1. Ịyẹ tị́ du kahị ka kpịlọhị ka ekpeleji nya iJihova?

ỌBABA kahị ka hiri ịlọhị kpẹẹ * ha iJihova chajị ọwa à họhị lẹ. Nyọlẹ kọ lịnyị wẹẹ, Ọ la ọngịrị nyọka da ehile hahị. (Ọwụ. 4:11) Ma, ang ọnyịịla ọkịla ọlẹ kọ dudu kahị ka ju ihi nya iJihova ri, eji ọkpakpa nyamwụ à há gụgụ wuu lẹ. Bwu oyi-oyi onyogo, angịnyị ehe lụmẹ-lụmẹ kaa kpeji bala ọ-la ọngịrị u-uhye nya angịkịla. Ma, ụka kahị chụ eji ọkpakpa nyaa ka pwoku ụgbẹyị ọlẹ ká iJihova kaa bwu kpeji, ahị ka yẹ nyori iJihova à ri ọngọkpẹjị ọlẹ kọ jẹ́ ẹla, la ọháha, ri ọlahyẹẹrwẹrwa bala ọlọnahị gụgụ wuu ẹẹ.—Ehe. 34:6; Rom. 16:27; 1 Jọn. 4:8.

2. Ịyẹ tị́ du kahị hirikpẹẹ ha iJihova jaabwọ ká ụpwụ nya Ala iHiburu 12:9-11 mẹjẹ?

² IJihova á tịtọ kahị ka ju ihi nyamwụ chajị nyori ahị juhi nyamwụ ka. Ma, ọ tịtọ kahị ka họ ịnyị chajị ọ háahị, ahị tị myịmyị yọọ lala adịda ọlẹ kọ la ọháha ẹ-ẹga nyahị. Ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ ọlẹ ká ịPọlụ da kịla ala iHiburu, o ya nyị chịla “kahị ka juwa kpa ịlọhị ka ekpeleji nya Ohe Oluhye . . . adịda” chajị ọ kaa mẹ ang jẹ́ẹhị “chajị nya ọháha nyahị.”—Wa Ala iHiburu 12:9-11.

3. (a) Ányị ahị tị́ ka bwu hiri ịlọhị kpẹẹ ha iJihova? (b) Ịtọ ẹla iyina ahị tị́ wẹẹ ka ye ọwẹwẹ nyaa?

³ Ahị ka hiri ịlọhị kpẹẹ ha iJihova bwula ọ-maga nyịlẹhị-ịlẹhị nyọka ju ihi nyamwụ ẹ-ẹpwụ nya ang myị́ ang wuu bala ọ-cheji ba hi olegu nya ọ-kpụnịrọ ẹla ọjẹ́jẹ nyịlọhị. (Etu 3:5) Jaabwọ kahị wẹẹ jẹ́ abwụma ịnyịịla-ịnyịịla nya iJihova, ịnyịnyị ọ ka chịkpẹẹ hahị nyọka hiri ịlọhị kpẹẹ họọ le. Ịyẹ tị́ du? Chajị ang myị́ ang ịlẹ kọ kaa họ wuu, kpụnịrọ abwụma ịwẹ. (Eje. 145:9) Jaabwọ kahị wẹẹ jẹ́ ang chajị nya iJihova, ịnyịnyị ahị ka la ọháha họọ gụ ọwọwa lẹ. Ụka kahị la ọháha ha iJihova lẹ, áhị ka baba nya ehile lụmẹ-lụmẹ nyọka ya ang ọlẹ kahị ka họ bala ọlẹ  kahị ka họ ka jehi kaka. Ahị ka maga nyịlẹhị-ịlẹhị nyọka kụ irya bala ọ-họ ang ụ-ụgbẹyị ọlẹ ká iJihova tịtọ bala ọ-cheji ba hi ang ọtịpyọ ịnyịnyị. (Eje. 97:10) Ọ́ tị kaa chịkpẹẹ lụmẹ ụka ọhẹ nyọka ju ihi nya iJihova ka. Ịyẹ tị́ du kọ kaa lịnyị? Ẹlịyẹ angịgbahị nya ọjịra-jịra, adịda bala ịnịna anyị à tị́ ka jẹ́ bwu ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla nya iNehemaya ịGọvụnọ, Adịrahụ iDevidi bala iMeri ịnịna nya iJisọsị? Ang ọjẹ́jẹ ọlẹ ka wẹ ịtọ ẹla ịwẹ.

