1-2. Ang ịnyịịla iyina à tị́ dudu kahị ka mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nya awụlẹ?

ANG lụmẹ-lụmẹ dudu kahị baba nyọka mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nya awụlẹ. Ịhyẹ lẹpwụ nyaa tị́ ri ịyẹ? Etu ịlẹpwụ nya ịBayịbụụ ịlẹ ka dahị ụbwọ nyọka wẹ ịtọ ẹla ọwẹ: “Ā pẹhi o-hu ọkịlẹtụ ha bala ọkpẹẹkpẹẹ ọlala koo. . . . Aalẹ, ẹla nyang ka há angịnyị ehe bala Ohe Oluhye, à ka la ẹnyị ọnyịịla.” “Á họ ọnahị, à họ ha ịlọng-ịlọng.” “Ọngọ họ ọnahị bala ang ọnyịịla ka hị tata.”​—Etu 3:3, 4; 11:17; 21:21.

² Etu ịwẹ gu ẹnyị nya ang ịta ịlẹ kị dudu kahị ka mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ. Ọhọhẹ, kori kahị mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ, ẹla nyahị kaa kpụ iJihova ịpyọ. Oheeye, bwula ọ-mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ, ahị lịlọhị kaa yé apyobwuna. Ọ-chụ pwokwita, ahị jẹ́-ẹ ri igu ọlẹ kọ ka wu pyịyọọ bala angịkịla. Ọhata, kori kahị mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ, ahị ka yé ahị ọwawa lụmẹ-lụmẹ ị-ịlahị, tụ́ ọhịhị ọmyịmyị-ka. Ẹlịlẹhị ri, ahị la ang odudu kahị ka ju ihi nya ẹla ọlẹ ká iJihova kpụhị ịtịya nyori ahị nyị “juwa họ ọnahị bala ọ-yẹ ahyẹẹrwẹrwa ẹ-ẹga nya awụlẹ.”​—Sẹk. 7:9.

3. Ịtọ ẹla iyina ahị tị́ ka kụ ẹhị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

³ Ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ, ahị ka kụ ẹhị yẹ ọwẹwẹ nya ịtọ ẹla ine. Owo ahị tị́ ka mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ? Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ụpwụ nya iRutu u-uhye nya ọháha o-gbu enyi-ka ọ-mẹjẹ? Ányị ahị tị́ ka bwu mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ alẹ? Apyobwuna iyina angị mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ à tị́ị̀ yé?

4. Ányị ahị tị́ ka gbịla iJihova ẹ-ẹpwụ nya ọ-mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ? (ỊMakị 10:29, 30)

⁴ Jaabwọ kahị jẹ́ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ kọ jene nya ọlẹ, angịlẹ kị la ọháha ẹ-ẹga nya iJihova bala ọ-kaa gbịgba họọ kem, ọ kaa mẹ ọháha o-gbu enyi-ka nyamwụ jẹ lẹ. (Dan. 9:4) Nyọlẹ kahị “ri anyị nya Ohe Oluhye ịlẹ [kị] họ́ọ lụmẹ” lẹ, ahị tịtọ nyọka “gbịla Ohe Oluhye ẹ-ẹpwụ nya ang myị́ ang ọhọhọ.” (Efe. 5:1) Lẹ ahị tịtọ nyọka la ọháha o-gbu enyi-ka ẹ-ẹga nya aanahị ịlẹpwụ nya ọjịra-ọjịra.​—Wa ịMakị 10:29, 30.

5-6. Etu nya “o-godayị giri-giri” ti ri ịye kahị ka ya?

⁵ À ka myị-ị̀ wẹ nyori jaabwọ kahị wẹẹ wo etu nya ọháha o-gbu enyi-ka gụ́ olene, ịnyịnyị ahị ka jẹ́-ẹ mọ́ọ jẹ ẹ-ẹga nya aanahị gụ́ olene lẹ. Nyọka wo etu nya ọháha o-gbu enyi-ka gụ́ ọọwa, ahị chwọọ kaka pwoku abwọlẹ ká angịnyị kaa wo etu nya o-godayị giri-giri wẹẹ. Kụ ẹhị yẹ ọ-chụ pwokwita ọhẹ lẹẹ.

