1. Ụgbẹyị oyina iJihova à tị́ kaa bwu wẹ abwọ ọrịrị nya anchẹ nyamwụ ụka lụmẹ-lụmẹ?

 À JẸ́ nyori iJihova ka kpang wẹ abwọ ọrịrị ọlẹ ká ọngịnyị rị bwu ọkịlẹtụ myị́? Ọ ka jẹ́-ẹ lịnyị myị́ kori á ri ọngọgbahị nya ọjịra-jịra, ọngọ myị ẹrụ, ọngọ ye ịlahị nya ụgbẹyị, lee ọngọ kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ wẹwẹ. À ka jẹ́-ẹ dụbwọ kori á ri onjwo lee ọngọgbahị, lee kori á ri ọlẹng lee ọnyang wẹwẹ. Ụka ká ọngịnyị ọlẹ ká iJihova há á bịlẹ ụbwọ ọdada bwu ẹga nyamwụ, Ohe nyahị kaa kpa angịgbahị nya ọjịra-jịra bala anchẹ nyamwụ ịkịla “hu ẹjẹ ọkpụ́kpụ” ọtụka-ọtụka họọ. (Kol. 4:11) Ahị chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ nyọka jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ ha iJihova bala ọ-da aanahị ụbwọ ụ-ụgbẹyị ọlịịwẹ! Ọhẹka ahị ka jẹ́-ẹ họ ịnyị myị́ ụka ká ẹdụrụ á kpehe ẹ-ẹga, ụka ká ayịreji o-bwu agaga á họ, lee ọtụpyịpyị á ji.

2. Ịyẹ tị́ du kọ ka lujwo myị́ nyọka da angịkịla ụbwọ ụka ká ẹdụrụ á kpehe ẹ-ẹga?

² Ẹdụrụ o-kpehe ẹ-ẹga ka du kọ ka lujwo hahị nyọka jẹ́-ẹ da awụlẹ ụbwọ myị́. Ọ-chụ pwokwita, ọhẹka ọ ka háahị nyọka ju aligu nyahị ụga, ma ọ-họ ịnyị tị ka tịpyọ gụ́ myị́. Ahị ka tịtọ nyọka wụrụ aanahị ịhyẹ ịlẹ ká iwe-ahụrụ lujwo ha nyọka ri ang balahị myị́, ma ọọwa á tị ka chịkpẹẹ ka ịnyịnyị. Ahị ka tịtọ nyọka da angịkịla ụbwọ myị́, ma ọ tị ka lujwo hahị kori ká alugbiyegu nyahị á ji ẹpwụ nya akama. Kpọkpọọkpọ, ahị tịtọ nyọka da aanahị ụbwọ, iJihova tị ka chị ọkẹkẹnị ụka kahị daa ụbwọ jaabwọ ká ọngịrị nyahị á la ba. (Etu 3:27; 19:17) Ịyẹ ahị tị́ ka jẹ́-ẹ họ?

3. Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ẹga nya angịgbahị nya ọjịra-jịra ọlẹ ká Desi ji? (IJeremaya 23:4)

 ³ Ang ọlẹ ká angịgbahị ka jẹ́-ẹ họ. Kori á ri ọngọgbahị nya ọjịra-jịra, maga ká jẹ́ ịkpịlọ ịlẹ ka wẹẹ kpẹhị rịrị yẹẹyẹẹ. (Wa iJeremaya 23:4.) Desi, ọọnahị ọnyang ọlẹ kahị ya ẹla nyamwụ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ kọ jene nyọlẹ yẹkẹẹ: “Angịgbahị nya ọjịra-jịra ịla ebwo nyahị kaa bajẹ balahị kpehe nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ bala ọ-yẹ julahị ụka kahị tawụlẹ nya ụya ọyaya.” b Ọọwa du kọ chịkpẹẹ ha angịgbahị ịwẹ nyọka da Desi ụbwọ nyọlẹ ká ẹdụrụ nya COVID-19 ọlẹ kọ kpehe nwụ angịhyẹ bwu ugbiyegu nyamwụ.

