1. Ẹhị ọrịrịị-rịrị ọnyịịla oyina iJihova à tị́ ya hahị?

 IJIHOVA ya ẹhị ọrịrịị-rịrị ọnyịịla nya ọhịhị ọmyịmyị-ka hahị. Angịhyẹ la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyọka hịhị gboyi myị́ oyi e-epwoohe lala olegu ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ gbu ẹnẹnẹhẹ ka. (1 Kọr. 15:50, 53) Iru nya angịkịla tị ya ẹhị rịrị nyọka hịhị odehe gboyi myị́ oyi la ịnyịrọ ogogo bala ẹ-ẹpwụ nya ọkẹkẹnị. (Ọwụ. 21:3, 4) Kori ká ịnyahị á ri ọ-ka la ọhịhị ọmyịmyị-ka e-epwoohe lee odehe wẹwẹ, ẹhị ọrịrịị-rịrị ọọwa juhi apyobwuna.

2. Ịyẹ ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị à tị́ kpụnịrọ? Ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́-ẹ ya ịnyị?

² Etu nya omyi ẹla nya “ẹhị ọrịrịị-rịrị” ọlẹ kị kpa ya ẹla ị-ịBayịbụụ ka jẹ́-ẹ ri, “ahị ọdahile nyori ang ịnyịịla ka ho.” Ahị ka jẹ́-ẹ la ọ-jẹ́ myị̀myị̀ nyori ẹhị ọrịrịị-rịrị nya ijuju ọlẹ kahị la ka họ jịra, chajị o bwu ẹga nya iJihova. (Rom. 15:13) Ahị jẹ́ ehe ịlẹ kọ chịhị, ahị tị jẹ́ ịnyịnyị nyori ọ kaa họ ẹla nyamwụ jịra ụka wuu. (Ọwa. 23:19) Ahị jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọ kaa há iJihova nyọka họ ang ịlẹ wuu kọ myọnụ, ọ tị myịmyị la ọngịrị nyọka jwaa họ. Lẹ, ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị á kpụnịrọ irya ọkụkụ nyịlọhị lee ang ọlẹ kahị tịtọ kọ ka họ ka, ma ọ kpụnịrọ ang ọlẹ kahị jẹ́ nyori nyị ri ịnyịlẹhị.

3. Ẹlịyẹ ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ a-ang ọjẹ́jẹ ọlẹ? (Eje Ọnyịịla 27:14)

³ Ahị há Adahị olepwoohe, ọ tị tịtọ kahị ka dahịhilọọ. (Wa Eje Ọnyịịla 27:14.) Ụka ká ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ẹ-ẹga nya iJihova á la ọngịrị, ahị ka jẹ́-ẹ bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ịmayẹ, ahị ka myịmyị-ị̀ yé ọkẹkẹnị bala ọ-la ugbodu ojuju iiwe-ahụrụ ọnyị myị́ ọnyị kọ ka wẹ chịhị ọgụ. Ahị yẹ jaabwọ ká ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị kaa chewu keehi wẹẹ. Ahị ka dọmwụ bwula ọ-kụ ẹhị yẹ abwọlẹ kọ lala ang o-wu ụgbọ kpa bala okpo o-ke egbeju. Ọọwa ahị ka ya ẹla u-uhye nya abwọlẹ kahị ka bwu ju ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ọngịrị lẹlẹ.

4. Ányị ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị à tị́ lala ang o-wu ụgbọ kpa? (Ala iHiburu 6:19)

