1. Ẹlịyẹ iJihova à tị́ họ lụka okpii nyọlẹ ká Adam bala Iivu họ ọhọbịrị kpá? (Ọmwụ Ọdada 3:15)

 LỤKA okpii nyọlẹ ká Adam bala Iivu họ ọhọbịrị kpá, iJihova ya ẹhị ọrịrịị-rịrị ha anyị nyaa bwula ọmwụ ọyẹyẹ ọkpọnchị ọhẹ. Ẹla ọọwa juwa ụ-ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15.—Wọọ.

2. Ịyẹ tị́ du ká ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ ju apyobwuna?

² Ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ hyeehe ụ-ụpwụ ọhọhe nya ịBayịbụụ. Ma apwụ ịkịla nya ịBayịbụụ tị da ụpa chọọ ụ-ụgbẹyị ọhẹ lee ọkịla. Jaabwọ ká ori kaa wu ehe ba awụlẹ ri ọlẹpwụ-lẹpwụ du kọ jẹ́-ẹ tụ́ eji, ịnyịnyị ẹla ọla ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15 à wu ẹla ịla apwụ ịkịla nya ịBayịbụụ kpa ka ri egbeju nya ẹla ookpokpo lẹ. Ẹla ọọwa ri, Ohe ka du Ọngọchịda ọhẹ warị kaka ta Olegu Onyobyi ayịreji bala angị ịtịpyọ ịlẹ wuu kị kaa bọọ jẹ. * Ọ ka ri ahị ọwawa ọtụka-ọtụka ha angịlẹ kị la ọháha ẹ-ẹga nya iJihova!

3. Ẹlịyẹ ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

³ Ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ, ahị ka wẹ ịtọ ẹla ịlẹ u-uhye nya ọmwụ ọyẹyẹ ọla ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15: Owo à tị́ ri angịlẹ kị gu ẹnyị ẹ-ẹpwụ nyamwụ? Ányị ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ à tị́ bwu họ jịra? Ányị ahị tị́ wẹẹ bwu yé apyobwuna bwu ụwa?

4. Owo à tị́ ri “ilo” ọwẹ? Ányị ahị tị́ họ kahị jẹ́?

⁴ Angịlẹ kị gu ẹnyị ẹ-ẹpwụ nya ọmwụ ọyẹyẹ ọla ụpwụ nya  Ọmwụ Ọdada 3:14, 15 ri “ilo,” “anyị” nya ilo, “ọnyang,” bala “anyị” nya ọnyang ọọwa. ỊBayịbụụ dahị ụbwọ nyọka jẹ́ ọnyọnyọọnyị nyaa. * Ahị dọmwụ bwu ẹga nya “ilo” wẹẹ. Ilo ọlam-ọlam á ka jẹ́-ẹ wo etu nya ẹla ọlẹ ká iJihova ya i-iku nya Idẹn ka. Lẹ ọngọlẹ ká iJihova wẹẹ ya eje wu kà ri ang ọhịhị ọlẹ kọ la ẹla ọjẹ́jẹ. Owo à tị́ ri ọngọọwa? Ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ 12:9 da ọngọlẹ ká ilo ọọwa ri wụlẹ gede-gede. Ụwa ya nyori “ilo onyogo” ọọwa nya-à ri Olegu Onyobyi bala Ohe Onyobyi lẹ. Ma owo à tị́ ri anyị nya ilo ọọwa?

5. Owo anyị à tị́ ri anyị nya ilo ọwẹ?

⁵ Kori ká angịnyị á kaa kụ irya bala ọ-họ ẹla me ọngịnyị, ịBayịbụụ kaa ya ẹla rụ́ angịịwa lala anyị nya ọngọlẹ kị wẹẹ gbịla ụka ọhẹ. Lẹ anyị nya ilo ọwẹ ri alegu-ẹrụ ịlẹ kị họ kpẹẹkpẹẹ ka bala angịnyị ehe ịlẹ kị kaa la egbeju ọngịrị ta Ohe bala ọ-tụ angịnyị Nyamwụ pyịpyị jaabwọ ká Olegu Onyobyi kaa họ. Alegu-ẹrụ ịlẹ kị rụ bwu epwoohe lụka nya iNuwa, bala angịnyị ehe ịlẹ kị kaa họ ẹla ọkwọ-ọkwọ lala Ohe Onyobyi adaa ji ẹpwụ nyaa.—Ọmwụ. 6:1, 2; Jọn. 8:44; 1 Jọn. 5:19; Jud. 6.

6. Ịyẹ à tị́ du ká “ọnyang” ọwẹ à ka jẹ́-ẹ ri Iivu ka?

