A KAA yẹ ịlọng lala ọngọlẹ ká ẹla kaa myị lẹhị, kọ kaa ji obe ọhọhọ? Ahị wuu baba nyọka kụ irya ju ịtọ ẹla ọwẹ. ỊBayịbụụ ya neeji nyori lụka nyahị ọlẹ, angịnyị lụmẹ-lụmẹ nyị́ ka la ‘irya ọ-kpa ji obe kpong-kpong ka.’ (2 Tim. 3:2) Ọhẹka, à tọ angịhyẹ ịlẹ kị kaa yẹhị rịrị ká angịkịla ka họ ang haa pyii ụka ọhẹ lẹ. Ị́ kaa kụ irya nyori ị baba nyọka mẹjẹ nyori, ang ọlẹ ká angịkịla ya haa nyị myaa lẹhị ka. Ọ kaa kpụng ịpyọ nyọka yẹjula angịnyị ịlịnyị?

Anchẹ nya iJihova tị datị. Ụpwụ Ịgọgọ jwaa ọhụ yẹkẹẹ: “Anụ́-ụ juwa ji . . . obe ụka wuu mẹ.” Ahị baba nyọka ‘ji obe ẹ-ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ọnyị myị́ ọnyị wuu.’ (Kol. 3:15; 1 Tẹs. 5:18) Ọ dọmwụ há hahị nyịlẹhị-ịlẹhị nyọka la olegu nya obe ojiji. Ang lụmẹ-lụmẹ du kọ lịnyị.

Ang ọkpọngchị ọhẹ ọlẹ kọ dudu kahị baba nyọka la olegu nya obe ojiji ri, ọ kaa dudu ká ọkịlẹtụ kaa kpụhị ịpyọ. Ụka ká ọngịnyị á ji ọngọkịla obe chajị nya ang ọlẹ kị họ họọ, ọ kaa ye ọkẹkẹnị. Ọngọlẹ kọ tị ji obe kaa chị ọkẹkẹnị ịnyịnyị. Ịyẹ tị́ du kọ kaa lịnyị? Kụ ẹhị yẹ ọ-chụ pwokwita ọlẹ wẹẹ: Ụka ká yẹ nyori angịkịla nwụlanọ nyọka kpa ụka nyaa họ ang hang, ọ́ kaa mẹjẹ́ng nyori ẹla nyang kpụ angịịwa ịpyọ à du lẹ ka? Ị kpahị jung. Ụka ká tị yẹ ịnyị, a kaa chị ọkẹkẹnị nyịlẹhị-ịlẹhị. Ahị ka yẹ nyori ịnyị ọ la ẹ-ẹga nya iRutu ịnyịnyị lẹ. IBowasị họ ọnahị ẹ-ẹga nyamwụ. Ọ tị la gbagbịla nyori, ẹla ọọwa dudu ká iRutu chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ chajị nyọlẹ kọ jẹ́ nyori ọngọhẹ juwa kọ kpahị jwoo.—Rut. 2:10-13.

Ọ baba gụgụ wuu kahị ka ji Ohe Oluhye obe ọhọhọ. Ọ chịkpẹẹ nyori à kaa kụ irya u-uhye nya āhị nya ang nya olegu bala ịnya ugbinyịrọ ịlẹ kọ kaa ya hang ịnyịnyịịnyị. (Ehile. 8:17, 18; Ụkụr. 14:17) Ọkọkọ nyọka kpịtịya nya ang ịnyịịla ịlẹ ká iJihova họ hang ịịwẹ, maga ká kpa ụka nyang kụ irya kpori-kpori ju iru nya ahị ọwawa ịlẹ ká iJihova doo chụng bala angịnyị nyang. Irya ọkụkụ ọlịnyị ka dudu ká ẹla nyamwụ ka myịng lẹhị yẹẹyẹẹ. À ka myịmyị yẹ jaabwọ ká họ́ọ bala abwọlẹ ká ẹla nyang myọọ lẹhị kaka ba gede-gede.—1 Jọn. 4:9.

Ma, a kụ irya ju ọnahị bala ahị ọwawa nyamwụ kem ka, ji iJihova obe ọhọhọ chajị nya ang ịnyịịla ịlẹ kọ kaa họ wuu. (Eje. 100:4, 5) Ị kaa yẹkẹẹ: “obe o-ji angịkịla du ká angịnyị kaa chị ọkẹkẹnị.”

