1-2. Ịyẹ à tị́ ri ang odudu ọhẹ ọlẹ ká ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ ka háahị?

 Ị YA apịlẹ nya ifoto nya ọngọhẹ ọlẹ ká jẹ́ hang nyọka yẹ ẹnẹhẹ lẹ? Jaabwọ ká wẹẹ kpa ẹhị taa da, à yẹ ẹhị nya angịnyị ịlẹ ká jẹ́ nwà ka. Ọọwa lẹ a dayị juwa mwụrụ yẹ ọhẹ kpangga lẹlẹ. Ịyẹ à tị́ du? Chajị à juwa ẹ-ẹpwụ nya ifoto ọọwa. Jaabwọ ká wẹẹ mwụrụ yẹ ifoto ọọwa, à maga nyọka kpịtịya nya ụka bala ẹga ọlẹ kị hwo ifoto ọwẹ. À maga ịnyịnyị nyọka jẹ́ angịkịla ịlẹ kị juwa ẹ-ẹpwụ nya ifoto ọwẹ. Ifoto ọọwa ka jung apyobwuna yẹẹyẹẹ.

² Ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ lala ifoto ọwẹ. Ịyẹ à tị́ du? Imiiye nyaa lẹẹ. Ọhọhẹ, ị da ụpa nya ịBayịbụụ ọwẹ chajị nyahị ịnyị. Bwu ọgba ọhọhẹ nyamwụ, ahị wa yẹkẹẹ: “Ụpwụ ọlẹ ri chajị nya ọwụrụụ-wụrụ nya iJisọsị ịKịrayịsị ọlẹ ká Ohe Oluhye ya họọ chajị kọ ka mọọ jẹ anchẹ nyamwụ. Ang ịịwa juwa ka họ jịra lụka o-kpii lẹ.” (Ọwụ. 1:1) Lẹ, ẹla ọlẹ kị da ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ ọwẹ á ri ịnya alụma wuu ka, ma ịnyahị ahị angịlẹ kahị kaa gbịgba ha Ohe ịnyị. Lala angịnyị nya Ohe, ọ́ kaa lahị ẹbyẹbyị nyọka jẹ́ nyori ahị la ụbwọ ẹ-ẹpwụ nya ọ-họ jịra nya ọmwụ ọyẹyẹ ịlẹpwụ nya ụpwụ ọnyịịla-ọnyịịla ọwẹ ka. Nyọka yoo ụ-ụgbẹyị ọkịla, ahị kaa yẹ ịlọhị “ẹ-ẹpwụ nya ifoto ọwẹ.”

3-4. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ ya, ụka oyina ọmwụ ọyẹyẹ ịlụwa à tị́ ka họ jịra? Ịyẹ ọọwa à tị́ ka guhi gbịla nyọka họ?

³ Ang odudu oheeye ọlẹ ká ọmwụ ọyẹyẹ ịla ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ ka háahị gu ụka ọlẹ kị ka họ jịra. ỊJọn bwuru ụka ọlẹ kị ka họ jịra nyọlẹ kọ yẹkẹẹ: ‘La ẹnụtụrụ nya Ọngọlahị Olegu Ịgọgọ a chị kụrụm lẹlẹ.’ (Ọwụ. 1:10) Ụka ká ịJọn da ẹlẹwẹ la ịngịhyẹ nya ẹka 96 nyọlẹ kị ma ịKịrayịsị kpá lẹ, “ẹnụtụrụ nya Ọngọlahị” ji lụrụ kịlahị wẹẹ. (Mat. 25: 14, 19; Luk. 19:12) Ma jaabwọ ká ọmwụ ọyẹyẹ ọlẹpwụ nya ịBayịbụụ họ kahị jẹ́ lẹ, ahyẹẹnụ ọọwa dọmwụ la 1914 ụka ọlẹ ká iJisọsị ri adịrahụ ụ-ụwa e-epwoohe. Bwu ẹka ọwẹ kịlahị, ọmwụ ọyẹyẹ ịla ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ, kị ya ẹla u-uhye nya angịnyị nya Ohe Oluhye, à dọmwụ nyọka họ jịra lẹlẹ. Ee, ahị jam hịhị la “ẹnụtụrụ nya Ọngọlahị” lẹ!

