Mapan iti linaonna

Mapan iti listaan dagiti linaonna

Dagiti Saksi idiay Semarang, Java (agarup 1937)

INDONESIA

Dita ti Kayatko a Pangrugian!

Dita ti Kayatko a Pangrugian!

Agpagnapagna ti branch servant iti Australia a ni Alexander MacGillivray iti opisinana a nauneg ti pampanunotenna. Sumagmamanon nga aldaw nga ikagkagumaanna a solusionan ti maysa a problema, ket nakapanunot met laengen iti solusion. Ita, masapul a kasaritana ni Frank Rice.

Sumagmamano a lawas sakbayna, simmangpet iti sanga nga opisina ni Frank, maysa a naandur a colporteur (payunir) nga agtawen iti 28. Naammuanna ti kinapudno idi tin-edyer pay laeng ket di nagbayag, nagserbi kas colporteur. Nasurok a 10 a tawen a nangaskasaba iti adu a lugar idiay Australia, a nakalugan iti kabalio, bisikleta, motorsiklo, ken house car (lugan nga addaan iti pagturogan, paglutuan, ken dadduma pay). Kalpasan ti apagbiit a panagyan ni Frank iti Bethel, nakasaganan para iti sumaruno a teritoria a pakaibaonanna.

Inayaban ni Brother MacGillivray ni Frank iti opisinana sana intudo ti maysa a mapa dagiti isla iti amianan ti Australia. “Frank, kayatmo nga irugi ti panangasaba ditoy?” insaludsodna. “Awan uray maysa a kabsat kadagitoy nga isla!”

Naala ti atension ni Frank iti naglilinia nga isla nga arigna sumilsilap a kas kadagiti perlas iti Indian Ocean—ti Netherlands East Indies (Indonesia itan). * Saan pay a nangngeg dagiti minilion nga aggigian kadagita nga isla ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios. Intudo ni Frank ti Batavia (Jakarta itan), a kabesera ti Indonesia, ket kinunana, “Dita ti kayatko a pangrugian!”

Panangasaba Idiay Java

Idi 1931, simmangpet ni Frank Rice idiay Jakarta, maysa a dakkel ken natao a siudad iti isla ti Java. Nagabang iti kuarto nga adda iti asideg ti sentro ti siudad ket pinunnona iti kinarton a literatura a naibatay iti Biblia, a nagsidsiddaawan ti agpapaabang.

Da Frank Rice ken Clem Deschamp idiay Jakarta

“Marigatanak idi damo ken mail-iliwak unay,” kinuna ni Frank. “Nakasuot dagiti tattao iti puraw a bado ken kallugong a naaramid iti kayo, idinto ta pudotenak unay iti us-usarek a napuskol a bado dagiti taga-Australia. Awan ti ammok uray maysa laeng a sao a Dutch wenno Indonesian. Idi nagpatulongak ken Jehova, napanunotko nga adda la ketdi tattao iti lugar ti pagnegosioan a makasao iti Ingles. Nangrugiak a nangasaba sadiay—ket talaga a nabunga dayta a teritoria!”

Gapu ta Dutch ti pagsasao ti kaaduan nga aggigian idiay Jakarta, inkagumaan ni Frank ti nagsursuro ket di nagbayag, nangasaban iti binalaybalay. Inadalna met ti Indonesian ket in-inut a nasursurona. “Awan idi ti literatura iti Indonesian isu a marigatanak,” kinuna ni Frank. “Idi agangay, inturongnak ni Jehova iti maysa a maestro nga Indonesian a naginteres iti kinapudno ken immanamong a mangipatarus iti bokleta a Where Are the Dead? Adu pay a bokleta ti naipatarus. Di nagbayag, adu a tattao nga agsasao iti Indonesian ti naginteres iti kinapudno.”

Idi Nobiembre 1931, simmangpet idiay Jakarta ti dua pay a payunir a taga-Australia a da Clem Deschamp, nga agtawen iti 25, ken ni Bill Hunter, nga agtawen iti 19. Nangitugotda iti house car, a maysa kadagiti kaunaan a house car idiay Indonesia. Idi nakasursurodan iti sumagmamano a sao a Dutch, nangasabadan kadagiti kangrunaan a siudad idiay Java.

Ni Charles Harris ket nagusar iti bisikleta ken house car idi nangaskasaba

Simmaruno a simmangpet ni Charles Harris, a naandur met laeng a payunir a taga-Australia. Idi 1935, nangrugi a nangasaba ni Charles iti adu a lugar idiay Java babaen ti house car ken bisikleta. Nakaipaima kadagiti literatura iti lima a lengguahe: Arabic, Chinese, Dutch, English, ken Indonesian. Iti sumagmamano a tawen, nakaipaima iti agarup 17,000 a literatura iti kada tawen.