4-5. Ịyẹ tị́ du kọ kaa lujwo nyọka hiri ịlọhị kpẹẹ ha iJihova jaabwọ ká ụpwụ nya Ala iRom 7:21-23 mẹjẹ?

⁴ Ang odudu ọhẹ ọlẹ kọ kaa lujwo hahị nyọka hiri ịlọhị kpẹẹ ha iJihova ri, ahị wuu ri ugu nya ọhọbịrị bala o-ri áhị la kpẹẹkpẹẹ ka. Lẹ, áhị kaa tịtọ nyọka ju ihi nya Ohe Oluhye ụka ọhẹ ka. Ụka ọlẹ ká Adam bala Iivu ju ihi nya Ohe Oluhye ka, bwula o-ri ugbe nya okoji ọlẹ kọ byaa nyị ri ka, ị chụ ang ọlẹ kọ háa nyọka họ lịlaa. (Ọmwụ. 3:22) Angịnyị lụmẹ-lụmẹ alẹ jekpe nyaa da iJihova jaabwọ ká Adam bala Iivu họ ịnyịnyị. Ị tịtọ nyọka cheje nya ang ọlẹ kọ há bala ọlẹ kọ há ka lịlaa.

⁵ Ọ kaa lujwo ha angịlẹ kị jẹ́ iJihova bala ọ-la ọháha họọ nyọka hiri ịlaa kpẹẹ họọ ụka ọhẹ ịnyịnyị. Akama ọlịịwẹ chị ịPọlụ ọngọmyẹrụ ọgụ ịnyịnyị. (Wa Ala iRom 7:21-23.) Ahị kaa tịtọ nyọka họ ẹla ọlẹ kọ ka kpụ iJihova ịpyọ lala ịPọlụ ịnyịnyị. Ọ tị ri opyii kahị ka ma uya ta imyi nya ang onyobyi ọhọhọ ụka myị́ ụka ịnyịnyị lẹ.

6-7. Ịyẹ à tị́ ri ang ọkịla ọhẹ ọlẹ kọ dudu kọ kaa lujwo nyọka hiri ịlọhị kpẹẹ ha iJihova? Ọ-chụ pwokwita oyina à tị́ ji?

⁶ Ang ọkịla ọhẹ ọlẹ kọ dudu kọ kaa lujwo hahị nyọka hiri ịlọhị kpẹẹ ha iJihova ri, irya ọkụkụ bala ịhọhọ nya aloye nyahị kaa chị kịlahị ịnyịnyị. Ẹla ịlẹ ká angịnyị lụmẹ-lụmẹ kaa juhi ọhụ nyị họ, kaa datị hi ịlẹ ká iJihova tịtọ. Lẹ, ahị ka maga nyịlẹhị-ịlẹhị chajị kahị ka kụ irya jaabwọ ká angịịwa kaa kụ ka. Kụ ẹhị yẹ ọ-chụ pwokwita ọlẹ wẹẹ.

