1. Ẹlịyẹ adịda bala ịnịna à tịị tịtọ ha anyị nyaa?

 ADỊDA bala ịnịna, ahị jẹ́ nyori anụ tịtọ ká anyị nyanụ ka jẹ́ iJihova bala ọ-la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ. Ma áhị jẹ́-ẹ yẹ Ohe lẹhị ka. Lẹ, ányị a tị́ ka bwu da anyị nyang ụbwọ kị ka jẹ́ nyori Ohe ji ịnyịlẹhị bala ọ-tụ jwoo chwẹẹ?—Jem. 4:8.

2. Ányị adịda bala ịnịna à tị́ ka bwu mẹ ang jẹ anyị nyaa u-uhye nya abwụma nya iJihova?

² Ụgbẹyị ọkpọnchị ọhẹ ọlẹ ká adịda bala ịnịna ka bwu da anyị nyaa ụbwọ tụ́ ju iJihova chwẹẹ ri ọ-ka jẹ́ ịBayịbụụ balaa. (2 Tim. 3:14-17) ỊBayịbụụ tị ya ụgbẹyị ọkịla ọlẹ ká anjwo ka bwu jẹ́ ang u-uhye nya iJihova ịnyịnyị. Ụ-ụpwụ nya Etu, adịda ọhẹ kaa kpụ ọnyị nyamwụ ịtịya nyọka nyẹẹkpẹ da abwụma nya iJihova ịlẹ kị chị ehe ẹ-ẹpwụ nya ang ịlẹ kọ họ ẹnẹnẹhẹ ka. (Etu 3:19-21) Ahị ka kụ ẹhị yẹ agbẹyị ịhyẹ ịlẹ ká adịda bala ịnịna ka bwu da anyị nyaa ụbwọ jẹ́ ang u-uhye nya abwụma nya iJihova bwula ang ịlẹ kọ họ.

3. Ányị adịda bala ịnịna à tị́ ka bwu da anyị nyaa ụbwọ?

³ ỊBayịbụụ ya nyori “ụma nya ọngọlẹ [ká Ohe] ayịdang ri kpangga, ịlẹ kị ri ang ịkpịbaa hi ẹhị nya ọngịnyị ene-ene lẹ, ị chị ehe gede-gede mẹjẹ angịnyị ehe bwula ang-abwọ ilodehe ịlẹ ká Ohe Oluhye ayịdang họ.” (Rom. 1:20) Adịda bala ịnịna, ọ ka kpụnụ ịpyọ nyọka kpehe bala anyị nyanụ ụka ọhẹ myị́. Kpa ụka ọlịnyị daa ụbwọ nyọka yẹ jaabwọ ká “ang-abwọ ilodehe” mẹ abwụma nya iJihova ịnyịịla-ịnyịịla jẹ. Ahị yẹ ẹla ọlẹ ká adịda bala ịnịna ka jẹ́-ẹ jẹ́ bwu ụgbẹyị ọlẹ ká iJisọsị mẹ ang jẹ wẹẹ.

4. Ányị iJisọsị à tị́ bwu kpa ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe mẹ ang jẹ angịjụgbẹyị nyamwụ? (ILuku 12:24, 27-30)

 ⁴ Yẹ abwọlẹ ká iJisọsị bwu kpa ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe mẹ ang jẹ lẹẹ wẹẹ. Ụka ọhẹ, o byi angịjụgbẹyị nyamwụ nyị kụ ẹhị yẹ ịchịnụ bala ịfịlawa. (Wa iLuku 12:24, 27-30.) Kori kọ há iJisọsị, ọ ka gu ẹnyị nya iyo lee ekeji ịkịla myị́. Ma, o ya ẹla rụ́ ịchịnụ bala ịfịlawa ịlẹ ká angịjụgbẹyị nyamwụ jẹ́ yẹẹyẹẹ. Angịjụgbẹyị nyamwụ ka yẹ ịchịnụ ịwẹ juwa hụ lee ịfịlawa ịlẹ kị bwu ẹ-ẹga ọọwa myị́. À ka jẹ́-ẹ kụ irya jaabwọ ká iJisọsị ka juwa dụbwọ ka ẹga nya ang ịwẹ ụka kọ wẹẹ ya ẹla? Ẹlịyẹ ọ tị́ họ ụka kọ gu ẹnyị nyaa kpá? Ọ mẹ ẹla ọkpọnchị jẹ angịjụgbẹyị nyamwụ u-uhye nya abwụma Adaa olepwoohe lala ụbwọ ọ-pyẹ maa bala ọnahị ọhọhọ. IJihova ka ya ang oriri bala ang ịkụrụ-kụrụ ha anchẹ nyamwụ ị-la ọmyịmyị jaabwọ kọ kaa họ ha ịchịnụ bala ịfịlawa.

5. Ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe iyina adịda bala ịnịna à tị́ ka jẹ́-ẹ kpa mẹ ang jẹ anyị nyaa u-uhye nya iJihova?

⁵ Adịda bala ịnịna, ányị anụ tị́ ka bwu gbịla iJisọsị ụka kanụ ja mẹ ang jẹ anyị nyanụ? À ka jẹ́-ẹ ya ẹla u-uhye nya ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe ọlẹ kọọ háng yẹẹyẹẹ je ọnyị nyang myị́, lala iyo lee okoji ọlẹ kọọ háng gụgụ wuu. Jaabwọ ka wẹẹ họ ịnyị, maga ka ya ẹla ọlẹ ká ang ọọwa mẹjẹ́ẹhị u-uhye nya iJihova ịnyịnyị. Ọọwa, a tọ ọnyị nyang wo nya iyo lee okoji ọlẹ kọ kaa họ́ọ gụgụ wuu lẹlẹ. Kori ka ya ẹla u-uhye nya ang ọlẹ kọọ kpụ ọnyị nyang ịpyọ, ọ chịkpẹẹ kọ ka ke ụrụ wo lang yẹẹyẹẹ ụka ka ja maga nyọka mẹ ang jọ́ọ u-uhye nya iJihova.

6. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ọgụ-ẹpẹtẹ nya ịnịna nya Christopher?

⁶ Adịda bala ịnịna ka kpa ụka nyaa maga nyọka jẹ́ ang yẹẹyẹẹ u-uhye nya iyo lee okoji ọhẹ ene kị ka ya ẹla chajị nya ẹla ọlẹ ká ang ọọwa mẹjẹ́ẹhị u-uhye nya iJihova? Ọ́ ri opyii ka. IJisọsị á ya ẹla lụmẹ u-uhye nya abwọlẹ ká ịchịnụ kaa bwu ri ang lee abwọlẹ ká ịfịlawa kaa bwu nwà ka. Kori kọ dọmwụ kaa há ọnyị nyang nyọka jẹ́ ang kpori-kpori u-uhye nya ụkụrwọ ụbwọ nya iJihova wẹwẹ, omyi ẹla lee ịtọ ẹla ohukee nwà ụka ọhẹ nyọka dọọ ụbwọ wo ẹla ọlẹ ka wẹẹ tịtọ nyọka mẹjọ́ọ. Kụ ẹhị yẹ ẹla ọlẹ ká ọọnahị ọhẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Christopher kpịtịya bwu ụka kọ ri onjwo wẹẹ: “Ịnam kaa ya omyi ẹla ohukee ọhẹ nyọka dahị ụbwọ jẹ́ apyobwuna nya ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe ịlẹ kị dagaga juhi. Ọ-chụ pwokwita, ụka kahị juwa ẹ-ẹga nya ịgbọdọ, ọ ka ya ị-ịlẹ myị́: ‘Yẹ jaabwọ ká ịgbọdọ ịwẹ ri ịtụka bala ọ-hụ́hị wẹẹ. IJihova-á la ẹbyẹbyị ka?’ Lee ụka kahị juwa o-oye nya ihu, ọ ka yẹkẹẹ: ‘Yẹ jaabwọ ká ihu ọwẹ wẹẹ gu agbụ la ọngịrị-ọngịrị! Ohe-é la ọngịrị ka?’” Christopher yẹkẹẹ: “Omyi ẹla ihukee bala ị-ju apyobwuna ịwẹ dahị ụbwọ nyọka kụ irya.”

