Kapitulo Dise Otso

Inkari ni Jehova ti Nakaskasdaaw a Gunggona ken Daniel

1, 2. (a) Ania a napateg a galad ti masapul ti lumulumba tapno agballigi? (b) Kasano nga inyasping ni apostol Pablo iti maysa a lumba ti simamatalek a panagserbi ken Jehova?

SIPUPUERSA nga imbuelo ti lumulumba agingga iti pagturposan. Gistay magsat ti angesna, ngem gapu ta asidegen iti kalatna, impanna amin a pigsana kadagidiay maudi nga agpa. Tangay napuersa amin a piskelna, nadanonna met laeng ti pagpatinggaan! Makita ti bang-ar ken panagbiktoria iti rupana. Nagballigi ti panagibturna agingga iti pagnguduan.

² Idiay ngudo ti Daniel kapitulo 12, makitatayo ti dungdungnguen a mammadto nga asidegen iti pagturposan ti bukodna a “lumba”—ti panagbiagna a nagserbi ken Jehova. Kalpasan a dinakamatna dagiti nadumaduma nga ulidan ti pammati dagiti adipen ni Jehova sakbay ti panawen dagiti Kristiano, insurat ni apostol Pablo: “No kasta, ngarud, gapu ta addaantayo iti kastoy kadakkel nga ulep dagiti saksi a nanglikmut kadatayo, ikkatentayo met koma ti tunggal dadagsen ken ti basol a silalaka a mangsagud kadatayo, ket buyogen ti panagibtur tarayentayo koma ti lumba a naikabil iti sanguanantayo, bayat a kumitatayo a sipapasnek iti Kangrunaan nga Ahente ken Manangan-anay iti pammatitayo, ni Jesus. Gapu iti rag-o a naikabil iti sanguananna inibturanna ti kayo a pagtutuokan, nga inumsina ti bain, ket nagtugaw iti makannawan ti trono ti Dios.”—Hebreo 12:1, 2.

3. (a) Ania ti nanggutugot ken Daniel tapno ‘agtaray a buyogen ti panagibtur’? (b) Ania a tallo a nagduduma a banag ti imbaga ti anghel ni Jehova ken Daniel?

³ Nairaman ni Daniel iti dayta ‘nagdakkel nga ulep dagiti saksi.’ Talaga a maysa kadagidiay ‘nagtaray a buyogen ti panagibtur,’ ket nagutugot a nangaramid iti kasta gapu iti napalalo a panagayatna iti Dios. Nawadwad ti impalgak ni Jehova ken Daniel maipapan iti masakbayan dagiti gobierno ti lubong, ngem  ita inyallatiwna kenkuana daytoy personal a pammaregta: “No maipapan kenka a mismo, mapanka agingga iti panungpalan; ket aginanakanto, ngem tumakderkanto maipaay iti bingaymo iti panungpalan dagiti aldaw.” (Daniel 12:13) Tallo a nagduduma a banag ti imbaga ti anghel ni Jehova ken Daniel: (1) a ni Daniel ‘mapan agingga iti panungpalan,’ (2) nga ‘aginananto,’ ken (3) ‘tumakderto’ manen iti masanguanan. Kasano a dagitoy a sasao maparegtada dagiti Kristiano itatta nga agibtur agingga iti pagturposan ti lumba a maipaay iti biag?

“MAPANKA AGINGGA ITI PANUNGPALAN”

4. Ania ti kayat a sawen ti anghel ni Jehova idi kinunana a “mapanka agingga iti panungpalan,” ket apay a nagbalin a karit dayta ken Daniel?

⁴ Ania ti kayat a sawen ti anghel idi imbagana ken Daniel: “No maipapan kenka a mismo, mapanka agingga iti panungpalan”? Panungpalan ti ania? Tangay ag-100 a tawenen ni Daniel, nabatad a tuktukoyenna ditoy ti panagngudo ti mismo a biagna, a masinunuo nga asidegen. * Idagdagadag ti anghel ken Daniel nga agibtur a simamatalek agingga ken patay. Ngem saan a nalaka nga aramiden ti kasta. Nakita ni Daniel ti pannakaparmek ti Babilonia ken ti natda kadagiti Judio a naidestiero a nagsubli idiay Juda ken Jerusalem. Nalabit napalalo ti ragsak ti lakayen a mammadto gapu iti dayta. Ngem, awan rekord a mangipakita a nakikuyog iti dayta a panagdaliasat. Mabalin a lakay unayen idi ken nakapsuten. Wenno nalabit pagayatan ni Jehova nga agtalinaed idiay Babilonia. Aniaman ti kasasaad, natural a panunotentayo no simnek ti iliw ni Daniel idi a mapanen idiay Juda dagiti kailianna.

