1-2. Kori ká nwụlanọ nyọka hu enyi Ohe lẹka, ịyẹ tị́ du ká ọkịlẹtụ ka kpụng enyi ka? (Yẹ ifoto ọla ẹbẹ nya ọgbanyẹ.)

 KORI ká ja tịtọ nyọka hu enyi Ohe aalẹ, ang ọnyịịla à wẹ ka chụ ha ịlọng lẹ. À nwụlanọ nyọka hu ẹta-ẹdịyẹ ọwẹ lẹẹlẹẹ lẹ? Kori ká jẹ́ ịnyị myị̀myị̀, ká angịgbahị nya ọjịra-jịra á tị myị ịnyịnyị lẹ aalẹ, a họ atịmẹ la ọ-ka hu enyi Ohe kaka. Kori ká hu enyi Ohe, à ka la ọhịhị ọkpịpyọ ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba nya iJihova.

² Ma ọngọhẹ bying ụka ọhẹ nyori ahụ nyị baba nyọka nwà kịlahị ẹ-ẹpwụ nya ang nya olegu ene kaahụ nyị ka jẹ́-ẹ hu enyi Ohe lẹ? Lee ahụ la ịlọng tị́ yẹ ịnyị? Ó ri ịnyị aalẹ, ọkịlẹtụ a kpụng enyi ka. À ka jẹ́-ẹ nwà kịlahị kpụ a ka họ ịnyị myị́, kori ká ri onjwo lee ọngọgbahị wẹwẹ.

3. Ịtọ ẹla oyina ọlẹng ọla Itiyopyiya à tị tọ iFilipu? Ịtọ ẹla oyina ahị tị́ ka tọ u-uhye nya ọọwa myị́? (Ụkụrwọ nya Alẹrụ 8:36, 38)

³ Wa Ụkụrwọ nya Alẹrụ 8:36, 38. Olegbeju ọhẹ bwu ẹpwa nya adịrahụ ọla Itiyopyiya tọ iFilipu itọ ẹla yẹkẹẹ: “Ịịyẹ a tị́ tụtụm ka ku iwe, du ká ka hụm enyi Ohe kaka mẹ?” Ọlẹng ọla Itiyopyiya ọwẹ tịtọ nyọka hu enyi Ohe, ma ọ nwụlanọ nya ẹta-ẹdịyẹ ọkpọnchị ọwẹ ịlẹhị lẹ?

4. Ányị ọlẹng ọla Itiyopyiya ọwẹ à tị́ mẹjẹ nyori ọ nwụlanọ nyọka jẹ́ ang kịlahị?

⁴ Ọlẹng ọla Itiyopyiya ọwẹ “ka iJerusalẹm kaka gbịgba ha Ohe Oluhye ụ-ụwa.” (Ụkụr. 8:27) Lẹ ọ ka ri ọngịnyị ọlẹ kọ wẹ ka ye ịgba ọgbagba nya ala iJuu myị ịnyị. Ịwẹẹ ọdada á juwa ka, ọ ka jẹ́ ang u-uhye nya iJihova bwula ụpa nya ịBayịbụụ ọlẹ kị da la òja nya iHiburu. Kpọkpọọkpọ, ọ nwụlanọ nyọka jẹ́ ang gụ́ ọọwa. Ụka ká iFilipu tọ ọlẹng ọwẹ ụ-ụgbẹyị, ịyẹ iFilipu à tị yọọ kọ wẹẹ họ? Ọ wẹẹ kpa ụpwụ nya ọlọmwụ Ayịsaya wa.  (Ụkụr. 8:28) Ẹlịlẹhị ikpori-kpori ịlẹpwụ nya ịBayịbụu à wẹ lẹ. Ẹla ịlẹ ká ọlẹng ọwẹ jẹ́ bwu ịBayịbụụ ene lẹ á nwọọ ka, ọ tịtọ nyọka jẹ́ kịnyaa.

5. Ányị ọlẹng ọla Itiyopyiya à tị́ họ u-uhye nya ẹla ọlẹ kọ jẹ́?

