bala angịlẹ wuu kị jwoo ụga. (Ụkụr. 28:30, 31; Filip. 1:13) Lụka ọwẹ-ọwẹ, Ohe Oluhye kpa ịPọlụ da ileta ịlẹ kị ju apyobwuna ha Angịnyị nya ịKịrayịsị nyịlẹhị daalẹ wẹẹ. Ịnyịnyị, ọgụ-ẹpẹtẹ nya ịPọlụ ju alọjịra-jịra ọla iRom ọngịrị nyọka “ya ẹrụ ọnyịịla nya Ohe Oluhye pyẹ la uhi ojuju kaka, gụ olene-ene.” (Filip. 1:14) Nanana nyori ịPọlụ-ụ́ jẹ́-ẹ họ wu ịlọmwụ ẹpwụ jaabwọ kọ tịtọ ụka ọhẹ ka, ọ họ ba ẹ-ẹga ọlẹ ká ọngịrị nyamwụ pwụ́, ọọwa tị “da ẹrụ ọnyịịla . . . ụbwọ nya ọpyẹye ka ịlahị-ịlahị gụ olene-ene.”​—Filip. 1:12.

6. Jaabwọ ká ụpwụ nya 2 Ala ịKọrịntị 12:9, 10 ya, ịyẹ à tị́ da ịPọlụ ụbwọ nyọka kịnyaa la ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ nyamwụ?

⁶ ỊPọlụ jẹ́ nyori ang ịlẹ wuu kọ jụ họ myị ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba nya iJihova bwula ọngịrị nya Ohe Oluhye ịnyị, ọ-ọngịrị nyịlọmwụ ka. Ọ ya nyori ọngịrị nya Ohe Oluhye nyị kaa chị ehe gede-gede ẹ-ẹga “ká ọdẹwụ-ọdẹwụ ọlala á ji.” (Wa 2 Ala ịKọrịntị 12:​9, 10.) Bwula ọngịrị nya olegu ịgọgọ Nyamwụ, iJihova ya ọngịrị ha ịPọlụ nyọka kịnyaa la ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ nanana nyori ọ ji ẹpwụ nya ọtụpyịpyị, ube nya agba, bala akama ịkịla ịlẹ kọ chịpwụrụ bwu.

7. Akama iyina iTimoti à tị́ la du kọ ka lujwo họọ nyọka jụ ụkụrwọ nyamwụ họ myị́?

⁷ ITimoti, ọla ogu-ẹdịyẹ nya ịPọlụ ọlẹ kọ ri onjwo baba nyọka kpụnịrọ ọngịrị nya Ohe Oluhye nyọka kịnyaa la ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ nyamwụ. ITimoti họ ụkụrwọ bala ịPọlụ  ụ-ụgbẹyị ọnyụụrụrụ yẹẹyẹẹ ẹ-ẹpwụ nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ bwu epweji ọhẹ ka ọkịla nyamwụ. Ịnyịnyị, ịPọlụ doo ẹrụ myịmyị nyọka wụla ọjịra-jịra yẹ bala ọ-ka jwaa ọhụ. (1 Kọr. 4:17) ITimoti ka yẹ ịlọmwụ myị́ nyori ọ́ chịla ka. Ọhẹka ịnyị à du ká ịPọlụ byoo yẹkẹẹ: “A myị ká ọngọngọhẹ a yẹhị da onjwo oriri nyang bwee ka” le. (1 Tim. 4:12) Ịnyịnyị, lụka ọwẹ-ọwẹ, iTimoti la akama ọhẹ ọlẹ kọ lala ujwo ị-ịnyịrọ nyamwụ​—“ẹdụrụ ọ-jwọọ hyaa-hyaa.” (1 Tim. 5:23 NW ) Ma, iTimoti jẹ́ nyori olegu ịgọgọ nya iJihova ka ya ọngịrị ọlẹ kọ baba họọ nyọka kịnyaa la ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ bala ọ-ka myị ẹrụ ha aanamwụ.​—2 Tim. 1:7.

8. Ányị iJihova à tị́ kaa ju angịnyị nyamwụ ọngịrị alẹ?