⁴ Chajị nyọlẹ kahị jam hịhị ẹ-ẹpwụ nya ụka ọkpịpyọ-kpịpyọ ọwẹ wẹẹ, ahị baba nyọka ke ụrụ wo la ụbwọ ogbile ụ-ụrụ ọlẹ kị da ụ-ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ 1:3: “Ahị ọwawa juwa ha ọng myị́ ọng ọlẹ kọ ka myị-ị juwa wa ala ịlẹ kị yẹ ọmwụ nyaa ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ ọlẹ dodehe. Ahị ọwawa juwa ha angịlẹ wuu kị ka juwa kpa ụrụ nya ịlaa wo ala ịlẹpwụ nya ụpwụ ọlẹ wuu kị ka myị-ị juwa kpa họ ụkụrwọ ẹ-ẹpwụ nya ihi ojuju ịnyịnyị. Chajị, ụka ọlẹ ká ala ịịwa wuu ka họ jịra lẹ, ọ hi kpii lụmẹ lẹ!” Ẹlịlẹhị ri, ahị baba nyọka ‘wa ala ịlẹ kị yẹ ọmwụ nyaa ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ ọwẹ dodehe,’ nyọka ‘kpa ụrụ nya ịlọhị wo ala ịlẹpwụ nya ụpwụ ọwẹ,’ bala ọ-juwa “kpa họ ụkụrwọ” ịnyịnyị. Ịyẹ à tị́ ri omyi ẹla ịlẹ kahị ka kpa họ ụkụrwọ?

5. Ányị ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ à tị́ mẹjẹ nyori ahị baba nyọka maga ká iJihova ka ye ịgba ọgbagba nyahị myị?

⁵ Dọmwụ bwu egbeju ọhọhẹ nya ụpwụ nya ọwụrụụ-wụrụ, ahị yẹ nyori iJisọsị jẹ́ ang myị́ ang ọlẹ kọ wẹẹ họ ẹ-ẹpwụ nya ọjịra-jịra nya angịnyị nyamwụ. (Ọwụ. 1:12-16, 20; 2:1) Ẹrụ ọlẹ ká iJisọsị du ta ọjịra-jịra irwiye ịla Asia Minor mẹ ẹlẹwẹ jẹ. Ẹ-ẹpwụ nya ẹrụ ọlẹ ká iJisọsị du, ọ da angịnyị nya ịKịrayịsị ịla ụka ọlaa ụbwọ nyọka maga ká ịgba ọgbagba nyaa ka ri ọlẹ ká iJihova ye myị. Ẹla ọlẹ kọ tị ya ụ-ụwa gu angịnyị nya Ohe Oluhye wuu alẹ ịnyịnyị. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ụwa? Olegbeju nyahị, ko ri iJisọsị ịKịrayịsị, jẹ́ jaabwọ ká igu oriri nyahị bala iJihova la ọngịrị kaka ba. Ọ kaa kpahị ụgbẹyị bala ọ-chị ewu keehi, ọ tị kaa yẹ ang myị́ ang wuu ịnyịnyị. Ọ jẹ́ ang ọlẹ kahị baba nyọka họ chajị ká iJihova ka kịnyaa la o-yehi myị. Ẹlịyẹ ọ tị́ mẹjẹ kahị baba nyọka kpa họ ụkụrwọ alẹ?

6. (a) Jaabwọ ká ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ 2:3, 4 ya, ịyẹ à tị́ ri akama ọlẹ ká ọjịra-jịra ọla Efesọsị la? (b) Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ụwa?