4. Ịyẹ tị́ du ká angịgbahị jẹ́ da Desi ụbwọ? Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ụwa?

⁴ Desi yẹkẹẹ: “Chajị nyọlẹ kam kaa yẹ angịgbahị nya ọjịra-jịra lala aligu ene wẹẹ, ọ chịm kpẹẹ la ọ-ka ya jaa jaabwọ ká ẹla lam bala ang ịlẹ kị ri uhi nyam.” Ẹlịyẹ angịgbahị nya ọjịra-jịra à tị́ ka jẹ́? Kpahị ju ịkpịlọ ịla ekpeleji nyang ene ká akama ka ji. Ri oligu nyaa. Ó ri ká ẹdụrụ ọhẹ á kpehe du ká ka jẹ́-ẹ kpa ẹta pwụ ẹga nyaa ka, maga ká wo ẹla bwu ẹga nyaa ụ-ụgbẹyị ọkịla. Desi yẹkẹẹ: “Ụka ọhẹ angịgbahị ịdatị-datị kaa wụrụm lee ọ-da ụpwụ du tọm bwu ifon la ahyẹẹnụ ookpokpo. Ụpwụ ịgọgọ ịlẹ kị wa gum o-olegu, nanana nyori m̀ jẹ́ ẹla ọlụwa yẹẹyẹẹ ene-ene lẹ.”

5. Ányị angịgbahị à tị́ ka bwu jẹ́ ang ọlẹ ká aanahị baba bala ọ-daa ụbwọ?

⁵ Ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ ká ka bwu jẹ́ ang ọlẹ ká aanang baba ri ọ-ka taa ịtọ ẹla wo kpẹnẹẹ. (Etu 20:5) Ị la ang oriri, etiji, bala ang ịkịla ịlẹ kị baba nwà? Ụkụrwọ nyaa ka gwaa myị́ lee ọ ka lujwo haa nyọka jụ uri nya ẹpwa nwụ myị́? Ọ baba kahị ka daa ụbwọ chajị kị ka jẹ́-ẹ yé ụbwọ ọdada bwu ẹga nya igomenti kori ká ọlịnyị á ji? Aanahị ịla ọjịra-jịra ya ang nya ugbinyịrọ ha Desi. Ma ọháha ọlẹ ká angịgbahị nya ọjịra-jịra mẹjẹ ẹ-ẹga nyamwụ bala ọhụ ọlẹ kị jwoo bwu ẹpwụ nya ịBayịbụụ à ri ang ọlẹ kọ dọọ ụbwọ gụ́ wuu lẹ. Ọ yẹkẹẹ: “Angịgbahị kaa raabwọ balam. Ịlẹhị lẹ ḿ ka jẹ́-ẹ kpịtịya nya ẹla ọlẹ kị ya kpangga kaka, m̀ tị kpịtịya nya abwọlẹ kọ lam. IJihova bwula ụgbẹyị ọwẹ byim yẹkẹẹ: ‘Á la ụbwọng ka.’ ”—Ayị. 41:10, 13.

6. Ịyẹ iru nya alọjịra-jịra à tị́ ka jẹ́-ẹ họ nyọka da angịkịla ụbwọ? (Yẹ ifoto.)

