1. Ányị iPita à tị́ họ ụka ọlẹ kị wu iyenyi bwula ụkụrwọ ẹbyẹbyị?

 IPITA da urwe enyi lodu-odu gbee la o-ye ịngịngịhyẹ wu ka. Ọ lọọ ẹbyẹbyị lụmẹ ụka ká iJisọsị byoo yẹkẹẹ: “Kẹwẹ kaka ju ụmwụ nya enyi nyang kele ka ẹga nya ụjẹ ẹmwụ okpori-kpori ọlaanyị kanụ da ụgbọwụ nyanụ ụ-ụwa mẹ! Aalẹ, anụ ka wu iyenyi lẹ.” (Luk. 5:4) IPita da ịwẹẹ ịnọ nyọka yé iyenyi wu ụ-ụwa, ma ọ tị họ jaabwọ kị byoo nyị họ. Ị wu iyenyi myị ugbọwụ nyaa kpọng-kpọng lala o-ri ugbọwụ ọọwa nyị ka gu ene hi awụlẹ. Nyọlẹ kị jẹ́ nyori ụkụrwọ ẹbyẹbyị nya-à wẹ lẹ, ọ la iPita bala angịlẹ kị wẹẹ họ ụkụrwọ balọọ “ahịbwuu lụmẹ kaka kpoye.” IPita yẹkẹẹ: “Ọngọlahị, tụ kịnyaa hi ẹga nyam mẹ. Chajị am ri ọngọhọbịrị lụmẹ.” (Luk. 5:6-9) IPita yẹ ịlọmwụ lala o-ri ọwa nyị́ chịla nyọka juwa ẹ-ẹga nya iJisọsị ka.

2. Ányị à tị́ du kọ baba kahị ka kụ ẹhị yẹ oja nya iPita?

² Ẹlịlẹhị à wẹ ká iPita ya lẹ, chajị ọ ri “ọngọhọbịrị” ịlẹhị. ỊBayịbụụ họ kahị jẹ́ nyori iPita kaa ya ẹla bala ọ-họ ẹla ọlẹ kọ ka chị ijẹma ụka ọhẹ. Ọ kaa lang jaabwọ kọ la iPita wẹ ụka ọhẹ? Abwẹla ọhẹ juwa ọlẹ ká wẹẹ ma uya ta tataata ká tịtọ nyọka nwụ họ? O ri ịnyị aalẹ, ang ọjẹ́jẹ u-uhye nya oja nya iPita ka ya ahị ọdahile hang myị́. Ányị ọọwa à tị́ ka bwu chịkpẹẹ? Kụ ẹhị yẹ ẹla ọlẹ wẹẹ: IJihova ka jẹ́-ẹ họ kị ka gba ọ-jẹ́ họ ka nya iPita hi ịBayịbụụ myị́. Ma, ọ ya ẹga da kpụ ị da ẹla ịịwa ju chajị kahị ka jẹ́-ẹ jẹ́ ang bwu ụwa. (2 Tim. 3:16, 17) Ụka kahị jẹ́ ang u-uhye nya ang ịlẹ kị ri akama nya iPita, ahị ka jẹ́ nyori iJihova á yahị guru kahị ka la kpẹẹkpẹẹ ka. Ang ọlẹ kọ tịtọ ri ahị ọ-ka cheri kịnyaa, nanana nyori ahị la ang ịhyẹ ịlẹ kị ri ọdẹwụ-dẹwụ nyahị.

3. Ịyẹ à tị́ du kahị baba nyọka cheri kịnyaa?