⁸ Alẹ, iJihova ya “ọngịrị ọgụgụ ọtụka” ha angịnyị nyamwụ chajị kị ka jẹ́-ẹ kịnyaa la ọ-gbịgba họọ giri-giri. (2 Kọr. 4:7) Ahị kụ ẹhị ya ang ine ịlẹ ká iJihova ya hahị nyọka juhi ọngịrị bala ọ-dahị ụbwọ godayị giri-giri họọ wẹẹ: abwọ ọrịrị, ịBayịbụụ, ọ-yẹjula awụlẹ nya angịnyị nya ịKịrayịsị, bala ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ nyahị.

9. Ányị abwọ ọrịrị à tị́ ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ?

⁹ Ahị kaa ye ọngịrị bwula abwọ ọrịrị. Jaabwọ kị da ju ụ-ụpwụ nya Ala Efesọsị 6:18, ịPọlụ juhi ọhụ nyọka raabwọ ha Ohe Oluhye “ụka wuu.” Kori kahị họ ịnyị, Ohe Oluhye ka ya ọngịrị hahị. Jonnie, ọlẹ kọ kụ Bolivia, yẹ jaabwọ ká iJihova dọọ ụbwọ ụka ọlẹ kọ juwa chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama ịdatị-datị. Ahụ nyamwụ, tụ́ adamwụ bala ịnamwụ go jụ ẹdụrụ ọtụka-ọtụka ụka ookpokpo. Ọ kaa lujwo nya ịlẹhị-ịlẹhị ha Jonnie nyọka kpahị jwaa ịịwa wuu. Ịnamwụ gbu, ọ tị tata chẹẹ ene ká ahụ nyamwụ bala adamwụ há gụ bwu ẹdụrụ nyaa. Ụka ọlẹ kọ juwa tịrị ọnụ nya ẹla kọ họ tọọ lụka ọkẹkpẹ, Jonnie yẹkẹẹ, “Ụka ọlẹ kam juwa chuko nya ịlẹhị-ịlẹhị, ang ọlẹ kọ dam ụbwọ ri ụka kam raabwọ ha iJihova kam ya joo jaabwọ kọ lam ọ-ọkịlẹtụ.” IJihova ya ọngịrị ọlẹ ká Jonnie baba họọ nyọka bọhụ myị́. Ronald, ọngọgbahị nya ọjịra-jịra ọhẹ ịị Bolivia, wẹ ka jẹ́ nyori ịnamwụ la ẹbẹ ọgọja. Ọ ka lala ọya ookpokpo lẹ, ọ gbu lẹlẹ. Ịyẹ à tị́ dọọ ụbwọ nyọka bọhụ myị́? Ọ yẹkẹẹ: “Abwọ ọrịrị ha iJihova ya iwe ham nyọka ya ẹla ọlọkịlẹtụ nyam joo bala abwọlẹ kọ lam. M̀ jẹ́ nyori ọ jaabwọ kọ lam ọ-ọkịlẹtụ gụ angịkịla, dọmwụ gụm am ayịdang.” Ụka ọhẹ, ọ kaa lahị lala o-ri áhị ka jẹ́-ẹ bọhụ ẹ-ẹpwụ nya akama nyahị myị́ ka, lee áhị jẹ́ ẹla ọlẹ kahị ka raabwọ chajị nyamwụ ka. Ma, iJihova wụrụụhị nyọka raabwọ họọ kori kọ dọmwụ lahị ujwo nyọka ya jọọ jaabwọ kọ lahị wẹwẹ.​—Rom. 8:26, 27.

10. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ala iHiburu 4:12 ya, ịyẹ tị́ du kọ baba yẹẹyẹẹ nyahị ọ-ka wa ịBayịbụụ bala ọ-kụ irya jwoo?

¹⁰ Ahị kaa ye ọngịrị bwula ịBayịbụụ. Jaabwọ ká ịPọlụ kpụnịrọ Ụpwụ Ịgọgọ nyọka ye ọngịrị bala ọhụ ojuju, ahị baba nyọka họ ịnyị ịnyịnyị. (Rom. 15:4) Jaabwọ kahị wẹẹ wa Omyi Ẹla nya Ohe bala ọ-kụ irya jwoo, iJihova ka jẹ́-ẹ mẹjẹ́ẹhị jaabwọ ká ịBayịbụụ ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ ẹ-ẹpwụ nya akama nyahị. (Wa Ala iHiburu 4:12.) Ronald, ọlẹ kahị ya ẹla rụ́ lẹẹ yẹkẹẹ: “Ọ kpụm ịpyọ lụmẹ nyọlẹ kam-m̀ maga nyọka wa ụpa nya ịBayịbụụ ọhẹ lodu ọnyị myị́ ọnyị. M̀ kaa kụ irya yẹẹyẹẹ ju abwụma nya iJihova bala abwọlẹ kọ kaa kpahị ju anchẹ nyamwụ. Ọọwa ya ọngịrị ham.”