⁶ Lẹẹlẹẹ, ahị jẹ́ ọngọlẹ ká “ọnyang” ọwẹ ri wẹẹ. Ọ́ ka jẹ́-ẹ ri Iivu ka. Ịyẹ tị́ du? Kụ ẹhị yẹ ang ookpokpo ọhẹ lẹẹ. Ọmwụ ọyẹyẹ ya nyori ọnyị nya ọnyang ọwẹ nyị ka ‘be egbeju nya ilo ene.’ Jaabwọ kahị ya ịnịnọ wẹ, Olegu Onyobyi à ri ilo lẹ, ọngọngọhẹ nya angịnyị ehe ịlẹ kị la kpẹẹkpẹẹ ka, á ka jẹ́-ẹ boo egbeju ene myị́ ka. Lẹ ányị ị tị́ ka bwu ta Olegu Onyobyi ayịreji?

7. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ 12:1, 2, 5, 10 ya, owo à tị́ ri ọnyang ọlẹ kị gu ẹnyị ụ-ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15?

⁷ Ụpwụ ohyẹẹkpẹ nya ịBayịbụụ bwuru  ọngọlẹ ká ọnyang ọlẹ kị gu ẹnyị ụ-ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15 ri. (Wa Ọwụrụụ-wụrụ 12:1, 2, 5, 10.) Ọ-ọnyang ọlam-ọlam o ri ka! Ọya oluhye-ọgba juwa e-ekpeleji nya apatẹ nyamwụ, okpo ọkụrụ egbeju nyamwụ tị la ịdịchụ iwo kụrụ imiiye ịnyịnyị. Ọ ma ọnyị ụma ọdatị ọhẹ. Ọnyị ọọwa ri Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe. Ịpyị-Adịrahụ ọọwa juwa e-epwoohe, lẹ ọnyang ọọwa ka juwa e-epwoohe ịnyịnyị. Ọ ku ọmwakpa nya ụpa nya ogu nya iJihova ọlẹ kọ juwa e-epwoohe, kị ri alegu-ẹrụ ịlẹ kị họ kpẹẹkpẹẹ.—Gal. 4:26.

8. Owo à tị́ ri ọngọlẹ kọ baba gụ́ wuu ẹ-ẹpwụ nya anyị nya ọnyang ọwẹ? Ụka oyina ọ tị́ la iwe-ahụrụ ọọwa? (Ọmwụ Ọdada 22:15-18)

⁸ Omyi Ẹla nya Ohe dahị ụbwọ nyọka jẹ́ ọngọlẹ kpangga kọ ri ọnyị nya ọnyang ọwẹ. Ọnyị ọọwa ka ri ọnyị ọtụma nya Ebiraham. (Wa Ọmwụ Ọdada 22:15-18.) Jaabwọ ká ọmwụ ọyẹyẹ ya neeji, iJisọsị ri ọnyị ọtụma nya ọlẹng ọ-la ọmyịmyị ọwẹ ịlẹhị. (Luk. 3:23, 34) Ma ọnyị ọwẹ ka baba nyọka la ọngịrị gụ́ ọngịnyị ehe chajị ọwa à ka ta Olegu Onyobyi ayịreji gbang-gbang lẹ. Lẹ, ụka ká iJisọsị gu ẹka lala 30, Ohe ya ida wọọ bwula olegu ịgọgọ. Ụka ọlẹ kị ya ida wụ iJisọsị, ọ wẹ ka ri ọngọlẹ kọ baba gụ́ wuu ẹ-ẹpwụ nya anyị nya ọnyang ọwẹ. (Gal. 3:16) Ụka ká iJisọsị tị gbu bala o-wuleji bwula igu kpá, Ohe “hwoo hwaa gidogbo kele ka iwe ahụrụ nya ẹbyẹbyị ọtụka bala ihi ọlala” bala ọ-ya “ọngịrị myị́ ọngịrị olepwoohe bala olodehe wuu,” tụ́ ọngịrị nyọka “ta ụkụrwọ nya Ohe Onyobyi . . . ayịreji,” jwoo ụ-ụbwọ.—Hib. 2:7; Mat. 28:18; 1 Jọn. 3:8.

9-10. (a) Angịkịla iyina à tị́ ri ụpa nya anyị nya ọnyang ọwẹ? Ụka oyina ị tị́ kaa la iwe nya ọọwa? (b) Ẹlịyẹ ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ bọọ ba?