Ang ọkịla ọlẹ kọ dudu ká obe ojiji há hang ri, ọ kaa ju igu oriri ọngịrị. Ọ kaa háahị wuu ká ẹla nyahị ka myị angịkịla lẹhị. Ụka ká ji ọngọkịla obe ọhọhọ bwu ọkịlẹtụ chajị nya ang ọnyịịla ọlẹ kọ họ, ahụ bala ọngọọwa ka ri aligu ọlam-ọlam. (Rom. 16:3, 4) Myịmyị, ọ kaa chịkpẹẹ ha angịlẹ ká ẹla kaa myaa lẹhị nyọka da angịkịla ụbwọ. Ị kaa jẹ́ ụka ká angịkịla á haa ọnahị, ọọwa kaa gwaa gbịla nyọka họ ọnahị ịnyịnyị. Ọ-da angịkịla ụbwọ kaa ya ọkẹkẹnị hahị ịnyịlẹhị. Ọ la jaabwọ ká iJisọsị ya nyori: “[Ọkẹkẹnị] ka juwa ha angịlẹ kị juwa hụ ha, gụ angịlẹ kị juwa yeye kem.”—Ụkụr. 20:35.

Robert Emmons kọ juwa ẹ-ẹpwụ nya angịlẹ kị kụ ẹhị yẹ ẹla nya obe ojiji u-ube-ụpwụ ọgbẹgbịlẹ ọla California gba ẹhị nya ẹlẹhẹ kpehe ịịlẹ: “Nyọka la olegu nya obe ojiji, ọ chịla kahị ka jẹ́ nyori ahị baba nya awụlẹ. Ụka ọhẹ, ahị kaa hu ha. Ụka ọkịla ahị kaa yeye.” Ẹlịlẹhị ri, ahị baba nya angịkịla a-agbẹyị lụmẹ-lụmẹ nyọka kịnyaa juwa hịhị bala o-ye ọkẹkẹnị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị. Lala ọ-chụ pwokwita, ị ka ya ang oriri hahị lee ọ-dahị ụbwọ ẹ-ẹga nya ẹla nya utoji myị́. (1 Kọr. 12:21) Ẹla kaa myị ọngọlẹ kọ la olegu nya obe ojiji lẹhị yẹẹyẹẹ. Nyọlẹ kọ lịnyị wẹẹ, a kaa maga nyọka ji angịkịla obe ọhọhọ chajị nya ang ọlẹ kị họ hang?

Ang ọkịla ọlẹ kọ du kahị ka la olegu nya obe ojiji ri yẹkẹẹ, ọ kaa da ọngịnyị ụbwọ ya irya nyamwụ  nọ u-uhye nya ẹla ọnyịịla ọkọkọ nya ẹla ọtịpyọ. Ịmachị nyahị kaa họ ụkụrwọ lala idariya. Ọ kaa ya ẹga da hang nyọka ya irya nyang nọ u-uhye nya ịngịhyẹ ịlẹ kị dagaga jung bala ọ-hung abwọ la ọ-kụ irya nya ịkịla. Ọ kaa dang ụbwọ yẹ ang ịnyịịla, ká ka hi ụbwọ kụ irya nya akama lụmẹ ka. Jaabwọ ká ẹla á myịng lẹhị kaka ba, ịnyị a kaa yẹ ang ọnyịịla gụ ọwọwa lẹ, ịnyị ẹla à tị ka myịng lẹhị gụ ọwọwa ịnyịnyị lẹ. Kori ká kụ irya u-uhye nya ẹla ịlẹ kị myịng lẹhị, ọ ka dang ụbwọ nyọka họ ẹla ọlẹ ká ịPọlụ juhi ọhụ nyị họ: “Juwa chị ọkẹkẹnị nya ịlẹhị-ịlẹhị ẹ-ẹpwụ nya Ọngọlahị la ụka wuu mẹ.”—Filip. 4:4.

Olegu nya obe ojiji ka dang ụbwọ nyọka la irya ọtịpyọ ka. Ọ kaa lujwo ká ọngịnyị ọlẹ ká ẹla myị lẹhị ka juwa ye ijiiji, bwọ ahị jii, lee ọ-kpa ẹla nya ọngịnyị ẹ-ẹpwụ. Angịlẹ ká ẹla myaa lẹhị á kaa ku ang-ụdụ lụmẹ ka ịnyịnyị. Ang ọlẹ kị la myaa lẹhị, lẹ ị́ kaa maga nyọka la gụ ọwọwa ụka myị́ ụka ka.—Filip. 4:12.