5. Ania ti mangipasimudaag a nagibtur ni Daniel agingga iti panungpalan?

⁵ Di pagduaduaan a napakired unay ni Daniel iti naasi a sasao ti anghel: “Mapanka agingga iti panungpalan.” Mabalin a maipalagip kadatayo ti sasao ni Jesu-Kristo idi agarup innem a siglo kalpasanna: “Ti makapagibtur agingga iti panungpalan isunto ti maisalakan.” (Mateo 24:13) Sigurado a kasta ti inaramid ni Daniel. Nagibtur agingga iti panungpalan, a simamatalek a ti narayna ti lumba ti biag agingga a naturposna dayta. Nalabit, maysa dayta a rason no apay a paborable ti panangtukoy ti Sao ti Dios kenkuana kalpasanna. (Hebreo 11:32, 33) Ania ti timmulong ken Daniel nga agibtur agingga iti panungpalan? Ti rekord ti panagbiagna isut’ tumulong a sumungbat kadatayo.

NAGIBTUR KAS ESTUDIANTE TI SAO TI DIOS

6. Kasanotay nga ammo a nagaget ni Daniel nga estudiante ti Sao ti Dios?

⁶ No iti kaso ni Daniel, ti panagibtur agingga iti panungpalan inramanna ti panagtultuloy a panangadal ken panangutob a sipapasnek kadagiti nakaay-ayat a kari ti Dios. Ammotayo a napasnek ni Daniel nga estudiante ti Sao ti Dios. Ta no saan, kasano koma a naammuanna ti inkari ni Jehova ken Jeremias a 70 a tawen ti kapaut ti pannakaidestieroda? Insurat a mismo ni Daniel: “Siak . . . babaen kadagiti libro nailasinko ti bilang dagiti tawen.” (Daniel 9:2; Jeremias 25:11, 12) Di pagduaduaan, sinukimat ni Daniel dagiti libro ti Sao ti Dios nga ik-ikutanna idi. Dagiti insurat da Moises, David, Solomon, Isaias, Jeremias, Ezequiel—aniaman ti adda kenkuana idi—sigurado a nangipaay iti adu a makaparagsak nga oras ken Daniel nga agbasa ken agmennamenna.

7. No idiligtay ti tiempotayo iti panawen ni Daniel, ania dagiti bentahatayo no iti panangadal iti Sao ti Dios?

⁷ Nesesita ti panangadal iti Sao ti Dios, panangipasnek iti dayta, tapno mapatanortayo ti panagibtur itatta. (Roma 15:4-6; 1 Timoteo 4:15) Ket adda kadatayo ti kompleto a Biblia, nga inramanna dagiti naisurat a rekord no kasano a natungpal dagiti dadduma a padpadto ni Daniel adu a siglo kalpasanna. Mainayon pay, naparaburantayo nga agbiag kabayatan ti “tiempo ti panungpalan,” a naipadto iti Daniel 12:4. Iti mismo a tiempotayo, nabendisionan dagiti napulotan iti naespirituan a pannakaawat, nga agsilnagda a kas parola ti kinapudno iti daytoy nasipngetan a lubong. Kas resultana, adu kadagiti narigat nga ibuksilan a padto iti libro ni Daniel, a dadduma kadagita ti nangburibor kenkuana, ti napnuan pateg kadatayo itatta. Gapuna, itultuloytayo nga adalen nga inaldaw ti Sao ti Dios, a ditay koma pulos iyaleng-aleng dagitoy. No kasta ti aramidentayo, matulongannatayo nga agibtur.

