‘Idi Nangdutok ni Jehova Kadagiti Ukom’

NALAKAM laeng a makita ti Bantay Tabor (F4) iti mapa​—abagatan a laud ti Baybay ti Galilea, iti Tanap ti Jezrael. Padasem a sirmataen ti buyot ti 10,000 a naummong iti tuktok ti bantay. Inusar ni Jehova ni Ukom Barak ken ni propetisa Debora tapno pagkaykaysaenda ti Israel a maibusor ken ni Jabin nga ari ti Canaan, a nangirurumen kadagiti umili iti 20 a tawen. Iti panangidaulo ni Sisera a panguluen ti buyot, dagiti 900 a karuahe ni Jabin a naarmasan kadagiti nakaam-amak a landok a pakigubat ket naggapuda idiay Haroset nga agturong iti nagmaga a tukok ti Kison, iti nagbaetan ti Megiddo ken Bantay Tabor.

Indauluan ni Ukom Barak dagiti lallaki ti Israel a simmalog iti tanap tapno makigubatda kadagiti buyot ni Sisera. Sinigurado ni Jehova ti balligi babaen ti panangyegna iti napegges a layus a nangilumlom kadagiti karuahe ni Sisera, ken namagdanag unay kadagiti Canaanita. (Uk 4:1–5:31) Maysa laeng dayta kadagiti adu a balligi nga inted ti Dios iti Israel idi kaaldawan dagiti Ukom.

Kalpasan ti pannakaparmek ti Canaan, nabingbingay dayta a daga kadagiti tribu ti Israel. Kitaem no sadino ti nagnaedan ti nadumaduma a tribu a saan a Levita. Ti bassit a tribu ni Simeon ket immawat kadagiti siudad iti teritoria ti Juda. Kalpasan ti ipapatay ni Josue, dimmakes ti nasion iti naespirituan ken moral. Naglak-am ti Israel “kadagiti nakaro unay a pakarigatan,” iti sidong ti panangirurumen dagiti kabusor. Gapu iti asina, ‘nangibangon ni Jehova iti uk-ukom’​—12 a lallaki a matalek ken natured​—a nangispal iti Israel iti las-ud ti tallo a siglo.​—Uk 2:15, 16, 19.

Nagusar laeng ni Ukom Gideon iti 300 a saan unay a naarmasan ngem nasisiglat a soldado a nangparmek iti 135,000 a mannakigubat a Midianita. Naggugubatda iti nagbaetan ti Bantay Gilboa ken More. Idi mangab-abakdan, kinamat ni Gideon dagiti kabusor agingga iti daya, nga agturong iti desierto.​—Uk 6:1–8:32.

Ni Jefte, a Galaadita iti tribu ni Manases, linuk-atanna dagiti ili ti Israel iti daya ti Jordan manipud kadagiti manangirurumen nga Ammonita. Tapno agballigi, nalabit limmasat ni Jefte iti Dalan ti Ari a namagkamang iti Ramot-galaad ken Aroer.​—Uk 11:1–12:7.

Nakidangadang ni Samson kadagiti Filisteo iti kosta ti Gaza ken Ascalon. Masarakan ti Gaza iti nadam-eg a rehion a nalatak gapu iti agrikultura. Nagusar ni Samson iti 300 a sora tapno puoranna dagiti kataltalonan, kaubasan, ken kaolibuan dagiti Filisteo.​—Uk 15:4, 5.

Kas agminar iti salaysay ti Biblia wenno kas ipasimudaag dagiti naggapuanda a tribu, aktibo idi dagiti ukom iti intero a Naikari a Daga. Sadinoman ti nakapasamakan dagita, inaywanan ni Jehova ti sibababawi nga ilina kadagiti tiempo ti rigat.

