Mapan iti linaonna

Mapan iti listaan dagiti linaonna

Basol

Basol

Kayuloganna: No iti literal, isut’ di pannakaragpat iti marka, sigun kadagiti Hebreo ken Griego a texto ti Biblia. Ti Dios a mismo isut’ mangisaad iti “marka” a masapul a ragpaten dagiti intelihente a parsuana. Ti basol isut’ di panangragpat iti dayta a marka, nga isu met laeng ti kinakillo, wenno kinadakes. (Roma 3:23; 1 Juan 5:17; 3:4) Ti basol isu daydiay aniaman a di maitunos iti personalidad ti Dios, kadagiti estandartena, dandana ken pagayatanna, nga amin dagita ket nasantuan. Mabalin a ti basol ket nainaig iti dakes a kababalin, ti di panangaramid iti banag a masapul nga aramiden, ti di nadiosan a panagsasao, narugit a panagpampanunot, wenno dagiti inaagum a tarigagay wenno motibo. Ti Biblia paggidiatenna ti basol a tinawid ken ti basol a ginagara, ken ti gidiat ti maysa nga akto ti panagbasol nga adda panagbabawi ti maysa a tao ken daydiay kankanayon a panagbasbasol.

Kasano a posible ken Adan ti panagbasol idinto ta isu ket perpekto?

No maipapan iti kinaperpekto ni Adan, basaenyo ti Genesis 1:27, 31 ken Deuteronomio 32:4. Idi nga indeklara ti Dios a ti naindagaan a parsuana, agraman ti lalaki ken babai, ket “nasayaatda unay,” aniat’ kayatna a sawen dayta? No Daydiay perpekto ti aramidna ket kunaenna a dagiti gapuananna ket “nasayaatda unay,” masapul a naragpatda dagiti perpekto nga estandartena.

Ti kinaperpekto kayatna kadi a sawen a da Adan ken Eva dida makaaramid iti dakes? Ti nangaramid iti robot expektarenna a ti robot agtignay nga exakto sigun iti nakaiprogramaanna. Ngem ti perpekto a robot saan a perpekto a tao. Dagiti kababalinda a makuna a nasken saan nga agpareho. Tattao da Adan ken Eva, saanda a robot. Iti tao, inted ti Dios ti abilidad nga agpili iti umiso ken di umiso, agtulnog wenno agsukir, mangaramid kadagiti moral a pangngeddeng. Yantangay kastat’ pannakadisenio ti tao, ti dina pannakabalin a mangaramid iti pangngeddeng (saan ket a daydiay di umiso a pangngeddeng) ti mangipasimudaag iti kinaimperpekto.—Idiligyo ti Deuteronomio 30:19, 20; Josue 24:15.

Tapno kualipikado da Adan ken Eva bilang perpekto ti pannakaparsuada, masapul kadi nga amin a pangngeddengda kalpasanna ket umiso? Pumada met laeng dayta iti panagkuna a dida mabalin ti agpili. Ngem ti Dios dina inaramid ida nga automatiko ti panagtulnogda. Inted ti Dios kadakuada ti abilidad a panagpili, tapno agtulnogda koma gaput’ ayatda kenkuana. Wenno, no palubosanda dagiti pusoda nga agagum, sumukirdanto. Aniat’ napatpateg kadakayo—no ti maysa adda aramidenna a para kadakayo gapu ta isu ket mapilpilit wenno no isu ket agaramid gapu ta kayatna dayta?—Idiligyo ti Deuteronomio 11:1; 1 Juan 5:3.

Kasano a ti kakasta a perpekto a tattao ket agbalinda a naagum, nga agturong iti panagbasolda? Nupay perpekto ti pannakaparsuada, dagiti pisikal a bagida saanto nga agtultuloy a perpekto ti panagandarna no di mataraonan iti umiso a taraon. Kasta met, a no ipalubosda a ti isipda agtaraon kadagiti dakes a pampanunot, agbanagto daytoy ti moral nga ikakapuyda, a didan nasantuan. Ilawlawag ti Santiago 1:14, 15: “Tunggal maysa masulisog no gargarien ken sulbogen ti derrepna met laeng. Iti kasta ti derrep, idinto a nagsikog, yanakna ti basol.” No iti kaso ni Eva, timmanor dagiti dakes a tarigagayna idi siinteres nga immimdeng ken Satanas, a nangusar iti uleg kas pannakangiwatna. Ni Adan impangagna met ti panangsugsog ni baketna tapno mangan iti naiparit a bunga. Imbes nga inwaksida dagiti dakes a pampanunot, agpadpadada a nangpatanor kadagiti inaagum a tarigagay. Dagiti akto ti panagbasol isudat’ resultana.—Gen. 3:1-6.