⁶ Wa Ọwụrụụ-wụrụ 2:3, 4. Ọháha nya ọgbanyẹ ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya iJihova á ka gụụhị myị́ ka. Ẹrụ ọlẹ ká iJisọsị du ta ala ọjịra-jịra ịla Efesọsị mẹjẹ nyori ị la ugbodu ojuju onyudiyo bala ọ-kaa gbịgba ha iJihova la abwọ ọ-chaa pyẹpyẹ ka nanana nyori ị la akama datị-datị. Ọ tị lịnyị odu lẹ, ị tụụbwọ hi ọháha ọlẹ kị la lụka nya ọgbanyẹ. Ị baba nyọka chị ọháha nyaa ọọwa ahị, ó ri ịnyị ka aalẹ, iJihova á ka ye ịgba ọgbagba nyaa myị ka. Ịnyịnyị alẹ, ụkụrwọ nyahị á ka ri ọhụ ọbaba kem ka. Ahị baba nyọka bọhụ la irya ọnyịịla. A-akama ọlẹ kahị wẹẹ bọhụ ẹ-ẹpwụ nyamwụ kem Ohe à kaa yẹ ka, ma ang odudu kahị wẹẹ họ ịnyị kaa ri ẹla nyamwụ kpịlọ. Irya ọlẹ kahị wẹẹ kpa họ ẹla ọ kaa yẹ lẹ. Chajị ọ tịtọ kahị ka gbịgba họọ ọọlajị nya ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nyamwụ bala o-ri ẹla nyamwụ myịhị lẹhị ịnyị.​—Etu 16:2; Mak. 12:29, 30.

7. (a) Jaabwọ ká ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ 3:1-3 mẹjẹ, akama oyina ala ọjịra-jịra ọla ịSaadisi à tị́ la? (b) Ịyẹ ahị tị́ baba nyọka họ?

⁷ Wa Ọwụrụụ-wụrụ 3:1-3. Ahị ka kịnyaa la ọ-kụ lahị pyii. Ala ọjịra-jịra ọla ịSaadisi la akama ọdatị. Nanana nyori ị gbịgba ha iJihova la ila ọchịchị lụka ọkẹkpẹ, ị́ họ ịnyị lẹẹlẹẹ kaka. Chajị nya ọọwa, iJisọsị byaa nyị “chị ahị-une.” Ẹlịyẹ à tị́ ri ụbwọ ogbile ụ-ụrụ hahị ẹ-ẹgẹwẹ? Ẹlịlẹhị ri, iJihova á ka deeri nya ụkụrwọ nyahị ka. (Hib. 6:10) Ma, áhị ka kpụnịrọ ụkụrwọ ọlẹ kahị họ ha iJihova lụka ọkẹkpẹ kem ka. Ịlẹhị lẹ iwe-ahụrụ nyahị  á ka la jaabwọ kọ la ene kaka myị́, ma ahị baba nyọka kịnyaa la ọ-kụ lahị ẹ-ẹpwụ nya “ụkụrwọ nya Ọngọlahị ọhọhọ,” gbee ka pwụ ọbaba.​—1 Kọr. 15:58; Mat. 24:13; Mak. 13:33.

8. Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ẹla ọlẹ ká iJisọsị byi aanahị ịla ịLawodisiya ụ-ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ 3:15-17?

⁸ Wa Ọwụrụụ-wụrụ 3:15-17. Ahị ka gbịgba la ila ọchịchị bwu ọkịlẹtụ nyahị wuu pyii. Ẹrụ ọlẹ ká iJisọsị du tọ ala ịLawodisiya tị mẹ akama ọkịla jẹ. Ị la “bịla-bịla” ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba nyaa. Chajị nyọlẹ ká ẹla nya ịgba ọgbagba á hwaa ugbii kaka wẹẹ, iJisọsị byaa nyori nyị ‘ri ikpehika ikwookwee, ịlẹ kị la ahyẹẹrwẹrwa lụmẹ.’ Ị baba kị ka la ila ọchịchị ọtụka-ọtụka ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba nya iJihova. (Ọwụ. 3:19) Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ẹgẹwẹ? Ó ri ká ila ọchịchị nyahị á ja pwuru aalẹ, ahị baba nyọka họ ká ang udu nya olegu ịlẹ wuu ká iJihova ya hahị ka myịhị lẹhị gụ́ olene. (Ọwụ. 3:18) Ahị-ị́ ka ya iwe da ká ọhịhị ọkpịpyọ ọla odehe ọlẹ o-kuku ka chịhị ochuchuu, du ká ịgba ọgbagba nya iJihova ka ri ang oheeye ẹnẹnẹhẹ ka.