7. Ányị a tị́ ka bwu mẹ ang jẹ anyị nyang kị ka kụ irya ju ang ịlẹ ká Ohe họ?

⁷ Jaabwọ ká anyị nyang wẹẹ nwà ka ri angịgbahị, à ka jẹ́-ẹ mẹ ang jáa nyọka kụ irya ju ang ịlẹ ká Ohe họ bala ọ-jẹ́ ang u-uhye nya abwụma nya iJihova. À ka jẹ́-ẹ ya ẹla u-uhye nya ụkụrwọ ụbwọ nya iJihova ọhẹ bala ọ-tọ anyị nyang wo nyori, “Ẹlịyẹ ang ọwẹ à tị́ mẹjẹ́ng u-uhye nya iJihova?” Ẹla ọlẹ kị ka ya ka lang ẹbyẹbyị myị́.—Mat. 21:16.

8. Iwe oyina adịda bala ịnịna ịla Isirẹlụ à tị́ la ụka kị ja jẹ “ka anyị”?

⁸ Ị ju adịda bala ịnịna ịla ọpyị nya Isirẹlụ ọhụ nyọka mẹ ẹhịlẹ nya iJihova jẹ anyị nyaa ụka kị ja jẹ “ka anyị.” (Ehile. 11:19) Ị da agbẹyị bwu ẹga ịdatị-ịdatị ọ-ọpyị nya Isirẹlụ. Iyo ileji, ịchịnụ bala ịfịlawa ịdatị-ịdatị tị juwa ịnyịnyị. Lẹ, ụka ká ugbiyegu ịla Isirẹlụ á juwa jẹ ka anyị, adịda bala ịnịna la iwe nyọka ya ẹla je anyị nyaa u-uhye nya ang ịlẹ ká iJihova họ.  Anụ adịda bala ịnịna ka la iwe ịlịịwẹ nyọka kpa ang ịlẹ ká Ohe họ mẹ ang jẹ anyị nyanụ ịnyịnyị myị́. Kụ ẹhị yẹ jaabwọ ká adịda bala ịnịna ịhyẹ jẹ́ họ ịnyị lẹẹ wẹẹ.

9. Ẹlịyẹ a tị́ ka jẹ́-ẹ jẹ́ bwu ẹga nya Punitha bala Katya?

⁹ Ịnịna ọhẹ ká ẹnỵi nyamwụ ri Punitha, kọ kụ́ epweji ọtụka ọhẹ India yẹkẹẹ: “Ụka kahị ju ugbiyegu ọhẹ ụga e-epweji ichiche, ahị kaa kpa iwe ọọwa da anyị nyahị ụbwọ nyọka jẹ́ ang u-uhye nya ang ịnyịịla-ịnyịịla ịlẹ ká iJihova họ. M̀ yẹ nyori anyị nyam jẹ́-ẹ kụ irya ju ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe gụ ụka kị kpehe hi ẹga ị-la wúru-wuru ilepweji ịtụka.” Adịda bala ịnịna, ọ chịkpẹẹ ká anyị nyanụ á ka deeri nya ụka ọlẹ kanụ bịrị lawụlẹ ẹ-ẹga ọhụ́hị-hụ́hị ẹnẹnẹhẹ ka. Ọọnahị ọnyang ọhẹ ko ri Katya bwu Moldova yẹkẹẹ: “Ẹla ọlẹ kam jẹ́-ẹ kpịtịya yẹẹyẹẹ bwu ụka kam ri onjwo ri ụka ọlẹ kaam bala adam anyị bịrị lawụlẹ e-epweji ichiche. Ẹla nyaa myịm lẹhị nyọlẹ kị mẹjẹ́m bwu onjwo nyọka chị godayị kụ ẹhị yẹ ụkụrwọ ụbwọ nya iJihova bala ọ-yẹ abwụma nyamwụ bwula ang ịịwa.”