⁹ Ma datị hi iJisọsị, angịkịla ka ri ụpa nya anyị nya ọnyang ọwẹ ịnyịnyị. Ọlẹrụ ịPọlụ bwuru angịlẹ kị ka ri ụpa nya ọnyị ọwẹ ụka ọlẹ kọ byi ala iJuu bala ala iJentayịlị ịlẹ kị ri angịnyị nya ịKịrayịsị yẹkẹẹ: “Jaabwọ kaahị wuu tị ri angịnyị nya ịKịrayịsị lẹlẹ, ahị wuu ri anyị ịtụma nya Ebiraham bwula ọọwa ịnyịnyị lẹ. Chajị nya ọọwa lẹ, ahị angịịwa wuu a ka ri ugu nya ahị ọwawa nya Ohe Oluhye jaabwọ kọ myị ọnụ ha Ebiraham ene-ene ịnyịnyị lẹ.” (Gal. 3:28, 29) Ụka ká iJihova á ya ida wụ ọngịnyị nya ịKịrayịsị bwula olegu ịgọgọ, ọngọọwa kaa wẹ ka ri ụpa nya anyị nya ọnyang ọwẹ. Lẹ iJisọsị ịKịrayịsị bala angị 144,000 ịlẹ kị ka kpeji tọọ à ri anyị nya ọnyang ọwẹ lẹ. (Ọwụ. 14:1) Ịwa wuu kaa maga nyọka kụ irya bala ọ-họ ẹla lala Adaa, iJihova Ohe.

¹⁰ Nyọlẹ kahị jẹ́ angịlẹ kị gu ẹnyị ụ-ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15 lẹ wẹẹ, ahị kụ ẹhị yẹ abwọlẹ ká iJihova wẹẹ họ ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ jịra ka ịlahị-ịlahị bala abwọlẹ kahị wẹẹ yé apyobwuna wẹẹ.

11. Ụgbẹyị oyina ilo à tị́ bwu chị ọnyị nya ọnyang ọwẹ angịrị “i-ichẹtẹ”?

¹¹ Jaabwọ ká ọmwụ ọyẹyẹ ọla ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15 ya, ilo ọwẹ ka chị ọnyị nya ọnyang ọọwa angịrị “i-ichẹtẹ.” Ẹlẹwẹ họ jịra ụka ká Olegu Onyobyi du ala iJuu bala ala iRom ju nyọka nwụ Ọnyị nya Ohe Oluhye. (Luk. 23:13, 20-24) Jaabwọ ká ẹbẹ ọla ichẹtẹ kaa wu ọngịnyị neeji pwụ ụka ọhẹ, ịnyịnyị igu nya iJisọsị à hwoo abwọ la ụkụrwọ ọhọhọ ẹnụtụrụ ịta ẹ-ẹpwụ nya iworu lẹ.—Mat. 16:21.

12. Ányị ị tị́ ka bwu be egbeju nya ilo ene? Ụka oyina tị́?

¹² Kori ká ọmwụ ọyẹyẹ ọla ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15 á ka họ jịra aalẹ, iJisọsị á ka juwa ẹ-ẹpwụ nya iworu pyịyọọ ka. Ịyẹ à tị́ du? Chajị ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ ya nyori ọnyị nya ọnyang ọwẹ nyị ka be ilo egbeju ene. Ọọwa mẹjẹ nyori iJisọsị ka hagụ bwu ẹpwụ nya ẹbẹ ọla ichẹtẹ nyamwụ. Ọ tị hagụ ịlẹhị! Ẹnụtụrụ  ọhata nyọlẹ ká iJisọsị gbu kpá, o wuleji kaka ri olegu ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ gbu ẹnẹnẹhẹ kaka. Ụka nya Ohe á pwụ lẹ, iJisọsị à ka be Olegu Onyobyi egbeju ene bwula ọ-tọọ ayịreji gbang-gbang lẹlẹ. (Hib. 2:14) Angịlẹ kị ka kpeji ta ịKịrayịsị ka yẹ julọọ nyọka ta aluji nya Ohe wuu, kị ri anyị nya ilo, ayịreji bwu odehe ọlẹ.—Ọwụ. 17:14; 20:4, 10. *

13. Ányị ahị tị́ wẹẹ yé apyobwuna bwu ọ-họ jịra nya ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ?

