Ania ti panggep ti natauan a panagbiag?

Ti nasken tapno adda panggep ti panagbiagtayo isut’ intay panangbigbig iti Gubuayan ti biag. No ti biag ket produkto laeng ti awan isipna a pannakaiparparna, ti kaaddatayo, inkapilitan, nga awan komat’ panggepna, ket awan met komat’ natalged a masakbayantayo nga isut’ intay ipaplanuan. Ngem kunaen kadatayo ti Aramid 17:24, 25, 28: “Ti Dios a nangaramid iti lubong ken dagiti amin a banag nga adda kenkuana . . . mangted kadagiti isuamin a persona ti biag ken anges ken dagiti amin a banag. Ta kenkuana agbiagtayo ken aggunaytayo ken addatayo.” Inayon ti Apocalipsis 4:11, nga isut’ naiturong iti Dios: “Sika ti maiparbeng, Jehova, ken Diosmi, nga umawat iti dayag ken iti dayaw ken iti pannakabalin, ta sika pinarsuam dagiti isuamin a bambanag, ket gapu iti nakemmo naaddada ket naparsuada.” (Kitaenyo met ti panid 113-119, iti sidong ti paulo a “Dios.”)

Rumsua ti pannakaupay no ti panagbiag ti maysa ket maikontra kadagiti pammilin ken prinsipio ti Dios nga agpaay iti kinaragsak. Mamakdaar ti Galacia 6:7, 8: “Dikay koma maallilaw: ti Dios saan a marabrabak. Ta ti aniaman nga imulanto ti maysa a tao, apitennanto met; ta ti agmula a maipaay iti  lasagna, iti lasagna apitennanto ti panagrupsa.”—Kasta met ti Galacia 5:19-21. (Kitaenyo met ti paulo a “Panagwaywayas.”)

Ti panangtawid iti basol ni Adan isut’ manglapped iti tattao a mangtagiragsak a naan-anay iti panagbiag a kas pinanggep ti Dios idi punganay. Kunaen ti Roma 8:20 maipapan iti sangatauan a, kas resulta ti pangngeddeng ti Dios kalpasan ti panagbasol ni Adan, “ti sangaparsuaan [sangatauan] pinaiturayan iti kinaubbaw.” Maipapan iti mismo a kasasaadna bilang managbasol a tao, insurat ni apostol Pablo: “Siak linalasagak, a nalako iti biang ti basol. Ta ti naimbag a panggepek diak aramiden, ngem ti dakes a diak panggepen isu ketdi ti ar-aramidek. Ta maay-ayoak iti linteg ti Dios iti makin-uneg a kinataok, ngem makitak ti sabali a linteg kadagiti kamengko a bumusbusor iti linteg ti nakemko ket ipannak a sikakayaw iti linteg ti basol nga adda kadagiti kamengko. Nakaayay-ayak a tao!”—Roma 7:14, 19, 22-24.

Mabirukantayo ti kadaklan a kinaragsak a kabaelantay a gun-oden itan ket ti kabibiagtayo adda serserbina no la ket ta yaplikartayo dagiti prinsipio ti Biblia ket yun-unatayo nga aramiden ti pagayatan ti Dios. Saantay a mapabaknang ti Dios a gapu lat’ panagserbitay kenkuana; isuronatay ketdi a ‘maipaay iti gunggonatayo.’ (Isa. 48:17) Ibalakad ti Biblia: “Agtaengkayo a sititibker, saan a magaraw, nga aduankayo laeng iti aramid ti Apo, nga ammoyo a ti aramidyo addanto kapapay-anna iti Apo.”—1 Cor. 15:58.

Ti Biblia isaadna ti namnama ti agnanayon a biag a buyogen ti kinaperpekto no mamatitayo kadagiti probision ni Jehova para iti kasta a mas narangpaya a panagbiag ken makipagnatay kadagiti dalanna. Dayta a namnama natibker ti pundasionna; dinto agturong iti pannakaupay; dagiti aramid a maitunos iti dayta a namnama mabalinda a punuen ti biagtayo iti napudno a kayulogan uray itan.—Juan 3:16; Tito 1:2; 1 Ped. 2:6.

Naaramid kadi ti tao nga agbiag laeng iti sumagmamano a tawen santo matay?

Gen. 2:15-17: “Ni Jehova a Dios innalana ti tao [ni Adan] ket insaadna iti minuyongan idiay Eden tapno talonenna ken aywananna. Ket ni Jehova a Dios imbilinna idi tao: ‘Kadagiti amin a kayo iti minuyongan mangankanto a sipepennek. Ngem ti aggapu iti kayo ti pannakaammo ti imbag ken ti dakes saanmonto a kanen, ta iti aldaw a pannanganmo iti daydiay mataykanto  a di bumurong.’” (Ti Dios nadakamatna ditoy ti ipapatay, a saan a kas sirkumstansia a di maliklikan, no di ket isu dayta ti ibunga ti panagbasol. Idagdagadagna idi ken Adan a liklikanna koma dayta. Idiligyo ti Roma 6:23.)