 ³ Ịyẹ tị́ du kahị baba nyọka cheri kịnyaa? Chajị ụka kahị ja ma ang họ ụka myị́ ụka, ahị jẹ́-ẹ họ ang ọwa yẹẹyẹẹ. Ọ-chụ pwokwita: Ọ kaa tata ene ká ọngịnyị ka jẹ́-ẹ du ang yẹẹyẹẹ. Ụka kọ wẹẹ ma du, ọ ka chọọ kịlahị ụka lụmẹ-lụmẹ myị́, ma kori kọ kịnyaa la ọ-ma họ ịnyịnyịịnyị, ọ ka jẹ́-ẹ du ang. Kori kọ tị dọmwụ rwọọ kpá wẹwẹ, ụka ọhẹ ka juwa kọ ka gwọọ chị kịlahị myị́myị́. Kori kọ tị pwuru ka kọ kịnyaa la ọ-ja ma họ, ọ ka jẹ́-ẹ du gụ́ ọọwa. Ịnyịnyị, kori kahị dọmwụ me nyori ahị kụrụ ọdẹwụ-dẹwụ nyahị ọhẹ kpá lẹ, ụka ọhẹ ang ọlịnyị kaa myịmyị gụhị gụ họ. Ma ahị ka cheri kịnyaa nyọka nwụ họ. O ri ịnyịlẹhị nyori, ahị wuu kaa ya ẹla lee ọ-họ ẹla ọlẹ kahị kaa chị ijẹma ụka ohyẹẹkpẹ; ma kori kahị myị ká abwọ á chị́ịhị pyẹpyẹ ka aalẹ, iJihova ka dahị ụbwọ nyọka nwà kịlahị-ịlahị. (1 Pit. 5:10) Ahị kụ ẹhị yẹ oja nya iPita jaabwọ kọ kịnyaa la ọ-maga wẹẹ. Ụma nya ahyẹẹrwẹrwa ọlẹ ká iJisọsị mẹjẹ ẹ-ẹga nyamwụ ụka ká ẹla gwọọ họ ka jẹ́-ẹ guhi gbịla nyọka kịnyaa la ọ-gbịgba ha iJihova.

4. Jaabwọ ká ụpwụ nya iLuku 5:5-10 ya, anyị iPita à tị́ chabwọ nyịlọmwụ? Ahị ọdahile oyina iJisọsị a tị́ ya họọ?

⁴ ỊBayịbụụ á ya ang odudu ká iPita wụrụ ịlọmwụ nya “ọngọhọbịrị” ka, ọ́ tị ya ụma nya ọhọbịrị ọlẹ kọ la i-irya kpanga ka ịnyịnyị. (Wa iLuku 5:5-10.) Ọhẹka, ọ ka họ ọhọbịrị ọhẹ ọlẹ kọ tịpyọ yẹẹyẹẹ myị́. IJisọsị jẹ́ nyori ọhẹka iPita nyị wẹẹ juhi chajị nyori ọ́ yẹ ịlọmwụ lala ọngọ chịla ka ịnyị. IJisọsị tị jẹ́ ịnyịnyị nyori iPita ka jẹ́-ẹ godayị giri-giri myị́. Lẹ, iJisọsị byi iPita yẹkẹẹ: “A juhi ka.” Ahị ọdahile ọlẹ ká iJisọsị la ẹ-ẹga nya iPita yẹ ọhịhị nyamwụ da. IPita bala Andụrụ ọọnamwụ pehi ụkụrwọ nya urwe enyi nyaa kpụ ị kpa ụka nyaa wuu ba iMesaya jẹ, iJihova tị wahị kụrụ eje ọchịchị ọnyịịla nyaa ọwẹ ịnyịnyị.—Mak. 1:16-18.