9. Jaabwọ ká ẹrụ ọlẹ ká iJisọsị du tọ angịnyị nya ịKịrayịsị ịla ịPẹẹgamọsị bala ịTayatịra mẹjẹ, ẹla oluhi-uhi oyina ahị tị́ baba nyọka cheji ba hi?

⁹ Ahị ka pwa ang ọmẹjẹ nya angị ji ẹkpẹ da ogu pyii. IJisọsị ya alibyi la ala ịPẹẹgamọsị u-uhye nyọlẹ kị kaa kpa ebwo ọchịchị wẹ ẹpwụ nya ọjịra-jịra. (Ọwụ. 2:14-16) Ọ da ala ịTayatịra ọlẹẹkwaa nyọlẹ kị kaa cheji ba hị “ang ikpori-kopri ịkpịbaa nya Ohe Onyobyi” bala o-jwaa ọhụ nyọka “yụbwọ chị” ẹlịlẹhị kpa ụ-ụwa gogo. (Ọwụ. 2:24-26) Angịnyị nya ịKịrayịsị ịdẹwụ-dẹwụ ịlụwa ịlẹ kị dọmwụ nyọka ba ọmẹjẹ nya ọnọọkịla jẹ baba nyọka yẹ irya da. Ahị alẹ tị bẹẹ? O ri o-pyii kahị ka pwa ọmẹjẹ ọhẹ-lọhẹ kọ myị ọnụ ju irya nya iJihova ka. Angị ji ẹkpẹ da ogu ka “kpa abwụma nya ọngịnyị nya Ohe Oluhye oriri. Ma, ị tị ka pwa ọngịrị nya Ohe Oluhye ọlẹ kọ kaa da angịnyị nya Ohe Oluhye oriri ọọwa ụbwọ rwarụ.” (2 Tim. 3:5) Ọ kaa chịkpẹẹ gụ́ la ọ-ka jẹ́ ang ọmẹjẹ nya angị ji ẹkpẹ da ogu bala ọ-ka pwaa ó ri kahị kaa jẹ́ Omyi Ẹla nya Ohe hiigu-hiigu.​—2 Tim. 3:14-17; Jud. 3, 4.

10. Ẹla ọkịla oyina ahị tị́ ka jẹ́ bwu ẹla ọlẹ ká iJisọsị byi alọjịra-jịra ịla ịPẹẹgamọsị bala ịTayatịra?

¹⁰ Ahị ka pwa ụma nya ụya ọhọhọ ọnyị myị́ ọnyị pyii. Aanahị ịla ịPẹẹgamọsị bala ịTayatịra la akama ọkịla myị́myị́. IJisọsị ya eje wu angịhyẹ ịla ọjịra-jịra ịwẹ ọọlajị nyọlẹ kị pwa ụya ọhọhọ ka. (Ọwụ. 2:14, 20) Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ẹgẹwẹ? Ahị-ị́ ka jẹ́-ẹ ya ahị guru nyori iJihova ka nyẹẹkpẹ da ụya ụma ọhẹ-lọhẹ kahị  họ chajị nyori ahị kaa gbịgba họọ ẹ-ẹpwụ nya ẹka lụmẹ-lụmẹ lẹ bala o-ri ahị la iwe nya akụrwọ lụmẹ-lụmẹ lẹẹlẹẹ ka. (1 Sam. 15:22; 1 Pit. 2:16) Ọ ya ahị guru nyori ahị ka kịnyaa la ụgbẹyị nya ọhịhị ocheri-cheri ọlẹ kọ mẹjẹ́ẹhị jaabwọ myị́ abwọ ká ịnya ala odehe á ja tịpyọ kaka ba.​—Efe. 6:11-13.

11. Ẹlịyẹ ahị tị jẹ́ wẹ wuu? (Yẹ akpa ọlẹ ko ri “ Ẹla Ọlẹ Ahị ka Jẹ́ Alẹ.”)