 KANAYON A NAGKARKARARAG NI DANIEL

8. Ania nga ulidan ti impakita ni Daniel no maipapan iti panagkararag?

⁸ Timmulong met ken Daniel ti panagkararag tapno makaibtur agingga iti panungpalan. Inaldaw nga immararaw ken Jehova a Dios ket sipaprangka a nakisarita kenkuana a buyogen iti puso a napnuan iti pammati ken panagtalek. Ammona a ni Jehova “dumngeg iti kararag.” (Salmo 65:2; idiligyo ti Hebreo 11:6.) Idi napalalo ti panagleddaang ni Daniel gapu iti iyaalsa ti Israel, impeksana ken Jehova ti kaririknana. (Daniel 9:4-19) Uray pay idi imbilin ni Dario nga isu laeng ti pagdawatanda iti las-ud ti 30 nga aldaw, saan nga intulok ni Daniel a dayta ti manglapped ti panagkararagna ken Jehova a Dios. (Daniel 6:10) Saan kadi a matukay ti puspusotayo no iladawantayo dayta a matalek a lakay a situtured a nagpaipisok iti abut a napno kadagiti leon imbes nga inlusulosna ti napateg a pribilehio ti panagkararag? Awan duadua a simamatalek ni Daniel a nagturong iti panungpalanna, a nagkarkararag a sireregget ken Jehova iti inaldaw.

9. Apay a ditay koma tagtagilag-anen ti pribilehio a panagkararag?

⁹ Nalaka ti agkararag. Mabalintay pay ketdi ti agkararag iti uray ania a tiempo, sadinoman a lugar, sipipigsa wenno siuulimek. Ngarud, ditay koma pulos tagtagilag-anen daytoy napateg a pribilehio. Inaig ti Biblia ti kararag iti panagibtur, panagporsegi, ken panagtalinaed a siririing iti naespirituan. (Lucas 18:1; Roma 12:12; Efeso 6:18; Colosas 4:2) Saan kadi a nakaskasdaaw ta addaantayo iti nawaya ken sidadaan a kalasugan ti pannakisarita iti kangatuan a persona iti uniberso? Ket agim-imdeng! Lagipenyo daydi panagkararag ni Daniel, ket nangibaon ni Jehova iti anghel kas sungbatna. Dimteng ti anghel bayat nga agkarkararag pay laeng ni Daniel! (Daniel 9:20-21) Nalabit saan itan a tiempo ti kasta nga isasarungkar dagiti anghel, ngem saan a nagbalbaliw ni Jehova. (Malakias 3:6) No kasano nga impangagna ti kararag ni Daniel, imdengannanto met dagiti kararagtayo. Ket bayat nga agkararagtayo, sumingedtayto ken Jehova, a maparnuay ti singgalut a tumulong kadatayo nga agibtur agingga iti panungpalan, kas ken ni Daniel.

 NAGIBTUR KAS MANNURSURO ITI SAO TI DIOS

10. Apay a napateg ken Daniel ti panangisurona iti kinapudno ti Sao ti Dios?

¹⁰ Iti sabali pay a wagas, nasken idi a ‘mapan [ni Daniel] agingga iti panungpalan.’ Nasken nga agibtur kas mannursuro iti kinapudno. Dina pulos linipatan nga isu ket maysa kadagidiay napili a tattao a tinukoy ti Kasuratan: “‘Dakayo dagiti saksik,’ kuna ni Jehova, ‘ken ti adipenko a pinilik.’” (Isaias 43:10) Inaramid ni Daniel ti amin a kabaelanna tapno matungpalna dayta nga annongen. Nalabit nairaman iti trabahona ti panangisuro kadagiti mismo a kailianna a naidestiero idiay Babilonia. Bassit laeng ti ammotayo maipapan iti pannakilangenna kadagiti padana a Judio malaksid iti pannakainaigna kadagiti tallo a nadakamat a “kakaduana”—da Hananias, Misael, ken Azarias. (Daniel 1:7; 2:13, 17, 18) Sigurado a dakkel ti naitulong ti nasinged a panaggagayyemda tapno makapagibtur ti tunggal maysa kadakuada. (Proverbio 17:17) Gapu ta binendisionan ni Jehova ni Daniel iti naisangsangayan a nauneg a pannakaawat, adu ti naisurona kadagiti gagayyemna. (Daniel 1:17) Ngem adda pay sabali a panangisuro nga inaramidna.

11. (a) Ania ti naisalsalumina no iti trabaho ni Daniel? (b) Kasano ti kaballigi ti panangitungpal ni Daniel iti nagpaiduma nga annongenna?