⁴ Ọlẹrụ ịPọlụ chụ ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị kaka pwoku ang o-wu ụgbọ kpa ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ ọlẹ kọ da du kịla ala iHiburu.  (Wa Ala iHiburu 6:19.) ỊPọlụ ju ụgbọ nya enyi bwu ẹgẹhẹ ka ẹga ọkịla yẹẹyẹẹ, lẹ ọ jẹ́ nyori ị kaa kpa ang i-wu ụgbọ kpa ịwẹ họ ụkụrwọ chajị ká ọhụ́ụ nya enyi ka kpọọ jẹ ka ẹga ọkịla ka. Ụka ọhẹ, ọ dọmwụ juwa ẹ-ẹpwụ nya ụgbọ nya enyi ụka ká igbachịwụ ọnyọọngịrị ọhẹ da. Ụka ọwẹ, ọ yẹ jaabwọ ká angị pá ụgbọ nya enyi dọmwụ nyọka go ang i-wu ụgbọ kpa ịwẹ chị ka ẹpwụ nya enyi kị ka woo kpa la ọ-ka mịla ajwọ ịtụka-ịtụka ịhyẹ ka. (Ụkụr. 27:29, 39-41) Jaabwọ ká ang o-wu ụgbọ kpa kaa woo godayị kpọọ, ịnyịnyị ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị a kaa dahị ụbwọ nyọka godayị giri-giri ẹ-ẹga nya iJihova chajị kahị ka tụụbwọ hyoo ụka kahị la akama ịlẹ kị lala igbachịwụ ịnyịịngịrị ka lẹ. Ọ kaa dahị ụbwọ nyọka la okpunyi nya ọkịlẹtụ ụka kahị juwa yẹ akama chajị ahị la ọmyịmyị nyori ang ka yẹda ka ọ-hágụ ị-ịlahị wẹẹ. Kpịtịya, iJisọsị dahị ọna nyori nyị ka tụụhị pyịpyị. (Jọn. 15:20) Lẹ, ọ-kụ irya u-uhye nya ehe ịchịchị nya iJihova ka dahị ụbwọ nyọka kịnyaa la ọ-gbịgba họọ.

5. Ányị ẹhị ọrịrịị-rịrị à tị́ da iJisọsị ụbwọ ụka kọ wẹẹ ka gbu?

⁵ Kụ irya nya abwọlẹ ká ẹhị ọrịrịị-rịrị da iJisọsị ụbwọ nyọka godayị giri-giri nanana nyori ọ jẹ́ ko ja ka gbu igu onyuujujwo wẹẹ. La iPentikọsị ọla ẹka 33 nyọlẹ kị ma ịKịrayịsị kpá, ọlẹrụ iPita ya ẹla u-uhye nya ọmwụ ọyẹyẹ ọhẹ bwu Eje Ọnyịịla ọlẹ kọ chabwọ nya abwọlẹ ká iJisọsị la okpunyi nya ọkịlẹtụ bala ahị ọdahile kaka ba: ‘M kaa la ẹhị ọrịrịị-rịrị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyam ụka wuu. Chajị, m jẹ́ yẹkẹẹ, Ahụ Ohe Oluhye á ka myị-ị tụụbwọ him ẹ-ẹpwụ nya ejegu lụka ọtata kpong-kpong ka. Lee, ọ-ka myị-ị tụụbwọ hi Ọnchẹ Ọlịgọgọ nya ịlọng, ọ ka mama ju eji pyịyọọ kpong-kpong ka ịnyịnyị. A kaa kpa ijata ojiji nya ịlọng họ kam kaa juwa chị ọkẹkẹnị ọtụka-ọtụka.’ (Ụkụr. 2:25-28; Eje. 16:8-11) Nanana nyori iJisọsị jẹ́ kọ ja ka gbu, ọ la ẹhị ọrịrịị-rịrị ọnyọọngịrị nyori Ohe ka wuloo eji bwula igu bala o-ri ọ ka yé ọkẹkẹnị nyọka tịrẹkpẹ ka epwoohe ka yẹjula Adamwụ myịmyị.—Hib. 12:2, 3.

6. Ẹlịyẹ ọọnahị ọhẹ à tị́ ya u-uhye nya ẹhị ọrịrịị-rịrị?

⁶ Ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ẹ-ẹga nya Ohe da aanahị lụmẹ-lụmẹ ụbwọ nyọka bọhụ myị́ lẹ. Kụ ẹhị yẹ oja nya ọọnahị ọ-la ọmyịmyị ọhẹ bwu England ká ẹnyị nyamwụ ri Leonard Chinn wẹẹ. Lụka nya Ẹwụ nya Odehe Wuu Ọhọhẹ, ị woo ju agba nyọlẹ kọ pwa la ọ-ri isoja. Ị yọọ ju u-ube nya agba ụbwọọmwụ pwụ ọya imiiye. Nyọlẹ kị gbọọ kpehe, ị kpọọ họ ụkụrwọ ọnyọọngịrị la agbụrụ. Ị-ịlahị nyọọwa ọ da ụpwụ yẹkẹẹ, “Iwe-ahụrụ ọlẹ kam chịpwụrụ bwu dam ụbwọ nyọka yẹ jaabwọ kahị baba nya ẹhị ọrịrịị-rịrị kaka ba nyọka jẹ́-ẹ bọhụ myị́. Ahị la ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị, alẹrụ, bala alọmwụ, ahị tị myịmyị la ehe ịchịchị ịnyịịla ẹ-ẹpwụ nya ịBayịbụụ. Ang ịwẹ wuu kaa ya ẹhị ọrịrịị-rịrị ọtụka u-uhye nya ijuju hahị bala o-juhi ọngịrị nyọka bọhụ.” Ẹhị ọrịrịị-rịrị họ ụkụrwọ lala ang o-wu ụgbọ kpa ha Leonard, ọ tị ka jẹ́-ẹ lịnyị hahị ịnyịnyị myị́.