⁷ Ẹ-ẹga lụmẹ-lụmẹ, ị kaa ju anjwo ikolobya bala iyeeno ọhụ nyọka kpa ọhịhị nyaa wuu họ ụkụrwọ nya okpoko. Ọmayẹ ọlịịwẹ chị ọọnahị ọhẹ kị wụrụ nya iMeri * ọgụ. Ọ ka ube-ụpwụ ọhẹ ọlẹ kọ há gụgụ wuu ẹ-ẹpwụma nyaa ene kọọ dọmwụ nyọka jẹ́ ang chajị nya iJihova. Alugbiyegu nyamwụ kaa gwoo gbaagbaa nyọka họ ụkụrwọ ẹ-ẹga ọlẹ kị ka nwoo uri ọtụka-ọtụka, chajị ká angịkịla ka jwoo ihi. Ẹla ọọwa họ́ọ ịnyịnyị. Ma, ụka ọlẹ kọ dọmwụ nyọka jẹ́ ang chajị nya iJihova bala ọ-la ọháha họọ, ọ nwụ irya nyamwụ rịrị. Ọ́ tị kaa chịkpẹẹ họọ ụka myị́ ụka ka. O yẹkẹẹ: “Ụka ọhẹ m̀ kaa la iwe nyọka họ ụkụrwọ nya okpoko ọtụka-ọtụka, ọlẹ kọ tị ka ya ẹga da ham nyọka họ ụkụrwọ nya iJihova jaabwọ kám wẹẹ họ lẹẹlẹẹ ka. Ọ kaa lụjwọ ham nyọka chẹhị piri hi ụkụrwọ ọlịnyị ọọlajị nya abwọlẹ kị bwu kpam nwà. Ụka ọlịnyị, m̀ kaa bịlẹ iJihova nyịlẹhị-ịlẹhị nyọka dam ụbwọ chajị kám ka yụbwọ ju ụkụrwọ ọlẹ kọ ka ye ụka nyam wuu hi ịgba ọgbagba nyamwụ ka.”—Mat. 6:24.

8. Ẹlịyẹ ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ?

⁸ Jaabwọ kahị jẹ́ wẹẹ, ọ há yẹẹyẹẹ nyọka hiri ịlọhị kpẹẹ ha iJihova. Ma, ụka ká angịlẹ kị la ọngịrị ọhẹ lala angịgbahị nya ọjịra-jịra, adịda bala ịnịna á hiri ịlaa kpee ha Ohe Oluhye, ị ka jẹ́-ẹ da angịkịla ụbwọ. Lẹẹlẹẹ, ahị ka kụ ẹhị yẹ ọgụ-ẹpẹtẹ ịhyẹ bwu ịBayịbụụ ịlẹ kị ka dahị ụbwọ nyọka kpa ọngịrị ọlẹ kahị la họ ụkụrwọ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ ka kpụ iJihova ịpyọ.

9. Iwe-ahụrụ ilujwo iyina à tị́ jahị da iNehemaya?

⁹ IJihova ya ụkụrwọ ọtụka-ọtụka ju angịgbahị nya ọjịra-jịra ụ-ụbwọ nyọka kpẹhị rịrị angịnyị nyamwụ. (1 Pit. 5:2) Ị ka jẹ́  ang yẹẹyẹẹ bwula ọ-kụ ẹhị yẹ ụgbẹyị ọlẹ ká iNehemaya bwu kpa angịnyị nya iJihova. INehemaya la ọngịrị yẹẹyẹẹ nyọlẹ kọ ri ịgọvụnọ nya ala iJuda. (Neh. 1:11; 2:7, 8; 5:14) Kụ irya nya iwe-ahụrụ ilujwo ịhyẹ ịlẹ kị jahị da iNehemaya wẹẹ. Ọ yẹ nyori ala iJuu kaa họ ang ịlẹ kị chị ịgba ọgbagba nya iJihova ịrị u-ube ịgọgọ nyamwụ. Ị myịmyị hwabwọ la ọ-ka hu ha ala iLivayị jaabwọ ká iJihova daa ehile nyị họ. Ị́ myị ba ehile nya iJihova u-uhye nya Ẹnụtụrụ Ọhịnyọ Lụkụrwọ jẹ ka bala o-ye ịhụ bwu ẹpwụma ịlẹ kị kaa gbịgba ha iJihova ka ịnyịnyị. INehemaya baba nyọka họ abwẹhẹ u-uhye nya iwe-ahụrụ ịlujwo ịwẹ?—Neh. 13:4-30.

10. Ányị iNehemaya à tị́ họ ẹ-ẹpwụ nya iwe-ahụrụ olujwo ọlẹ kọ jahị dọọ?