¹¹ Naisalsalumina kadagiti dadduma a mammadto, trabaho idi ni Daniel a kasabaan dagiti dignitario a Gentil. Nupay masansan a di makaay-ayo dagiti mensahena, dina imbilang dagitoy nga agtuturay a kas makapasubkar wenno kasla nababbaba ngem isu. Siraraem ken silalaing a nakisao kadakuada. Adda dadduma—kas kadagidiay managimon, manangisikat a satrapa—a nagtarigagay a mangdadael ken Daniel. Kaskasdi, isut’ rinaem dagiti dadduma a dignitario. Nagbalin a prominente unay ni Daniel gapu ta tinulongan ni Jehova a mangilawlawag kadagiti palimed a nangriribuk kadagiti ar-ari ken mamasirib. (Daniel 2:47, 48; 5:29) Pudno, nga idi lumakayen, saanen a kas iti kinaparagsitna idi agtutubo pay laeng. Ngem sigurado a nagturong agingga iti panungpalanna a kaskasdi a simamatalek nga inkagumaanna ti agserbi kas saksi ti ay-ayatenna a Dios.

12. (a) Aniada a panangisuro ti pakiramramanantay a Kristiano itatta? (b) Kasanotayo a suroten ti balakad ni Pablo nga “itultuloyyo ti makipagna a sisisirib kadagidiay taga ruar”?

 ¹² Iti uneg ti Nakristianuan a kongregasion itatta, makasaraktayo kadagiti matalek a kakadua a tumulong kadatayo nga agibtur, no kasano a nagtitinnulong idi da Daniel ken dagiti tallo a kakaduana. Agsisinnurotayo met ken ‘makapagpipinnaregtatayo.’ (Roma 1:11, 12) Kas ken Daniel, annongentayo a kasabaan dagiti di manamati. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Masapul ngarud nga asaentay ti laingtayo tapno kabaelantayo ‘nga aramaten a siuumiso ti sao ti kinapudno’ no makisaotayo kadagiti tattao maipapan ken Jehova. (2 Timoteo 2:15) Ket makatulong no tungpalentayo ti balakad ni apostol Pablo: “Itultuloyyo ti makipagna a sisisirib kadagidiay taga ruar.” (Colosas 4:5) Ramanen ti kasta a sirib ti balanse a panangmatmat kadagidiay saantayo a kapammatian. Ditay umsien dagita a tattao, nga ibilangtayo a nangatngatotayo ngem kadakuada. (1 Pedro 3:15) Imbes ketdi, ikagumaantayo a guyugoyen ida iti kinapudno, nga usarentayo a sitataktika ken silalaing ti Sao ti Dios tapno madanontayo ti puspusoda. Anian a rag-otayo no adda sibaballigi a nakasabaantayo! Sigurado a tulongannatayo ti kasta a rag-o nga agibtur agingga iti panungpalan, a kas ken Daniel.

“AGINANAKANTO”

13, 14. Apay a nagbutngan unay dagiti adu a taga Babilonia ti ipapatay, ket kasano a naigidiat ti panangmatmat ni Daniel?

¹³ Insaruno nga impanamnama ti anghel ken ni Daniel: “Aginanakanto.” (Daniel 12:13) Ania ti kayulogan dagita a sasao? Pagaammo ni Daniel nga agur-urayen ni patay kenkuana. Ni patay isu ti di maliklikan a panungpalan dagiti isuamin a tattao, nanipud tiempo ni Adan agingga ita. Maikanatad nga awagan ti Biblia ni patay a “kabusor.” (1 Corinto 15:26) Nupay kasta, ti panangpaspasungad ni Daniel iti ipapatay naigidiat iti kaipapananna kadagiti isuamin a taga Babilonia a nanglikmut kenkuana. Agsipud ta naigamerda iti komplikado a panagdaydayaw kadagiti agarup 4,000 a palso a didiosen, adu unay ti pagbutbutnganda maipapan iti ipapatay. Namatida a no umapay ni patay, dagidiay nakalkaldaang ti panagbiagda wenno  siraranggas ti ipapatayda agbalinda a managibales nga espiritu a mamutbuteng kadagiti sibibiag. Namati pay dagiti taga Babilonia iti nakaal-alingget a sabali a lubong, a paggigianan dagiti nakaam-amak nga ulimaw a tao ken animal ti langada.