11. Ányị ịBayịbụụ à tị́ ya ọngịrị ha ọọnahị ọnyang ọhẹ ọlẹ kọ juwa ẹ-ẹpwụ nya ajụjụ?

¹¹ Ụka kahị kụ irya ju Omyi Ẹla nya Ohe, ọ kaa dahị ụbwọ nyọka lirya ọkpakpa ẹ-ẹga nya akama nyahị. Kụ ẹhị yẹ jaabwọ ká ịBayịbụụ da ọọnahị ọnyang ọhẹ ọlẹ ká ọrụmwụ gbụ hyoo ụbwọ wẹẹ. Ọngọgbahị ọhẹ gba irya ọhẹ kpehe  nyori ọ ka jẹ́-ẹ yẹ ẹla ọmẹjẹ ịhyẹ ịlẹ kị ka jẹ́-ẹ dọọ ụbwọ bwula ọ-wa ụpwụ nya iJobu. Nyọlẹ kọ họ ịnyị, ụka nya ọgbanyẹ ọ dọmwụ nyọka kpụ iJobu abyị u-uhye nya irya ọkụkụ ọtịpyọ nyamwụ. Ẹ-ẹpwụ nya irya ọkụkụ nyamwụ, ọ gbile iJobu ụbwọ ụrụ yẹkẹẹ: “IJobu! A kụ irya nya akama nyang kem ka!” Ma, ọ wẹ ka jẹ́ nyori irya ọkụkụ nyamwụ lala ịnya iJobu ịnyịnyị. Ọọwa dọọ ụbwọ nyọka nwụ irya ọkụkụ nyamwụ họ bala ọ-ya ọngịrị họọ nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ajụjụ ọlẹ kọ la nyọlẹ ká ọrụmwụ gbu hyoo.

12. Ányị iJihova à tị́ kaa kpa aanahị alẹng bala anyang juhi ọngịrị?

¹² Ahị kaa ye ọngịrị bwula ọ-yẹjula awụlẹ nya Angịnyị nya ịKịrayịsị. Ụgbẹyị ọkịla ọlẹ ká iJihova kaa ju Angịnyị nya ịKịrayịsị ọngịrị ri o-bwula aanahị ịlẹ kahị kaa gbịgba lawụlẹ. ỊPọlụ da nyori iwoo nyọka ye “ọhụ ọjụjụ bwu ẹga” nya aanamwụ nya olegu nyị kaa wu ọwa. (Rom. 1:11, 12) Ọ kaa há Mary, ọlẹ kahị ya ẹla rụ́ lẹẹ nyọka juwa bala aanamwụ alẹng bala anyang ịlẹpwụ nya ịKịrayịsị. Ọ yẹkẹẹ: “IJihova kpa aanahị alẹng bala anyang ịlẹ kị dọmwụ jẹ́ am nyị la akama ka dam ụbwọ. Ị kaa ya ẹla ọlẹ kọ ka ya ọhụ ojuju ham bala ọ-da ụpwụ du tọm, ang ọlẹ kam baba kpangga à wẹ lẹ. Ọọwa dam ụbwọ ịnyịnyị nyọka ya ẹla bala aanahị anyang ịlẹ kị la akama ịlịnyị-ịnyị bala ọ-jẹ́ ang bwu ẹla ịlẹ kị họ. Ịnyịnyị, angịgbahị nya ọjịra-jịra kaa họ m kaa lịlọm nyori m̀ ju apyobwuna ha alọjịra-jịra.”

13. Ányị ahị tị́ ka bwu ju awụlẹ ọngịrị ọọjịra-jịra?