¹³ Kori ká ri ọnchẹ nya Ohe ọlẹ ká hu ịlọng jwoo ụ-ụbwọ lẹ aalẹ, à wẹẹ yé apyobwuna bwu ọ-họ jịra nya ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ lẹ. IJisọsị wẹ odehe ọlẹ la abwụma nya ọngịnyị ehe. Ọ gbịla abwẹla nya Adamwụ kpẹẹkpẹẹ. (Jọn. 14:9) Lẹ bwula ọ-jẹ́ ang u-uhye nya iJisọsị, ahị kaa jẹ́ ang u-uhye nya iJihova bala ọ-la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ ịnyịnyị. Ahị yé apyobwuna bwu ang ọmẹjẹ nya iJisọsị bala abwọlẹ kọ wẹẹ kpa ọjịra-jịra nya angịnyị nyamwụ ụgbẹyị alẹ. Ọ mẹjẹ́ẹhị nyọka hịhị ụ-ụgbẹyị ọlẹ ká ẹla nyahị ka kpụ iJihova ịpyọ. Ahị wuu tị ka jẹ́-ẹ yé apyobwuna chajị nyọlẹ ká iJisọsị gbu, lee ká ilo chọọ i-ichẹtẹ. Ụ-ụgbẹyị oyina tị́? Ụka ká iJihova wule iJisọsị eji bwula igu kpá, iJihova ye iya ọkịlaakịla nya Ọnyị nyamwụ ọlẹ kọ “hụ́ ọhọbịrị nyahị ọnyị myị ọnyị wuu cheri-cheri,” myị.—1 Jọn. 1:7.

14. Ányị ahị tị́ họ kahị jẹ́ nyori ọmwụ ọyẹyẹ nya iJihova ọla iku nya Idẹn á họ jịra i-ijata ka?

¹⁴ Ẹla ọlẹ ká iJihova ya i-iku nya Idẹn mẹjẹ nyori ụka ka chịpwụrụ chẹẹ ene ká ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ ka họ jịra kpá. Ọ ka tata chẹẹ ene ká ọnyang ọwẹ ka ma ọnyị, ene ká Ohe Onyobyi ka tụ angị kaa bọọ jẹ guru, bala ene ká uji (lee, awụlẹ ọ-wẹjẹ) ka ji ẹpwarịrị nya ebwo nya angị imiiye ịwẹ. Ahị yé apyobwuna bwula ọ-jẹ́ etu nya ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ chajị ọ gbileehi ụbwọ ụ-ụrụ nyori odehe ọlẹ, kọ juwa ụ-ụbwọ nya Olegu Onyobyi, ka ba angị kaa gbịgba ha iJihova ẹtẹ. IJisọsị da angịjụgbẹyị nyamwụ ọna ọla ịwẹ-ịwẹ ụka ọkịla ịnyịnyị. (Mak. 13:13; Jọn. 17:14) Ahị yẹ ọ-họ jịra nya ụpa nya ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ lẹ, ọgụgụụgụ ẹ-ẹpwụ nya ẹka 100 kẹkpẹ. Ányị ọ tị́ bwu lịnyị?

15. Ịyẹ tị́ du ká odehe wẹẹ ba anyị nya ọnyang ọwẹ ẹtẹ gụ́ ọla ene-ene? Ịyẹ tị́ du kahị ka juhi nyaa kpong-kpong ka?

¹⁵ Lụka okpii nyọlẹ ká iJisọsị ri Adịrahụ e-epwoohe la 1914 kpá, o ku Olegu Onyobyi rụ bwu epwoohe. Odehe ọ ka ji gbee kị ka tọọ ayịreji lẹlẹ. (Ọwụ. 12:9, 12) Ma ọ wẹẹ kịnyaa la ụkụrwọ bwu ụka ọọwa daalẹ. Olegu Onyobyi myị̀ la agbama, ọ tị wẹẹ kpa agbama ọọwa jahị da anchẹ nya Ohe Oluhye. (Ọwụ. 12:13, 17) Chajị nya ọọwa, odehe wẹẹ ba anchẹ nya Ohe ẹtẹ gụ́ ọla ene-ene. Ma, áhị tị la ịngịngịhyẹ ka juhi nya Ohe Onyobyi bala angị kaa bọọ jẹ ka. Ọkọkọ nya ọọwa, ahị ka la ọ-jẹ́ myị̀myị̀ ọlẹ ká ọlẹrụ ịPọḷụ la du kọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “Jaabwọ ká Ohe Oluhye ji oye nyahị ịnyị wẹ lẹlẹ, o-owo, a tị́ tụtụm ka kụrụụhị myị wẹẹ?” (Rom. 8:31) Ahị ka jẹ́-ẹ dahịhile iJihova yẹẹyẹẹ chajị, jaabwọ kahị yẹ wẹ, ụpa nya ọmwụ ọyẹyẹ ọla ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15 họ jịra nya ịlẹhị-ịlẹhị lẹ.

16-18. Ányị Curtis, Ursula, bala Jessica à tị́ yé apyobwuna bwula o-wo etu nya ẹla ọla ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15?