¹⁴ Saan a kasta ti pammati ni Daniel iti ipapatay. Ginasgasut a tawen sakbay ti tiempo ni Daniel, pinaltiingan ti Dios ni Ari Solomon nga agkuna: “Dagiti natay dida ammo ti aniaman.” (Eclesiastes 9:5) Ket no maipapan iti maysa a matay, inkanta ti salmista: “Ti angesna agpukaw, isu agpulang iti dagana; iti dayta met la nga aldaw dagiti pampanunotna mapukawda.” (Salmo 146:4) Isu nga ammo ni Daniel a pumudnonto ti sasao ti anghel kenkuana. Panaginana ti kaipapanan ti ipapatay. Awan kapanunotan, awan napait a sasainnek, awan tuok—ket sigurado nga awan dagiti ulimaw. Umasping dita ti panangyebkas ni Jesu-Kristo idi natay ni Lazaro. Kinunana: “Ni Lazaro a gayyemtayo napan naginana.”—Juan 11:11.

15. Kasano a nasaysayaat ti aldaw nga ipapatay ngem ti aldaw a pannakayanak?

¹⁵ Usigentayo ti sabali pay a rason no apay a saan a nagalinggaget ni Daniel a mangpasungad iti ipapatayna. Kuna ti Sao ti Dios: “Ti nagan nasaysayaat ngem iti naimbag a lana, ken ti aldaw ti ipapatay ngem iti aldaw ti pannakayanak ti maysa.” (Eclesiastes 7:1, NW) Kasano a ti aldaw ti ipapatay, a sigurado a nakaladladingit nga aldaw, ket nasaysayaat ngem iti naragsak nga aldaw ti pannakayanak? Ti tulbek agpannuray iti “nagan.” Talaga a nangina unay ti “naimbag a lana.” Naminsan, binukbokan ni Maria a kabsat ni Lazaro dagiti saka ni Jesus iti bangbanglo a lana nga aggatad iti gistay makatawen a sueldo! (Juan 12:1-7) Kasano a nagpateg unay ti maysa laeng a nagan? Iti Eclesiastes 7:1, “naimbag a nagan” ti inusar ti Griego a Septuagint. Saan a basta nagan ti napateg no di ket daydiay itakderanna. No kayan-anak, awan reputasion, awan rekord ti naimbag nga ar-aramid, awan nakallalagip a personalidad ken galgalad dayta makinnagan. Ngem no agngudon ti biag, isuamin dagitoy a banag ti itakderan ti nagan. Ket no naimbag a nagan dayta iti panangmatmat ti Dios, napatpateg nga amang dayta ngem iti aniaman a material a sanikua a mabalin nga ikutan.

16. (a) Kasano nga inkagumaan ni Daniel ti nangaramid iti naimbag a naganna iti Dios? (b) Apay a makapaginanan ni Daniel a sitatalek a nakaaramiden iti naimbag a nagan ken Jehova?

 ¹⁶ Iti intero a panagbiagna, inaramid ni Daniel ti amin a kabaelanna a nangaramid iti naimbag a nagan iti saklang ti Dios, ket silalagip ni Jehova iti daytoy. Siniputanna ni Daniel ken sinukimatna ti pusona. Kasta met ti inaramid ti Dios idi ken ni Ari David, a nangikanta: “O Jehova, sika, inusignak, ket nabigbignak. Ammom ti itutugawko ken itatakderko; maawatam ti panunotko nga adayo pay laeng.” (Salmo 139:1, 2) Wen, saan a perpekto ni Daniel. Kaputotan ni managbasol nga Adan ken kameng ti managbasol a nasion. (Roma 3:23) Ngem nagbabawyan ni Daniel ti salungasingna ket inkagumaanna ti nakipagna a sipapalungdo iti Diosna. Ngarud, ti matalek a mammadto mabalinna ti agtalek a pakawanen ni Jehova ti basbasolna ket dinanto ing-ingpen dagita. (Salmo 103:10-14; Isaias 1:18) Kaykayat ni Jehova a lagipen dagiti nasayaat a gapuanan dagiti matalek nga adipenna. (Hebreo 6:10) Gapuna, namindua nga inawagan ti anghel ni Jehova ni Daniel a “makaay-ayo unay a lalaki.” (Daniel 10:11, 19) Kaipapanan daytoy nga ing-ingungoten ti Dios ni Daniel. Kontenton ni Daniel nga aginana, nga ammona a nakaaramiden iti naimbag a nagan ken Jehova.