¹⁰ INehemaya á kpa ọngịrị ọlẹ kọ la gbile angịnyị nya Ohe Oluhye lagbụrụ nyọka ba ẹla ọla irya nyamwụ ọwa jẹ ka. Ọkọkọ nyọọwa, ọ raabwọ bwu ọkịlẹtụ nyamwụ ha iJihova bala ọ-bịlọọ kọ ka dọọ ụbwọ. Ọ myịmyị ma ehile nya iJihova jáa ịnyịnyị. (Neh. 1:4-10; 13:1-3) INehemaya kpịlọmwụ keji ịnyịnyị. Ọ họ ụkụrwọ bala angịnyị nya iJihova ịkịla lawụlẹ, ọ dọmwụ daa ụbwọ ma ugulọ nya iJerusalẹm me myịmyị.—Neh. 4:15.

11. Jaabwọ ká ụpwụ Ala ịTẹsalonika 2:7, 8 mẹjẹ, ányị angịgbahị nya ọjịra-jịra à tị́ ka bwu kpa angịkịla?

¹¹ Angịgbahị nya ọjịra-jịra á ka chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ilujwo ụma nya iNehemaya ka myị́, ma ị ka jẹ́-ẹ gbịla ọgụ-ẹpẹtẹ nyamwụ agbẹyị lụmẹ-lụmẹ. Lala ọ-chụ pwokwita, ị kaa họ ụkụrwọ nyịlẹhị-ịlẹhị nyọka da ala ọjịra-jịra ụbwọ. Ị́ tị kaa hu ịlaa lala o-ri, ị há gụ angịkịla chajị nya ọngịrị ọlẹ kị la ka. Ọkọkọ nyọọwa, ị kaa kpahị ju ala ọjịra-jịra dụmwọ-dụmwọ. (Wa 1 Ala ịTẹsalonika 2:7, 8.) Chajị nyọlẹ kị kpịlaa keji bala ọ-la ọháha ha angịkịla, ị kaa ya ẹla taa kpẹnẹẹ. Ọọnahị Andrew ọlẹ kọ ri ọngọgbahị nya ọjịra-jịra lụka ọtata lẹ yẹkẹẹ: “M̀ yẹ nyori ụka ká ọngọgbahị nya ọjịra-jịra á la dụmwọ bala ọ-yẹjula angịkịla, ọ kaa gu aanahị olegu yẹẹyẹẹ. Abwẹla ịlịịwẹ kaa gu ala ọjịra-jịra gbịla nyọka ju ihi nya angịgbahị nya ọjịra-jịra.” Tony, ọọnahị ọkịla ọlẹ kọ ri ọngọgbahị nya ọjịra-jịra lụka ọtata ịnyịnyị lẹ,  yẹkẹẹ: “M̀ kaa maga nyịlẹhị-ịlẹhị nyọka kpa ẹla ọmẹjẹ ọlụpwụ nya Ala iFilipayị 2:3 họ ụkụrwọ bwula ọ-yẹ angịkịla lala angị họ hiigu gụ. Ọọwa kaa dam ụbwọ nyọka byi angịkịla nyị ju ihi nyam pyii mẹ ka.”

12. Ịyẹ tị́ du kọ baba ká angịgbahị nya ọjịra-jịra ka kpịlaa keji?

¹² Angịgbahị nya ọjịra-jịra ka kpịlaa keji jaabwọ ká iJihova kaa kpịlọmwụ keji pyii lẹ. Nanana nyori, iJihova à ri agụgụ ọtụka wuu lẹ, ọọ “hiri ẹhị kpẹẹ” chajị nyọka “wule okpehika eji hi ịpyị.” (Eje. 18:35; 113:6, 7) ỊBayịbụụ myịmyị họ kahị jẹ́ nyori, ẹla nya angịlẹ kị kaa hi ahị lee o-hu ịlaa hwaa kaa wụ iJihova ẹjẹ yẹẹyẹẹ.—Etu 16:5.

13. Ịyẹ tị́ du kọ baba ká ọngọgbahị nya ọjịra-jịra ka ‘wu ẹlẹlẹ nyamwụ kpa’?

