Idi bimtak ti gubat idiay Ukraine, nagturong iti estasion ti tren iti Kharkiv ni Iryna Makukha, maysa a single a sister nga agtawen iti 46. Nagdesision a nataltalged no pumanaw iti Ukraine. Gapu ta nakagulgulo ti situasion, aglugan lattan dagiti tattao iti tren uray dida ammo ti pagturonganna. Ti tren a nagluganan ni Iryna ket naabbongan dagiti tawana a pimmanaw iti estasion tapno saan a maatakar. Sana la naammuan nga agturong idiay Slovakia ti tren idi nakapanawen iti estasion.

Idi Marso 3, 2022, nakadanon ni Iryna iti Prague, a kabesera ti Czech Republic, ket idiayen nga aggigian. Nakabirok iti trabaho kas custodian ken kaduana iti maysa nga apartment ti dua a sabali pay a Ukrainian a sister a padana a nagbakuit. Agsursuro ni Iryna iti Czech ken nagsubli iti amin-tiempo a ministerio, a dayta ti pokus ti biagna iti 20 a tawen.

“Nakitak a mismo no kasano nga ay-aywanannatayo ni Jehova babaen ti ilina. Dayta ti nangpabileg unay iti pammatik,” kinuna ni Iryna.

Dandani 23,000 a kakabsattayo ti nagdesision nga agbakuit iti sabali a pagilian. Mabalin a nataltalged dagidiay nagdesision nga agyan iti sabali a pagilian, ngem kasapulanda latta ti agbirok iti trabaho ken balay, mangala kadagiti legal a dokumento, ken mangyenrol kadagiti annakda iti baro nga eskuelaan, bayat nga agsursuroda iti baro a lengguahe. Nakitada a dagiti naespirituan a rutinada ken ti ayat dagiti kakabsat ti talaga a nakatulong kadakuada kadagitoy nakarigrigat a tiempo.

Ti pamilia Perceac, a buklen da Anatoli, Olena, ken ti 17 ti tawenna a ni Alina, ket aggigiandan idiay Romania kalpasan a dinadael dagiti bomba ti dadduma a paset ti Mykolaiv Oblast, Ukraine. Pimmanaw ti pamilia idi Marso 6, 2022. Gapu ta taga-Moldova ni Anatoli, napalubosan nga alaenna ti pamiliana idiay Romania. Deskribiren ni Olena ti iyaakar iti sabali a pagilian kas “panangparut iti kayo ken panangyakar iti dayta iti sabali a lugar.”

Iti tulong dagiti kakabsat a Romanian, adda itan bukod nga apartment ti pamilia Perceac. Kasta met, addan trabaho da Anatoli ken Olena, ken maar-aramid latta ni Alina dagiti assignment-na online manipud iti eskuelaanna idiay Ukraine.

Dagiti kakabsat idiay Romania tultulonganda ti pamilia Perceac kadagiti praktikal a kasapulanda ken uray iti emosional ken naespirituan a kasapulanda. Regular a makikadkadua dagiti kakabsat kadakuada tapno saanda a marikna nga agmaymaysada iti sabali a daga. Agsursuro da Olena ken Alina iti Romanian babaen iti JW Language app ken iti pannakipasetda iti ministerio a kadua ti baro a kongregasionda. Dimmakkel ni Anatoli nga agsasao iti Romanian.

“Nakitami ti tulong ni Jehova sipud pay rugrugi,” imbaga ni Anatoli. “Babaen ti organisasion ken iti suporta dagiti kakabsat, mariknami ti ayat ni Jehova.”

Ni Alina Havryliuk ket nabalo sakbay ti gubat. Kaduana ti 16 ti tawenna nga anakna a ni Vladyslav a nakadanon idiay Suwałki, Poland, manipud Vinnystia, Ukraine, idi Pebrero 27. “Idi damo, pampanunotek no sadino ti pagyananmi iti anakko ken no kasano a masuportaranmi ti bagimi, ngem agtalekak met nga aywanannakami ni Jehova,” kinuna ni Alina.

Ni Alina, nga agtawen iti 37, ket dagus a nagbirok iti trabaho a saan a makalapped iti pannakigimongna. Nakabirok iti trabaho kas custodian iti maysa nga eskuelaan. “Ti kapatgan iti daytoy a trabaho ket ad-adu ti oportunidadko a mangasaba ken masuportarak pay ti pamiliak,” imbagana.

Agsursuro da Alina ken Vladyslav iti Polish ken agtultuloyda met nga agserserbi kas auxiliary pioneer iti kongregasion a Polish ti lengguahena. Nagenrol met ni Vladyslav iti high school.

Adu a problema ken panagbalbaliw ti pakaipaspasanguan dagiti kakabsattayo a taga-Ukraine, ngem agtultuloy nga ik-ikkan ida ni Jehova iti bileg a nalablabes ngem iti gagangay. Nakitada nga agpayso ti ibagbaga ti 2 Corinto 4:8: “Napalawlawankami iti nagduduma a pakarigatan, ngem saankami a napupok; nariribukankami, ngem adda latta nagruaranmi.”