KAPITULO 30

Talaga Kadi a Nakasaganakamin nga Agasawa?

Nabirokamon ti tao a kayatmo nga agbalin nga asawa, ken nabayagen nga agnobiokayo isu a masiguradom nga agin-innayatkayo. Namnamaemon a naragsakto ti panagasawayo. Ngem kastanto ngata a talaga? Bayat nga aramidem ti maysa kadagiti karirigatan a desision iti biag, pampanunotemon no . . .

Talaga kadi a nakasaganakamin nga agasawa?

NORMAL laeng nga adda panagpangngaduam no maipapan iti panagasawa​—uray no pudpudno nga agin-innayatkayo. Yantangay umad-adu dagiti saan a naragsak a pagassawaan kasta met  dagiti agdibdiborsio, saan a nakaskasdaaw no panunotem a naimbag daytoy nga estado a mangbalbaliw iti biagmo. Kasanom a maammuan no nakasaganakan nga agasawa? Nasken nga iwaksim ti aniaman nga ilusion a mabalin nga adda iti panunotmo ket sanguem no ania ti agpayso. Kas pagarigan:

ILUSION 1 “Uray awan kuartami basta agin-innayatkami.”

Ti agpayso: Ti ayat saanna a mabayadan dagiti paggastuan ken saanna a kabaelan ti mangaon iti rigat. Kinapudnona, natakuatan dagiti managsukimat a ti kuarta ti kangrunaan a pakaigapuan ti di pagkinnaawatan dagiti agassawa nga agtungpal no dadduma iti panagsina. Ti saan a balanse a panangmatmat iti kuarta apektaranna ti emosion ken espiritualidadmo ken kabaelanna a dadaelen ti relasionmo iti asawam. (1 Timoteo 6:9, 10) Ania ti masursurom iti daytoy? Nasaysayaat no pagtungtonganyo ti maipapan iti kuarta sakbay pay nga agkasarkayo!

Kuna ti Biblia: “Asino kadakayo a kayatna ti mangbangon iti torre ti saan nga agtugaw nga umuna ket pattapattaenna ti magastos?”​—Lucas 14:28.

Singasing: Sakbay nga agkasarkayo, pagtungtonganyon a dua no anianto ti aramidenyo iti kuartayo. (Proverbio 13:10) Usigenyo dagitoy a saludsod: Kasanomi nga ibadyet ti sueldomi? Manglukatkami ngata iti joint account wenno saggaysakaminto iti account? Siasino kadakami ti nalalaing nga agiggem iti kuarta ken sipapanunot nga agbayad kadagiti utang? * Kasano kaadu ti mabalin a gastuen ti tunggal maysa kadakami a saanen a kasapulan a pagsaritaanmi? Rugianyo itan a pagtungtongan dagitoy!​—Eclesiastes 4:9, 10.

■ILUSION 2 “Nasayaatto ti relasionmi kas agassawa gapu ta agkatunosankami iti amin a banag​—awan pay a pulos ti dimi nagkinnaawatan!”

Ti agpayso: No awan a pulos ti diyo nagkinnaawatan, mabalin a gapu ta nalaingkayo a mangliklik kadagiti banag a  mabalin a pagririanyo. Ngem saan a kasta inton agassawakayon! Kinapudnona, awan ti dua nga imperpekto a tao a naan-anay nga agkatunosan, isu nga addanto latta dagiti diyo pagkinnaawatan. (Roma 3:23; Santiago 3:2) Nasken a panunotem saan laeng a dagiti pagtunosanyo no di ket no ania ti mapasamak no adda ti saanyo a pagtunosan. Ti natibker a panagasawa ket buklen ti dua a tao a makabigbig nga adda dagiti saanda a pagtunosan ngem kabaelanda a risuten dagita a sitatanang, a saanda nga agap-apa.

Kuna ti Biblia: “Saankayo koma a maturog a sipupungtot.”​—Efeso 4:26, Contemporary English Version.

Singasing: Utobem a naimbag no ania ti inaramidmo idi adda ti saanyo a nagtunosan kadagiti dadakkelmo ken kadagiti kakabsatmo. Mangaramidka iti tsart nga umarngi iti panid 93 iti daytoy a libro wenno iti panid 221 iti Tomo 2. Isuratmo dagiti espesipiko a pasamak a nakaigapuan ti ririyo, no ania ti inaramidmo, ken no ania ti nasaysayaat koma nga inaramidmo. Kas pagarigan, no ti dagus nga inaramidmo ket napanka iti kuartom sa inlibagmo ti ridaw gapu iti pungtotmo, isuratmo no ania koma ti nasaysayaat nga inaramidmo​—daydiay makatulong a mangrisut iti problema saan ket a mangpakaro. No sursuruem itan no ania ti nasayaat nga aramidem no adda dagiti di pagkinnaawatan, mapatanormo ti abilidad a napateg para iti naragsak a panagasawa.