5. Ahị ọwawa iyina iPita a tị́ ye nyọlẹ kọ kụrụ uhihi nyamwụ bala o-ye ọwụrụ-wụrụ nya iJisọsị myị?

⁵ IPita yẹ ang ịlẹ kị lọọ ẹbyẹbyị lụmẹ nyọlẹ kọ wẹẹ dịrẹ iJisọsị. Ọ yẹ jaabwọ ká iJisọsị họ alẹdụrụ uda, ku alegu inyibyi kpehe hi ẹpwụ nya angịnyị bala ọ-wule egu eji. b (Mat. 8:14-17; Mak. 5:37, 41, 42) Ẹ-ẹpwụ nya ọyị ọyẹyẹ ọhẹ, iPita yẹ ogbo ọlẹ ká iJisọsị ka la ị-ịlahị lala Adịrahụ nya Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe. IPita á deeri nya ẹlẹwẹ ẹnẹnẹhẹ ka. (Mak. 9:1-8; 2 Pit. 1:16-18) IPita yẹ ang ịlẹ kọ ka chịkpẹẹ ịnọ nyọka yẹ myị́ ka, kori kọ ba iJisọsị jẹ ka. Ọ ka chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ nyọlẹ kọ myị ụma  nya irya ọlẹ kọ la u-uhye nyịlọmwụ ene hwoo abwọ la ọ-ka ye ahị ọwawa ịwẹ ka!

6. IPita kụrụ ọdẹwụ-dẹwụ nyamwụ ahyaahị? Ányị ahị tị́ họ kahị jẹ́?

⁶ Nanana nyori iPita yẹ ang bala ọ-jẹ́ ang lụmẹ-lụmẹ lẹ, ọ baba nyọka ma uya ta ọdẹwụ-dẹwụ nyamwụ wẹẹ. Yẹ ọ-chụ pwokwita ịmanyị-manyị lẹẹ. Ụka ká iJisọsị wụlẹ ya jaa jaabwọ kọ wẹẹ ka yẹ akama bala ụma nya igu ọlẹ kọ wẹẹ ka gbu nyọka họ ọmwụ ọyẹyẹ ịla ịBayịbụụ jịra, iPita yalibyi lọọ. (Mak. 8:31-33) Ụka lụmẹ-lụmẹ, iPita bala alẹrụ ịkịla kaa da awụlẹ ịwẹẹ nya ọngọlẹ kọ gụ ẹ-ẹpwụ nyaa. (Mak. 9:33, 34) Lodu ọlẹ kọ chịpwụrụ ene ká iJisọsị gbu, iPita pwọ ụrụ nya ọlẹng ọhẹ. (Jọn. 18:10) Lodu ọwọwa, iPita juhi nya irya ọlẹ ka angịnyị wẹẹ kụ u-uhye nyamwụ kpụ ọ pwa iJisọsị oligu nyamwụ arwarwụ ụka ịta. (Mak. 14:66-72) Ẹlẹwẹ du ká iPita jẹ ida ọnyuujujwo.—Mat. 26:75.

7. Iwe ọkpọnchị oyina iJisọsị à tị́ ya ha iPita nyọlẹ kọ wuleji bwula igu kpá?

⁷ Abwọ á chị iJisọsị pyẹpyẹ u-uhye nya ọ-jẹ họ ka nya alẹrụ nyamwụ ka. Ụka kọ wuleji bwula igu kpá, ọ ya iwe da ha iPita nyọka mẹ ọháha ọlẹ kọ la ẹ-ẹga nyamwụ jẹ myị́myị́. IJisọsị ya ụkụrwọ nyọka kpa ẹhị rịrị ịkpịlọ nyamwụ ju iPita ụbwọ. (Jọn. 21:15-17) IPita ye ụkụrwọ ọọwa myị. Ọ ri ọngọhẹ ẹ-ẹpwụ nya angịlẹ kị ye ọngịrị nya olegu ịgọgọ họhẹ-họhẹ ẹnụ nya iPentikọsị i-iJerusalẹm.

8. Ẹla ọtịpyọ oyina iPita à tị́ họ ụ-ụwa Antiyọkọ?