 ⁶ Alẹ ahị ka chabwọ nya ọngịnyị ọlẹ kọ họ ụkụrwọ ị-ịkompeni ookpokpo ẹ-ẹpwụ nya ẹka lụmẹ-lụmẹ lala ọngọ godayị giri-giri myị́. Ma, ẹ-ẹpwụ nya ẹka ịlẹ kọ wẹẹ họ ụkụrwọ ị-ịkompeni ọọwa wuu, ọ chịkpẹẹ myị́ kọ ka yẹ angị lọọ la ẹ-ẹhị ka. Ụ-ụka myị́ ụka ọ ka myị ju eje nya ẹla ịlẹ ká angị la ụwa chị ka. Ịkompeni ọọwa á ka họ́ọ ka myị́, ma ọ tị kaa chị ọkẹkẹnị nyọlẹ kọ la ụkụrwọ ọwẹ chajị nya uri ọlẹ kị kaa nwọọ. Ọ kaa kịnyaa la ọ-họ ụkụrwọ ụ-ụwa gbee kọ ka ya ọkụta beji, kori kọ yé ụkụrwọ ọkịla ọlẹ kọ há gụ́ ọwẹ ka.

7-8. (a) Ịyẹ à tị́ kaa gu ọngịnyị gbịla nyọka mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ? (b) Ịyẹ tị́ du kahị ka kụ ẹhị yẹ oja ịhyẹ bwu ẹpwụ nya ụpwụ nya iRutu?

⁷ Jaabwọ ká  ọgba 6 mẹjẹ, ọdatị nya ọháha o-gbu enyi-ka bala o-godayị giri-giri ri irya ọlẹ ká ọngịnyị kpa mọ́ọ jẹ. Ịyẹ tị́ du ká anchẹ nya Ohe ịla ụka nya ịBayịbụụ kaa mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ? Angịlẹ kị mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ á họ ịnyị chajị nyori ị́ jẹ́ abwọhẹ ka họ ka lẹ ka, ma ọkịlẹtụ nyaa à gwaa gbịla nyọka họ ịnyị lẹ. Kụ irya nya ọ-chụ pwokwita nya iDevidi wẹẹ. Ọkịlẹtụ nyamwụ gwọọ gbịla nyọka mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nya iJonatan oligu ọlịkẹjẹ nyamwụ nanana nyori adịda nya iJonatan tịtọ nyọka nwụ iDevidi. Ẹka lụmẹ-lụme nyọlẹ ká iJonatan dọmwụ gbu kpá, iDevidi kịnyaa la ọ-mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nya iMefibochẹtị ọnyị nya iJonatan.​—1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

⁸ Ahị ka jẹ́ ang yẹẹyẹẹ u-uhye nya ọháha o-gbu enyi-ka bwula ọ-kụ ẹhị yẹ ụpwụ nya iRutu. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ u-uhye nya ọháha o-gbu enyi-ka bwu ẹga nya angịlẹ kị da oja nyaa juwa ụ-ụpwụ ọwẹ? Ányị ahị tị́ ka bwu kpa ẹla ọlẹ kahị jẹ́ bwuwa họ ụkụrwọ ẹ-ẹpwụ nya ọjịra-jịra nyahị? *

9. Ịyẹ tị́ du ká ịNawụmi me irya nyori iJihova nyaa wẹẹ yọọ akama lẹ?