ILUSION 3 “No adda asawakon, mapennekkon dagiti seksual a tarigagayko.”

Ti agpayso: No adda asawamon, dina kayat a sawen a  kanayon a mapennek dagiti seksual a tarigagaymo. Laglagipem a ti asawam ket kas kenka nga addaan met iti rikna a nasken nga ikabilangan. Kinapudnona, adda dagiti panawen nga awan ti mood ti asawam para iti seksual a panagdenna. Ti panagasawa saannaka nga ikkan iti kalintegan a mangipapilit iti kayatmo. (1 Corinto 10:24) Kinapudnona, nasken ti panagteppel adda man asawam wenno awan.​—Galacia 5:22, 23.

Kuna ti Biblia: “Tunggal maysa kadakayo ammona koma no kasano nga ikutan ti bukodna a basehas iti pannakasantipikar ken dayaw, saan nga iti naagum a panaggartem iti sekso.”​—1 Tesalonica 4:4, 5.

Singasing: Panunotem a naimbag dagiti seksual a tarigagay ken pagannayasam, ken usigem no ania ti mabalin nga epekto dagitoy inton addan ti asawam. Kas pagarigan, nakaugaliam kadi ti masturbasion? Nakaugaliam kadi ti agbuya iti pornograpia? Naalikuteg kadi ti matam, a sililimed a matmatmatam a sigagartem dagiti saanmo a kasekso? Isaludsodmo iti bagim, ‘No marigatanak a mangkontrol kadagiti seksual a tarigagayko bayat nga awan pay asawak, kasano ngata a makontrolko daytoy inton addan ti asawak?’ (Mateo 5:27, 28) Ti sabali pay a banag ket: Naalembong ken pagay-ayamam kadi ti rikna dagiti babbai, isu nga addaanka iti reputasion kas babaero? No kasta, kasanom a labanan dayta a pagannayasam inton naasawaankan, inton maymaysa laengen a babai​—ti asawam​— ti rumbeng a pangipariknaam iti ayatmo?​—Proverbio 5:15-17.

ILUSION 4 “Naragragsakak no addan ti asawak.”

Ti agpayso: No saan a naragsak ti maysa a tao bayat nga awan pay asawana, masansan a kastanto met laeng uray addan ti asawana. Apay? Ngamin, ti kinaragsak ket agpannuray iti panangmatmat ti maysa a tao saan ket a ti kasasaadna. (Proverbio  15:15) Dagidiay negatibo ti panangmatmatda iti kasasaadda ket gagangay a ti kurang iti maysa a relasion ti kitkitaenda saan ket a no ania ti adda iti dayta. Nasaysayaat nga amang a patanorem ken taginayonem ti naragsak a kababalin bayat nga awan pay asawam. Ket inton naasawaankan, naragsakkanto gapu ta inaramidmo ti amin agpaay kenka ken iti asawam.

Kuna ti Biblia: “Nasaysayaat a mapnekka iti adda kenka ngem ti kanayon nga agtarigagayka iti sabali a banag.”​—Eclesiastes 6:9, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

Singasing: No dadduma, ti negatibo a kababalin ket maigapu kadagiti saan a realistiko nga ekspektasion. Isuratmo iti sabali a papel ti dua wenno tallo nga in-inanamaem inton naasawaankan. Basaem dagita sa isaludsodmo iti bagim: ‘Dagiti kadi in-inanamaek ket naibatay nga ad-adda iti ilusion wenno realidad? Naimpluensiaan kadi dayta iti media, nalabit dagiti  romantiko a pelikula wenno libro? Dagiti kadi in-inanamaek ket naipamaysa iti no ania ti maaramidan kaniak ti pannakiasawa​—nalabit tapno maagasan ti nakaro a sakitko, mapennek dagiti seksual a tarigagayko, ken tapno ad-adda a raemendak dagiti gagayyemko?’ No kasta, nasken a saan laengen a bagim ti pampanunotem no di ket panunotem met ti maipapan iti agbalinto nga asawam. Tapno maaramidmo dayta, mangisuratka iti dua wenno tallo nga in-inanamaem inton naasawaankan nga adda pakainaiganna kenka ken iti agbalinto nga asawam.

Dagiti nadakamat nga ilusion mainaig iti panagasawa ket dakkel ti epektona iti kinaragsakyonto nga agassawa. Isu nga ikagumaam a lipaten dagita ken maaddaanka koma iti realistiko a panangmatmat. Dagiti saludsod iti panid 216 ken 217 ket makatulong kenka ken iti agbalinto nga asawam a mamagbalin a naragsak iti panagasawayo​—a maysa kadagiti kasayaatan a bendision iti biag!​—Deuteronomio 24:5; Proverbio 5:18.