10. Ịyẹ adịda bala ịnịna à tị́ ka jẹ́-ẹ họ kori kọ kaa lujwo haa nyọka ka anyị hi epweji ịtụka? (Yẹ akpa ọlẹ ko ri “ Ang Ọlẹ Kọ ka Da Adịda Bala Ịnịna Ụbwọ.”)

¹⁰ Kori kọ tị chịkpẹẹ hang nyọka ka anyị ka epweji ichiche ka tị bẹ? Amol kọ kụ́ India yẹkẹẹ: “Ẹga kam kụ́ lẹ, adịda bala ịnịna kaa kpa ụka nyaa họ ụkụrwọ yẹẹyẹẹ, ang ọrụnyẹ ọ-ka ju ka epweji ichiche tịị lịnya lụmẹ ịnyịnyị. Ma, à ka jẹ́-ẹ yẹ ụkụrwọ ụbwọ nya iJihova bala ọ-ya ẹla u-uhye nya abwụma nyamwụ ụka ka juwa ẹ-ẹga ọ-kọ ayịlọ ochiche ọhẹ lee à juwa ẹ-ẹkpẹ nya ẹpwa.” Ụka ka kpẹhị chịng, à ka yẹ akụrwọ ụbwọ nya iJihova ịlẹ ká ka jẹ́-ẹ kpa mẹ ang jẹ anyị nyang o-oye nya ẹpwa nyang ịnyịnyị myị́. (Eje. 104:24) À ka yẹ ịchịnụ, ang ịwụlọọ-wụlọ, ekeji bala ang ịkịla myị́. Karina kọ bwu Germany yẹkẹẹ: “Ịfịlawa kaa há ịnam lụmẹ, lẹ ụka kam ri onjwo ọyẹẹnọ, ọ kaa mẹ ịfịlawa ịhụ́hị-hụ́hị jẹ́m ụka kahị ja jẹdịyẹ lawụlẹ.”  Adịda bala ịnịna, anụ ka jẹ́-ẹ kpa ifim ịdatị-ịdatị bala apwụ ịlẹ ká ogu nya iJihova họ u-uhye nya ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe mẹ ang jẹ anyị nyanụ ịnyịnyị myị́. Ẹga myị́ ẹga ka kụ́, à ka jẹ́-ẹ da anyị nyang ụbwọ nyọka kụ ẹhị yẹ ang ịlẹ ká Ohe họ. Lẹẹlẹẹ, ahị kụ ẹhị yẹ abwụma nya iJihova ịhyẹ ịlẹ á ka jẹ́-ẹ mẹjẹ anyị nyang wẹẹ.

11. Ányị adịda bala ịnịna à tị́ ka bwu da anyị nyaa ụbwọ nyọka yẹ ọháha nya iJihova?

¹¹ À ka jẹ́-ẹ ya ẹla je anyị nyang u-uhye nya ụgbẹyị ọdụmwọ ọlẹ ká iru nya iyo kaa bwu kpẹhị rịrị anyị nyaa nyọka daa ụbwọ yẹ ọháha nya iJihova myị́. (Mat. 23:37) Myịmyị, à ka jẹ́-ẹ ya ẹla u-uhye nya ang ịdatị-ịdatị ịlẹbyẹbyị ịlẹ kị kaa ya ọkẹkẹnị hahị ẹ-ẹpwụ nya ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe myị́. Karina ọlẹ kahị gu ẹnyị ene-ene yẹkẹẹ: “Ụka kahị juwa jẹdịyẹ lawụlẹ, ịnam kaa ya am nyị chị godayị kám nyị kụ ẹhị yẹ abwọlẹ ká ịfịlawa ọnyọnyọọnyị datị hi awụlẹ bala abwọlẹ ká ụ́hị nyaa nyị mẹ ọháha nya iJihova jẹ. Ẹka lụmẹ-lụmẹ ị-ịlahị nyọọwa, m̀ kaa kụ ẹhị yẹ ịfịlawa rige-rige wẹẹ. M̀ kaa yẹ jaabwọ ká ido nya ọnyọnyọọnyị nyaa bala abwọlẹ kị bwu haa datị hi awụlẹ. Ị kịnyaa la ọ-kpụm ịtịya nya abwọlẹ kahị há iJihova kaka ba.”