⁸ Ụka ká Ohe dọmwụ ya ida wọọ kpá, iPita baba nyọka ma uya ta ọdẹwụ-dẹwụ nyamwụ wẹẹ. La ẹka 36 nyọlẹ kị ma ịKịrayịsị kpá, iPita juwa ụka ọlẹ ká olegu ịgọgọ wẹ uhye nya ịKọnịlọsị ọla iJentayịlị ọlẹ kọ da ụhụhụ ka, mẹjẹ nyori Ohe á “ri ọngọ kaa ji oye nya ọngọngọhẹ datị kpong-kpong ka,” lẹ ala iJentayịlị ka jẹ́-ẹ ri ụpa nya ọjịra-jịra nya nya Angịnyị nya ịKịrayịsị ịnyịnyị myị́. (Ụkụr. 10:34, 44, 45) IPita jẹ́ dọmwụ nyọka ri ang bala ala iJentayịlị, ang ọlẹ ịnọ kọ ka myị-ị̀ myọnụ nyọka họ ẹnẹnẹhẹ ka. (Gal. 2:12) Ma, ọ tị la ala iJuu ịhyẹ lala o-ri ịwa nyị́ baba nyọka ri ang ta ala iJentayịlị lẹka. Ụka ká angịhyẹ ịlẹ kị la ụma nya irya ọlịịwẹ ka Antiyọkọ, iPita à hwabwọ la o-ri ang ta aanamwụ ịlẹ kị ri ala iJentayịlị lẹlẹ. Ọhẹka, ọ ka ri uhi nya ọ-tịtọ nyọka họ ẹla wụ ala iJuu ịkịla ẹjẹ ka myị. Ụka ká ọlẹrụ ịPọlụ yẹ abwẹla nya iPita ọwẹ, ọ yalibyi lọọ a-ahị nya alụma wuu. (Gal. 2:13, 14) Nanana nyori ẹla gụ iPita họ ụka ọwẹ, abwọ á chọọ pyẹpyẹ ka. Ịyẹ à tị́ dọọ ụbwọ?

9. Ányị ẹla ọlụpwụ nya ịJọn 6:68, 69 à tị́ mẹjẹ nyori iPita godayị giri-giri?

⁹ IPita godayị giri-giri; ọ́ myị ịngịngịhyẹ wo kpa la ọ-ka dịrẹ iJisọsị ka. Ọ mẹjẹ nyori ọ godayị giri-giri ụka ká iJisọsị ya ẹla ọhẹ ọlẹ ká angịjụgbẹyị nyamwụ wo etu nya ẹla ọọwa nwà ka. (Wa ịJọn 6:68, 69.) La ọ-goodayị nyọka wo etu nya ẹla ọọwa ene ka, iru nyaa hwabwọ la ọ-ba iJisọsị jẹ. IPita ọwa á họ ịnyị ka. Chajị ọ jẹ́ nyori iJisọsị ụbwọọmwụ nya-à “la ẹla nya ọhịhị ọmyịmyị-ka” lẹ.

10. Ányị iJisọsị à tị́ mẹjẹ nyori ọ dahịhile iPita? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹⁰ IJisọsị á nyẹẹkpẹ da iPita ka. Lodu ohyẹẹkpẹ nya ọhịhị nya iJisọsị odehe ọlẹ, o jẹ́ nyori iPita bala alẹrụ nyamwụ ịkịla nyị ka pwa ọwa arwarwụ. Ma, iJisọsị la ahị ọdahile nyori iPita nyị ka tịrẹkpẹ bala ọ-godayị giri-giri myị́ wẹẹ. (Luk. 22:31, 32) IJisọsị jẹ́ nyori “olegu ọlẹpwụ . . . lẹ, ọ la ila ọchịchị lụmẹ juwa lẹ! Ma, ugbinyịrọ tị la dẹwụ-dẹwụ lụmẹ kaka kpoye.” (Mak. 14:38) Nyọlẹ ká iPita pwa iJisọsị arwarwụ kpá, ahị ọdahile á gụ́ iJisọsị myị́ ẹ-ẹga nya alẹrụ nyamwụ ka. Ụka ká iJisọsị  wuleji bwula igu, ọ mẹ ịlọmwụ jẹ iPita ụka ọlẹ kọ juwa ụbwọọmwụ. (Mak. 16:7; Luk. 24:34; 1 Kọr. 15:5) Kụ irya jaabwọ ká ẹlẹwẹ ka ju iPita ọlẹ kọ lẹẹ nwụ ịlọmwụ la abyị ọhụ kaka ba wẹẹ!