⁶ Ang ọlẹ ká angịkịla ka jẹ́-ẹ họ. Ahị ya ahị guru nyori angịgbahị ka kụ ịlahị ẹ-ẹpwụ nya ẹhị ọ-kpa rịrị angịkịla. Ma iJihova tị wụrụụhị  wuu nyọka ju angịkịla ọhụ bala ọ-daa ụbwọ. (Gal. 6:10) Ọ́ dọmwụ ri ang ochiche-ochiche kahị họ ha ọngịnyị ọlẹ kọ ju ẹdụrụ wẹwẹ, ọ kaa jwoo ọhụ yẹẹyẹẹ. Ọnyị ka kpa adamwụ chị kaka yẹ ọọnahị ọlẹng ọhẹ myị́. Ọngọlẹ kọ tị ri okolobya lee ọyẹẹnọ ka jẹ́-ẹ myị ẹrụ ha ọọnahị ọnyang lee ọ-dọọ ụbwọ ụ-ụgbẹyị ọkịla. Angịkịla ọọjịra-jịra tị ka jẹ́-ẹ kpụ́ ang oriri bala ọ-kpa kịla ọngọlẹ kọ jụ́ ẹdụrụ ẹ-ẹpwa ịnyịnyị myị́. Ẹlịlẹhị ri, ụka ká ẹdụrụ á kpehe ẹ-ẹga, ọng myị́ ọng ẹ-ẹpwụ nya ọjịra-jịra kaa baba nya ọhụ ojuju. Ọhẹka ahị ka jẹ́-ẹ dayị pyịnyẹng ụka ká ọjịra-jịra á cheju nyọka ya ẹla bala aanahị ịlẹ kị juwa tụ́ angịlẹ kị yẹjulahị bwu ọhụ. Angịgbahị nya ọjịra-jịra tị baba nya ọhụ ojuju ịnyịnyị. Aanahị ịhyẹ kaa da ụpwụ kaka ji angịgbahị obe ọhọhọ nyọlẹ kị kaa họ ụkụrwọ gụ́ olene ụka ká ẹdụrụ á kpehe ẹ-ẹga. Ọ kaa há yẹẹyẹẹ ụka kahị họ ụpa nyahị nyọka “juwa ju awụlẹ ọhụ kịlahị-ịlahị bala o-juwa kpa ọmyịmyị nya awụlẹ wule”!—1 Tẹs. 5:11.

7. Akama ọlanyị ayịreji o-bwu agaga à tị́ ka gu reeji myị́?

⁷ Ayịreji o-bwu agaga ka yẹ ọhịhị nya ọngịnyị ahị kụrụ eji ẹ-ẹpwụ nya ẹhị ọ-mwụbiri myị́. Ang abwọ bala ẹpwa nya angịhyẹ, lee aanaa ịlịkẹjẹ kaa gwaa byi. Ang ịtịpyọ ịlịịwẹ kaa họ ta aanahị alẹng bala anyang ịnyịnyị. Ịyẹ ahị tị ka jẹ́-ẹ họ nyọka daa ụbwọ?

8. Ịyẹ angịgbahị nya ọjịra-jịra bala alegbeju nya ugbiyegu à tị́ ka jẹ́-ẹ họ ene ká ayịreji o-bwu agaga ka họ?

⁸ Ang ọlẹ ká angịgbahị ka jẹ́-ẹ họ. Angịgbahị, anụ da aananụ ụbwọ nyọka nwụlanọ ene ká ayịreji ọ-bwu agaga ka họ. Maga ká alọjịra-jịra wuu a jẹ́ ẹta-ẹdịyẹ ọlẹ kị ka jẹ́-ẹ hu nyọka chewu ke ịlaa bala ọ-ka wo ẹla bwu ẹga nya angịgbahị nya ọjịra-jịra. Margaret ọlẹ kahị ya ẹla nyamwụ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ kọ jene nya ọlẹ yẹkẹẹ: “Angịgbahị ịla ọjịra-jịra nyahị họ ụpa nya ịbaba nya ọjịra-jịra ọhẹ kpụ ị dahị ọna nyori ẹla nya ila ọ-ta ang ayịreji ọla oye nyahị nyị́ myị́ lẹka. Ị ya nyori kori ká alegbeju nyị́ byihi nyị rụ hi ẹpwa lee kori ká iwe-ahụrụ nyị́ ja luhi-uhi, ahị nyị rụ i-ijata.” Ẹlẹwẹ tọ ụka yẹẹyẹẹ chajị ila ọtụka-ọtụka rụ, epwihi ịrụ ị-ịlahị nya ọọwa. Lụka nya ang ọjẹ́jẹ nya ugbiyegu, alegbeju nya ugbiyegu ka jẹ́-ẹ ya ẹla u-uhye nya ang ọlẹ ká ọngọngọọng baba nyọka họ. Ó ri ká ahụ bala anjwo nyang á nwụlanọ, à ka jẹ́-ẹ wu ịlọng kpa ụka ká ayịreji o-bwu agaga á họ.