ITI SUMAGANAD A KAPITULO

Kaska la nagminatay no nagsinakayo iti kaayan-ayatmo. Kasanom a mailiwliwag ti leddaangmo?

[Footnote]

NAPAPATEG A TEKSTO

“Ti maysa a lalaki panawannanto ti amana ken ti inana ket masapul a makitipon iti asawana ket masapul nga agbalinda a maymaysa a lasag.”​—Genesis 2:24.

BALAKAD

Makisaritaka iti nataengan nga agassawa ket damagem no ania ti maibalakadda kadagiti kabbaro nga agassawa tapno naballigi ti relasionda.​—Proverbio 27:17.

AMMOM KADI . . . ?

Naballigi ti relasion dagiti agassawa no ibilang- da a gayyem ti tunggal maysa, addaanda iti nasayaat a komunikasion, ammoda no kasano a risuten dagiti problema, ken matmatanda ti relasionda kas tungpal-biag a panagtipon.

DAGITI ARAMIDEK!

Ti kababalin a pasayaatek itan a makatulong tapno nasaysayaatto ti relasionmi iti agbalinto nga asawak ket ․․․․․

Ti kayatko a saludsoden kadagiti dadakkelko maipapan iti daytoy a banag ket ․․․․․

ANIA TI MAKUNAM?

● Iti dadduma a pagilian, nakaad-adu a pagassawaan ti agsisina. Iti panagkunam, apay a kasta ti mapaspasamak?

● Ania dagiti pagdaksan ti pannakiasawa gapu laeng ta saanka a naragsak iti pagtaenganyo?

● Apay a napateg a surotem dagiti prinsipio iti Biblia iti pannakiasawam iti masanguanan?

[Blurb iti panid 220]

Ti panagasawa ket serioso a banag. Napateg nga ammom saan laeng a no ania ti ramanen ti panagasawa no di ket am-ammuem a naimbag ti agbalinto nga asawam.’’​—Audra

 [Kahon/Ladawan iti panid 216, 217]

Worksheet

Nakasaganaka Kadin a Makiasawa?

Usigem dagiti saludsod iti sumaganad a dua a panid. Mabalinyo pay a pagsaritaan dagitoy iti agbalinto nga asawam. Masapul a basaem dagiti naisitar a teksto.

Kuarta

□ Ania ti kababalinmo maipapan iti kuarta?​—Hebreo 13:5, 6.

□ Kadagiti ania a pamay-an a maipakpakitam a nalaingka nga agbadyet?​—Mateo 6:19-21.

□ Adda kadi utangmo? No kasta, ania dagiti ar-aramidem tapno makabayadka?​—Proverbio 22:7.

□ Mano ti magasto iti kasaryo? No kasapulan nga umutangka, mano ti utangem a kabaelamto a bayadan?​—Lucas 14:28.

□ Kalpasan ti kasaryo, nasken kadi nga agtrabahokayo a dua? No kasta, ania ti aramidenyo no agduma ti eskediulyo, ken mano ti magastoyo para iti transportasion?​—Proverbio 15:22.

□ Sadinonto ti pagnaedanyo nga agassawa? Mano ti magastoyo para iti abang ti balay, taraon, kawes, ken dadduma pay, ken kasanoyo a mabayadan dagitoy?​—Proverbio 24:27.

 Pamilia

□ Komusta ti relasionmo kadagiti dadakkelmo ken kadagiti kakabsatmo?​—Exodo 20:12; Roma 12:18.

□ Ania ti ar-aramidem tapno marisut dagiti diyo pagkikinnaawatan iti uneg ti pagtaenganyo?​—Colosas 3:13.

□ No maysaka nga agtutubo a babai, kadagiti ania a pamay-an a maipakitam ti “naulimek ken naalumamay nga espiritu”?​—1 Pedro 3:4.

□ Planoyo kadi ti maaddaan iti anak? (Salmo 127:3) No saan, ania ti pilienyo a birth control method?

□ No maysaka nga agtutubo a lalaki, kasanom nga ipaay ti naespirituan a kasapulan ti pamiliam?​—Mateo 5:3.

Personalidad

□ Kadagiti ania a pamay-an a maipakpakitam a nagagetka?​—Proverbio 6:9-11; 31:17, 19, 21, 22, 27.

□ Kasanom nga ipakpakita a managsakripisioka?​—Filipos 2:4.

□ No maysaka nga agtutubo a lalaki, kasanom a maipakita a kabaelam nga usaren ti autoridadmo a kas iti wagas a panangusar ni Kristo iti autoridadna?​—Efeso 5:25, 28, 29.

□ No maysaka nga agtutubo a babai, ania dagiti pakakitaan a kabaelam ti agpasakup iti autoridad?​—Efeso 5:22-24.

[Ladawan iti panid 219]

Saanka nga agdarasudos a “tumpuak” iti pannakiasawa a dimo man la am-ammo ti pakiasawaam