17. Apay a naganetget a mangaramidtayo ti naimbag a nagan ken Jehova itatta?

¹⁷ Nasayaat no iyimtuod ti tunggal maysa kadatayo, ‘Nakaaramidak kadin iti nasayaat a nagan ken Jehova?’ Nariribuk a tiempo ti pagbibiagantayo. Saan a makapaalinggaget no di ket realistiko no bigbigentayo a mabalin a pagpatinggaen ni patay ti uray asino kadatayo iti aniaman a kanito. (Eclesiastes 9:11) Ngarud, anian a nagpateg a determinado ti tunggal maysa kadatayo a mangaramid iti naimbag a nagan iti Dios itan, a di agtaktak. No kasta ti aramidentayo, saan a masapul a pagbutngantay ni patay. Panaginana laeng dayta—kasla iti pannaturog. Ket kasla iti pannaturog, sarunuen dayta ti panagriing!

“TUMAKDERKANTO”

18, 19. (a) Ania ti kayat a sawen ti anghel idi impakpakaunana a ‘tumakderto’ ni Daniel iti masanguanan? (b) Apay a kabesado ni Daniel ti namnama a panagungar?

¹⁸ Agturpos ti libro ni Daniel a buyogen ti maysa kadagiti  kaiimnasan a kari nga inted ti Dios iti maysa a tao. Imbaga ti anghel ni Jehova ken ni Daniel: “Tumakderkanto maipaay iti bingaymo iti panungpalan dagiti aldaw.” Ania ti kayat a sawen ti anghel? Tangay ti ‘panaginana’ a kalkalpasna la a tinukoy ket isu ni patay, maymaysa la a banag ti kaipapanan ti kari a ‘tumakderto’ ni Daniel inton dumteng ti panawen—panagungar! * Kinapudnona, impapati ti dadduma nga eskolar a ti Daniel kapitulo 12 isut’ damo a nangtukoy a sibabatad iti panagungar a masarakan iti Hebreo a Kasuratan. (Daniel 12:2) Ngem ditoyda nga agkamali. Kabesado unay ni Daniel ti namnama a panagungar.

¹⁹ Kas pagarigan, sigurado nga ammo ni Daniel dagitoy a sasao ni Isaias a nailanad dua a siglo kasakbayanna: “Dagiti minataymo agbiagdanto; dagiti bangkay a kukuak bumangondanto. Agriingkayo ken agkantakayo, dakayo nga agnaed iti tapok! Ta . . . ti daga iruarnanto dagiti natnatay.” (Isaias 26:19) Mabayag pay kasakbayan dayta, inikkan ni Jehova da Elias ken Eliseo iti pannakabalin tapno aktual a mangpagungarda. (1 Ar-ari 17:17-24; 2 Ar-ari 4:32-37) Nasaksakbay pay, binigbig ni Anna, nga ina ni mammadto a Samuel, a kabaelan ni Jehova a pagungaren dagiti tattao manipud Sheol, ti tanem. (1 Samuel 2:6) Immun-una pay ngem kadagita, inyebkas ni matalek a Job ti namnamana babaen kadagitoy a sasao: “No matay ti tao, agbiagto aya manen? Amin nga aldaw ti pannakigubatko, agurayak koma, agingga a ti pannakawayawayak dumteng. Umawagka koma, ket sungbatanka: adda koma maysa a kalikagummo iti aramid dagita imam.”—Job 14:14, 15.

20, 21. (a) Ania a panagungar ti sigurado a pakipasetanto ni Daniel? (b) Kasanonto ti wagas a pannakaangay ti panagungar idiay Paraiso?

²⁰ Kas ken Job, adda rason nga agtalek ni Daniel nga addanto aldaw nga aktual a kalikaguman ni Jehova ti panagungarna iti masanguanan. Kaskasdi, sigurado a makaliwliwa  unay a mangngegan ti mannakabalin nga espiritu a parsua a mangpasingked iti dayta a namnama. Wen, tumakderto ni Daniel “inton panagungar dagiti nalinteg,” a mapasamakto kabayatan ti Milenio a Turay ni Kristo. (Lucas 14:14) Anianto ti kasasaadna dayta para ken ni Daniel? Maipapan iti dayta, adu ti ibaga kadatayo ti Sao ti Dios.