 [Mapa iti panid 15]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Dagiti Tribu ken Uk-Ukom

Uk-Ukom

1. Otniel (Tribu ni Manases)

2. Ehud (Tribu ni Juda)

3. Samgar (Tribu ni Juda)

4. Barak (Tribe of Neftali)

5. Gideon (tribu ni Isacar)

6. Tola (Tribu ni Manases)

7. Jair (Tribu ni Manases)

8. Jefte (Tribu ni Gad)

9. Ibzan (Tribu ni Zabulon)

10. Elon (Tribu ni Zabulon)

11. Abdon (Tribu ni Efraim)

12. Samson (Tribu ni Juda)

Pannakabingbingay Dagiti Tribu (Kitaem ti publikasion)

Dagiti Naipasngat a Siudad ni Manases

E4 Dor

E5 Megiddo

E5 Taanac

F4 En-dor

F5 Bet-sean (Bet-san)

F5 Ibleam (Gat-rimmon)

Dagiti Naipasngat a Siudad ni Simeon

C9 Saruhen (Saaraim) (Silhim)

C10 Bet-lebaot (Bet-biri)

D8 Eter (Toquen)

D9 Siclag

D9 Ain

D9 Hazar-susa?

D9 Asan

D9 Beer-seba

D10 Hazar-sual

E9 Etam

E9 Bet-marcabot

E9 Betuel? (Kesil?)

E9 Sheba? (Jesua)

E10 Baalat-beer (Baal)

E10 Ezem

Dagiti Pagkamangan a Siudad Dagiti Levita

E8 Hebron

F3 Kedes

F6 Siquem

H4 Golan

H5 Ramot-galaad

H8 Bezer

Dagiti Kangrunaan a Dalan

B10 Via Maris

G10 Dalan ti Ari

Dagiti Tribu Ti Israel

DAN (D7)

D7 Joppe

E8 Zora

JUDA (D9)

C8 Ascalon

C9 Gaza

C9 Saruhen (Saaraim) (Silhim)

C10 Bet-lebaot (Bet-biri)

C12 Azmon

C12 Cades

D7 Jabneel

D8 Ether (Tochen)

D9 Ziklag

D9 Ain

D9 Hazar-susa?

D9 Asan

D9 Beer-seba

D10 Hazar-sual

E8 Lehi

E8 Betlehem

E8 Hebron

E9 Etam

E9 Bet-marcabot

E9 Betuel? (Kesil?)

E9 Sheba? (Jesua)

E10 Baalat-beer (Baal)

E10 Ezem

F8 Jerusalem

ASER (E3)

E2 Tiro

E4 Haroset

E4 Dor

F1 Sidon

MANASES (E5)

E6 Samir (Samaria)

E6 Piraton

F6 Siquem

G5 Abel-mehola

EFRAIM (E7)

E7 Timnat-sera

F6 Tappua

F6 Silo

F7 Bethel (Luz)

NEFTALI (F3)

F2 Bet-anat

F3 Kedes

G3 Hasor

ZABULON (F4)

E4 Betlehem

ISACAR (F5)

E5 Megiddo

E5 Kedes (Kision)

E5 Taanac

F4 En-dor

F5 Bet-sitta

F5 Bet-sean (Bet-san)

F5 Ibleam (Gat-rimmon)

BENJAMIN (F7)

F7 Gilgal

DAN (G2)

G2 Dan (Lais)

MANASES (H3)

H4 Golan

RUBEN (H8)

G7 Hesbon

G9 Aroer

H7 Minnit

H8 Bezer

GAD (I6)

G6 Succot

G6 Penuel

G6 Mizpa (Mizpe)

G7 Jogbea

H5 Ramot-galaad

H7 Rabba

H7 Abel-keramim

[Dadduma pay a disso]

I1 Damasco

[Bambantay]

F4 Bty. Tabor

F4 More

F6 Bty. Ebal

F5 Bty. Gilboa

F6 Bty. Gerizim

[Dandanum]

C5 Baybay Mediteraneo (Dakkel a Baybay)

F9 Asin a Baybay

G4 Baybay ti Galilea

[Karayan ken waig]

B11 N.G. ti Egipto

F6 Karayan Jordan

G6 N.G. ti Jaboc

G9 N.G. ti Arnon

G11 N.G. ti Zered

[Ladawan iti panid 14]

Ti Bantay Tabor, iti teritoria ni Isacar, ket masarakan iti Tanap ti Jezrael

[Ladawan iti panid 14]

Ti panaglayus ti Kison inlumlomna dagiti karuahe ni Sisera