12. Ányị adịda bala ịnịna à tị́ ka bwu da anyị nyaa ụbwọ nyọka yẹ ẹla ọjẹ́jẹ nya Ohe? (Eje Ọnyịịla 139:14) (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹² Da anyị nyang ụbwọ nyọka yẹ ẹla ọjẹ́jẹ nya Ohe. IJihova jẹ́ ẹla gụ́ụhị yẹẹyẹẹ. (Rom. 11:33) Ọ-chụ pwokwita, à ka jẹ́-ẹ ya je ọnyị nyang jaabwọ ká enyi kaa bwu rụ ka uhye-ọgba kaka yẹ la egbamwụ bala abwọlẹ kọọ chịkpẹẹ họ egbamwụ ịịwa nyọka kpa enyi ọwẹ jẹ bwu ẹgẹhẹ ka ẹga ọkịla ahyaahị. (Job. 38:36, 37) À tị ka jẹ́-ẹ ya ẹla u-uhye nya ụgbẹyị ọlẹbyẹbyị ọlẹ kị bwu họ ịnyịrọ nya ọngịnyị ehe ịnyịnyị myị́. (Wa Eje Ọnyịịla 139:14.) Kụ ẹhị yẹ abwọlẹ ká adịda ọhẹ kọ ri Vladimir họ ịnyị lẹẹ wẹẹ. Ọ yẹkẹẹ: “Ẹnẹhẹ, ọnyị nyahị ọlẹng keji la oje nyamwụ kaka ha ịlọmwụ ang. Nyọlẹ kọ nọ pyịnyẹng, ẹbẹ ọọwa myị̀. Àm bala ahụ nyam ya joo nyori iJihova họ ịnyịrọ nyahị ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ nwụla ịlọmwụ. Ahị byoo nyori ang ịlẹ ká angịnyị ehe họ ọhẹ-lọhẹ à ka jẹ́-ẹ họ ịnyị myị́ ka. Ọ-chụ pwokwita, imoto á ka jẹ́-ẹ nwụla ịlọmwụ myị́ kori kọ keji kpụ ọ bịrị ka. Ẹlẹwẹ da ọnyị nyahị ụbwọ nyọka yẹ ẹla ọjẹ́jẹ nya iJihova.”

13. Ányị adịda bala ịnịna à tị́ ka bwu da anyị nyaa ụbwọ nyọka yẹ ọngịrị nya Ohe? (Ayịsaya 40:26)