⁹ Ẹ-ẹpwụ nya ụpwụ nya iRutu, ahị wa oja nya ịNawụmi, iRutu ahụ nya ọnyị nyamwụ, bala ọlẹng ọlẹ ká enyị nyamwụ ri iBowasị. Ọ kaa juhi nya Ohe, ọ tị bwu bala ọrụ ịNawụmi ịnyịnyị. Chajị nya uhi ọlẹ kọ ji Isirẹlụ, ịNawụmi, ọrụmwụ, bala anyị alẹng nyaa imiiye mwụ́ ka kụ iMowabụ. Ọrụ ịNawụmi gbu nyọlẹ kị juwa wẹẹ. Anyị nyamwụ alẹng imiiye ye ịhụ, ma ọ tị tolujwo nyọlẹ kịịwa gbu ịnyịnyị. (Rut. 1:3-5; 2:1) Ẹla ịnyobyi ịwẹ wuu dudu ká ọkịlẹtụ kpụ ịNawụmi enyi gụ́ ọwọwa. Ọkịlẹtụ kpọọ enyi gbee kọọ me nyori iJihova nya-à wẹẹ yọọ akama lẹ. Wo jaabwọ ko ya irya ọlẹ kọ  la ẹ-ẹga nya Ohe lẹẹ: “[IJihova] kpa ụbwọ nya ịlọmwụ yẹm akama.” “Ohe Oluhye Agụgụ họ ká ọhịhị nyam lam ujujwo lẹ.” Ọ myịmyị yẹkẹẹ: “[IJihova] tị́ yẹm akama lẹ. Ọwa kọ ri Agụgụ à họ ká ọhịhị byị dam ụ-ụbwọ lẹẹ lẹ.”​—Rut. 1:13, 20, 21.

10. Ányị ẹla ọlẹ ká ịNawụmi ya à tị́ la iJihova? Ịyẹ ọ tị́ họ nyọka da ịNawụmi ụbwọ?

¹⁰ Ányị iJihova à tị́ họ nyọlẹ ká ịNawụmi ya ẹla ọnyuujujwo ọwẹ? Ọ́ nyẹẹkpẹ da ịNawụmi ka. Ọkọkọ nya ọọwa, ọ mẹ ahyẹẹrwẹrwa jẹ ẹ-ẹga nyamwụ. IJihova jẹ́ nyori “ụhyị ọyẹyẹ kaa hya ọngịnyị ọ-jẹ́ ẹla ụla.” (Ọngọ. 7:7, NW ) Kpọkpọọkpọ, ịNawụmi baba nya ụbwọ ọdada nyọka jẹ́ nyori iJihova á nyẹẹkpẹ dọọ ka. Ányị Ohe à tị́ bwu dọọ ụbwọ? (1 Sam. 2:8) Ọ gu iRutu gbịla nyọka mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nya ịNawụmi. IRutu ya ụbwọ kpa ịlọmwụ nyọka mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya ịnamwụ-ẹpwa. Ọ kpa ọdụmwọ dọọ ụbwọ nyọka la ọkịlẹtụ ọ-kpụ enyi kaka bala ọ-ka jẹ́ nyori iJihova la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ wẹẹ. Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ọgụ-ẹpẹtẹ nya iRutu ọwẹ?

11. Ịyẹ tị́ du ká iru nya aanahị ịlẹ kị la ọkịlẹtụ ọnyịịla kaa da angịlẹ ká ọkịlẹtụ kpụ enyi ụbwọ?

¹¹ Ọháha o-gbu enyi-ka kaa guhị gbịla nyọka da angịlẹ kị ji ẹpwụ nya akama ụbwọ. Jaabwọ ká iRutu juwa bala ịNawụmi, aanahị la ọkịlẹtụ ọnyịịla ịnyịnyị, lẹ iru nyaa kaa kịnyaa la ọ-da alẹpwụ nya ọjịra-jịra ịlẹ ká ọkịlẹtụ kpụ enyi ụbwọ. Ị la ọháha ẹ-ẹga nya aanaa, ị tị kaa nwụlanọ nyọka họ ịngịngịhyẹ ọlẹ kị họ myị́ nyọka daa ụbwọ. (Etu 12:25; 24:10) Ọlẹrụ ịPọlụ juhị ọhụ nyọka họ ịnyị ụka ọlẹ kọ ya nyori ahị nyị “ju angịlẹ ká ọkịlẹtụ juwa kpaa enyi ọhụ bala o-juwa da angị dẹwụ-dẹwụ ẹ-ẹpwụ nya ọmyịmyị ọlala ụbwọ bala o-juwa la ugbodu ojuju onyudiyo ẹ-ẹga nya angịnyị wuu.”​—1 Tẹs. 5:14.

12. Ụgbẹyị oyina à tị́ kaa há gụ wuu nyọka da ọọnahị ọlẹ ká ọkịlẹtụ kpụ enyi ụbwọ?