7. Ányị ịmayẹ à tịị bwu ju ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ọngịrị? (Ala iRom 5:3-5; iJemsi 1:12)

⁷ Ụka kahị chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya ịmayẹ bala ọ-yẹ jaabwọ ká iJihova dahị ụbwọ, ahị kaa jẹ́ myị̀myị̀ nyori ẹla nyahị kpọọ ịpyọ. Ọọwa tịị du ká ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị kaa la ọngịrị gụ ọọwa. (Wa Ala iRom 5:3-5; iJemsi 1:12.) Lẹ ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị la ọngịrị lẹẹlẹẹ gụ ụka nya ọgbanyẹ ọlẹ kahị ye oja ọnyịịla myị. Olegu Onyobyi kaa tịtọ ká ịmayẹ ka chịịhị abwọ pyẹpyẹ, ma bwula ụbwọ ọdada nya iJihova ahị ka jẹ́-ẹ bọhụ ẹ-ẹpwụ nya akama pwụ ọbaba myị́.

8. Ányị ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị à tị́ bwu lala okpo o-ke egbeju? (1 Ala ịTẹsalonika 5:8)

⁸ ỊBayịbụụ chụ ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị kaka pwoku okpo o-ke egbeju ịnyịnyị. (Wa 1 Ala ịTẹsalonika 5:8.) Angịdẹwụ kaa kụrụ okpo  o-ke egbeju nyọka chewu ke egbeju nyaa hi ịnmọ nya aluji. Ẹ-ẹwụ nya olegu ọlẹ kahị lẹẹ da, ahị baba nyọka chewu ke irya nyahị hi ịnmọ nya Olegu Onyobyi. Ọọ kpa ang ịdatị-datị mahị yẹ bala ọ-kpa bịrị irya ọkụkụ nyahị. Jaabwọ ká okpo o-ke egbeju tị kaa chewu ke egbeju nya angịdẹwụ, ịnyịnyị ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị à kaa chewu ke irya ọkụkụ nyahị chajị kahị ka jẹ́-ẹ godayị giri-giri ha iJihova lẹ.

9. Ẹlịyẹ à tị́ kaa họ ta angịnyị kori kị la ẹhị ọrịrịị-rịrị ka?

⁹ Ẹhị ọrịrịị-rịrị nya ọhịhị ọmyịmyị-ka ọlẹ kahị la kaa dahị ụbwọ nyọka cheje ịnyịịla. Ma, kori kọ tị la dẹwụ-dẹwụ kahị dọmwụ nyọka kụ irya ju ang ịlẹ kị kaa maahị ma kem aalẹ, ahị ka deeri hi ẹhị ọrịrịị-rịrị nya ọhịhị ọmyịmyị-ka myị́. Kụ ẹhị yẹ ẹla ọlẹ kọ họ ta Angịnyị nya ịKịrayịsị ịla ịKọrịntị ịhyẹ lụka onyogo wẹẹ. Ị ya ẹga da ọmyịmyị nyaa gwaa byi ẹ-ẹga nya ehe ọchịchị nya Ohe ọkpọnchị ọhẹ, ko ri ẹhị ọrịrịị-rịrị nya owuleji bwula igu. (1 Kọr. 15:12) ỊPọlụ da ụpwụ nyori angịlẹ kị la ọmyịmyị u-uhye nya owuleji bwula igu ka nyị kaa hịhị nyọka họ ang ọlẹ kọ maa ma kem. (1 Kọr. 15:32) Alẹ, iru nya angịlẹ kị la ẹhị ọrịrịị-rịrị u-uhye nya ehe ịchịchị nya Ohe ka kaa họ ang myị́ ang ọlẹ kị ka jụ́ họ myị́ chajị nyọka yé ọkẹkẹnị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyaa jaabwọ kị ka yé myị́ lẹẹlẹẹ. Ma ahị tị datị, chajị ahị dahịhile ijuju ọnyịịla ọlẹ ká Ohe chịhị ehe. Ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị lala okpo o-ke egbeju ọlẹ kọọ chewu ke irya ọkụkụ nyahị bala ọ-dahị ụbwọ kụ irya u-uhye nyịlọhị kem ka, chajị ọọwa ka bịrị igu nyahị bala iJihova. —1 Kọr. 15:33, 34.