Gapu iti kinaadu ti literatura a maipapaima ni Charles, adu ti nakadlaw iti ar-aramidenna. Maysa nga opisial idiay Jakarta ti nagsaludsod ken Clem Deschamp, “Mano ti taom idiay East Java?”

“Maysa laeng,” insungbat ni Brother Deschamp.

“Ti kunam mamatiak?” imbugkaw ti opisial. “Sigurado nga adu ti trabahadormo ta nagadu dagiti literatura a maibumbunong sadiay!”

Saan a simmardeng a nangaskasaba dagiti immuna a payunir tapno madanonda ti adu a tao agingga a posible. “Nangasabakami manipud iti maysa nga ungto ti isla agingga iti sabali nga ungto, a manmano ti naulit a kinasaritami,” kinuna ni Bill Hunter. Nangimulada iti adu a bin-i ti kinapudno a nagresulta idi agangay iti nakaad-adu a naespirituan a bunga.—Ecl. 11:6; 1 Cor. 3:6.

Naidanon Idiay Sumatra ti Naimbag a Damag

Idi agarup 1936, pinagsasaritaan dagiti payunir idiay Java no kasanoda a mairugi ti panangasaba idiay Sumatra—ti maikanem a kadakkelan nga isla iti lubong. Daytoy nga isla ket adda iti equator ken addaan iti dadakkel a siudad ken plantasion, nalawa a kadandanuman, ken napuskol a kabakiran.

Nagdesision dagiti payunir a ni Frank Rice ti maibaon, isu a pinagtitiponda ti bassit a kuartada tapno adda gastuenna nga agbiahe. Di nagbayag, simmangpet ni Frank idiay Medan, North Sumatra, a tugottugotna ti dua a bagna a pangasaba, 40 a karton dagiti literatura, ken bassit a kuarta. Napigsa ti pammati ni Frank. Inrugina a dagus ti nangasaba, nga agtalek nga ipaay ni Jehova dagiti kasapulanna tapno maaramidna ti trabahona.—Mat. 6:33.

Iti maudi a lawas ti panangasaba ni Frank idiay Medan, naam-ammona ti maysa a mannakigayyem a lalaki a Dutch a nangawis kenkuana nga agkape. Imbaga ni Frank a kasapulanna ti lugan tapno maipakaammona ti naimbag a damag iti intero nga isla. Intudo ti lalaki ti perdi a lugan iti hardinna sana imbaga, “No matarimaanmo, bayadam lattan iti 100 a guilder.” *

“Awan ti kasta a kuartak,” kinuna ni Frank.

Kinita ti lalaki ni Frank ket insaludsodna, “Talaga a kayatmo a maipakaammo ti naimbag a damag iti intero a Sumatra?”

“Wen,” insungbat ni Frank.

“Ala ngarud, no matarimaanmo ti lugan, mabalinmon nga alaen,” kuna ti lalaki. “Bayadamto lattan no adda kuartam.”

Tinarimaan ni Frank ti lugan ket di nagbayag, napaandarnan. Insuratna, “Napanak idiay Sumatra tapno mangasaba, nga addaan iti lugan a napno iti literatura, tangke ti lugan a napno iti gasolina, ken puso a napno iti pammati.”

Ni Henry Cockman a kaduana da Jean ken Clem Deschamp idiay Sumatra, 1940

Kalpasan ti makatawen, nagsubli ni Frank idiay Jakarta idi nawanasnan ti intero nga isla. Inlakona sadiay ti lugan iti 100 a guilder sana impatulod ti kuarta idiay Medan iti lalaki a Dutch.

Sumagmamano a lawas ti napalabas, nakaawat ni Frank iti surat manipud Australia maipapan iti baro a teritoria a pagserbianna kas payunir. Dagus a nagempake ket napan idiay Indochina (Cambodia, Laos, ken Vietnam itan) tapno irugina ti panangasaba.

^ par. 4 Maawagan met idi iti Dutch East Indies. Agarup 300 a tawenen ti napalabas manipud idi simmangpet dagiti Dutch ken pinagbalinda daytoy a kolonia gapu iti napigsa a negosio iti rekado. Iti intero a salaysay, mausar ti moderno a nagan dagiti lugar.

^ par. 3 Katupag ti agarup ₱49,500 ita.