¹¹ Ọ-chị kpii nya ẹla ọlẹ kahị jẹ́ wẹ wuu tị́ ri anyị? Ahị yẹ nyori ahị ka maga pyii ká ịgba ọgbagba nyahị ka ri ọlẹ ká iJihova ye myị. Ó ri kahị ja họ ịngịhyẹ ọlẹ kọ ka du ká iJihova á ka ye ịgba ọgbagba nyahị myị ka, ahị baba nyọka yẹda i-ijata. (Ọwụ. 2:5, 16; 3:3, 16) Ma, iJsọsị gu ẹnyị nya ang ọkịla ẹ-ẹpwụ nya ẹrụ ọlẹ ko du tọ ọjira-jịra ịwẹ wẹẹ. Ịyẹ à tị́ ri ang ọọwa?

12. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ẹrụ ọlẹ ká iJisọsị du tọ aanahị ịla ịSịmaana bala iFiladẹlịfịya? (Ọwụrụụ-wụrụ 2:10)

¹² Ahị kụ ẹhị yẹ ẹrụ ọlẹ ká iJisọsị du tọ ọjịra-jịra ịla ịSịmaana bala iFiladẹlịfịya ugbẹnyị wẹẹ. O byi Angịnyị nya ịKịrayịsị ịlụwa nyị juhi nya ọtụpyịpyị ka, chajị iJihova ka nwaa uri ó ri kị godayị giri-giri. (Wa Ọwụrụụ-wụrụ 2:10; 3:10) Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ụwa alẹ? Ahị ka ya ahị guru gbe ọtụpyịpyị bala ọ-nwụlanọ nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nyamwụ. (Mat. 24:9, 13; 2 Kọr. 12:10) Ịyẹ tị́ du kahị baba nyọka kpịtịya nya ẹlẹwẹ?

13-14. Ịyẹ à tị́ họ tọ anchẹ nya Ohe ọọlajị nya ẹla ọlẹ ká ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ egbeju 12 chabwọ?

¹³ Ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ ya jehi nyori angịnyị nya Ohe nyị ka yẹ akama la “ẹnụtụrụ nya Ọngọlahị,” ko ri ụka ọlẹ kahị wẹẹ hịhị lẹẹlẹẹ. Ọwụrụụ-wụrụ egbeju 12 ya nyori ẹwụ nyị kpeji e-epwoohe nyọlẹ ká Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe yeji kpá bwaa. ỊMayịkẹlụ, ko ri ẹnyị ọkịla nya iJisọsị ịKịrayịsị, bala alegu-ẹrụ nyamwụ da ẹwụ ta Ohe Onyobyi bala alegu-inyibyi nyamwụ. (Ọwụ. 12:7, 8) Chajị nya ọọwa, ị kụrụ aluji nya Ohe ịwẹ kpụ ị chaa abwọ da wẹ odehe ọlẹ. Aluji ịịwa wẹẹ du akama ịdatị-ịdatị reeji ha angịnyị lẹẹlẹẹ. (Ọwụ. 12:9, 12) Ma ịyẹ à tị́ họ ta angịnyị nya Ohe ọọlajị nya ọọwa?

¹⁴ Ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ myị́myị́ ya jehi jaabwọ ká Ohe Onyobyi họ. Ọ́ la iwe nyọka jẹ́-ẹ ka epwoohe ugbẹnyị kaka lẹ, angị ihihi nya angịlẹ ká Ohe ya ida wụ, kị ku ọmwakpa nya Ịpyị-Adịraụ nya Ohe ám̀ odehe ọlẹ bala “ọ-juwa ri ibeenu nya iJisọsị” ọ wẹẹ ya agbama nyamwụ ahị da lẹlẹ. (Ọwụ. 12:17; 2 Kọr. 5:20; Efe. 6:19, 20) Ányị ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ à tị́ họ jịra?

15. Owo “angị imiiye ịlẹ kị ri alibeenu” kị gu ẹnyị ụ-ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ egbeju 11 à tị́ ku ọmwakpa? Ịyẹ à tị́ họ taa?