⁵ Ọlẹng ọwẹ ri olegbeju ọgbẹgbịlẹ ọhẹ ẹ-ẹpwa nya Adịrahụ Ọnyang nya ala Itiyopyiya ọlẹ kị wụrụ nya ịKandisi; ọwa à “kaa kpẹhị rịrị okpoko” nya ọnyang ọwẹ wuu lẹ. (Ụkụr. 8:27) Lẹ, ọ ka ri ọngịnyị ọlẹ kọ kaa hi ụbwọ ka ọọlajị nya ụkụrwọ. Ma ọ tị hu ụka nọ nyọka gbịgba ha iJihova. Ọ́ ba ẹlịlẹhị ọjẹ́jẹ kem ka; ọ kpa ẹla ọlẹ kọ jẹ́ họ ụkụrwọ ịnyịnyị. Ịnyị à du kọ hu ang ẹdịyẹ bwu Itiyopyiya lalaala ka iJerusalẹm kaka gbịgba ha iJihova u-ube ịgọgọ lẹ. Ẹdịyẹ ọwẹ ka ju ụka bala okpoko ẹ-ẹpwụ, ma ọlẹng ọwẹ tịtọ nyọka gbịgba ha iJihova pyii jaabwọ myị́ abwọ kọ la.

6-7. Ányị ọháha ọlẹ ká ọlẹng ọla Itiyopyiya la ẹ-ẹga nya iJihova à tị́ bwu nwà kịlahị?

⁶ Ọlẹng ọla Itiyopyiya ọwẹ jẹ́ ẹlịlẹhị ịkpọnchị ịhyẹ bwu ẹga nya iFilipu. Ọhẹ lẹpwụ nyaa ri, iJisọsị à ri iMesaya lẹ. (Ụkụr. 8:34, 35) Ọlẹng ọwẹ chị ọkẹkẹnị nyọlẹ kọ jẹ́ ang ọlẹ ká iJisọsị họ họọ. Ányị ọ tị́ họ u-uhye nya ọọwa? Ọ ka chụ nyọka kịnyaa la o-ri ọngọ ye ịgba ọgbagba nya ala iJuu myị, ọlẹ ká angịnyị kaa ju ihi yẹẹyẹẹ myị́. Ma ọháha ọlẹ kọ la ẹ-ẹga nya iJihova bala Ọnyị nyamwụ nwà kịlahị-ịlahị. Ọháha ọọwa gwoo gbịla nyọka cheje kọ ka hu enyi Ohe chajị nyọka ri ọngọjụgbẹyị nya iJisọsị. Nyọlẹ ká iFilipu yẹ nyori ọlẹng ọwẹ nwụlanọ lẹ, ọ hwoo enyi Ohe ẹẹ.

⁷ Kori ká dịrẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nya ọlẹng ọla iTiyopyiya ọwẹ, à ka jẹ́-ẹ nwụlanọ nyọka hu enyi Ohe ịnyịnyị. Ahụ ịnyịnyị ka jẹ́-ẹ ya bwu ọkịlẹtụ yẹkẹẹ: “Ịịyẹ a tị́ tụtụm ka ku iwe, du [kị] ka hụm enyi Ohe kaka mẹ?” Ahị ya ẹla u-uhye nya abwọlẹ kaahụ ka jẹ́-ẹ dịrẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nyamwụ ọlẹ kọ ya deeji lẹẹ wẹẹ: Ọ kịnyaa la ang ọjẹ́jẹ, ọ kpa ẹla ọlẹ kọ jẹ́ họ ụkụrwọ, ọ tị kịnyaa la ọ-nwà kịlahị ẹ-ẹpwụ nya ọháha ọlẹ kọ la ẹ-ẹga nya Ohe ịnyịnyị.

8. Ányị ẹla ọla ụpwụ nya ịJọn 17:3 à tị́ gung?

⁸ Wa ịJọn 17:3. Ẹla ọlẹ ká iJisọsị ya wẹ gung gbịla nyọka jẹ́ ịBayịbụụ? Ọ lịnyị ẹ-ẹga nya iru nyahị. Ma omyi ẹla nyamwụ ọwẹ juhi ọhụ nyọka kịnyaa la ang ọjẹ́jẹ ịnyịnyị? Ee. Áhị ka jẹ́-ẹ hwabwọ la “ọ-ka jẹ́” Ohe nya ịlẹhị yẹẹyẹẹ kaka. (Ọngọ. 3:11) Ahị ka kịnyaa la ọ-jẹ́ ang gboyi myị́ oyi. Jaabwọ kahị wẹẹ jẹ́ ang gụ́ olene, ịnyịnyị ahị ka tụ ju iJihova chwẹẹ gụ́ ọọwa lẹ.—Eje. 73:28.