¹⁶ Ọnụ ọmyịmyị nya iJihova ọla ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15 ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ịmayẹ ọhẹ-lọhẹ ọlẹ kọ ka chịhị ọgụ. Curtis, kọ kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụma nya Guam, yẹkẹẹ: “M̀ chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya ịmayẹ ịlẹ kị du ko lujwo ham nyọka godayị giri-giri ha iJihova ụka ọhẹ lẹ. Ma irya ọ-kụ ju ọmwụ ọyẹyẹ ọla ụpwụ nya Ọmwụ ọdada 3:15 dam ụbwọ nyọka kịnyaa la  ọ-dahịhile Adam olepwoohe.” Curtis wẹẹ ya ẹhị rịrị gbe ụka ọlẹ ká iJihova ka myị́ akama ọyẹyẹ nyahị ọnyị myị́ ọnyị wuu.

¹⁷ Ọọnahị ọnyang ọhẹ bwu Bavaria ká ẹnyị nyamwụ ri Ursula ya nyori o-wo etu nya ẹla ọla Ọmwụ Ọdada 3:15 nyị da ọwa ụbwọ nyọka jẹ́ myị̀myị̀ nyori ịBayịbụụ nyị ri Omyi Ẹla nya Ohe. Ọ yẹ jaabwọ ká ọmwụ ịyẹyẹ ịkịla da ori wu ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ, ọọwa tị myọọ lẹhị yẹẹyẹẹ. Ọ myịmyị yẹkẹẹ: “O gum ọ-ọkịlẹtụ yẹẹyẹẹ nyọlẹ kam wẹ ka jẹ́ nyori iJihova hu ẹta-ẹdịyẹ i-ijata nyọka ya ẹhị ọrịrịị-rịrị ha angịnyị ehe.”

¹⁸ Jessica bwu Micronesia yẹkẹẹ: “M̀ kaa kpịtịya nya abwọlẹ kọ Lam ụka ọhọhe ọlẹ Kám jẹ́ nyori M̀ yé ẹlịlẹhị lẹ! Ọmwụ ọyẹyẹ ọla ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15 wẹẹ họ jịra. Ọ dam ụbwọ nyọka kpịtịya nyori akama ịlẹ kahị kaa yẹ alẹ á ri ang ọlẹ ká iJihova la i-irya jahị dahị ka. Ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ myịmyị ju ọmyịmyị nyam ọngịrị nyori ịgba ọgbagba ha iJihova à ka jẹ́-ẹ ya ọhịhị ọlẹ kọ há gụ́ wuu lẹẹlẹẹ bala ọlẹ kọ ja ka wẹ ị-ịlahị ha ọngịnyị myị́ lẹ.”

19. Ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́ myị̀myị̀ nyori ụpa ohyẹẹkpẹ nya ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ ka họ jịra?

¹⁹ Jaabwọ kahị yẹ wẹ, ụpwụ nya Ọmwụ Ọdada 3:15 wẹẹ họ jịra lẹ. Ahị jẹ́ angịlẹ kị ri anyị nya ọnyang bala ilo ọwẹ gede-gede lẹ. IJisọsị, ko ri ụpa ọkpọnchị nya anyị nya ọnyang ọwẹ, hagụ bwu ẹbẹ ọla ichẹtẹ nyamwụ kpụ o ri Adịrahụ ọtụka-tụka ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ gbu ẹnẹnẹhẹ kaka lẹ. IJihova ja ka myị́ angịlẹ kị ka kpeji ta Ọnyị nyamwụ e-epwoohe myị́ chụ kpá lẹ. Chajị nyọlẹ ká ụpa ọhọhe nya ọmwụ ọyẹyẹ ọwẹ wẹẹ họ jịra lẹ wẹẹ, ahị jẹ́ myị̀myị̀ nyori ụpa ohyẹẹkpẹ nyamwụ, ko ri ọ-ka be ilo egbeju ene, ka họ jịra ịnyịnyị. Ọ ka ri ọkẹkẹnị ọtụka-ọtụka ha anchẹ nya Ohe ụka kọ ka ta Olegu Onyobyi ayịreji! Gbee ka da ụka ọọwa, abwọ a chịng pyẹpyẹ ka. Ohe nyahị ju ọ-dahịhile. Bwula ọnyị nya ọnyang ọwẹ, ọ ka kpa ahị ọwawa ịlẹ kahị ka jụ́ wa kpá ka wẹ ‘alepwoja la datị-datị nya odehe ọlẹ wuu.’—Ọmwụ. 22:18.