¹³ Ọngọgbahị nya ọjịra-jịra ọlẹ hiri ịlọmwụ kpẹẹ ha iJihova baba nyọka ‘wu ẹlẹlẹ nyamwụ kpa’ ịnyịnyị. Ó-ri ịnyị ka aalẹ, ọ ka ya ẹla ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku ka, kori ká ọngịnyị á jwoo ihi ka. (Jem. 1:26; Gal. 5:14, 15) Andrew, ọngọlẹ kahị gu ẹnyị lẹẹ ene yẹkẹẹ: “Ụka ọhẹ, m̀ kaa tịtọ nyọka ya ẹla ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku ka ta ọọnahị ọnyang lee ọlẹng ọlẹ kọ myị jum ihi ka. Ma, m̀ kaa kụ irya ju ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla nya angị la ọmyịmyị ịlẹpwụ nya ịBayịbụụ. Ọọwa kaa dam ụbwọ jẹ́ ang odudu ọlẹ kọ baba nyọka kpịlọm keji bala ọ-la dụmwọ.” Angịgbahị nya ọjịra-jịra ka mẹjẹ nyori ị hiri ịlaa kpẹẹ ha iJihova bwula ọ-mẹ ọháha jẹ bala o-ya ẹla kpẹnẹẹ tọ ala ọjịra-jịra. Ịwa angịgbahị nya ọjịra-jịra baba kị ka ya ẹla tọ awụlẹ kpẹnẹẹ ịnyịnyị.—Kol. 4:6.

14. Ụkụrwọ oyina iJihova à tị́ ya ju adịda anyị ụ-ụbwọ? Ẹlịyẹ ọ tị́ tịtọ bwu ẹga nyaa?

¹⁴ IJihova chụ adịda nyọka ri olegbeju nya ugbiyegu. Ọ tị tịtọ ká adịda ka mẹ ang jẹ anyị nyamwụ, kpaa ụgbẹyị bala ọ-nwa rịrị. (1 Kọr. 11:3; Efe. 6:4) Ọọwa á tị ri yẹkẹẹ adịda ị-manyị ka kpa ọngịrị ọọwa họ ụkụrwọ jaabwọ kọ háa ka. IJihova à ri ọngọlẹ kọ la ugbiyegu lẹ. Lẹ, adịda wuu ka ye uri bwu ẹga nya iJihova u-uhye nya abwọlẹ kị bwu kpa ugbiyegu nyaa. (Efe. 3:14, 15) Adịda anyị ka mẹjẹ nyori ị hiri ịlaa kpẹẹ ha iJihova bwula ọ-kpa ọngịrị nyaa họ ụkụrwọ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ ka kpọọ ịpyọ. Ị ka jẹ́ ang yẹẹyẹẹ bwula ọ-kụ ẹhị yẹ ọhịhị nya Adịrahụ iDevidi.

15. Ịyẹ tị́ du ká ọhịhị nya iDevidi ri ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla ọlẹ ká adịda anyị ka kụ ẹhị yẹ?

¹⁵ IJihova chụ iDevidi nyọka ri olegbeju nya ugbiyegu nyamwụ bala olegbeju nya ẹpwụma nya ala Isirẹlụ wuu ịnyịnyị. IDevidi la ọngịrị yẹẹyẹẹ nyọlẹ kọ ri adịrahụ. Ụka ọhẹ, ọ kpa ọngịrị ọọwa họ ụkụrwọ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku ka bala ọ-họ ẹla ọtịpyọ. (2 Sam. 11:14, 15) Ma, ọ mẹjẹ nyori ọ hiri ịlọmwụ kpẹẹ ha iJihova bwula o-ye alibyi nyamwụ myị. Ọ raabwọ ya ẹla ọlọkịlẹtụ nyamwụ wuu ju iJihova. (Eje. 51:1-4) Ọ́ ba  ọọwa ka, ọ kaa kpịlọmwụ keji ke ụrụ wo ẹla ọmẹjẹ o-bwu ẹga nya angịkịla tụ́ ẹla o-bwu ẹga nya anyang ịnyịnyị. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) IDevidi jẹ́ ang bwu ẹpwụ nya ẹla ọlẹ kọ gwọọ gụ họ. O hu ịgba ọgbagba nya iJihova kụ ịlahị nya ang ịkịla wuu ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyamwụ.

16. Ẹlịyẹ adịda ị-manyị à tị́ ka jẹ́ bwu ẹga nya Adịrahụ iDevidi?