¹² Ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ kọ kaa há gụ wuu nyọka da ọọnahị ọlẹ ká ọkịlẹtụ kpụ enyi ụbwọ ri ọ-ka ke ụrụ wo lọọ bala ọ-mẹjẹ nyori ahị la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ. Ọ tị kaa myị̀ iJihova lẹhị nya ịngịngịhyẹ ọlẹ ká wẹẹ họ nyọka da ọnchẹ ọlịkẹjẹ nyamwụ ụbwọ. (Eje. 41:1) Etu 19:17 yẹkẹẹ: “Ọngọ ya ang ga ha ọlẹbyahị aalẹ, ọ ya ang kpịla [iJihova, ọ] ka nwọọ uri nya ang ọnyịịla ọlẹ kọ họ.”

13. Ányị iRutu à tị́ bwu datị hi Ọpa? Ányị iRutu à tị́ mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ? (Yẹ ifoto ọla ẹbẹ nya ọgbanyẹ.)

¹³ Ahị ka jẹ́ ang u-uhye nya ọháha o-gbu enyi-ka gụ́ olene kori kahị kụ ẹhị yẹ ẹla ọlẹ kọ họ ta ịNawụmi nyọlẹ ká ọrụmwụ bala anyị nyamwụ imiiye gbu kpá. Ụka ká ịNawụmi wo oja nyori iJihova nyị “wahị kụrụ angịnyị nyamwụ bwula ọ-ya ang oriri haa lẹ,” ọ nwụlanọ nyọka nyà ka ẹpwa nyamwụ lẹlẹ. (Rut. 1:6) Ịhụ nya anyị nyamwụ imimiiye dọmwụ nya ẹdịyẹ balọọ. Ma nyọlẹ kị pwụ ụgbẹyị, ịNawụmi byi anyang ịwẹ ụka ịta-ịta nyori nyị tịrẹkpẹ ka iMowabụ mẹ. Ịyẹ à tị́ họ mẹ? ỊBayịbụụ yẹkẹẹ: “Ọọwa lẹ, Ọpa à ju ịnamwụ-ẹpwa ọnụ  dọọ ọkpahị lẹlẹ. Ma, iRutu tị ya ịlọmwụ chị ịkẹngkịlẹ ju ịNawụmi.” (Rut. 1:7-14) Ọpa ke ụrụ wo la ẹla ọlẹ ká ịNawụmi byoo nyị họ, lẹ ọ tịrẹkpẹ ka iMowabụ lẹlẹ. Ma, iRutu ọwa tị họ kpoye nya ẹla ọlẹ kị byoo. Ọwa ịnyịnyị ka tịrẹkpẹ ka ẹpwa ịnọ myị́, ma ọháha o-gbu enyi-ka ọlẹ kọ la dudu kọ cheje nyọka juwa bala ịNawụmị bala ọ-ka dọọ ụbwọ. (Rut. 1:16, 17) IRutu á chụ nyọka hụ bala ịNawụmi chajị nyori ọ tị́ ka họ anyị wẹẹ ka, ma ọ họ́ọ nyọka họ ịnyị. Eje ọchịchị nya iRutu ọwẹ mẹjẹ nyori ọ la ọháha o-gbu enyi-ka. Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ẹpwụ nya oja ọwẹ?

14. (a) Alẹ, eje ịlanyị aanahị à tị́ị̀ chị? (b) Jaabwọ ká ụpwụ nya Ala iHiburu 13:16 ya, ịyẹ ahị tị́ ka họ ká ẹla nyahị ka kpụ Ohe ịpyọ?