¹⁵ Olegu Onyobyi kaa du aluji nya Ohe ju nyọka gba mịla aanịna nya ịKịrayịsị ịlẹ ká Ohe ya ida wụ kị wẹẹ kpa ịlahị nya ẹrụ ọnyịịla nya  Ịpyị-Adịrahụ ọ-kpa pyẹ. Ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ ya ẹla rụ “angị imiiye ịlẹ kị ri alibeenu” kị nwụ. Etu nya ọọwa tị́ ri anyị? * (Ọwụ. 11:3, 7-11) La 1918, ị chị ẹla ba angị ineku lẹpwụ nya angịlẹ kị kaa kpa ịlahị ẹ-ẹpwụ nya ogu, ya eje waa tu ọkịrọrọ bala ọ-yaa du ka agba nyọka juwa tata. Ẹ-ẹhị nya ọngịnyị ehe lẹ, ị hu ụkụrwọ nya angịlẹ ká Ohe ya ida wụ wẹ abwọ lẹ.

16. Ẹla ọ-ya ahị me ka oyina à tị́ họ la 1919? Ịyẹ Olegu Onyobyi à tị́ kịnyaa la ọ-ka họ bwu ụka ọọwa daalẹ?

¹⁶ Ọmwụ ọyẹyẹ ọla ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ egbeju 11 myịmyị ya nyori nyị tịrị “angịlẹ kị ri alibeenu imiiye” ịịwa ẹkpẹ wẹ ọhịhị ụka kọ nọ pyịnyẹng. Ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ họ jịra ụ-ụgbẹyị ọla ẹbyẹbyị ene kọ ka la ẹka nyọlẹ kị wu aanahị ịlaanyị ju agba kpá. Ị gba aanahị ịwẹ kpehe la Ọya Ọhata nya 1919, ị tị nyẹẹkpẹ da ẹla ọlẹ kị chị baa ụka ohyẹẹkpẹ ịnyịnyị. Aanahị ịwẹ dọmwụ nyọka kpa ịlahị nya ụkụrwọ nya ẹla Ohe oyaya bala ang ọmẹjẹ i-ijata. Ma ọọwa á tị́ wu Olegu Onyobyi kpa la ọ-ka gba mịla angịnyị nya Ohe ka. Bwu ụka ọọwa daalẹ, Olegu Onyobyi kaa kpa “ihu” nya ọtụpyịpyị jahị da anchẹ nya Ohe wuu. (Ọwụ. 12:15) Ẹlẹwẹ baba nya “ugbodu ojuju bala ọmyịmyị” ọlala ẹ-ẹga nya ọngọngọọng nyahị ịnyịlẹhị.​—Ọwụ. 13:10.

17. Nanana nyori Olegu Onyobyi wẹẹ ya ahị da anchẹ nya Ohe, ụbwọ ọdada oyina ị tị́ yé la ọ-ya ahị me ka?

¹⁷ Ọwụrụụ-wụrụ egbeju 12 họ kahị jẹ́ myị́myị́ nyori angịnyị nya Ohe nyị ka yé ụbwọ ọdada bwu ẹga ọlẹ kị ya ahị me ka. Ọ ka lala o-ri “ịpyị” nyị wu “enyi nya ihu” nya ọtụpyịpyị ọọwa mile. (Ọwụ. 12:16) Ịnyị ọ tị la kpangga ịlẹhị lẹ. Ụka ọhẹ, apa ịhyẹ nya odehe nya Olegu Onyobyi ọlẹ lala apa nya eje ọlala kaa chị anchẹ nya Ohe da. Ụka lụmẹ-lụmẹ, anchẹ nya iJihova kaa la ọkụrụ-kụrụ ẹ-ẹga nya eje ọlala, ọọwa tị ya iwe da haa nyọka la ịlaa pwụ ụbẹẹtụ ọhẹ. Ányị ị tị́ kpa ịlaa ọlala ọọwa họ ụkụrwọ? Ị kpa họ ụkụrwọ la ẹla ọjẹ́jẹ bwula ọ-ya ahị ju ụkụrwọ ọlẹ ká iJihova ya jwaa ụ-ụbwọ. (1 Kọr. 16:9) Ịyẹ à tị́ ji ẹpwụ nya ụkụrwọ ọọwa?