²¹ Ni Jehova ket “maysa a Dios, saan a ti riribuk, no di ket ti talna.” (1 Corinto 14:33) Nabatad ngarud, a naurnosto ti panagungar idiay Paraiso. Nalabit sumagmamanonto a panawen ti napalabas kalpasan ti Armagedon. (Apocalipsis 16:14, 16) Naikkatto aminen a pakailasinan ti daan a sistema ti bambanag, ket sigurado a naaramidton dagiti panagsagana a mangsarabo kadagidiay agungar. No maipapan iti panagsasaganad dagiti agungar, kastoy ti giya nga iparipirip ti Biblia: “Tunggal maysa iti bukodna a saad.” (1 Corinto 15:23) Manamnama nga inton ‘panagungar dagiti nalinteg ken dagiti nakillo,’ umun-unanto nga agungar dagiti nalinteg. (Aramid 24:15) Iti kasta, dagiti matalek a tattao idi ugma, kas ken Daniel, makatulongdanto iti pannakatarawidwid dagiti naindagaan a gannuat, agraman pannakaisuro dagiti binilion a “nakillo” nga agungar.—Salmo 45:16.

22. Aniat’ sumagmamano a saludsod a sigurado a segseggaanto ni Daniel ti sungbatna?

²² Sakbay a nakasagana ni Daniel a mangakem kadagita a responsabilidad, sigurado nga adunto ti imtuodenna. Total, no maipapan kadagiti narikut a padto a naikumit kenkuana, kinunana: “Nangngegko, ngem saanko a maawatan.” (Daniel 12:8) Anianto ketdin a ragsakna a makatarus met laengen kadagitoy a sagrado a palimed! Di pagduaduaan a kayatnanto a maammuan amin maipapan iti Mesias. Masdaawto ni Daniel a makadamag maipapan iti panagsasagadsad dagiti pannakabalin ti lubong nanipud tiempona agingga iti panawentayo, maipapan iti kinasiasino dagiti matalek a “sasanto Daydiay Katan-okan”—a nagporsegi nupay naidadanesda kabayatan ti “tiempo ti panungpalan”—ken ti ultimo a pannakadadael dagiti amin a natauan a pagarian babaen ti Mesianiko a Pagarian ti Dios.—Daniel 2:44; 7:22; 12:4.

 TI BINGAY NI DANIEL IDIAY PARAISO—KEN TI BINGAYYO!

23, 24. (a) Kasano a naigidiatto ti lubong a pagyanan ni Daniel inton agungar iti daydi dati nga ammona? (b) Addanto aya lugar ni Daniel idiay Paraiso, ken kasanotay nga ammo?

²³ Kayatto nga ammuen ni Daniel ti maipapan iti lubong a pagnanaedanna iti dayta a tiempo—lubong a naigidiat iti daydi tiempona. Mapukawton amin a lamma ti gubgubat ken panangirurumen a nangtulaw iti daydi lubong a pagaammona. Awanton ti ladingit, sakit, ken ipapatay. (Isaias 25:8; 33:24) Ngem nawadwadton ti taraon, nagadu a pagtaengan, ken makapnek a trabaho para kadagiti isuamin. (Salmo 72:16; Isaias 65:21, 22) Nagkaykaysa ken naragsakton a pamilia ti intero a sangatauan.

²⁴ Sigurado nga addanto lugar ni Daniel iti dayta a lubong. “Tumakderkanto maipaay iti bingaymo,” kinuna ti anghel kenkuana. Ti Hebreo a sao a naipatarus ditoy a ‘bingay’ isu met laeng daydiay nausar kadagiti literal a lote a daga. * Nalabit kabesado ni Daniel ti padto ni Ezequiel maipapan iti pannakabingbingay ti naisubli a daga ti Israel. (Ezequiel 47:13–48:35) No iti kaitungpalanna idiay Paraiso, ania ti ipasimudaag ti padto ni Ezequiel? Nga addanto lugar dagiti isuamin a tattao ti Dios idiay Paraiso, ken siuurnos ken siuumiso ti pannakabingbingayto ti mismo a daga. Siempre, saan laeng a daga ti bingayto ni Daniel idiay Paraiso. Ramanennanto ti akemna a mayataday iti panggep ti Dios sadiay. Garantisado ti naikari a gunggona ni Daniel.

25. (a) Ania dagiti namnama iti biag idiay Paraiso a makaay-ayo kadakayo? (b) Apay a makuna a ti Paraiso isu ti nakaikarian ti tao?