¹⁴ Ọháha o-gbu enyi-ka du kahị kaa cheri nyọka da angịkịla ụbwọ. Jaabwọ kọ la lụka onyogo, iru nya aanahị kaa mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nyaa aanaa alẹ, tụ́ angịlẹ kị dọmwụ jẹ́ ka. Ọ-chụ pwokwita, ụka ká ayịreji o-bwagaga á la, ị kaa nwụlanọ i-ijata nyọka da ụbwọ. Ụka ká ọngọhẹ ẹ-ẹpwụ nya ọjịra-jịra á tị kpẹpwụ nya akama, ị kaa maga nyọka jẹ́ ang ịlẹ ká ọngọọwa baba bala ọ-dọọ ụbwọ i-ijata. Lala angịjụgbẹyị nya ịKịrayịsị ịla ịMẹsịdoniya ịla oyi ọhọhẹ, ị kaa maga yẹẹyẹẹ. Ị kaa chị ịlaa imyi kpẹpwụ, dọmwụ hu ha “kpoye nya ẹga ọlẹ ká ụbwọ nyaa ka pwụ” nyọka da aanaa ịlẹ ká iwe-ahụrụ tụ ba ụbwọ. (2 Kọr. 8:3) IJihova kaa chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ ụka kọ yẹ kị ja mẹ olegu nya ọháha ọlịịwẹ jẹ!​—Wa Ala iHiburu 13:16.

15-16. Ányị iRutu à tị́ mẹjẹ nyori abwọ á chọọ pyẹpyẹ ka?

¹⁵ Ang lụmẹ-lụmẹ ji kahị ka jẹ́ bwula ọ-kụ ẹhị yẹ oja nya iRutu bala ịNawụmị. Ahị kụ ẹhị yẹ ịmanyị-ịmanyị nyaa wẹẹ.

¹⁶ Abwọ a chịng pyẹpyẹ ka. Ụka ká iRutu ya ọwa nyị ka ba ịnamwụ-ẹpwa rụ ka iJuda, ịNawụmi pwa jwọọ nya ọgbanyẹ. Ma abwọ á tị chị iRutu pyẹpyẹ ka. Ịyẹ à tị́ ri ocheju nyamwụ mẹ? “Ụka ká ịNawụmi jẹ́ ká iRutu cheje ọ-ọkịlẹtụ nyamwụ nyọka bọọ rụ lẹ, ọ hu abwọ la ọ-tọọ tutu lẹlẹ.”​—Rut. 1:15-18.

17. Ịyẹ à tị́ ka dahị ụbwọ ká abwọ á ka chịịhị pyẹpyẹ i-ijata ka?

¹⁷ Ẹla ọlẹ kahị ka jẹ́: Ọ kaa baba nya ọhụ ọ-da pịlẹ nyọka da angịlẹ ká ọkịlẹtụ kpụ enyi ụbwọ, ma abwọ á ka chị́ịhị pyẹpyẹ ẹ-ẹga nyaa ka. Ọọnahị ọnyang ọlẹ kọ baba nya ụbwọ ọdada ka pwa la o-ye ụbwọ ọdada nyahị myị ụka nya ọgbanyẹ myị́. * Kpọkpọọkpọ, ọháha o-gbu enyi-ka kaa guhi gbịla nyọka nyẹẹkpẹ dọọ i-ijata ka. (Gal. 6:2) Ahị la ẹhị ọrịrịị-rịrị nyori ọ ka ya iwe da hahị nyọka dọọ ụbwọ bala ọ-kpọọ ẹjẹ ụka ọhẹ wẹẹ.

18. Ẹlịyẹ à tị́ ka wụ iRutu ẹjẹ myị́?

¹⁸ A ju agbama ka. Ụka ká ịNawụmi bala iRutu pwụ ịBẹtịlẹhẹm, ịNawụmị ọwa tọ angịlẹ kị ri angịnyị nyamwụ ene-ene. Ọ byaa yẹkẹẹ: “M̀ rụ bwu ẹgẹlẹ ẹ-ẹpwụ nya ụdụ ọkpụkpụ, ma [iJihova] tị kpam nyà tịrẹkpẹ labwabwọ lẹ.” (Rut. 1:21) Kụ irya jaabwọ kọ la iRutu ụka ko wo ẹla ọwẹ bwu ọnụ nya iNawụmi wẹẹ! IRutu maga nya ịlẹhị-ịlẹhị nyọka da ịNawụmi ụbwọ. IRutu gá ẹrwa balọọ, kpọọ ẹjẹ, ene kọọ jẹdịyẹ balọọ ẹ-ẹpwụ nya ahyẹẹnụ ịmanyị tị́. Nyọlẹ ká iRutu nwụ ịlọmwụ họọ ị-ịwẹ wuu, ịNawụmi myịmyị ya nyori iJihova nyị kpa ọwa “nyà tịrẹkpẹ labwabwọ.” Bwula omyi ẹla ọwẹ, ịNawụmi á mẹjẹ nyori ụbwọ ọdada nya iRutu ọlẹ ko dayị balọọ wẹ myọọ lẹhị ka. Ẹla ọwẹ ka ju iRutu yẹẹyẹẹ! Ma, ọ tị hụ ta ịNawụmi.