¹⁶ Kụ ẹhị yẹ ẹla ịhyẹ ịlẹ ká adịda ị-manyị ka jẹ́ bwu ẹga nya Adịrahụ iDevidi wẹẹ: A kpa ọngịrị ọlẹ ká iJihova ya hang họ ụkụrwọ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku ka lẹ ka. Myị ọnụ nya abyị nyang, ká ke ụrụ wo ẹla ọmẹjẹ o-bwu ịBayịbụụ bwu ẹga nya angịkịla. Kori ka họ ịnyị, alugbiyegu nyang ka jung ihi chajị nyọlẹ ka kpịlọng keji. Ụka ká juwa raabwọ bala alugbiyegu nyang, ya ẹla ọlọkịlẹtụ nyang ju iJihova. Ọọwa ka dudu kị ka yẹ jaabwọ ká baba nya ụbwọ ọdada bala ogbegbe nyamwụ kaka ba. Ọlẹ kọ gụgụ wuu, hu ịgba ọgbagba nya iJihova kụ ịlahị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyang. (Ehile. 6:6-9) Ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla nyang à ri āhị ọtụka ọgụgụ wuu ọlẹ á ka ya ha alugbiyegu nyang ẹẹ.

17. Ụkụrwọ oyina iJihova à tị́ ya ha ịnịna anyị?

¹⁷ IJihova ya ụkụrwọ ọkpọngchị ha ịnịna ọnyị myị́ ọnyị ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu. Ọ tị ya ọngịrị ọhẹ haa u-uhye nya anyị nyaa ịnyịnyị. (Etu 6:20) Ẹla ọlẹ ká ịnịna kaa ya bala ọ-họ kaa dọmwụ gu anyị nyaa ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyaa wuu. (Etu 22:6) Kụ ẹhị yẹ ẹla ọlẹ ká ịnịna anyị ka jẹ́ bwu ẹga nya iMeri, ịnịna nya iJisọsị wẹẹ.

18-19. Ẹlịyẹ ịnịna ị-manyị à tị́ ka jẹ́ bwu ẹga nya iMeri myị́?

¹⁸ IMeri jẹ́ ẹla ọlụpwụ ịgọgọ weji-weji. Ọ kaa ju iJihova ihi kpori-kpori bala o-ri oligu nyamwụ la apatabwọ kiwa ka. Ọ kaa nwụlanọ nyọka họ ẹla ọlẹ ká iJihova tịtọ, kori ká ọọwa á ka dọmwụ yẹ ọhịhị nyamwụ wuu da wẹwẹ.—Luk. 1:35-38, 46-55.

¹⁹ Ịnịna ị-manyị ee, anụ ka jẹ́-ẹ ba ọgụ-ẹpẹtẹ nya iMeri jẹ a-agbẹyị ịkpọngchị lụmẹ-lụmẹ. Ányị anụ tị́ ka bwu họ ịnyị? Họhẹ-họhẹ, ọ baba kanụ ka ju igu oriri nyanụ bala iJihova ọngịrị bwula ịBayịbụụ ọjẹ́jẹ nyịlọnụ bala ọ-raabwọ lịlọnụ ịnyịnyị. Oheeye ri, anụ ka nwụlanọ nyọka nwụ ọhịhị nyanụ rịrị chajị nyọka họ kọ ka kpụ iJihova ịpyọ. Lala o-chụ pwokwita, ọhẹka ị kpang nwá ugbiyegu ọlẹ ká adang bala inang kaa ju agbama lụmẹ bala o-ya ẹla laga-laga tọ anyị nyaa. À ka kụ irya myị́ nyori, ọ́ tịpyọ nyọka kpa anyị nyang ahụ nwà ụ-ụgbẹyị ọlịịwẹ ka ịnyịnyị. Ụka ká dọmwụ jẹ́ jaabwọ ká iJihova tịtọ á ka kpa anyị nwà kpá, ọ ka lujwo hang myị́ nyọka wu ịlọng kpa bala ọ-ju ugbodu bala anyị nyang, ọgụgụ wuu ụka ká ịnyịrọ á juwa chịng pyẹpyẹ kị tị myị ju ihi nyang ka. (Efe. 4:31) Ụka ọlịnyị, ọ baba  lụmẹ nyọka raabwọ bịlẹ iJihova kọ ka dang ụbwọ. Ịnịna ọhẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Lydia yẹkẹẹ: “M̀ kaa raabwọ nyịlẹhị-ịlẹhị chajị kám ka ya ẹla la agbama-agbama ka, ụka ká ọnyị nyam ọlẹng á la egbeju-ọngịrị tam. M̀ dọmwụ kaa chị godayị raabwọ ẹ-ẹpwụ-ẹpwụ bịlẹ ụbwọ ọdada nya iJihova ụka kám juwa kpa ẹla ya. Abwọ ọrịrị kaa dam ụbwọ nyọka wu ịlọm kpa.”—Eje. 37:5.