9. Ịyẹ ahị tị́ baba nyọka họ ụka kahị jẹ́ ẹlịlẹhị ihukee ịlẹpwụ nya ịBayịbụụ kpá?

⁹ Ẹlịlẹhị ri, ang ọjẹ́jẹ u-uhye nya iJihova kaa dọmwụ bwu ẹlịlẹhị ịkpọnchị. Ẹ-ẹpwụ nya  ụpwụ ọlẹ ká ọlẹrụ ịPọlụ da du kịla ala iHiburu, ọ wụrụ ẹlịlẹhị ịkpọnchị ịịwa nya “ala ịdọmwụ nya ọgbanyẹ-ọgbanyẹ.” Ọọwa-á ri ịPọlụ wẹẹ ya ẹhị da “ang ịmẹjẹ nya ọgbanyẹ-ọgbanyẹ” ịịwa bwee ka, ọ wẹẹ chwaa kaka pwoku enyi ẹmẹ ọlẹ kọ kaa da ọnyị ụbwọ ịnyị. (Hib. 5:12; 6:1) Ma ọ byi angịnyị nya ịKịrayịsị wuu nyị kịnyaa la ọ-jẹ́ ang kpoye nya ẹlịlẹhị ịkpọnchị ịwẹ, kị nyị jẹ́ ẹlịlẹhị ikpori-kpori ịlẹpwụ nya Omyi Ẹla nya Ohe ịnyịnyị. Imyi nyọka jẹ́ ẹlịlẹhị ikpori-kpori ịlẹpwụ nya ịBayịbụụ kaa nwụng? À nwụlanọ nyọka nwà kịlahị ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ u-uhye nya iJihova bala irya nyamwụ?

10. Ịyẹ tị́ du kọ kaa lujwo ha angịhyẹ nyọka jẹ́ ang?

¹⁰ Ọ kaa lujwo ha iru nya angịhyẹ nyahị nyọka jẹ́ ang. Ahụ tị bẹ? À jẹ́ wa ụpwụ bala ọ-jẹ́ ang la ịlọng yẹẹyẹẹ ụka ká juwa uube-ụpwụ? Ọ kaa kpụng ịpyọ nyọka jẹ́ ang bala o-ri à kaa yé apyobwuna bwu ụwa? Lee, à tịị me nyori á ka jẹ́-ẹ jẹ́ ang bwu ụpwụ ọwawa myị́ ka? Ó ri ịnyị aalẹ, á la ụbwọọng ka. Ma, iJihova ka jẹ́-ẹ dang ụbwọ. Ọwa-à ri Ọngọmẹjẹ ọlẹ kọ há gụ́ wuu ẹẹ, chajị ọ la kpẹẹkpẹẹ.

11. Ányị iJihova à tị́ mẹjẹ nyori ọwa à ri ‘Ọngọ Mẹ Ang Jẹ’ lẹ?

¹¹ IJihova wụrụ ịlọmwụ nya ‘Ọngọ Mẹ Ang Jẹẹnụ.’ (Ayị. 30:20, 21) Ọ ri Ọngọmẹjẹ ọlẹ kọ kaa dọhụ pịlẹẹ, họ ọnahị, bala ọ-jẹ́ iwe-ahụrụ nya ọngịnyị. Ang ọnyịịla ọla ẹga nya angịlẹ kọ wẹẹ mẹ ang jẹ ọ kaa yẹ lẹ. (Eje. 130:3) Ọ́ tị kaa ya ahị guru nyori ahị ka họ ang ọlẹ kọ ka kịlaahị kịla ka. Kpịtịya, ọwa-à họ ịmachị nyang ọlẹ kọ ri āhị ọnyịịla-ọnyịịla lẹ. (Eje. 139:14) Ohe họhị ụ-ụgbẹyị ọlẹ ká imyi nya ang ọjẹ́jẹ ka nwụhị. Ọngọ họhị tịtọ kahị ka kịnyaa la ọ-jẹ́ ang pyịyọọ bala ọ-ka jẹ́ ịpyọ ọkpụkpụ nya ang ọjẹ́jẹ ọọwa. Lẹ ọ há nyọka “charịnya nya ẹla nya ịlẹhị” ịlẹpwụ nya ịBayịbụụ lẹẹlẹẹ. (1 Pit. 2:2) Chụ ang ọlẹ ká ka jụ họ myị́ nọ ha ịlọng, ká wa ịBayịbụụ bala ọ-jẹ́ ang bwu ụwa ụka myị́ ụka. (Joch. 1:8) Bwula ụbwọ ọdada nya iJihova, ọ ka kpụng ịpyọ nyọka kịnyaa la ọ-wa ụpwụ bala ọ-jẹ́ ang u-uhye nyamwụ gụ́ ọọwa.

12. Ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́ ang u-uhye nya ọhịhị bala ụkụrwọ nya iJisọsị?

¹² Hu ụka nọ nyọka kụ irya u-uhye nya ọhịhị bala ụkụrwọ nya iJisọsị ụka myị́ ụka. Ọ baba kahị ka dịrẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị rige-rige kori kahị tịtọ nyọka gbịgba ha iJihova lụka olujwo ọlẹ. (1 Pit. 2:21) IJisọsị byi angịjụgbẹyị nyamwụ gbagbịla nyori nyị ka la akama. (Luk. 14:27, 28) Ma, ọ tị la ahị ọdahile nyori angị bọọ jẹ nyịlẹhị nyị ka godayị giri-giri myị́, jaabwọ ká ọwa la ịlọmwụ họ. (Jọn. 16:33) Jẹ́ ang rige-rige u-uhye nya ọhịhị nya iJisọsị, ká cheje nyọka gbịlọọ ẹnụ myị́ ẹnụ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyang.

13. Ịyẹ a tị́ ka kịnyaa la ọ-bịlẹ iJihova? Ịyẹ à tị́ du?

¹³ Ẹla ọjẹ́jẹ kem á nwà ka. Ang odudu kahị baba nya ẹla ọjẹ́jẹ ri, ọ ka dahị ụbwọ nyọka jẹ́ ang u-uhye nya iJihova gụ́ olene bala ọ-ka la ọháha bala ọmyịmyị ẹ-ẹga nyamwụ. (1 Kọr. 8:1-3) Jaabwọ ká wẹẹ kịnyaa la ang ọjẹ́jẹ, kịnyaa la ọ-bịlẹ iJihova kọ ka dang ụbwọ nyọka la ọmyịmyị gụ́ ọọwa. (Luk. 17:5) Ọ kaa wẹ abwọ ọrịrị ụma ọlịịwẹ yẹẹyẹẹ. Ọmyịmyị ọlam-ọlam ọlẹ kọ kpụnịrọ ẹla ọjẹ́jẹ nyịlẹhị u-uhye nya Ohe ka dang ụbwọ nyọka nwà kịlahị.—Jem. 2:26.