19. Ịyẹ à tị́ ka dahị ubwọ nyọka nyẹẹkpe da ọngọlẹ ká ọkịlẹtụ kpụ enyi ka?

¹⁹ Ẹla ọlẹ kahị ka jẹ́: Alẹ, ọọnahị ọnyang ọlẹ  ká ọkịlẹtụ kpụ enyi ka ya ẹla ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ ka jụụhị myị́, nanana nyori ahị wẹẹ maga nyọka dọọ ụbwọ. Ma ahị kaa maga nyọka ju agbama ka. Áhị kaa nyẹẹkpẹ da ọọnahị ọnyang ọlẹ kọ la ọbaba-à wẹ ka, ahị tị kaa bịlẹ iJihova kọ ka dahị ụbwọ nyọka yé ụgbẹyị ọlẹ kahị ka bwu kpọọ ẹjẹ.​—Etu 17:17.

20. Ịyẹ à tị́ ya ọngịrị ha iRutu du ká abwọ chọọ pyẹpyẹ la ọ-ka da ịNawụmi ụbwọ ka?

²⁰ Ju ọngịnyị ọhụ ụka ká ọbaba nyamwụ ji. IRutu mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nya ịNawụmi lẹ, ma iRutu à tị baba nya ọhụ ojuju ugbẹnyị wẹ ẹẹ. IJihova tị gu iBowasị gbịla nyọka jwọọ ọhụ. IBowasị byi iRutu yẹkẹẹ: “[IJihova] a nwụng uri nya ang ịnyịịla ịlẹ ká họ wẹ mẹ. [IJihova] Ohe Oluhye nya ala Isirẹlụ ọlẹ ká warị kaka kpịbaa ẹ-ẹkpeleji nya achwọ nyamwụ ā nwụng uri chịba-chịba mẹ.” Omyi ẹla ọdụmwọ ọwẹ gu iRutu ọ-ọkịlẹtụ yẹẹyẹẹ. Ọwa ịnyịnyị à byi iBowasị yẹkẹẹ: ‘À kpụm eje bwula o-ya ẹla tam lomyi ọ-dụmwọ lẹ.’ (Rut. 2:12, 13) IBowasị ju iRutu ọhụ ụka kọ baba nyamwụ, ọọwa tị ya ọngịrị ha iRutu dudu ká abwọ chọọ pyẹpyẹ ka.

21. Jaabwọ ká ụpwụ nya Ayịsaya 32:1, 2 chabwọ, ịyẹ angịgbahị nya ọjịra-jịra à tị́ kaa họ ha angịkịla?

²¹ Ẹla ọlẹ kahị ka jẹ́: Angịlẹ kị kaa mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nya angịkịla kaa baba nya ọhụ ojuju ụka ọhẹ ịnyịnyị. Jaabwọ ká iBowasị da iRutu ọlẹẹkwaa nyọlẹ kọ yẹ abwọlẹ kọ wẹẹ da ịNawụmi ụbwọ, angịgbahị nya ọjịra-jịra ịlẹ kị ya ẹhị reeji kaa da aanahị ịlẹ kị kaa da angịkịla ụbwọ ọlẹẹkwaa ịnyịnyị alẹ. Ọhụ o-ju ọngịnyị ị-ịwẹ ụka ká ọbaba nyamwụ ji kaa ya ọngịrị ha aanahị du ká abwọ á kaa cháa pyẹpyẹ ka.​—Wa Ayịsaya 32:1, 2.