18. Ịyẹ à tị́ ri ụkụrwọ ọhọhẹ-họhẹ ọlẹ kahị la lahyẹẹnụ ihyẹẹkpẹ ịlẹ?

¹⁸ IJisọsị yẹ ọmwụ neeji nyori angịnyị nyamwụ nyị ka “kpa ẹrụ ọnyịịla chajị nya ịpyị-adịrahụ nya Ohe Oluhye” pyẹ chị odehe ọnụ  ene ká ocheju ka wẹ. (Mat. 24:14) Ụka kị ja họ ịnyị, ị kaa yé ụbwọ ọdada bwu ẹga nya olegu-ẹrụ, lee ogu nya alegu-ẹrụ, ịlẹ ká ịBayịbụụ ya nyori nyị “kpa ẹrụ ọnyịịla o-gbe oyi myị́ oyi nyọka kpa kaka ya pyẹ je angịlẹ kị kụ odehe ọlẹ ju kele ka epwoja myị́ epwoja wuu bala alụpwọma myị́ ụpwọma wuu bala aloja myị́ oja bala angịnyị myị́ angịnyị wuu.”​—Ọwụ. 14:6.

19. Ẹla ọkịla oyina angịlẹ ká iJihova há à tị́ ka ya pyii?

¹⁹ Ẹ-ẹrụ ọnyịịla nya Ịpyị-Adịrahụ kem à ri ẹla ọlẹ ká anchẹ nya Ohe la ka ya ka. Ị baba nyọka chẹkpẹ ju ụkụrwọ nya alegu-ẹrụ ịlẹ kị chabwọ ụ-ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ egbeju 8 ka 10 ịnyịnyị. Alegu-ẹrụ ịwẹ ya akama ịnyịịngịrị ịlẹ kị ka chị angịlẹ kị nyẹẹkpẹ da Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe ọgụ. Lẹ, Alibeenu nya iJihova wẹẹ ya ẹla ọlẹ kọ lala “ekpawẹ idodo bala ila,” ọlẹ kọ ku ọmwakpa nya eje ọlala nya iJihova u-uhye nya ụpa ọnyị myị́ ọnyị nya odehe nya Olegu Onyobyi ọlẹ. (Ọwụ. 8:7, 13) Angịnyị baba nyọka jẹ́ nyori ocheju ju chwẹẹ lẹ chajị kị ka yẹ ọhịhị nyaa da nyọka chịda la ahyẹẹnụ nya agbama nya iJihova. (Sẹf. 2:2, 3) Ma ẹlẹwẹ á kaa há angịnyị ka. Lẹ ahị baba nya ugbodu ojuju nyọka ya je angịnyị. Lụka nya akama ọtụka okpelego, ẹla ohyẹẹkpẹ ọlẹ kahị ka ya tị dọmwụ ka la kwọnggọ gụ ọwẹ wẹẹ.​—Ọwụ. 16:21.

20. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka kụ ẹhị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ imiiye ịlẹ kị ba ọlẹ ba?

²⁰ Ahị baba nyọka ju ihi nya “ala ịlẹ kị yẹ ọmwụ nyaa” wẹ ịnyịlẹhị, chajị ọ-họ jịra nya ẹla ọlẹ kahị kaa wa ụ-ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ guhi. (Ọwụ. 1:3) Ma ányị ahị tị́ ka bwu bọhụ myị́ bala o-ya ẹla nya Ohe kịnyaa la ugbodu ojuju? Ang imiiye ka juhi ọngịrị: ọhọhẹ, ẹla ọlẹ ká ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ ya u-uhye nya aluji nya Ohe, oheeye, ahị ọwawa ịlẹ kahị ka yé ị-ịlahị ó ri kahị godayị giri-giri. Ahị ka kụ ẹhị yẹ ẹlẹwẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ imiiye ịlẹ kị ba ọlẹ ba.