11. Ányị iJisọsị à tị́ bwu da iPita ụbwọ nyọka dahịhile nyori iJihova ka dọọ ụbwọ?

¹¹ IJisọsị họ iPita jẹ́ nyori iJihova nyị ka kpẹhị rịrọọ. Nyọlẹ ká iJisọsị wuleji bwula igu kpá, ọ da iPita bala alẹrụ nyamwụ ụbwọ wu iyenyi la ụkụrwọ ẹbyẹbyị myịmyị. (Jọn. 21:4-6) Ụkụrwọ ẹbyẹbyị ọwẹ du ká iPita wẹ ka la ahị ọdahile ọnyọọngịrị ẹ-ẹga nya iJihova nyori nyị ka họ ịbaba nyamwụ họọ. Ọ chịkpẹẹ myị́ ká alẹrụ nya iJisọsị ịwẹ ka kpịtịya nya ẹla ọlẹ kọ ya nyori iJihova nyị ka họ ịbaba nya angịlẹ kị “juwa kpa irya [nyaa] wuu tịtọ nya ọhịhị nya ịpyị-adịrahụ nya Ohe Oluhye.” (Mat. 6:33) Ọọwa du ká iPita jẹ́ hu ụkụrwọ nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ nya ang ọhọhẹ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyamwụ, ọkọkọ nya urwe enyi. IPita ya ẹla nya Ohe la ugbodu ojuju i-iPentikọsị ọla ẹka nya 33 nyọlẹ kị ma ịKịrayịsị kpá, ọ da ụnọ ịmanyị tị́ nya angịnyị ụbwọ wẹ ka jẹ́ ẹlịlẹhị. (Ụkụr. 2:14, 37-41) Ọ da ala iJentayịlị bala ala ịSameriya ịhyẹ ụbwọ wẹ ka jẹ́ ịKịrayịsị. (Ụkụr. 8:14-17; 10:44-48) IJihova kpa iPita họ ụkụrwọ ọtụka nyọka da angịnyị ụma ịdatị-datị ụbwọ wẹ ẹpwụ nya ọjịra-jịra.

12. Ányị oja nya iPita à tị́ ka dahị ụbwọ kori ká ọdẹwụ-dẹwụ ọhẹ á ja ma uya tahị?

¹² IJihova ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ cheri kịnyaa. Ọ ka jụhị abwọ nyọka kịnyaa myị́, ọgụgụụgụ kori ká ọdẹwụ-dẹwụ ọhẹ á ja ma uya tahị. Ụka ọhẹ, ọ ka lahị lala o-ri akama ịlẹ kahị la nyị gụ ịnya iPita myị́. Ma iJihova ka jẹ́-ẹ ya ọngịrị hahị chajị ká abwọ á ka chịhị pyẹpyẹ ka. (Eje. 94:17-19) Ọ-chụ pwokwita, ọọnahị ọlẹng ọhẹ kaa họ ụya ta alẹng ịkịla la ẹka lụmẹ-lụmẹ ene kọọ wẹ ka jẹ́ ẹlịlẹhị. Ọ jẹ́ pehi abwẹla ịwẹ wuu. Ma ụka ọhẹ, irya ịtịpyọ kaa wẹ ẹpwụ nyamwụ myịmyị. Ịyẹ à tị́ dọọ ụbwọ du kọ jẹ́ cheri kịnyaa? Ọ yẹkẹẹ: “IJihova ya ọngịrị ham.” Ọ myịmyị yẹkẹẹ: “Bwula olegu ịgọgọ nya iJihova . . . , m wẹ ka jẹ́ nyori m̀ ka jẹ́-ẹ kịnyaa e-ẹpwụ nya ẹlịlẹhị . . . IJihova kpam họ akụrwọ lụmẹ-lụmẹ, ọ tị kịnyaa la ọ-jum ọngịrị ịnyịnyị, nanana nyori ḿ la kpẹẹkpẹẹ ka.”