22-23. Ányị abwẹla nya ịNawụmi à tị́ yẹda? Ịyẹ à tị́ du? (Eje Ọnyịịla 136:23, 26)

²² Nyọḷe kọ nọ chẹẹ, iBowasị ya ang oriri ga ha iRutu bala ịNawụmi yẹẹyẹẹ. (Rut. 2:14-18) Ányị ọnahị ọtụka ọlẹ ká iBowasị wẹẹ họ à tị́  myị̀ ịNawụmi lẹhị kaka ba? O yẹkẹẹ: “[IJihova] à wahị họọ ọgwọgwụ mẹ! [IJihova-á] hu abwọ la ọ-họhị angị jam la ọhịhị ọnahị bala angị gbugbu kpong-kpong ka.” (Rut. 2:20) Ọkịlẹtụ nya ịNawụmi yẹda yẹẹyẹẹ lẹ! Ọ tị́ chị eru ene-ene ịnọ nyori iJihova nyị “yẹm akama lẹ,” ma ọlẹẹlẹẹ ọ tị chị ọkẹkẹnị yẹkẹẹ: ‘IJihova-á hu abwọ la ọ-họhị ọnahị kpong-kpong ka.’ Ịyẹ à tị́ du ká ịNawụmi jẹ́ yẹ abwẹla nyamwụ da ị-ịwẹ?

²³ ỊNawụmi wẹ ka yẹ ụbwọ nya iJihova ụka ohyẹẹkpẹ ọ-ọhịhị nyamwụ. IJihova kpa iRutu da ịNawụmi ụbwọ ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ baba ụka kị wẹẹ jẹ rụ ka iJuda. (Rut. 1:16) ỊNawụmi myịmyị wẹ ka jẹ́ nyori iJihova nya-à kpa iBowasị da ọọwa bala iRutu ụbwọ wẹ lẹ. (Rut. 2:19, 20) Ọ ka kụ irya myị́ yẹkẹẹ: ‘M̀ jẹ́ ugbẹnyị lẹ, iJihova á nyẹẹkpẹ dam ka. O jam balam ụka wuu ịlẹhị!’ (Wa Eje Ọnyịịla 136:23, 26.) Ọ ka myị̀ ịNawụmi lẹhị yẹẹyẹẹ nyọlẹ ká abwọ á chị iRutu bala iBowasị pyẹpyẹ ẹ-ẹga nyamwụ ka! Ịwa angị ịta-ịta ịwẹ ka chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ jaabwọ ká ẹla ọwẹ wẹ ka cheju ụ-ụgbẹyị ọkpịpyọ wẹ.

24. Ịyẹ tị́ du kahị tịtọ nyọka kịnyaa la ọ-mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nya aanahị?

²⁴ Ẹlịyẹ ahị tị́ jẹ́ bwu ụpwụ nya iRutu u-uhye nya ọháha o-gbu enyi-ka? Ọháha o-gbu enyi-ka kaa dudu ká abwọ ka chị́ịhị pyẹpyẹ i-ijata ẹ-ẹga nya aanahị alẹng bala anyang ịlẹ kị la ọkịlẹtụ ọ-kpụ enyi ka. Ọ myịmyị dudu kahị kaa ya ịkẹjẹ-awụrụ da mile chajị nyọka daa ụbwọ. Angịgbahị nya ọjịra-jịra baba nyọka ju angịlẹ kị mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ ẹ-ẹga nya angịkịla ọhụ yẹẹyẹẹ lụka ọlẹ kọ baba. Ụka kahị yẹ jaabwọ ká angịlẹ kị la ọbaba á wẹ ka yé ọkẹkẹnị bala ọngịrị tịrẹkpẹ ẹ-ẹpwụ nya ịgba ọgbagba nya iJihova, ahị kaa chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ. (Ụkụr. 20:35) Ma, ịyẹ à tị́ ri ang ọkpọnchị ọlẹ ko dudu kahị kaa kịnyaa la ọ-mẹ ọháha o-gbu enyi-ka jẹ? Ahị tịtọ nyọka gbịla iJihova bala ọ-họ ẹla kpọọ ịpyọ, chajị ọ ri ọngọlẹ kọ myị̀ la “ọháha o-gbu enyi-ka.”​—Ehe. 34:6: Eje. 33:22.