Nyọlẹ ká ri Ọngịnyị nya ịKịrayịsị wẹẹ, à jẹ́ nyori Olegu Onyobyi tịtọ ká ọkịlẹtụ ka kpụng enyi bala olegu ọ-ka chịng pyẹpyẹ chajị nya akama ịlẹ ká wẹẹ yẹ la ahyẹẹnu ihyẹẹkpẹ ịlẹ. Ọ ka kpọọ ịpyọ kori ká la irya ọtịpyọ bala ọ-mwọ ala ya u-uhye nya ang myị́ ang. Kori ká la olegu ọlịịwẹ, ọ ka la angịnyị ujwo nyọka ke ụrụ wo lang ụka ká juwa ya ẹru ọnyịịla. Ẹlịlẹhị ri, olegu nya obe ojiji bala ugbe nya olegu ịgọgọ da ori wu awụlẹ. Ọ-chụ pwokwita, ahị kaa ye ọkẹkẹnị ụka kahị yẹ ang ịnyịịla ịlẹ ká Ohe ya hahị bala ọ-chajị nya ọmyịmyị ọlẹ kahị la u-uhye nya ehe ọchịchị nyamwụchajị nya ijuju ọnyịịla.—Gal. 5:22, 23.

Nyọlẹ ka ri ọngọhẹ ẹ-ẹpwụ nya angịnyị nya iJihova, ọ chịkpẹẹ myị́ nyori à ka myị ọnụ ju ẹla ọlẹ kị ya u-uhye nya obe ojiji e-egbeju nya ẹla ọlẹ. Ma, ọ́ kaa chịkpẹẹ ụka myị́ ụka nyọka la olegu nya obe ojiji bala irya ọnyịịla ka. A ya ẹga da ká ọọwa a kpụng ọkịlẹtụ enyi ka. A ka jẹ́-ẹ la olegu nya obe ojiji bala ọ-kịnyaa juwa kpa olegu ọọwa kịlahị-ịlahị myị́. Ányị ọ tị́ ka bwu chịkpẹẹ? Kpa ụka nyang kụ irya ju ang ịhyẹ ịlẹ kị myịng lẹhị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyang ẹnẹnẹẹnụ. Jaabwọ ka wẹẹ họ ịnyị ụka myị́ ụka, ịnyịnyị ọ ka chịkpẹẹ hang nyọka myị la olegu nya obe ojiji lẹ. Ọọwa ka du á ka chị ọkẹkẹnị gụ angịlẹ ká irya nyaa kaa juwa ẹ-ẹga nya akama nyaa ụka myị́ ụka. Kụ irya ju ang ịlẹ ká Ohe Oluhye bala angịkịla họ nyọka jung ọhụ, dudu ka ye ọkẹkẹnị. A ka daa ju ụ-ụpwụ ịnyịnyị myị́. Ẹ-ẹpwụ nyamwụ, a ka da ang imiiye lee ịta ịlẹ kị myịng lẹhị ẹ-ẹpwụ nya ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị myị́.

Angị jẹ́ ang yẹẹyẹẹ ịhyẹ ya nyori, “ụka kahị ji angịkịla obe ọhọhọ ụka myị́ ụka, ọ kaa yẹ ụgbẹyị ọlẹ ká ịmachị nyahị kaa bwu họ ụkụrwọ da. Ọọwa kaa dudu ká ọhịhị kaa kpụhị ịpyọ.” Ọngọlẹ kọ la olegu nya obe ojiji kaa ri ọngọ chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ. Lẹ, wa ahị ọwawa nyang, kụ irya ju ang ịnyịịla ịlẹ kị họ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyang, ká myị la olegu nya obe ojiji ụka myị́ ụka. Ọkọkọ nyọka yẹhị da ang ịnyịịla ịlẹ kị họ tang bwee lẹ, “ji [iJihova] obe chajị ọ hiigu!” Kịnyaa “juwa ji . . . obe ẹ-ẹpwụ nya iwe-ahụrụ ọnyị myị́ ọnyị wuu.”—1 Ego. 16:34; 1 Tẹs. 5:18.