Ti basol ni Adan paset kadi ti “plano ti Dios”?

Kitaenyo ti panid 29, iti paulo nga “Adan ken Eva,” kasta met ti panid 151, iti paulo a “Gasat.”

Talaga kadi nga adda pay makunkuna a “basol” kadagitoy nga aldaw?

Pangngarig: No daydiay tao a masakit ket buongenna ti thermometer, paneknekanna aya dayta nga awan gurigorna? No ti maysa a mannanakaw kunaenna a dina patien ti nailanad kadagiti libro ti linteg, dayta ayat’ mamagbalin kenkuana nga inosente iti krimen? Umarngi dita, saan a gapu ta adut’ di mamati a masapul a maannurot koma dagiti estandarte ti Biblia ket daytan ti mangikkat iti basol.—Kitaenyo ti 1 Juan 1:8.

Dagiti dadduma kaykayatda nga aramiden daydiay iparit ti Sao ti Dios. Ngem dina paneknekan dayta a di umiso ti Biblia. Ipakdaar ti Galacia 6:7, 8: “Dikay koma maallilaw: Ti Dios saan a marabrabak. Ta ti aniaman nga imulanto ti maysa a tao, apitennanto met; ta ti agmula a maipaay iti lasagna iti lasag apitennanto ti panagrupsa.” Ti panagsaknap dagiti sakit a maiyalis gapu iti sekso, dagiti nasinasina a pamilia, kdp., paneknekanna ti kinapudno ti sasawen ti Biblia. Ti Dios inaramidna ti tao; ammona no aniat’ makaited iti manayon a ragsakna; imbagana kadatayo dayta idiay Biblia. Saan aya a nainsiriban ti iyiimdengtay kenkuana? (Para kadagiti pammaneknek maipapan iti kaadda ti Dios kitaenyo ti paulo a “Dios.”)

Saan aya nga adu kadagidiay maaw-awagan a basol ket isu laeng ti panagaramid iti banag a natural para kadagiti tattao?

Dakes kadi ti panagdinna? Nagbasol aya da Adan ken Eva idi a nagdinnada? Saan a kastat’ kuna ti Biblia. Kunaen ti Genesis 1:28 a ti Dios a mismo imbagana kada Adan ken Eva nga ‘agbungada ket agaduda ket punuenda ti daga.’ Masapul nga agdinnada no kasta, di ngamin? Ket kunaen ti Salmo 127:3 a “dagiti annak isuda ti pagpatawid ni Jehova,” ken “panggunggunana.” Lagipenyo ta immun-una a nangan ni Eva iti naiparit a bunga ken maymaysa idi mangan; sana la inikkan ni Adan kalpasan ti pannanganna. (Gen. 3:6) Nabatad, a daydi kayo a nagbunga iti naiparit a bunga ket literal a kayo. Ti Biblia dina iparit ti normal a panagdinna ti agassawa no di ket ti pannakiabig, pannakikamalala, homosexualidad ken pannakidinna iti animal ti maiparit. Dagiti dakes a bunga ti kakasta nga aramid ipakitana a ti pannakaiparit dagita isut’ naayat a pannakaseknan Daydiay makaammo no kasanot’ pannakabukeltayo.

Gen. 1:27: “Ti Dios pinarsuana ti tao [ni Adan] a kaladawanna met laeng, iti ladawan ti Dios pinarsuana; pinarsuana ida a lalaki ken babai.” (Ti ngad normal a banag, isu koma ti panangiparangarangna kadagiti nasantuan a kababalin ti Dios, nga agtulnog a siyayaman kadagiti pammilin ti Dios. No agkurangda iti daytoy isunto ti dida panangragpat iti marka, ti panagbasolda. Kitaenyo ti Roma 3:23, kasta met ti 1 Pedro 1:14-16.)