9. Ányị angịgbahị à tị́ ka jẹ́-ẹ nwụlanọ ene ká ayịreji o-bwu agaga ka họ bala ụka kọ họ kpá?

⁹ Ó ri ká ri ọngọ kpa ịlahị nya ebwo, maga ká la ịnọmba nya ifon bala ọ-jẹ́ ẹpwa nya angịlẹ kị ji ebwo ọọwa wuu, ká tị họ ịnyị ene ká ayịreji o-bwu agaga ka họ. Jẹ́ ịnọmba nyaa ọlẹ kọ kaa ka ụka myị́ ụka, ká dọọ ju ang. Ụka ká ẹla o-bwu agaga á họ, à ka jẹ́-ẹ wo ẹla bwu ẹga nya ọng myị́ ọng bala ọ-jẹ́ ịbaba nyaa lẹ. Ya je ọngọ kpa ịlahị nya angịgbahị nya ọjịra-jịra i-ijata, chajị ká ọwa ka jẹ́-ẹ ya je ọngọ kpẹhị rịrị isekut ịnyịnyị. Ụka ká aanahị ịwẹ á họ ụkụrwọ lawụlẹ ịịwẹ, ị jẹ́-ẹ dụbwọ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ há yẹẹyẹẹ. Ụka ká ila ọọwa rụ kpá, ọngọ kpẹhị rịrị isekut á nọ une ka lododu gbee ká ahị-ị̀ pyẹ, jaabwọ kọ wẹẹ họ ụkụrwọ bala angịgbahị ịlẹ kị wẹẹ maga nyọka wo ẹla bwu ẹga nya aanahị angị 450 ịlẹ kị rụnyẹ rụ hi ẹpwa. (2 Kọr. 11:27) Chajị nya ọọwa, ị jẹ́ ye ẹga ha angịlẹ wuu kị baba nya ẹga ọ-nune.

10. Ịyẹ tị́ du ká angịgbahị kaa yẹ ẹhị ọ-kpa ju alọjịra-jịra nya ẹla ọkpọnchị? (ỊJọn 21:15)

¹⁰ Angịgbahị la ụkụrwọ nyọka ju aanahị ọhụ bwu ẹpwụ nya ịBayịbụụ bala ọ-ka da angịlẹ kị la olo nya ọkịlẹtụ ụbwọ. (1 Pit. 5:2) Ụka ká ẹla o-bwu agaga á họ, angịgbahị ka maga ká aanahị ka yé ewu ọ-chịke bala ang oriri, ang ọkụrụ-kụrụ bala ẹga ọ-nọ une. Ma ẹ-ẹpwụ nya ọya ịmanyị-ịmanyị kịlahị nya ọọwa, aanahị  ịwẹ ka baba nya ọhụ ojuju bwu ẹpwụ nya ịBayịbụụ bala ụbwọ ọdada wẹẹ. (Wa ịJọn 21:15.) Harold kọ ri ọngọhẹ nya Angị Kpẹhị Rịrị Egbeju Ẹpwa, ká ọwa la ịlọmwụ tọ iru nya aanahị ịlẹ ká ayịreji o-bwu agaga họ ta, yẹkeẹ: “Ụka kaa chịpwụrụ chẹẹ ene ká ọngịnyị ka la ịlọmwụ. Ị ka yé ang nyaa ịlẹ kị ta ayịreji tịrẹkpẹ myị́, ma ịtịya ọkpụkpụ nya ọlịkẹjẹ nyaa ọlẹ kọ gbu, ang o-ju apyobwuna ọlẹ kọ juwa kaka, lee iwe-ahụrụ ọ-la uhi-uhi ọlẹ kị chịpwụrụ bwu á kaa myị i-ijata ka. Ịtịya ọkpụkpụ nya ang ịlịnyị ka tọ ọngịnyị olujwo myị́. Ọọwa á ri ọngịnyị-ị́ la ọmyịmyị ka lẹ ka, ma abwọlẹ ká ẹla kaa la ọngịnyị ehe à wẹ lẹ.”