¹³ IJihova byihi nyori ahị nyị hu ẹhị nyahị hwaa ka uhye-ọgba bala ọ-kụ irya u-uhye nya abwọlẹ ká ọngịrị ọlẹbyẹbyị nyamwụ wu ịdịchụ kpa ẹgẹgẹẹga nyaa. (Wa Ayịsaya 40:26.) À ka jẹ́-ẹ ju anyị nyang ọhụ nyọka hu ẹhị nyaa hwaa ka uhye-ọgba bala ọ-kụ irya u-uhye nya ang ịlẹ kị yẹ ịnyịnyị. Ọọnahị ọnyang ọhẹ bwu Taiwan ká ẹnyị nyamwụ ri Tingting kpịtịya nya ẹlẹhẹ ọlẹ kọ họ ụka kọ ri onjwo. Ọ yẹkẹẹ: “Ẹnẹhẹ, ịnam kpam kpehe ka ẹga ọ-chịnyee ọhẹ, ahị jẹ́ yẹ ịdịchụ lụmẹ-lụmẹ uhye-ọgba chajị ila ịtụka-ịtụka á juwa ẹ-ẹga ọọwa nyọka kuhi olo ka. Ẹlẹwẹ họ ụka ọlẹ kam wẹẹ chuko nyori ḿ ka jẹ́-ẹ godayị giri-giri myị́ ka ọọlajị nya abwọlẹ ká anyị ịla ube-ụpwụ nyam wẹẹ tụ́m tutu nyọka bịrị ehile nya iJihova. Ịnam jum ọhụ nyori am nyị kụ irya u-uhye nya ọngịrị ọtụka ọlẹ ká iJihova kpa họ ịdịchụ ịwẹ wuu bala ọ-kpịtịya nyori Ọ ka jẹ́-ẹ kpa ọngịrị ọọwa dam ụbwọ nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ọmayẹ ọhẹ-lọhẹ myị́. Nyọlẹ kam kụ ẹhị yẹ ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe ẹ-ẹpwụ nya ẹdịyẹ nyahị ọọwa, ọ dam ụbwọ nyọka jẹ́ iJihova gụ ọọwa. M̀ cheje la ọngịrị-ọngịrị nyọka kịnyaa la ọ-gbịgba họọ.”

14. Ányị adịda bala ịnịna à tị́ ka bwu kpa ang ịlẹ ká iJihova họ da anyị nyaa ụbwọ nyọka yẹ nyori Ọ ri Ohe nya ọkẹkẹnị?

¹⁴ Ang ịlẹ ká iJihova họ mẹjẹ nyori ọ kaa chị ọkẹkẹnị, ọ tị tịtọ kahị ka chị ọkẹkẹnị ịnyịnyị. Angị chị ang ehe wẹ ka yẹ nyori iyo lụmẹ-lụmẹ kaa kọ ayịlọ, tụ́ ịchịnụ bala iyenyi. (Job. 40:20) Anyị nyang hụlọ ẹhụ ụka kị yẹ jaabwọ ká iyo ọhẹ juwa kọ ayịlọ ẹnẹhẹ lẹ? Ọhẹka ị ka yẹ jaabwọ ká anyị nya ụbwọyị kaa kpa ang ọ-lala olo kọ ayịlọ lee jaabwọ ká anyị nya ebwu kaa ma uya. Ụka ọkịla ká anyị nyang á ja hụlọ ẹhụ ụka kị yẹ ayịlọ nya iyo ọhẹ, kpaa ịtịya nyori ahị wẹẹ gbịgba ha Ohe nya ọkẹkẹnị.—1 Tim. 1:11.

15. Ịyẹ à tị́ ka da adịda bala ịnịna ụbwọ nyọka jẹ́ ẹla ọla irya nya anyị nyaa? (Etu 20:5) (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹⁵ Ụka ọhẹ, ọ kaa lujwo ha adịda bala ịnịna nyọka gu anyị nyaa gbịla kị ka ya ẹla u-uhye nya akama ọlẹ kị juwa chịpwụrụ bwu. Kori ká iwe-ahụrụ nyang á lịnyị, à ka baba nya ọ-maga  nyọka jẹ́ ẹla ọla irya nyaa myị́. (Wa Etu 20:5.) Ọ kaa chịkpẹẹ ha adịda bala ịnịna ịhyẹ nyọka họ ịnyị ụka kị ja kụ ẹhị yẹ ụkụrwọ ụbwọ nya Ohe bala anyị nyaa. Ịyẹ tị́ du kọọ lịnyị? Ang odudu ọhẹ ri, ang ịlẹ kị ka yi adịda bala ịnịna tụ́ anyị nyaa uyawụ, á kaa ji gbuu ụka ọlịnyị ka. Adịda ọhẹ ịị Taiwan kọ ri Masahiko ya ang odudu ọkịla ị-ịlẹ: “Ụka káam bala ahụ nyam á kpehe bala anyị nyahị kahị juwa jẹdịyẹ bwu ẹga nya ịgbọdọ lee ọ-jẹ bwu ọnụụka nya ihu, ị kaa la ịlaa gụ́. Lẹ, ọ kaa chịkpẹẹ hahị nyọka ya ẹla balaa bala ọ-gba ẹla ọla irya nyaa kpehe.” Katya kahị ya ẹla rụ́ ene-ene yẹkẹẹ: “Ịnam kaa kpam ka ẹga ọ-kọ ayịlọ ọhụ́hị-hụ́hị ọhẹ ụka kahị kpehe bwu ube-ụpwụ kpá ụka lụmẹ-lụmẹ. Ẹ-ẹga okpunyi ọlịnyị, ọ kaa chịkpẹẹ ham nyọka ya ẹla ọlẹ kọ họ uube-ụpwụ lee ẹla ọlẹ kọ ri uko ọchịchị nyam joo.”