²⁵ Ania met ngay no maipapan iti bingayyo? Agaplikar kadakayo ti isu met la a kari. Kayat ni Jehova a ‘tumakderto’ dagiti natulnog a tattao para iti bingayda, nga adda lugarda idiay Paraiso. Utobenyo laengen! Sigurado, nakaay-ayat no  maam-ammoyonto ni Daniel a rupanrupa, agraman dagiti sabsabali pay a matalek a lallaki ken babbai idi tiempo ti Biblia. Sa addanto dagiti di mabilang a sabsabali pay nga agsubli manipud ken patay, a kasapulandanto ti pannakaisuro tapno maam-ammoda ken ayatenda ni Jehova a Dios. Iladawanyo ti bagiyo a mangtartaripato iti naindagaan a pagtaengantayo ken tumultulongkayo a mamagbalin a paraiso ti di maungpot a panagduduma ken di agkupas nga imnas. Panunotenyo nga isursuronakayo ni Jehova, nga ad-adalenyo ti wagas nga inrantana a panagbiag ti sangatauan. (Isaias 11:9; Juan 6:45) Wen, adda lugaryo idiay Paraiso. Nupay di nakappapati ti Paraiso kadagiti dadduma itatta, laglagipenyo nga idi damo ket dinisenio ni Jehova nga agbiag ti sangatauan iti kasta a lugar. (Genesis 2:7-9) Iti dayta a kayulogan, ti Paraiso isu ti natural a pagtaengan ti binilbilion ditoy daga. Isu ti nakaikarianda. Ti panangragpat iti dayta mayasping iti panagawid ti maysa idiay pagtaenganna.

26. Kasanot’ panangbigbig ni Jehova a narigat ti panaguraytayo iti panungpalan daytoy a sistema?

²⁶ Magagaran ti pusotayo a buyogen ti panangapresiar no  utobentayo amin dagitoy, saan kadi? Saanyo aya nga il-iliwen ti kaaddayo sadiay? Ngarud, di pagsiddaawan a sigagagar nga ammuen dagiti Saksi ni Jehova no kaanonto ti iyaay ti panungpalan daytoy a sistema ti bambanag! Narigat ti aguray. Bigbigen ni Jehova dayta, ta indagadagna a ‘seggaantayo’ ti panungpalan “nupay no agtaktak.” Kayatna a sawen a kasla agtaktak no iti panangmatmattayo, ta naipasigurado kadatayo iti dayta met la a kasuratan: “Saanto a maladaw.” (Habacuc 2:3, NW; idiligyo ti Proverbio 13:12.) Wen, umayto ti panungpalan iti mismo a naituding a tiempona.

27. Ania ti masapul nga aramidenyo tapno makapagtakderkayo iti saklang ti Dios agingga iti kinaagnanayon?

²⁷ Ania ti rumbeng nga aramidenyo bayat nga umad-adani ti panungpalan? Kas ken Daniel nga ing-ingungoten a mammadto ni Jehova, agibturkayo a simamatalek. Gagetanyo nga adalen ti Sao ti Dios. Sipapasnekkayo nga agkararag. Siaayat a makitimpuyogkayo kadagiti kapammatianyo. Sireregta nga isuroyo ti kinapudno kadagiti sabsabali. Gapu ta inaldaw nga umas-asideg ti panungpalan daytoy nadangkes a sistema ti bambanag, agtalinaedkayo a determinado nga agbalin a nasungdo nga adipen ti Kangatuan ken natured a mangitandudo iti Saona. Siguraduenyo nga ipangag ti padto ni Daniel! Ket sapay koma ta ipaay kadakayo ni Soberano nga Apo Jehova ti pribilehio a panagtakder iti saklangna a sirarag-o agingga iti kinaagnanayon!

[Footnotes]

ANIA TI NAAWATANYO?

• Ania ti nakatulong ken Daniel nga agibtur agingga iti panungpalan?

• Apay a saan a nagamkan ni Daniel ti ipapatay?

• Kasano a matungpalto ti kari ti anghel a ‘tumakderto [ni Daniel] maipaay iti bingayna’?

• Kasano a personal a nagunggonaankayo iti panangipangagyo iti padto ni Daniel?

[Salsaludsod]

 [Ladawan iti panid 307]

[Ladawan iti panid 318]

Kas ken Daniel, ipangpangagyo kadi ti propetiko a sao ti Dios?