11. Ịyẹ alugbiyegu à tị́ ka baba ka ịlahị-ịlahị myị́?

¹¹ Angịgbahị nya ọjịra-jịra kaa họ ụkụrwọ la ẹla ọlẹ ká ịBayịbụụ ya nyị “jida ta angịlẹ ká ẹla nya ida ojeje họ ẹ-ẹga nyaa.” (Rom. 12:15) Angịlẹ kị chịda ka baba nya ọ-jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọháha ọlẹ ká iJihova lee aanaa ịla ọjịra-jịra la ẹ-ẹga nyaa á tụ byi kpong-kpong ka. Angịgbahị nya ọjịra-jịra ka da alugbiyegu ụbwọ kị ka jẹ́-ẹ kịnyaa la ang nya olegu ọhọhọ, lala abwọ ọrịrị, ang ọjẹ́jẹ, ọjịra-jịra ọkaka, bala ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ. Angịgbahị nya ọjịra-jịra ka jẹ́-ẹ ju adịda bala ịnịna anyị ọhụ ịnyịnyị nyọka da anyị nyaa ụbwọ kị ka ya ẹhị ku ang ọlẹ ká ayịreji o-bwu agaga ka jẹ́-ẹ bịrị ka. Adịda bala ịnịna, anụ kpụ anyị nyanụ ịtịya nyori iJihova ka jẹ́-ẹ ri Oligu nyaa bala o-ri ọ ka daa ụbwọ ụka wuu. Wụlẹ ya jaa nyori ị la aanịna chị odehe ọnụ wuu ịlẹ kị nwụlanọ nyọka daa ụbwọ.—1 Pit. 2:17.

12. Ịyẹ angịkịla à tị́ ka jẹ́-ẹ họ nyọka da ụbwọ ụka nya ayịreji o-bwu agaga? (Yẹ ifoto.)

¹² Ang ọlẹ ká angịkịla ka jẹ́-ẹ họ. Ó ri ká ayịreji o-bwu agaga á họ o-oye nyang, tọ angịgbahị nya ọjịra-jịra wo nya abwọlẹ á ka jẹ́-ẹ bwu dụbwọ. Ọhẹka à ka jẹ́-ẹ wụrụ ẹpwa nyang da ha angịlẹ ká ẹpwa nyaa bịrị lee angịlẹ kị wẹ ka da ụbwọ ẹ-ẹga ka ayireji o-bwu agaga họ pwụ ụka ọhẹ myị́. À tị ka jẹ́-ẹ ya ang oriri bala ang ịkịla ha aanahị ịlẹ kị ji ẹpwụ nya ọbaba myị́. Ụka ká ayịreji o-bwu agaga á tị họ ẹ-ẹga ọlụrụ, à ka jẹ́-ẹ dụbwọ ịnyịnyị. Ányị a tị́ ka jẹ́-ẹ họ ịnyị? Bwula ọ-raabwọ chajị nya angịlẹ ká ẹla ọọwa họ ta. (2 Kọr. 1:8-11) Ọhẹka à ka jẹ́-ẹ chẹkpẹ ju ụkụrwọ nya ụbwọ ọdada ọọwa bwula o-hu okpoko ha chajị nya ụkụrwọ nyahị ọla odehe wuu. (2 Kọr. 8:2-5) Ó ri ká ka jẹ́-ẹ ka ẹga ká ayịreji o-bwu agaga họ myị́, ya je angịgbahị nya ọjịra-jịra nyọka da ụbwọ. Ó ri kị wụrụng nyọka da ụbwọ, ị ka mẹ ang jẹng  chajị ká ka jẹ́-ẹ da ụbwọ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ ka baba gụ́ wuu.