10. Ányị ẹhị ọrịrịị-rịrị à tị́ ka bwu chewu keehi hi irya ịtịpyọ?

¹⁰ Ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ka chewu keehi ịnyịnyị hi irya ọkụkụ nyori áhị ka jẹ́-ẹ họ ẹla kpụ iJihova ịpyọ ka. Ọ-chụ pwokwita, angịhyẹ ka kụ irya myị́ nyori: ‘Ḿ ka jẹ́-ẹ juwa ẹ-ẹpwụ nya angị ka hịhị gboyi myị́ oyi myị́ ka. Ḿ há nwà nyọka la iwe ọọwa ka. Ọ́ ka chịkpẹẹ ham nyọka họ ẹla ọlẹ ká Ohe tịtọ myị́ ẹnẹnẹhẹ ka.’ Kpịtịya nyori Elifasị ko ri ọngọhẹ nya angị kpụ́ iJobu ẹjẹ nya ọnọọkịla ya ẹla ụma ọlịnyị tọọ. Ọ yẹkẹẹ: “Ọngịnyị ehe ọlịnyị e-egbeju la charị-charị ẹnẹhẹ lẹ-ẹ́?” Ọ myịmyị ya ẹla u-uhye nya Ohe nyori: “Alegu-ẹrụ ri alegu-ẹrụ, Ohe Oluhye-é dahịhilaa ka, ị́ la charị-charị a-ahị nyamwụ ka.” (Job. 15:14, 15) Ịnịịkịla inyibyi à wẹ lẹ! Kpịtịya nyori Olegu Onyobyi à tịtọ ká ka kụ irya ịịwẹ lẹ. Ọ jẹ́ nyori kori ka kịnyaa la ọ-kụ irya ụ-ụgbẹyị ọlịịwẹ, ẹhị ọrịrịị-rịrị nyang ka dọmwụ nyọka gụng byi. Lẹ, ji ẹkpẹ da ịnịịkịla ịlịịwẹ ka ya irya nyang wuu nịrọ ehe ịchịchị nya iJihova. A la ịwẹẹ ọdada u-uhye nyori ọ tịtọ á ka hịhị gboyi myị́ oyi bala o-ri ọ ka dang ụbwọ yé ọhịhị ọmyịmyị-ka ọọwa ẹnẹnẹhẹ ka.—1 Tim. 2:3, 4.

11. Ịyẹ tị́ du kahị ka ju ugbodu jaabwọ kahị wẹẹ godayị gbe ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị kọ ka họ jịra?

¹¹ Ọ́ kaa chịkpẹẹ lụmẹ nyọka kịnyaa la o-ju ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ọngịrị ka. Ọ ka jụ́ụhị abwọ la ọ-godayị gbe Ohe kọ ka họ ehe ịchịchị nyamwụ jịra myị́. Ma nyọlẹ ká iJihova ri ọngọ hịhị bwu orogo-orogo wẹẹ, ụka ọlẹ kọ tata a-ahị nyahị kaa la kpii ẹ-ẹga nyamwụ. (2 Pit. 3:8, 9) Ọ ka họ ehe ịchịchị nyamwụ jịra ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ ka há gụgụ wuu, ma ọ́ tị ka họ ịnyị lụka kahị ka me irya ka myị́. Ịyẹ à tị́ ka dahị ụbwọ kịnyaa la o-ju ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ọngịrị jaabwọ kahị wẹẹ godayị la ugbodu ojuju gbe Ohe nyọka họ ehe ịchịchị nyamwụ jịra?—Jem. 5:7, 8.