13. Ányị ahị tị́ ka jẹ́-ẹ dịrẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nya iPita ọlụpwụ nya Ụkụrwọ nya Alẹrụ 4:13, 29, 31? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹³ Jaabwọ kahị yẹ wẹ, iPita ya iwe da uhi nya angịnyị ojuju du kọ họ ang ọtịpyọ lala ụka  ịmanyị-manyị. Ma nyọlẹ kọ raabwọ, ọ jẹ́ wẹ ka họ ẹla la ugbodu ojuju. (Wa Ụkụrwọ nya Alẹrụ 4:13, 29, 31.) Ahị ịnyịnyị ka jẹ́-ẹ kụrụ uhihi nyahị myị́. Ahị kụ ẹhị yẹ oja nya Horst kọ ri ọọnahị okolobya ọhẹ ịị Nazi Germany wẹẹ. Ụka ọọwa, angịnyị kaa da ọnụ chị awụlẹ la omyi ẹla ọlẹ ká etu nyamwụ ri “Hitler à ka chịhị da lẹ.” Ọọnahị Horst jẹ́ nyori nyị tịpyọ nyọka da ọnụ chị angịkịla ịnyị, ma ọ kaa ya ịnyị ụka ọhẹ ọọlajị nya uhi ojuju nya angịmẹjẹ bala ala ịkịlasị nyamwụ! Ọkọkọ nyọka kpọọ abyị, adamwụ bala ịnamwụ raabwọ balọọ, bịlẹ ká iJihova ka ya ugbodu ojuju họọ. Bwula ụbwọ ọdada nya adamwụ bala ịnamwụ bala ahị ọdahile iJihova, Horst jẹ́ wẹ ka yé ọngịrị ọlẹ kọ baba nyọka godayị giri-giri. Ọ ya ụka ọkịla yẹkẹẹ: “IJihova á tụụbwọ him ẹnẹnẹhẹ lẹka.” c

14. Ányị angịgbikpịlọ à tị́ ka jẹ́-ẹ ju angịlẹ ká abwọ chị pyẹpyẹ ọhụ?

¹⁴ Abwọ-ọ́ ka jẹ́-ẹ chị iJihova bala iJisọsị pyẹpyẹ u-uhye nyahị ẹnẹnẹhẹ kaka. Nyọlẹ ká iPita pwa iJisọsị arwarwụ kpá, ọ baba nyọka cheje ọkpọnchị ọhẹ. Ọ ka ba la ọ-ba iJisọsị jẹ, lee ọ tị́ ka cheri kịnyaa? IJisọsị raabwọ ha iJihova u-uhye nya iPita chajị ka ọmyịmyị nyamwụ ka gwọọ byi ka. IJisọsị ya ẹla nya abwọ ọrịrị ọwẹ ju iPita. Ọ myịmyị ya ẹla u-uhye nya ahị ọdahile ọlẹ kọ la ẹ-ẹga nyamwụ nyori ọwa ịnyịnyị ka ju angịkịla ọhụ wẹẹ. (Luk. 22:31, 32) Ọ ka kpụ iPita ịpyọ lụmẹ ụka kọ kpịtịya nya ẹla ọlẹ ká iJisọsị byọọ! Ụka kahị la eje nya ẹla ọkpọnchị ọhẹ ka chị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị, iJihova ka jẹ́-ẹ kpa angịgbikpịlọ nyamwụ ị-la ọháha juhi ọhụ nyọka jẹ́-ẹ godayị giri-giri. (Efe. 4:8, 11) Ọọnahị Paul kọ ri ọngọgbahị nya ọjịra-jịra la ẹka lụmẹ-lụmẹ lẹ kaa maga nyọka ju angịnyị ọhụ  ụ-ụgbẹyị ọlịịwẹ. Ọ kaa byi angịlẹ ká abwọ ja cháa pyẹpyẹ nyị kụ irya u-uhye nya abwọlẹ ká iJihova gbilaa wẹ ẹpwụ nya ẹlịlẹhị. Ọọwa lẹ, ọ kaa họ kị ka jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọháha o-gbu enyi-ka nya iJihova nyị́ ka myị abwọ ka chọọ pyẹpyẹ u-uhye nyaa ẹnẹnẹhẹ kaka lẹlẹ. Ọ kaa chị ẹla nyamwụ eju bwula ọ-yẹkẹẹ: “M̀ yẹ iru nya angịnyị ịlẹ ká abwọ chaa pyẹpyẹ, ma kị tị jẹ cheri kịnyaa myị́ bwula ụbwọ ọdada nya iJihova lẹ.”

