Siasino a Talaga ni Jehova?

BAYAT a wadwadaanna ti pagnaanna iti kabakiran idiay Cambodia, nakagteng ni Henri Mouhot, maysa a Pranses a managsirarak idi maika-19 a siglo, iti nalawa a kadandanuman a nanglikmut iti maysa a templo. Dayta ti Angkor Wat, ti kadakkelan a narelihiosuan a monumento ditoy daga. Maibaga a dagus ni Mouhot nga inaramid ti tao dayta nga aglumlumoten a patakder. “Tangay impatakder ti di am-ammo a Michelangelo idi ugma,” insuratna, “nadaydayag dayta ngem iti aniaman nga imbati kadatayo ti Grecia wenno Roma.” Nupay sinigsiglon a nabaybay-an ken di naas-asikaso, masiguradona nga iti likudan daytoy nagdayag a patakder, adda la ketdi nangdisenio.

Makapainteres ta inusar ti maysa a libro ti sirib a naisurat adun a siglo ti napalabas ti umarngi nga argumento, a kunana: “Siempre, tunggal balay adda nangibangon, ngem ti nangibangon iti amin a bambanag isu ti Dios.” (Hebreo 3:4) Ngem mabalin a kunaen ti dadduma, ‘Aggiddiat ti aramid ti nakaparsuaan ken ti aramid ti tao.’ Nupay kasta, adda dagiti sientista a di umanamong iti dayta nga argumento.

Kalpasan nga inaminna a “dagiti sistema a biokemikal ket saan a bambanag nga awanan biag,” insaludsod ni Michael Behe, associate professor iti biochemistry idiay Lehigh University, Pennsylvania, E.U.A.: “Mabalin aya nga usaren ti sirib a mangdisenio kadagiti sibibiag a sistema-biokemikal?” Intuloyna nga inlawlawag a mangdisdisenio itan dagiti sientista iti napapateg a panagbalbaliw kadagiti sibibiag nga organismo babaen kadagiti metodo a kas iti genetic engineering. Wen, agpadpada a mabalin a “sangalen” dagiti bambanag nga awanan biag ken addaan biag! Iti panagsukimatna iti lubong dagiti nagbabassit unay a sibibiag a selula,  nakita ni Behe dagiti nakaskasdaaw ti kinarikutda a sistema a buklen dagiti elemento a ti panagandarda ket agpannuray iti maysa ken maysa. Ti konklusionna? “Ti resulta dagitoy nagtitipon a panangikagumaan a mangusig iti selula—tapno mausig ti biag iti kasasaad ti molekula—ket napigsa, nalawag a pammaneknek nga adda ‘disenio!’”

No kasta, siasino ti Nangdisenio amin kadagitoy a naririkut a sistema?

Siasino ti Diseniador?

Ti sungbat ket magun-odan iti daydiay nagkauna a libro ti sirib a nakotar itay—ti Biblia. Iti panglukat a sasaona, nakaskasdaaw ti kinasimple ken kinalawag ti sungbat ti Biblia iti saludsod a no siasino ti nangdisenio iti amin a bambanag: “Idi punganay, ti Dios pinarsuana ti langlangit ken ti daga.”—Genesis 1:1.

Nupay kasta, iti panangigiddiatna iti bagina manipud kadagiti sabsabali a maibilbilang a Dios, impabigbig ti Namarsua ti bagina babaen iti naisalsalumina a nagan: “Daytoy ti kinuna ti pudno a Dios, ni Jehova, ti Namarsua iti langlangit . . . , Daydiay mangyap-aplag iti daga ken iti bungana, Daydiay mangmangted iti anges kadagiti tattao iti dayta.” (Isaias 42:5, 8) Jehova ti nagan ti Dios a nangdisenio iti uniberso ken nangaramid kadagiti lallaki ken babbai ditoy daga. Ngem, siasino a talaga ni Jehova? Ania a kita ti Dios? Ken apay a rumbeng a dumngegkayo kenkuana?

Kaipapanan ti Naganna

Umuna iti amin, aniat’ kaipapanan ti nagan ti Namarsua a Jehova? Ti nagan ti Dios ket naisurat iti uppat a letra a Hebreo (יהוה) ken agparang iti gistay 7,000 a daras iti Hebreo a paset ti Biblia. Maibilang daytoy a nagan kas causative form ti Hebreo a verbo a ha·wahʹ (“agbalin”) ket ngarud kaipapananna “Pagbalinenna.” Iti sabali a pannao, sisisirib a  pagbalinen ni Jehova ti bagina iti aniaman a masapul a pagbalinanna tapno maitungpal dagiti panggepna. Agbalin a Namarsua, Ukom, Manangisalakan, Mangsustiner iti Biag, ken dadduma pay, tapno matungpalna dagiti karina. Mainayon pay, ti gramatika a porma dayta a verbo a Hebreo ipaspasimudaagna ti tignay a madama a matungtungpal. Ipasimudaag daytoy a pagbalbalinen pay laeng ni Jehova ti bagina a manangtungpal kadagiti karina. Wen, isu ket sibibiag a Dios!