12. Jaabwọ ká Ala iHiburu 11:1, 6 mẹjẹ, ányị ẹhị ọrịrịị-rịrị à tị́ dori wu ọmyịmyị?

¹² Ahị ka ju ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ọngịrị gụ ọọwa kori kahị kịnyaa la ọ-tụ́ ju iJihova chwẹẹ, chajị ọwa à wẹẹ ka họọ jịra hahị lẹ. Nyọka la ẹhị ọrịrịị-rịrị, o ri opyii kahị ka la ọmyịmyị nyori iJihova ji ịnyịlẹhị bala o-ri ‘angịlẹ wuu kị juwa kpa ọkịlẹtụ nyaa lẹpwụ-lẹpwụ  tịtọ nya Ohe Oluhye, Ọ kaa wahị kụrụ kwiwa nya ọọwa lẹ.’ (Wa Ala iHiburu 11:1, 6.) Kori kahị myị bwu ọkịlẹtụ nyahị nyori iJihova ji ịnyịlẹhị, ahị ka la ahị ọdahile gụ ọọwa nyori ọ ka họ ang ịlẹ wuu kọ chịhị ehe. Ahị kụ ẹhị yẹ ang ịhyẹ ịlẹ kahị ka họ ká igu oriri nyahị bala iJihova ka nwà kịlahị chajị ká ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ka la ọngịrị gụ ọọwa wẹẹ.

13. Ányị ahị tị́ ka bwu tụ́ ju Ohe chwẹẹ?

¹³ Raabwọ ha iJihova bala ọ-wa Omyi Ẹla nyamwụ. Ịlẹhị lẹ áhị ka jẹ́-ẹ yẹ iJihova ka, ma ahị ka jẹ́-ẹ tụ́ jwoo chwẹẹ. Ahị ka jẹ́-ẹ ya ẹla balọọ ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị, la ahị ọdahile nyori ọ ka wo lahị. (Jer. 29:11, 12) Ahị tị ka jẹ́-ẹ ke ụrụ la Ohe bwula ọ-wa Omyi Ẹla nyamwụ bala ọ-kụ irya jwoo. Jaabwọ kahị wẹẹ wa oja u-uhye nya abwọlẹ ká iJihova kpẹhị rịrị angịlẹ kị godayị giri-giri họọ lụka ọkẹkpẹ, ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ka la ọngịrị gụ ọọwa. Ị da ẹla ịla ịBayịbụụ wuu “kpehe chajị kị ka ri ẹla ọmẹjẹ hahị, chajị ká ugbodu ojuju bala ẹjẹ ọkpụ́kpụ ọlẹ kahị kaa ye bwu ẹpwụ nya Ụpwụ Ịgọgọ ọọwa wuu, ka jẹ́-ẹ hu ẹhị ọrịrịị-rịrị ọnyịịla hahị.”—Rom. 15:4.

14. Ịyẹ tị́ du kahị ka kụ irya u-uhye nya ang ịlẹ ká iJihova họ ha angịkịla?

¹⁴ Kụ irya u-uhye nya abwọlẹ ká iJihova họ ehe ịchịchị nyamwụ jịra. Kụ ẹhị yẹ ang ọlẹ ká Ohe họ ha Ebiraham bala iSara wẹẹ. Ịnọ ị chị okwirichi kpoye nyọka jẹ́-ẹ ma anyị lẹ. Ma, Ohe tị chaa ehe nyori nyị ka ma ọnyị. (Ọmwụ. 18:10) Ányị Ebiraham à tị́ họ? ỊBayịbụụ ya nyori nyị la ọmyịmyị nyọka “ri adịda nya epwoja lụmẹ-lụmẹ.” (Rom. 4:18) Nanana nyọlẹ ká Ebiraham á jẹ́ jaabwọ ká ehe ọchịchị nya Ohe wẹẹ ka bwu họ jịra kpangga ka, ọ la ahị ọdahile nyori nyị ka họ ehe ọchịchị nyamwụ jịra pyii. Ẹhị ọrịrịị-rịrị nya ọlẹng ọ-la ọmyịmyị ọwẹ á ri ododu ka. (Rom. 4:19-21) Oja ụma ịlịịwẹ mẹjẹ́ẹhị nyori ahị ka jẹ́-ẹ dahịhile iJihova nyọka họ ehe ịchịchị nyamwụ jịra ụka wuu, kori kọ dọmwụ lala o-ri nyị́ ka chịkpẹẹ myị́ ka.

15. Ịyẹ tị́ du kahị ka kụ irya u-uhye nya ang ịlẹ ká Ohe họ hahị lẹ?