13. Akama iyina aanahị à tị́ kaa la ẹ-ẹga kị hile ụkụrwọ nyahị?

¹³ Ọtụpyịpyị du ká ọhịhị kaa lujwo gụ́ ha aanahị ịlẹ kị kụ ẹpwụma ọlẹ kị hile ụkụrwọ nyahị. Aanahị ịla ẹpwụma ịlịnyị kaa la akama nya okpoko ọ-la nwà ka, ẹdụrụ ọjụjụ, bala ọlịkẹjẹ nyaa o-gbu hyaa ịnyịnyị. Ma chajị nyọlẹ kị hile ụkụrwọ nyahị wẹẹ, angịgbahị á jẹ́-ẹ jwaa ụga kpụrụrụ lee o-ya ẹla ọ-ọgbadụ bala angịlẹ kị baba nya ọhụ ojuju ka. Ọ lịnyị ẹ-ẹga nya Andrei ọlẹ kahị ya ẹla rụ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọ-jene nya ọlẹ. Ọọnahị ọnyang ọhẹ bwu ebwo ọlẹ kọ kaa kpẹhị rịrị la akama nya okpoko. Ang ọrụnyẹ myịmyị keji lọọ. Ị baba nyọka gwoo ịnyịrọ ene ẹ-ẹga lụmẹ-lụmẹ, ọ́ tị jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ ka ịnyịnyị. Nanana nyori ụkụrwọ nyahị ọlẹ kị hu abwọ bala ẹdụrụ ọlẹ kọ kpehe gu akama reeji, aanahị maga jaabwọ kị jẹ́-ẹ họ nyọka da ụbwọ, iJihova tị jẹ́ iwe-ahụrụ nya ọọnahị ọwẹ ịnyịnyị.

14. Ányị angịgbahị à tị́ ka jẹ́-ẹ ya ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla deeji bwula ọ-kpụnịrọ iJihova?

¹⁴ Ang ọlẹ ká angịgbahị ka jẹ́-ẹ họ. Andrei raabwọ bala ọ-họ jaabwọ kọ ka jụ́ họ myị́. Ányị iJihova à tị́ wẹ? Ọ gu aanahị ịdatị-datị ịlẹ kị la iwe nyọka jẹ bwu ẹgẹhẹ ka ọkịla gbịla nyọka da ọọnahị ọnyang ọwẹ ụbwọ. Angịhyẹ hwoo kpa ka ube-utoji. Angịkịla dọọ ụbwọ la okpoko. IJihova gwaa gbịla nyọka họ ang ọlẹ kị ka jẹ́-ẹ họ myị́, ọ tị wahị kụrụ aga ọmama nyaa ọọwa ịnyịnyị. (Hib. 13:16) Angịgbahị nya ọjịra-jịra, ụka kị hu ụkụrwọ nyahị ịhyẹ abwọ, byi angịkịla kị da ụbwọ. (Jer. 36:5, 6) Ọlẹ kọ tị gụgụ wuu ri, kpụnịrọ iJihova. Ọ ka jẹ́-ẹ dang ụbwọ nyọka jẹ́-ẹ họ ịbaba nya aanang ịla ọjịra-jịra.

15. Ányị ahị tị́ ka họ kahị ka kịnyaa la ọ-yẹ jula awụlẹ bala aanahị ụka nya ọtụpyịpyị?

¹⁵ Ang ọlẹ ká angịkịla ka jẹ́-ẹ họ. Ụka kị hile ụkụrwọ nyahị, ahị ka baba nyọka tuguru e-ebwo ichiche-ichiche gụ́ olene. Lẹ ọ baba gụ́ ọọwa nyọka la okpunyi a-arịrị nya awụlẹ lẹẹlẹẹ. A ya iwe da ká Olegu Onyobyi a chịhị ebwo ka. Nyẹẹkpẹ da ọ-jẹ́ họ ka nya aanang, lee maga ká myị́ o-wo lawụlẹ-ka ọlẹ kọ ji arịrị nyanụ i-ijata. (Etu 19:11; Efe. 4:26) Nwụlanọ nyọka da angịkịla ụbwọ. (Tay. 3:14) Ụbwọ ọlẹ kị da ọọnahị ọnyang ọwẹ gu angịkịla ịla ebwo ọọwa ọ-ọkịlẹtụ nyịlẹhị-ịlẹhị. Ị yẹ jula awụlẹ yẹẹyẹẹ lala ugbiyegu.—Eje. 133:1.

16. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ala iKolosi 4:3, 18 ya, ányị ahị tị́ ka jẹ́-ẹ da aanahị ịlẹ kị ji ẹpwụ nya ọtụpyịpyị ụbwọ?

 ¹⁶ Ụnọ ịmanyị tị́ nya aanahị alẹng bala anyang kaa gbịgba ha iJihova nanana nyori angịkpeji kaa hile ụkụrwọ nyahị. Ị dọmwụ wu angịhyẹ nyaa ju ube nya agba ọọlajị nya ọmyịmyị nyaa. Ahị ka jẹ́-ẹ raabwọ chajị nyaa, ugbiyegu nyaa, bala angịlẹ kị kaa hu ọhịhị nyaa ju odo nyọka kpa ang oriri nya ugbinyịrọ tụ́ ịnya olegu kịlaa bala ọ-kaa chẹkpẹ jwaa ẹ-ẹga nya ẹla nya eje. c (Wa Ala iKolosi 4:3, 18.) A ya ẹhị da ọngịrị nya abwọ ọrịrị nyang bwee ẹnẹnẹhẹ ka!—2 Tẹs. 3:1, 2; 1 Tim. 2:1, 2.

17. Ányị a tị́ ka bwu nwụlanọ lẹẹlẹẹ gbe ọtụpyịpyị?

¹⁷ Ahụ bala ugbiyegu nyang ka jẹ́-ẹ nwụlanọ lẹẹlẹẹ gbe ọtụpyịpyị. (Ụkụr. 14:22) A kụ irya kpoye u-uhye nya ang ịtịpyọ ịlẹ wuu kị ka họ myị́ ka. Ọkọkọ nya ọọwa, ju igu oriri nyang bala iJihova ọngịrị, ká da anjwo nyang ụbwọ nyọka họ ịnyị ịnyịnyị. Ó ri ká la uko ọchịchị ụka ọhẹ, ya ẹla ọla ọkịlẹtụ nyang je Ohe. (Eje. 62:7, 8) Lala ugbiyegu, ya ẹla u-uhye nya ang odudu kánụ ka jẹ́-ẹ dahịhile Ohe. d Jaabwọ kọ kaa la ẹ-ẹga nya ayịreji o-bwu agaga ịnyịnyị, ahụ ọ-nwụlanọ lịlọng bala ọ-dahịhile iJihova ka da anjwo nyang ụbwọ nyọka la ugbodu ojuju bala ọ-dayị kpọọ ụka nya ọtụpyịpyị.

18. Ijuju ọlanyị à tị́ nụwa gbehi?

¹⁸ Okpunyi nya Ohe du kahị kaa jẹ́ nyori ahị la ewu ọ-chịke. (Filip. 4:6, 7) Bwulọọ, iJihova kaa wu ọkịlẹtụ nyahị kpa kpọọ nanana nyori ahị kaa chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya ẹdụrụ, ayịreji o-bwu agaga, bala ọtụpyịpyị alẹ. Ọ kaa kpa angịgbahị nya ọjịra-jịra dahị ụbwọ. Ọ tị ya iwe hahị nyọka jẹ́-ẹ da awụlẹ ụbwọ ịnyịnyị. Okpunyi ọlẹ kahị la lẹẹlẹẹ ka nwụlahị nọ gbe ịmayẹ ị-gụ ọwẹ gụ ịlẹ kị ka wẹ, tụ́ “akama ọtụka okpelego.” (Mat. 24:21) Ụka ọọwa, ahị ka baba nyọka kụ kpọọ bala ọ-ka da angịkịla ụbwọ kị ka jẹ́-ẹ họ ịnyị ịnyịnyị. Ma ụka ká ẹla ọọwa á họ kpá lẹ, áhị ka la akama ọhẹ-lọhẹ ọlẹ kọ ka kpa uko ọchịchị wahị kaka. Ahị ka yé ang ọlẹ ká iJihova kaa tịtọ nyọka ya hahị ụka wuu, kọ ri okpunyi ọlam-ọlam ọlẹ kọ ka ji pyịpyọọ.—Ayị. 26:3, 4.