14. Ẹlịyẹ ọlẹrụ iPita à tị́ ya u-uhye nya ọbaba nyọka kpa ẹla ọlẹ kahị jẹ́ họ ụkụrwọ? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹⁴ Ọlẹrụ iPita ya ẹla yẹẹyẹẹ u-uhye nya abwọlẹ kọ baba ka ba nya angịnyị nya ịKịrayịsị ọ-ka kịnyaa la ọ-kpa ẹla ọlẹ kị jẹ́ họ ụkụrwọ. O ya ẹla rụ oja nya iNuwa ọlẹpwụ nya ịBayịbụụ. IJihova byi iNuwa nyori ọwa nyị ka ta alọkwọ ịlụka ọwẹ ayịreji la ukpenyi. Ọ jẹ́ ịịwẹ nyori ukpenyi nyị wẹẹ wẹ á nwà nyọka chị  iNuwa bala alugbiyegu nyamwụ da ka. Kpịtịya nyori iPita ya ẹla rụ́ ụka ọlẹ kọ chịpwụrụ ene nya ukpenyi, kọ ri ‘ụka ọlẹ ká iNuwa juwa kpa ụgbọ nya enyi nyamwụ kọ.’ (1 Pit. 3:20) Ee, iNuwa bala alugbiyegu nyamwụ kpa ẹla ọlẹ kị jẹ́ bwu ẹga nya Ohe họ ụkụrwọ bwula ọ-kọ ụgbọ nya enyi ọtụka-ọtụka. (Hib. 11:7) Ọọwa lẹ iPita à chụ ang ọlẹ ká iNuwa họ kaka pwoku enyi Ohe ohuhu lẹlẹ. Ọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “Enyi Ohe ọhụhụ nya ang o-ju ẹjẹẹ nya ọchịda nya ugbodu okpukpuru nyanụ ọ-la lẹẹlẹẹ a ri ang oku ọmwakpa nya ụgbọ nya enyi nya iNuwa ọọwa alẹ lẹlẹ.” (1 Pit. 3:21) Lẹ ahị ka jẹ́-ẹ chụ ụkụrwọ ọlẹ ká wẹẹ họ lẹẹlẹẹ nyọka nwụlanọ gbe enyi Ohe ohuhu kaka pwoku ụkụrwọ nya ụmwụ ọkọkọ ọlẹ ká iNuwa bala ugbiyegu nyamwụ họ ẹka lụmẹ-lụmẹ. Ụkụrwọ oyina a tị́ baba nyọka họ chajị ká ka nwụlanọ nyọka hu enyi Ohe?

15. Ányị ahị tị́ ka mẹjẹ nyori ahị yẹ irya da ọlam-ọlam?

¹⁵ Ịngịhyẹ ọlẹ kahị ka họ họhẹ-họhẹ ri ọ-ka yẹ irya da ọlam-ọlam bwu ịhọbịrị nyahị. (Ụkụr. 2:37, 38) Kori kahị yẹ irya da ọlam-ọlam, ahị kaa yẹ abwẹla nyahị da ọlam-ọlam ịnyịnyị. À hwabwọ hi abwẹla lala ụya ọhọhọ, ẹchụ ọnwanwa, lee ẹla o-ya lido-lido, kị ri abwẹla ịlẹ kị wụ iJihova ẹjẹ lẹ? (1 Kọr. 6:9, 10; 2 Kọr. 7:1; Efe. 4:29) Kori ká họ ịnyị myị́ lẹka aalẹ, kịnyaa la ọ-maga nyọka yẹda. Ya ẹla bala ọngọlẹ kọ wẹẹ jẹ́ ang balang, lee ọ-bịlẹ angịgbahị nya ọjịra-jịra kị dang ụbwọ bala ọ-kpang ụgbẹyị. Kori ká ri onjwo bala o-juwa ẹ-ẹpwa ta adang bala ịnang wẹẹ, kịnyaa la ọ-ya jaa kị ka dang ụbwọ nyọka pehi abwẹla ịtịpyọ ịlẹ kị bang ahị du kị wẹẹ wung kpa la ọ-ka hu enyi Ohe.

16. Ịyẹ ahị tị́ ka họ pyii kori kahị tịtọ nyọka gbịgba ha iJihova ụka wuu?

¹⁶ Ọ baba ịnyịnyị kahị ka ya ụbwọ ju ang nya olegu ẹ-ẹpwụ ụka myị́ ụka. Ang lala ọjịra-jịra ọkaka bala ọ-ka la ụpa ụ-ụwa ịnyịnyị. (Hib. 10:24, 25) Ụka kị tị ya ẹga da hang nyọka kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ, maga ká họ ịnyị ụka myị́ ụka. Jaabwọ ká wẹẹ họ ụkụrwọ ọ-chị ọhịhị da ọwẹ gụ olene, ịnyịnyị ọ ka kpụng ịpyọ gụ́ ọọwa lẹ. (2 Tim. 4:5) Kori ká ri onjwo ká tị juwa ẹ-ẹpwa ta adang bala ịnang wẹẹ, tọ ịlọng wo nyori: ‘Adam bala ịnam kaa kpụm ịtịya ene kam kaa ka ọjịra-jịra bala ọ-kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ? Lee m̀ tị́ kaa họ ịnyị la ịlọm?’ Bwula ọ-họ ang  ịlịịwẹ la ịlọng, à wẹẹ ya ọmyịmyị nyang chehe bala ọ-mẹjẹ nyori iJihova háng, ẹla nyamwụ tị myịng lẹhị ịnyịnyị. Akụrwọ ịlịịwẹ à kaa mẹ “ọngịnyị nya Ohe Oluhye oriri nya ịlẹhị-ịlẹhị” jẹ lẹ, ị ri āhị ịlẹ kahị ka jẹ́-ẹ ya ha iJihova. (2 Pit. 3:11; Hib. 13:15) Āhị ọnyị myị́ ọnyị kahị ya ha iJihova bwu ọkịlẹtụ nyahị la ọngọkịla ọ-tụụhị tutu ene ka, kaa kpụ Ohe nyahị ịpyọ. (Kụ ẹhị yẹ 2 Ala ịKọrịntị 9:7.) Ọkẹkẹnị ọlẹ kahị kaa la ụka kahị hu ha iJihova bwu ọkịlẹtụ nyahị à du kahị kaa họ ang ịlịịwẹ wuu lẹ.

