Adan ken Eva
Kayuloganna: Ni Adan isut’ immuna a natauan a parsua. Ti Hebreo a termino nga ’a·dhamʹ siuumiso met a naipatarus kas “tao,” “naindagaan a tao,” ken “sangatauan.” Ni Eva, nga immuna a babai, isut’ asawa ni Adan.
Pangngarig (sarsarita) laeng ngata da Adan ken Eva?
Saan kadi a rasonable a patien nga isu met la nga isu nga orihinal a nagannak ti nagtaudantayo amin?
“Ti siensia itan pasingkedanna ti nabayagen nga ikaskasaba dagiti kaaduan a dadakkel a relihion: Dagiti tattao manipud kadagiti amin a rasa . . . naggapuda iti maymaysa nga immuna a tao.”—Heredity in Humans (Philadelphia ken Nueva York, 1972), Amram Scheinfield, p. 238.
“Ti estoria ti Biblia maipapan kada Adan ken Eva, nga ama ken ina ti intero a natauan a rasa, adun a siglo nga imbagana ti isu met la nga isu a kinapudno nga ipakita ti siensia itatta: nga amin a tattao ditoy daga maymaysada a pamilia ken parepareho ti naggapuanda.”—The Races of Mankind (Nueva York, 1978), Ruth Benedict and Gene Weltfish, p. 3.
Ara. 17:26: “Iti maymaysa a tao inaramid [ti Dios] a pagtaudan dagiti amin a nasion ti tattao tapno agnaedda iti amin a rabaw ti daga.”
Ti Biblia idatagna aya ni Adan kas maysa laeng a simbolikal a tao a mangirepresentar kadagiti amin a nagkauna a tattao?
Jud. 14: “Impadto ni Enoc, daydi maikapito nanipud ken Adan.” (Ni Enoc saan a maikapito kadagiti amin a nagkauna a tattao.)
Luc. 3:23-38: “Ni Jesus met laeng, idi nangrugi iti trabahona, agtawen ti kas tallopulo, yantangay isu . . . anak ni David . . . anak ni Abraham . . . anak ni Adan.” (Da David ken Abraham popularda a historikal a tattao. Gapuna saan aya a rasonable a kunaen a ni Adan ket pudpudno a tao?)
Gen. 5:3: “Nagbiag ni Adan iti sangagasut ket tallopulo a tawen. Idin pinutotna ti maysa nga anak a lalaki a kaaspingna, kas ti ladawanna, ket pinanagananna iti Set.” (Sigurado a ni Set saan a pinutot dagiti amin a nagkauna a tattao, ket saan met a 130 ti edad amin a nagkauna a lallaki idi nagputotda.)
Yantangay uleg ti nakisao ken Eva dayta kadi ti gapu a kunaen a pangngarig laeng dayta a salaysay?
Gen. 3:1-4: “Itan ti uleg isu idi a kasisikapan kadagiti amin nga atap nga animal iti daga nga inaramid ni Jehova a Dios. Gapuna isu kinunana iti babai: ‘Pudno aya a kinuna ti Dios a saankay a mangan iti amin a kayo iti minuyongan?’ Ket ti babai kinunana iti uleg: ‘. . . “Iti bunga ti kayo nga adda iti tengnga ti minuyongan,” kinuna ti Dios, “dikayto kanen, ken uray sagiden di la ket ta mataykayo.”’ Ket ti uleg kinunana iti babai: ‘Saan a pudno a mataykayonto.’”
Juan 8:44: “[Kinuna ni Jesus:] Ti Diablo . . . manangulbod ken ama ti kinaulbod.” (Gapuna ti Diablo isut’ gubuayan ti damo a panagulbod, a naisawang idiay Eden. Inusarna daydi uleg kas makitkita a pannakangiwatna. Ti salaysay ti Genesis saan nga agus-usar kadagiti parsua a sarsarita laeng tapno mangted ti leksion. Kitaenyo met ti Apocalipsis 12:9.)
Pangarigan: Saan a karkarna a ti ventriloquist pagparangenna a ti bosesna ket sabalit’ paggapuanna. Idiligyo ti Numeros 22:26-31, a kunaenna a ni Jehova pinagsaona ti asna ni Balaam.
No “ti umuna a tao a ni Adan” ket simboliko laeng, ti ngay “maudi nga Adan,” a ni Jesu-Kristo?
1 Cor. 15:45, 47: “Kasta met nga adda a naisurat: ‘Ti umuna a tao a ni Adan nagbalin a kararua a sibibiag.’ Ti maudi nga Adan nagbalin a maysa nga espiritu a mambiag. Daydi immuna a tao nabukel iti daga ket naindagaan; daydi maikadua a tao nailangitan.” (Ti ngarud panangilibak a ni Adan ket pudpudno a tao a nagbasol maibusor iti Dios ipasimudaagna ti panagduadua iti kinaisu ni Jesu-Kristo. Ti kasta a panangilibak iturongnatayo a mangilaksid iti gapu no apay inted ni Jesus ti biagna para iti sangatauan. Ti itatalikudtayo iti dayta kayuloganna ti panangilaksidtayo iti Nakristianuan a pammati.)
Kasanot’ panangmatmat a mismo ni Jesus iti salaysay ti Genesis?
Mat. 19:4, 5: “[Ni Jesus] kinunana: ‘Dikayo pay aya nabasa [idiay Genesis 1:27; 2:24] a ti namarsua kadakuada [kada Adan ken Eva] nanipud idi damo inaramidna ida a lalaki ken babai ket kinunana, “Gapu itoy ti lalaki panawannanto ti ama ken inana ket makitiponto iti asawana, ket isuda a dua maymaysadanto a lasag”?’” (Yantangay inakseptar ni Jesus ti salaysay ti Genesis a kas kinapudno, ditay ketdi patien a kastan?)
No Adda Agkuna—
‘Ti panagbasol ni Adan ket nakem ti Dios, implano ti Dios.’
Kunaenyo: ‘Adun ti nagkuna ti kasta. Ngem no aramiden daydiay banag nga ipaaramidmo kaniak, kondenarennakto aya no aramidek dayta? . . . Ngarud, no ti panagbasol ni Adan ket nakem ti Dios, apay a ni Adan ket napagtalaw manipud Eden idi nagbasol? (Gen. 3:17-19, 23, 24)’
Wenno kunaenyo: ‘Makapainteres a punto dayta, ket ti sungbatna saklawenna no ania a kita a persona ti Dios. Nainkalintegan ngata wenno kinamanagayat ti panangkondenar iti maysa no aramidenna daydiay banag nga implanom para kenkuana?’ Sayonto inayon: (1) ‘Ni Jehova ket Dios ti ayat. (1 Juan 4:8) Nalinteg amin a dalanna. (Sal. 37:28; Deut. 32:4) Saan a nakem idi ti Dios nga agbasol koma ni Adan; pinakdaaranna ni Adan tapno di agbasbasol. (Gen. 2:17)’ (2) ‘Ti Dios impalubosna idi ken Adan, a kas panangipalubosna kadatayo, ti wayawayana nga agpili iti aramidenna. Ti kinaperpekto dina kayat a sawen nga awanan ti maysa iti wayawaya nga agsukir. Ni Adan pinilina ti agrebelde iti Dios, nupay napakdaaran nga isu ket matay kas resulta dayta.’ (Kitaenyo met ti panid 151.)