¹³ Ẹgẹlẹ kọ há gụ wuu nyọka jẹ́-ẹ ju awụlẹ ọhụ à ri ọjịra-jịra ẹẹ. Ụka ká ka ọjịra-jịra, à ka jẹ́-ẹ maga nyọka ju angịkịla ọngịrị bwula ọ-byaa nyori à la ọháha ẹ-ẹga nyaa bala ọ-mẹjẹ nyori ang ọlẹ kị họ myịng lẹhị. Ọ-chụ pwokwita, ene ká ọjịra-jịra ọhẹ ka dọmwụ, ọngọgbahị nya ọjịra-jịra ọhẹ ká ẹnyị nyamwụ ri iPita byi ọọnahị ọnyang ọhẹ ọlẹ ká ọrụmwụ ri Olibeenu ka yẹkẹẹ: “Ọ kaa ri ọhụ ojuju hahị nyọka yẹng ẹ-ẹgẹlẹ. À kaa nwụla anyị ịrwọnyẹ nyang nọ bala ọ-mẹjáa jaabwọ kị ka bwu wẹ ịtọ ẹla ụka myị́ ka.” Egbejida dọmwụ nyọka nyà bwu ahị nyamwụ chajị ẹla ọọwa gwoo yẹẹyẹẹ. Ọ yẹkẹẹ: “M̀ baba yẹẹyẹẹ nyọka wo ẹla ọwẹ alẹ.”

14. Ányị ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ à tị́ kaa dahị ụbwọ?

¹⁴ Ahị kaa ye ọngịrị bwula ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ. Ụka kahị mẹ ẹlịlẹhị ịlẹpwụ nya ịBayịbụụ jẹ angịkịla, ahị kaa ye ọhụ ojuju bala ọngịrị, kori kị myị ke ụrụ lee ị ke ụrụ ka. (Etu 11:25) Ọọnahị ọnyang ọhẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Stacy yẹ jaabwọ ká ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ kaa ya ọngịrị ha ọngịnyị. Ụka kị gba ọngọhẹ bwu ugbiyegu nyamwụ kpehe hị ọjịra-jịra, ẹla ọọwa tọọ olujwo nya ịlẹhị-ịlẹhị bala ọ-kaa kịnyaa la ọ-ta ịlọmwụ wo, ‘M̀ ka jẹ́-ẹ họ gụ ọwọwa nyọka da ugbiyegu nyam ụbwọ ịnọ?’ Ọ kaa lujwo họọ nyọka kụ irya nya ịngịngịhyẹ ọkịla. Ịyẹ à tị́ dọọ ụbwọ nyọka bọhụ myị́ ẹ-ẹpwụ nya iwe-ahụrụ olujwo ọwẹ? Ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ ịnyị! Ụka kọ kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ, ọ dọmwụ nyọka kụ irya nya aloye nyaa ịlẹ kị baba nya ụbwọ ọdada nyamwụ. Ọ yẹkẹẹ: “Lụka ọwẹ, iJihova ya ọngọhẹ ọlẹ kam kaa mẹ ịBayịbụụ jẹ ọlẹ kọ nwà pápaapá ham. Ọọwa ya ọhụ ojuju ham nya ịlẹhị-ịlẹhị. Ịngịhyẹ ọlẹ kọ dam ụbwọ gụgụ wuu à ri ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ ẹẹ.”

15. Ẹlịyẹ a tị́ jẹ́ bwu ẹla ọlẹ ká ọọnahị Mary ya?

¹⁵ Ọ-chajị nya iwe-ahụrụ nyaa, ọ ka la angịhyẹ lala o-ri ị́ jẹ́ jụ họ lụmẹ ẹ-ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ ka. Kori kọ lang ịnyị aalẹ, kpịtịya nyori ọ kaa kpụ iJihova ịpyọ kori ká họ ba ẹ-ẹga ọlẹ ká ọngịrị nyang á pwụ. Kụ ẹhị ọ-chụ pwokwita nya Mary myịmyị wẹẹ. Ụka ọlẹ kọ mwụ́ ka ẹga ọkịla ọlẹ ká angịnyị ịlụwa kaa ya òja ọdatị, ọ ya ịlọmwụ lala o-ri ó ju apyobwuna lụmẹ  ka. Ọ yẹkẹẹ, “Ọ tata chẹẹ ká ang ọlẹ kam jẹ́-ẹ họ kem ri ọ-ka wẹ ịtọ ọlẹ kọ chịkpẹẹ, wa ọgba nya ịBayịbụụ, lee ọ-ya ịTịrakị ha angịnyị ẹ-ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ.” Ọ ya ịlọmwụ lala ọngọlẹ kọ chịla ka ụka kọ chụ ịlọmwụ kaka pwoku angịlẹ kị jẹ́ ya oja ọwẹ yẹẹyẹẹ. Ma, ọ nwụ irya nyamwụ họ. Ọ wẹ ka jẹ́ nyori iJihova ka jẹ́-ẹ kpọọ họ ụkụrwọ nanana nyori ọ́ jẹ́ ya òja ọwẹ yẹẹyẹẹ ka. Ọ yẹkẹẹ, “Ẹla ọlẹ ká ịBayịbụụ ya chịkpẹẹ, ọ tị ka jẹ́-ẹ ya ọhịhị nya angịnyị da.”