17-18. Abwẹla ọkpọnchị oyina à tị́ ka dang ụbwọ nyọka nwà ka hu enyi Ohe? Ịyẹ tị́ du? (Etu 3:3-6)

¹⁷ Jaabwọ ká wẹẹ nwà kịnyaa kịlahị nyọka hu enyi Ohe, à ka la akama ịhyẹ myị́. Angịhyẹ ka kpang họ chajị nya ang ịlẹ ká wẹẹ dọmwụ nya ọ-myị la; ị dọmwụ ka tụng pyịpyị myị́. (2 Tim. 3:12) Abwẹla ọtịpyọ ọhẹ ọlẹ ká wẹẹ maga nyọka tụụbwọ hi ka gụng họ ụka ọhẹ bala ụka ọkịla myị́. Lee ọhẹka abwọ ka chịng pyẹpyẹ bala ọkịlẹtụ ọ-dọmwụ ka kpung enyi chajị ọ lang lala o-ri ang ọlẹ ká wẹẹ ku nyị ji lụrụ wẹẹ. Ịyẹ à tị́ ka dang ụbwọ nyọka bọhụ myị́? Abwẹla ọkpọnchị ọọwa ri ọháha ọlala ẹ-ẹga nya iJihova.

¹⁸ Ọháha ọlẹ ká la ẹ-ẹga nya iJihova ri abwẹla ọnyịịla-ọnyịịla ọlẹ kọ há gụ ịkịla ịlẹ wuu ka la. (Wa Etu 3:3-6.) Ọ-la ọháha ọnyọọngịrị ẹ-ẹga nya Ohe ka jẹ́-ẹ dang ụbwọ nyọka bọhụ myị́ ẹ-ẹpwụ nya akama ilodehe ọlẹ. ỊBayịbụụ kaa ya ẹla ụka lụmẹ-lụmẹ rụ ọháha o-gbu enyi-ka ọlẹ ká iJihova la ẹ-ẹga nya anchẹ nyamwụ. Ọọwa ri, ọ́ ka tụụbwọ hi anchẹ nyamwụ lee ọ-hwabwọ la ọ-mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nyaa ẹnẹnẹhẹ ka. (Eje. 100:5) Ohe họng la abwụma nya ịlọmwụ. (Ọmwụ. 1:26) Ányị a tị́ ka bwu mẹ ọháha ọlịnyị jẹ?

19. Ányị a tị́ ka mẹjẹ gụ́ ọọwa nyori ang ịlẹ wuu ká iJihova họ hang myịng lẹhị? (Ala ịGaletiya 2:20)

¹⁹ Dọmwụ bwu ang ọ-myịng lẹhị. (1 Tẹs. 5:18) Tọ ịlọng wo ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị nyori, ‘ányị iJihova à tị́ mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nyam?’ Ọọwa lẹ a ji iJihova obe ọhọhọ ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị bwula o-gu ẹnyị nya ang ịlẹ kọ họ hang kpangga lẹlẹ. Jẹ́ nyori ahụ la ịlọng há iJihova à du kọ kaa họ ang ịnyịịla hang lẹ, jaabwọ ká ọlẹrụ ịPọlụ wẹ ka jẹ́. (Wa Ala ịGaletiya 2:20.) Tọ ịlọng: ‘M̀ kaa tịtọ nyọka mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nyamwụ tịrẹkpẹ?’ Ọháha ọlẹ ká la ẹ-ẹga nya iJihova ka dang ụbwọ nyọka kụrụ ịmayẹ bala ọ-bọhụ ẹ-ẹpwụ nya akama myị́. Ọ ka gung gbịla nyọka kịnyaa la  ọ-gbịgba ha iJihova ụka myị́ ụka, juwa mẹjẹ Adang ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị nyori à la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ.