15. Ányị oja nya iPita bala Horst à tị́ mẹjẹ nyori ẹla ọlụpwụ nya ịMatiyu 6:33 ri ịnyịlẹhị?

¹⁵ Jaabwọ ká iJihova họ ịbaba nya iPita bala alẹrụ ịkịla haa, Ọ ka họ ịbaba nyahị hahị ịnyịnyị kori kahị hu Ịpyị-Adịrahụ nyamwụ kụ ịlahị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyahị. (Mat. 6:33) Ụka ká Ẹwụ nya Odehe Wuu Oheeye myị́ kpá, Horst ọlẹ kahị ya ẹla rụ lalẹ ene, kụ irya nya ịlahị nya ụgbẹyị oyeye. Ọ́ la ang nwà ka, lẹ ọ kaa la ịwẹẹ ọdada kori kọ ka jụ ịlọmwụ kpa ẹ-ẹpwụ nya ụkụrwọ ọwẹ myị́. Lẹ, ányị ọ tị́ ka họ? Ọ chụ nyọka mẹ iJihova yẹ, ọ kpa ụka nyamwụ wuu ya ẹla nya Ohe la epwihi ọlẹ ká ọngọ kpẹhị rịrị isekut wẹ ọjịra-jịra nyaa. La ọmyịmyị nya epwihi ọọwa, ọ lọọ ẹbyẹbyị lụmẹ nyọlẹ ká ọngọ kpẹhị rịrị isekut ya okpoko ọhẹ kị ya ju ụpwụ họọ. Ọ́ bwuru ọngọ ya okpoko ọwa du wọọ ka. Okpoko ọọwa lụmẹ kpụ ọ-ka nwọọ ẹ-ẹpwụ nya ụkụrwọ nya ịlahị nya ụgbẹyị oyeye pwụ ọya ịmanyị-manyị. Horst yẹ āhị ọwẹ lala ang ọlẹ kọ du kọ jẹ́ myị̀myị̀ nyori iJihova ka họ ịbaba nyamwụ họọ myị́. Ọ hu Ịpyị-Adịrahụ nya Ohe kụ ịlahị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyamwụ wuu.—Mal. 3:10.

16. Ịyẹ tị́ du kọ há nyọka jẹ́ ang u-uhye nya oja nya iPita bala ileta ịlẹ kọ da?

¹⁶ IPita chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ nyọlẹ ká iJisọsị á rụ hyoo, jaabwọ kọ bịlẹ ịnọ ka! ỊKịrayịsị kịnyaa la ọ-mẹ ang jẹ iPita chajị kọ ka jẹ́-ẹ godayị giri-giri bala ọ-ka ri ọngọlẹ ká angịnyị nya ịKịrayịsị ịkịla wuu ka jẹ́-ẹ yẹ gbịla. Ang ọmẹjẹ ọọwa tị ju apyobwuna hahị wuu ịnyịnyị. IPita ya ẹla ịhyẹ ịlẹ kọ jẹ́ bwu ẹla ọmẹjẹ ịịwa ẹ-ẹpwụ nya ileta imiiye ịlẹ kọ da du ta alọjịra-jịra ịla oyi ọhọhẹ. Ang ọjẹ́jẹ ọkịla ka kpụhị ịtịya nya ẹla ịlẹ kị ji ẹpwụ nya ileta ịịwa bala ang ịlẹ kahị ka jẹ́ bwu ụwa alẹ.