16. Ịyẹ à tị́ ka jẹ́-ẹ da angịlẹ kị jẹ́ kpehe hi ẹpwa nyaa ka ụbwọ nyọka ye ọngịrị?

¹⁶ IJihova jẹ́ nyori angịhyẹ nyahị tịtọ nyọka kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ, ma áhị tị jẹ́ kpehe hị ẹpwa nyahị ka. Lẹ, ọ ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ nyọka ye iwe ya ẹla nya Ohe ju angịlẹ kị kaa kpẹhị rịrịịhị lee angị họhị utoji. Kori kahị chụ ang ọlẹ kahị wẹẹ jụ họ lẹẹlẹẹ kaka pwoku ọlẹ kahị kaa jụ họ lụka ọkẹkpẹ, ọkịlẹtụ ka kpụhị enyi myị́. Ma, kori kahị jẹ́ jaabwọ ká iJihova wẹẹ dahị ụbwọ lẹẹlẹẹ, ahị ka la ọngịrị nyọka bọhụ myị́ ẹ-ẹpwụ nya ọmayẹ ọnyị myị́ ọnyị la ọkẹkẹnị.

17. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ọngọlirya 11:6 ya, ịyẹ tị́ du kahị ka kịnyaa la ọ-kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ kori ká ọngọngọhẹ á myị ke ụrụ ka wẹwẹ?

¹⁷ Áhị jẹ́ ẹjẹ nya ẹlịlẹhị ọlẹ kahị ya tọ ọlẹ kọ ka bwu bala ọ-dọmwụ nya ọnwànwa datị ka. (Wa Ọngọlirya 11:6.) Ọ-chụ pwokwita, Barbara, ọlẹ kọ gu ẹka 80 kaa ya ẹla nya Ohe ụka myị́ ụka bwula ifon bala ileta. Ẹ-ẹpwụ nya nya ileta ọhẹ ọlẹ kọ da, ọ ya Ẹpwang ọ-Kụ Gbeji nya ahyẹẹnụ 1 nya Ọya Ọhata, 2014 juwa ẹ-ẹpwụ nyamwu, egbeju nya ẹla ọhẹ ẹ-ẹpwụ nyamwụ ri, “What God Has Done for You.” Ọ́ jẹ́ nyori, ọ ya ileta ọọwa du kịla ahụ bala ọrụ ọhẹ ọlẹ kị hwabwọ la ọ-ka gbịgba ha iJihova lẹ, ka. Ị wa ụpwụ ọọwa, mọọ wa. Ọ la ọrụmwụ lala o-ri iJihova à wẹẹ ya ẹla tọọ kpụrụrụ lẹ. Ahụ bala ọrụ ọwẹ dọmwụ nyọka ka ọjịra-jịra. Nyọlẹ kọ gụ ẹka 27 kị hwabwọ lẹ, ị wẹ ka ri Alibeenu ichila-ila myịmyị. Barbara ye ọhụ ojuju nya ịlẹhị-ịlẹhị bala ọngịrị nyọlẹ kọ ya ocheju ọnyịịla bwula ileta ookpokpo ọwẹ kọ da!

18. Ịyẹ ahị tị́ ka họ nyọka ye ọngịrị bwu ẹga nya Ohe Oluhye?

¹⁸ IJihova ya ang lụmẹ-lụmẹ hahị nyọka juhi ọngịrị, lala abwọ ọrịrị, ịBayịbụụ, ọ-yẹjula awụlẹ nya Angịnyị nya ịKịrayịsị, bala ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ. Ụka kahị kpang ịwẹ họ ụkụrwọ, ahị mẹjọ́ọ nyori ahị dahịhiloo nyọka dahị ụbwọ bala o-ri ọ-tịtọ nyọka họ ịnyị. Lẹ, ahị kpụnịrọ Adahị olepwoohe, ọlẹ kọ kaa kpọọ ịpyọ nyọka “ya ọngịrị ha ọng myị ọng ọlẹ kọ kpa ọkịlẹtụ nyamwụ myị lọọ kpẹẹkpẹẹ.”​—2 Ego. 16:9.