Efe. 2:1-3: “Dakayo a [Kristiano] pinagbiagnakayo idinto a nataykayon gapu iti panagsalungasing ken basbasol, a nagnaanyo idi naminsan kas iti ugali ti sistema ti bambanag daytoy lubong, kas mayannurot iti panguluen ti pannakabalin ti angin, ti espiritu nga ita agaramid kadagiti annak ti kinasukir. Wen, iti tengnga dagitoy datay met amin idi naminsan nagbiagtay iti derderrep ti lasagtayo, a tungpalentay dagiti tarigagay ti lasag ken ti pampanunot, ket iti nakayanakan annaknatayo idi ti pungtot a kas iti sabsabali.” (Kas kaputotannatay ni Adan, naipasngaytay iti basol. Manipud pannakayanaktayo, ti pusotayo agannayas iti kinadakes. No ditay riendaan dagita a dakes a pagannayasan, inton agangay mairuamtayon iti kasta a panagbibiag. Kaslanto pay ketdin “normal” gapu la ta dagiti tattao a naglawlaw kadatayo ket kastat’ ar-aramidenda. Ngem ipatuldo ti Biblia no ania ti umiso ken no ania ti di umiso sigun iti panangmatmat ti Dios, ngamin isut’ nangaramid iti tao ken adda panggepna para iti tao. No umimdengtay iti Namarsuatayo ket siaayattay a pagtulnogan, ti biagtayo addanto ti napateg a kayuloganna a ditay pay pulos napaspasaran ket maaddaantayto pay iti agnanayon a masanguanan. Sigagagar nga awisennatay ti Namarsuatayo tapno nanamentayo ken kitaentayo no kasanot’ kaimbag dayta.—Sal. 34:8.)

Kasano a ti basol apektaranna ti relasion ti maysa iti Dios?

1 Juan 3:4, 8: “Isuamin nga agar-aramid iti basol agar-aramid met iti kinadakes, ket ngarud ti basol isut’ kinadakes. Ti agar-aramid iti basol namunganay iti Diablo.” (Anian a nagdagsen daytoy! Dagidiay sipapakinakem nga agaramid iti basol, a pagbalinenda a ruam dayta, matmatan ti Dios ida a kas kriminal. Ti dana a pinilida isu daydiay sinurot idi damo ni Satanas a mismo.)

Roma 5:8, 10: “Idinto a managbasoltay pay laeng, ni Kristo natay gapu kadatayo. . . . Idinto a kabusortayo, naikappiatayo iti Dios gapu iti ipapatay ti Anakna.” (Paliiwenyo ta dagiti managbasol ket natukoyda a kas kabkabusor ti Dios. Anian a nainsiriban, ngarud, no aramatentayo ti probision nga impaay ti Dios a pannakikappiatayo kenkuana!)

1 Tim. 1:13: “Nakagun-odak ti asi [kuna ni apostol Pablo], agsipud ta diak am-ammo idi ken nagtignayak nga awanan pammati.” (Ngem idi impakita ti Apo kenkuana ti umiso a dalan, saan a nagkedked a simmurot iti dayta.)

2 Cor. 6:1, 2: “Makipagtrabahokami met kenkuana, dawatenmi met kadakayo a dikay awaten ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Dios ket sayangenyo ti nakairantaanna. Ta kunana: ‘Idi tiempo a pannakaipaayna dinengngegka, ket idi aldaw ti pannakaisalakan tinulonganka.’ Adtoy! Ita isu ti tiempo a maiparbeng. Adtoy! Ita isu ti aldaw ti pannakaisalakan.” (No kasta, ti Dios saanto nga agnanayon lattan a silulukat ti di kaikarian a kinamanangaasina para kadagiti managbasol a tattao. Itan ti tiempo a magun-odan ti gundaway para iti pannakaisalakan. Masapul nga agannadtayo tapno ditay sayangen ti nakairantaanna dayta.)

Kasano a posiblento ti pannakabang-ar manipud managbasol a kasasaadtayo?

Kitaenyo ti paulo a “Subbot.”