 ¹⁵ Kụ ẹhị yẹ ang ịlẹ ká iJihova họ hang. Kụ irya u-uhye nya abwọlẹ ka yé apyobwuna kpangga bwu ehe ịchịchị ịla Omyi Ẹla nya Ohe ịlẹ kị họ jịra lẹ wẹẹ. Ọ-chụ pwokwita, iJisọsị myọnụ nyori Adịdọwa nyị ka họ ịbaba nyang hang. (Mat. 6:32, 33) IJisọsị myịmyị ya ahị ọdahile hang nyori iJihova ka ya olegu ịgọgọ hang ụka ka bịlẹ chajị nyamwụ. (Luk. 11:13) IJihova họ ọnụ ọmyịmyị ịwẹ jịra. Ọ chịkpẹẹ nyori à ka kụ irya u-uhye nya ịkịla ịlẹ kọ họ jịra ẹ-ẹga nyang myị́. Ọ-chụ pwokwita, ọ myọnụ nyọka hịnyọhi hang, kpụ́ng ẹjẹ, bala ọ-ya ang ịlẹ ka baba nyọka kịnyaa la ọ-tụ jwoo chwẹẹ hang. (Mat. 6:14; 24:45; 2 Kọr. 1:3) Ụka ka kụ irya u-uhye nya ang ịlẹ ká Ohe họ hang ene lẹ, à ka ju ẹhị ọrịrịị-rịrị nyang ọngịrị ẹ-ẹga nya ang ịlẹ kọ ka họ hang ị-ịlahị.

16. Ịyẹ à tị́ du ká ẹhị ọrịrịị-rịrị ri āhị ọnyịịla?

¹⁶ Ẹhị ọrịrịị-rịrị nya ọhịhị ọmyịmyị-ka ọlẹ kahị la ri āhị ọnyịịla bwu ẹga nya Ohe. Ahị wẹẹ ya ẹhị rịrị gbe ijuju ọnyịịla ọlẹ kahị ka jẹ́-ẹ jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọ ka wẹ ịnyịlẹhị. Ọ kaa họ ụkụrwọ hahị lala ang o-wu ụgbọ kpa bwula ọ-dahị ụbwọ nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ịmayẹ, godayị giri-giri ụka nya ịtụpyịpyị bala ọ-ka dọmwụ jahị da igu myị́. Ịnyịnyị, ọ kaa họ ụkụrwọ hahị lala okpo o-ke egbeju bwula o-chewu ke irya ọkụkụ nyahị chajị kahị ka jẹ́-ẹ cheji ba hi ang ọtịpyọ bala ọ-họ ang ọnyịịla. Ẹhị ọrịrịị-rịrị ọlẹpwụ nya ịBayịbụụ kaa dahị ụbwọ nyọka jẹ́ Ohe Oluhye yẹẹyẹẹ bala ọ-mẹjẹ́ẹhị jaabwọ kahị họ́ọ kaka ba. Ahị kaa yé apyobwuna jaabwọ kahị wẹẹ kịnyaa la o-ju ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị ọngịrị.

17. Ịyẹ tị́ du ká ẹhị ọrịrịị-rịrị nyahị kaa ya ọkẹkẹnị hahị?

¹⁷ Ụ-ụpwụ ọlẹ ká ọlẹrụ ịPọlụ da du kịla ala iRom, o jwaa ọhụ nyọka “chị ọkẹkẹnị ẹ-ẹpwụ nya ẹhị ọrịrịị-rịrị.” (Rom. 12:12) ỊPọlụ ka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị myị́ chajị ọ jẹ́ myị̀myị̀ nyori kori kọ yụbwọ chị ọmyịmyị nyamwụ gbee ka pwụ ocheju, ọ ka yé ọhịhị ọmyịmyị-ka e-epwoohe. Ahị ka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị ịnyịnyị myị́ chajị ahị jẹ́ myị̀myị̀ nyori iJihova ka họ ehe ịchịchị nyamwụ jịra. Jaabwọ ká ọngọ da eje ọnyịịla da ụpwụ yẹkẹẹ: ‘Angị dahịhile iJihova Ohe Oluhye nyaa, angịịwa ka pyẹ̀ẹẹ. IJihova ri ọngọ họ ọnụ ọmyịmyị nyamwụ jịra pyịyọọ.’—Eje. 146:5, 6.