20. Akama oyina ịnịna ịhyẹ à tị́ kaa la? Ányị ị tị́ ka bwu kụrụ akama ọọwa myị́?

²⁰ Akama ọkịla ọlẹ ká ịnịna ịhyẹ ka la myị́ ri, ọ kaa lujwo haa nyọka mẹjẹ anyị nyaa jaabwọ kị la ọháha haa kaka ba. (Tay. 2:3, 4) Ang odudu ọhẹ ri, ị kpa ịnịna ịlịnyị ịhyẹ nwà ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu ọlẹ ká adaa bala ịnaa jẹ́ tụ́ anyị nyaa bịlaa lụmẹ ka. Kori ká ịnyang á lịnyị, ọ́ chịla nyọka ba ọ-jẹ́ họ-ka nya ịnang bala adang anyị jẹ ka. Ịnịna ọlẹ kọ tịtọ nyọka họ ẹla pwoku irya nya iJihova ka maga nyọka jẹ́ jaabwọ kọ ka bwu mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya anyị nyamwụ. Ọ ka lọọ ujwo nyọka yẹ irya ọkụkụ, bala abwẹla nyamwụ da myị́. Ọ tị ka jwọọ họ myị́. Ọọwa ka ya ọkẹkẹnị họọ bala ugbiyegu nyamwụ.

21-22. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ayịsaya 65:13, 14 mẹjẹ, apyobwuna oyina ahị tị́ ka ye kori kahị kpịlọhị keji ha iJihova?

²¹ Adịrahụ iDevidi jẹ́ jaabwọ kọ hiigu lụmẹ nya ọngịnyị ọ-ka hiri ịlọmwụ kpẹẹ ha iJihova. Ọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “Ehile nya [iJihova] hiigu, angị kpọọ kpa kaa chị ọkẹkẹnị. Ehile nya [iJihova] la kpàkpa, ọọ ya ang ọjẹjẹ ha ọngịnyị. Ọ ya ẹla ọjẹjẹ ham am ọnchẹ nyang. M̀ la apyobwuna bwula ehile nyang ọkpakpa.” (Eje. 19:8, 11) Alẹ, ahị kaa yẹ ọdatị nya angịlẹ kị hiri ịlaa kpẹẹ ha iJihova bala angịlẹ kị pwa ju ọmẹjẹ nyamwụ. Angịlẹ kị hiri ịlaa kpẹẹ ha iJihova kaa “mwu eje la ọkẹkẹnị nya ọkịlẹtụ ọ-kpụ ịpyọ.”—Wa Ayịsaya 65:13, 14.

²² Ụka ká angịgbahị nya ọjịra-jịra, adịda, bala ịnịna ị-ma anyị á hiri ịlaa kpẹẹ ha iJihova, ọhịhị nyaa kaa há gụ olene, ugbiyegu nyaa kaa chị ọkẹkẹnị gụ ọwọwa, ọjịra-jịra lẹpwụ-lẹpwụ tị kaa yẹjula awụlẹ ịnyịnyị. Ọlẹ kọ tị ju apyobwuna gụgụ wuu ri, ị kaa kpa ọkẹkẹnị wẹ ọkịlẹtụ nya iJihova. (Etu 27:11) Ang ọlẹ kọ ka kpa ọkẹkẹnị wahị gụgụ wuu à wẹ ẹẹ!