Dagiti Kangrunaan a Galad ni Jehova

Ipakita ti Biblia daytoy a Namarsua ken manangtungpal kadagiti karina kas makaay-ayo unay a persona. Impalgak a mismo ni Jehova dagiti nagpaiduma a galadna ket kinunana: “Jehova, Jehova, maysa a Dios a naasi ken managparabur, nabannayat nga agunget ken naruay iti naayat a kinamanangngaasi ken kinapudno, mangsalsalimetmet iti naayat a kinamanangngaasi maipaay iti rinibu, mamakpakawan iti biddut ken salungasing ken basol.” (Exodo 34:6, 7) Nailadawan ni Jehova kas Dios nga addaan iti naayat a kinamanangngaasi. Ti Hebreo a sao a nausar ditoy ket mabalin met a maipatarus a “nasungdo nga ayat.” Iti panangitungpalna iti mataginayon a panggepna, sisusungdo ni Jehova nga agtultuloy a mangipakita iti ayat kadagiti parsuana. Saanyo kadi a tagipatgen ti kasta nga ayat?

Nabannayat met nga agpungtot ni Jehova ken alisto a mangpakawan kadagiti bidduttayo. Makaparagsak ti makilangen iti persona a saan nga agbirbirok iti biddut no di ket situtulok a mamakawan kadatayo. Ngem dina kayat a sawen a panuynoyan ni Jehova ti dakes nga aramid. Kinunana: “Siak, ni Jehova, ayatek ti kinahustisia, guraek ti panagtakaw agraman ti kinakillo.” (Isaias 61:8) Kas Dios ti kinahustisia, saanna a panuynoyan iti agnanayon dagiti sipapakinakem a managbasol nga agtultuloy iti kinadangkesda. Gapuna, makasiguradotayo nga iti naituding a tiempona, ilintegto ni Jehova ti kinaawan hustisia iti lubong nga ayantayo.

Kasapulan ti sirib tapno mamantener ti naan-anay a pannakabalanse dagiti galad nga ayat ken kinahustisia. Nakaskasdaaw ti panangbalanse ni Jehova kadagitoy dua a galad iti pannakilangenna kadatayo. (Roma 11:33-36) Siempre, makita ti siribna iti sadinoman. Dagiti  pagsidsiddaawan iti nakaparsuaan ti mangipaneknek iti dayta.—Salmo 104:24; Proverbio 3:19.

Nupay kasta, saan nga umdas ti kaadda ti sirib. Tapno naan-anay a maitungpalna ti panggepna, masapul nga addaan met ti Namarsua iti naan-anay a pannakabalin. Ipakita ti Biblia nga isu ket mannakabalin unay a Dios: “Itangadyo dagiti matayo sadi ngato ket kitaenyo. Siasino ti namarsua kadagitoy a banag? Isu Daydiay mangiruruar iti buyotda sigun a mismo iti bilang, . . . Gapu iti kinaruay iti dinamiko nga enerhia, . . . awan uray maysa kadakuada ti mapukpukaw.” (Isaias 40:26) Wen, addaan ni Jehova iti ‘naruay a dinamiko nga enerhia’ nga usarenna a mangitungpal iti pagayatanna. Dikay kadi maguyugoy nga umadani ken Jehova gapu kadagita a galad?

Dagiti Gunggona iti Panangammo ken Jehova

Ni Jehova “saanna a pinarsua [ti daga] a maipaay laeng iti awan kapapay-anna” no di ket ‘binukelna dayta tapno pagnaedan’ dagiti tattao nga addaan iti nasayaat a relasion kenkuana. (Isaias 45:18; Genesis 1:28) Maseknan kadagiti naindagaan a parsuana. Inikkanna ti sangatauan iti perpekto a pangrugian iti kasla hardin a pagtaengan, maysa a paraiso. Ngem daddadaelen dagiti tattao, a dayta ti mamagladingit unay ken Jehova. Nupay kasta, maitunos iti kaipapanan ti naganna, iringpasto ni Jehova ti orihinal a panggepna a maipaay iti sangatauan ken iti daga. (Salmo 115:16; Apocalipsis 11:18) Isublinanto ti Paraiso ditoy daga para kadagidiay situtulok nga agtulnog kenkuana kas annakna.—Proverbio 8:17; Mateo 5:5.

Deskribiren ti maudi a libro ti Biblia ti kita ti biag a matagiragsakyo iti dayta a Paraiso: “Punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot.  Ti immuna a bambanag naglabasdan.” (Apocalipsis 21:3, 4) Dayta ti pudno a biag a kayat ni Jehova a tagiragsakenyo. Nagimbag ketdin nga Ama! Kayatyo kadi a maammuan ti ad-adu pay maipapan kenkuana ken no ania ti makalikaguman kadakayo tapno makapagbiagkay idiay Paraiso?

Malaksid no nainaganan, amin dagiti naadaw iti Biblia ket manipud iti Baro a Lubong a Patarus ti Nasantuan a Kasuratan.