16. Ányị ugbiyegu à tị́ ka bwu yé okpunyi bala ọkẹkẹnị bwu ang ịlẹ ká iJihova họ?

¹⁶ Ụka ká alugbiyegu á ja kụ ẹhị yẹ ang ịlẹ ká iJihova họ, ị kaa yé okpunyi bala ọ-chị ọkẹkẹnị. Ọọwa tị du kịị la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ gụ ọọwa ịnyịnyị. ỊBayịbụụ ya nyori ‘ụka nya ẹhụ ọhụlọọ-hụlọ ji, ụka nya ọkẹkẹnị ọchịchị tị ji ịnyịnyị.’ (Ọngọ. 3:1, 4) IJihova họ ẹga ịhụ́hị-hụ́hị ịlẹ kahị ka jẹ́-ẹ họ ang ịlẹ kịị kpụhị ịpyọ ám̀ odehe ọlẹ. Ọ kaa há ugbiyegu lụmẹ-lụmẹ nyọka kpehe lawụlẹ ka ẹga lala iku ịhụ́hị-hụ́hị, ẹpwụ nya ẹpwa, ẹga ká ịgbọdọ ji, lee oye nya ihu. Ọọ kpụ anjwo ịhyẹ ịpyọ nyọka rụnyẹ juwa kọ ayịlọ ẹ-ẹga ọ-kọ ayịlọ, ọ-kụ ẹhị yẹ iyo lee ọ-dawa ẹ-ẹpwụ nya ogo lee ọ̀bá. Ahị la iwe lụmẹ-lụmẹ nyọka yé ọkẹkẹnị bwu ang ịlẹ ká iJihova họ!

17. Ịyẹ tị́ du ká adịda bala ịnịna ka da anyị nyaa ụbwọ nyọka yé ọkẹkẹnị bwu ang ịlẹ ká Ohe họ?

¹⁷ Ẹ-ẹpwụ nya odehe onyeewe, adịda bala ịnịna tụ́ anyị nyaa ka yé ọkẹkẹnị bwu ang ịlẹ ká iJihova họ gụ abwọlẹ kịị yé lẹẹlẹẹ. Ụka ọọwa, ịngịngịhyẹ-ẹ́ ka du kahị ka juhi nya iyo kaka; iyo á tị ka juhi nyahị ka ịnyịnyị. (Ayị. 11:6-9) Ahị ka yé ọkẹkẹnị bwu ụkụrwọ ụbwọ nya iJihova gboyi myị́ oyi. (Eje. 22:26) Adịda bala ịnịna, anụ tị godayị gbe ụka ọọwa ene kanụ ka da anyị nyanụ ụbwọ nyọka kụ ẹhị yẹ ang ịlẹ ká Ohe họ ka. Jaabwọ ka wẹẹ mẹ ang jẹ anyị nyang u-uhye nya iJihova bwula ang ịlẹ kọ họ, ọ chịkpẹẹ kị ka myọnụ ju ẹla nya Adịrahụ iDevidi myị́. Ọ yẹkẹẹ: ‘IJihova ẹẹ, ọngọngọhẹ-ẹ́ họ ụkụrwọ ịlala ịnyang myị ka.’—Eje. 86:8.