20. Ịyẹ à tị́ ji ẹpwụ nyọka hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ? Ányị eje ọchịchị ọwẹ à tị́ baba ka ba?

²⁰ Ụka kọ nọ chẹẹ, ọháha ọlẹ ká la ẹ-ẹga nya iJihova ka gung gbịla nyọka raabwọ ụma ọdatị ọhẹ. À ka hu ịlọng ju Ohe ụ-ụbwọ. Kpịtịya nyori, ụka ká hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ lẹ, à la ẹhị ọrịrịị-rịrị ọlẹ lẹ: À ka ri ịnya iJihova gboyi myị́ oyi. Kori ká hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ lẹ aalẹ, à myọnụ nyọka gbịgba họọ ẹ-ẹpwụ nya ịwẹ-ahụrụ ọnyịịla bala ọtịpyọ lẹ. Á tị baba nyọka ja mọọ họ ụka myị́ ụka kaka. Ẹlịlẹhị ri, ụka kahị hu ịlọhị ju iJihova ụ-ụbwọ, eje nya ẹla ọkpọnchị ahị wẹẹ chị lẹ. Tị kụ irya ju ẹla ọlẹ wẹẹ: Eje nya ẹla lụmẹ-lụmẹ ji ká ka chị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị, ịhyẹ nyaa ka há yẹẹyẹẹ, ma ọhẹ-lọhẹ nyaa á ka jẹ́-ẹ há lala o-hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ kaka. (Eje. 50:14) Olegu Onyobyi ka maga nyọka họ ká ọháha ọlẹ ká la ẹ-ẹga nya Adang ka la dẹwụ-dẹwụ myị́, la ahị ọdahile nyori à ka hwabwọ la ogodayị giri-giri ha iJihova. A myị ká Olegu Onyobyi a kụrụ ẹnẹnẹhẹ ka! (Job. 27:5) Ọháha ọnyọọngịrị ọlẹ ká la ẹ-ẹga nya iJihova ka dang ụbwọ nyọka kpa ọnụ ọmyịmyị nyang pwụ ọbaba bala ọ-ka tụ ju Adang olepwoohe chwẹẹ gụ́ ọọwa.

21. Ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́-ẹ ya nyori enyi Ohe ohuhu ri ọmwụ ọdada ọkọkọ nya ocheju?

²¹ Ụka ká hu ịlọng ju iJihova ụ-ụbwọ kpá, ya ẹla bala angịgbahị nya ọjịra-jịra nyang u-uhye nyọka hu ẹta-ẹdịyẹ ọkpọnchị ọkịla ọlẹ ko ri ọ-ka hu enyi Ohe. Ma kpịtịya ụka myị́ ụka nyori enyi Ohe ohuhu á ri ocheju ka, ma ọmwụ ọdada o ri lẹ. O ri ọmwụ ọdada nya ọhịhị ogboyi myị́ oyi ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba nya iJihova. Lẹ ju ọháha ọlẹ ká la ẹ-ẹga nya Adang ọngịrị lẹẹlẹẹ. Chụ ang ọlẹ ká ka họ chajị ká ọháha nyang ka nwà ẹnụ myị́ ẹnụ. Ụkụrwọ ọlịnyị ka gung gbịla nyọka hu enyi Ohe. Ahyẹẹnụ ọọwa ka kpịpyọ yẹẹyẹẹ. Ma ọọwa tị ri ọmwụ ọdada wẹẹ. Ọháha ọlẹ ká la ẹ-ẹga nya iJihova bala Ọnyị nyamwụ a nwà kịnyaa gboyi myị́ oyi mẹ!