Gen. 2:8, 9: “Ni Jehova a Dios inkabilna iti maysa a minuyongan iti daya, idiay Eden, ket insaadna idiay ti tao a binukelna. Ket ni Jehova a Dios pinatubona iti daga amin a kayo a makaay-ayo a makita ken naimbag a kanen kasta met ti kayo ti biag iti tengnga ti minuyongan.” (Kalpasan ti panagbasol ni Adan napagtalaw dagidi agassawa idiay Eden tapno dida mangan manipud kayo ti biag, sigun iti Genesis 3:22, 23. Agparang ngarud, a no koma nagtalinaed ni Adan a natulnog iti Namarsuana, addanto koma tiempo nga isu ket palubosan ti Dios a mangan manipud iti dayta a kayo a kas simbolo ti panangpaneknekna nga isu ket maikari nga agbiag nga agnanayon. Ti kaadda daydi kayo ti biag idiay Eden ipasimudaagna ti kaadda ti kasta a namnama.)

Sal. 37:29: “Ti sililinteg tawidennanto ti daga, ket agtaengto kenkuana nga agnanayon.” (Daytoy a kari ibatadna a ti damo a panggep ti Dios maipapan iti daga ken iti sangatauan ket di nagbalbaliw.)

Kitaenyo met ti panid 166, iti sidong ti paulo nga “Ipapatay.”

Ngem no iti kasasaadtayo itatta, ti apagbiit a panagbiag, a napnuan panagsagaba, isu ngata ti biag a naisadia kadatayo?

Roma 5:12: “No kasano ti iseserrek ti basol ditoy lubong gapu iti maymaysa a tao [ni Adan] ken ti ipapatay gapu iti basol, ket iti kasta ti ipapatay immay kadagiti isuamin a tattao agsipud ta nagbasolda amin.” (Daytat’ tinawidtay amin, saan a gapu ta pinanggep ti Dios, no di gapu iti panagbasol ni Adan.) (Kitaenyo met ti paulo a “Gasat.”)

Job 14:1: “Ti tao a mayanak iti babai, ababa dagiti aldawna ken napno iti riribuk.” (Kasta ti kaaduan a panagbiag no iti daytoy imperpekto a sistema ti bambanag.)

Nupay kasta, uray iti sidong ti kakastoy a kasasaad kaskasdi a mabalin a napnuan gunggona ti biagtayo, addaan serserbina. Kitaenyo ti material iti  panid 64, 65 maipapan iti panggep ti natauan a biag.

Ti biag ditoy daga pakasubokan laeng ngata no siasinodanto ti mapan langit?

Kitaenyo ti panid 206-213, iti sidong ti paulo a “Langit.”

 Adda kadi ti imortal a kararuatayo nga agtultuloy nga agbiag kalpasan ti ipapatay ti nainlasagan a bagi?

Kitaenyo ti panid 84-89, iti paulo a “Kararua.”

Aniat’ pangibasaran a mabalintay ti mangnamnama ti nasaysayaat ngem ti agdama nga ababa a panagbiag ti tao?

Mat. 20:28: “Ti Anak ti tao [ni Jesu-Kristo] saan nga immay tapno pagserbian, no di ket tapno agserbi ken itedna ti biagna a maysa a subbot kadagiti adu.”

Juan 3:16: “Kasta la unay ti panagayat ti Dios iti lubong nga intedna ti Anakna a bugbugtong, tapno amin a mangalagad ti pammati kenkuana saan a mapukaw no di ket adda biagna nga agnanayon.”

Heb. 5:9: “Idinto a naaramid nga awan pagkuranganna [ni Jesu-Kristo] nagbalin nga isu ti makin-aramid ti agnanayon a pannakaisalakan kadagiti isuamin nga agtulnog kenkuana.” (Kitaenyo met ti Juan 3:36)

Kasano a maragpatto dagiti namnama para iti masanguanan a biag?

Ara. 24:15: “Adda inanamak iti Dios, a kas ti pananginanama met laeng dagitoy, nga addanto panagungar dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.” (Ramanenna daytoy dagidiay simamatalek a nagserbi iti Dios idi napalabas ken kasta met ti dakkel a dagup dagidiay di umdas ti pannakaammoda iti Dios tapno akseptarenda koma wenno laksidenda dagiti dalanna.)

Juan 11:25, 26: “Kuna kenkuana ni Jesus [daydi kabsat ti lalaki a pinagungar ni Jesus]: ‘Siak ti panagungar ken ti biag. Ti mangalagad ti pammati kaniak, uray no matay, agbiagto pay; ket siasinoman nga agbiag ken mangalagad ti pammati kaniak saanto a matay a pulos. Patiem daytoy?’” (Malaksid ngarud iti namnama ti panagungar, adda sabali pay nga impanamnama ni Jesus kadagidiay agbibiag inton manungpal ti agdama a dakes a lubong. Dagidiay addaan namnama nga agbalinto a naindagaan a sakop ti Pagarian ti Dios adda pay namnamada a makalasat ket didan pulos a matay.)

Adda kadi ebidensia iti pannakabukel ti bagi ti tao a dayta ket nairanta nga agbiag nga agnanayon?

Adut’ mangbigbig a ti kapasidad ti utek ti tao lab-awanna nga adayo ti aniaman a pangusarantayo bayat ti agdama a  panagbiag, ag-70 wenno uray ag-100 a tawen ti edadtayo. Kunaen ti Encyclopædia Britannica a ti utek ti tao “naparaburan ti ad-adu a potensial ngem ti kabaelan ti tao nga usaren bayat iti panagbiagna.” (1976, Tomo 12, p. 998) Kuna ni sientista a Carl Sagan a ti utek ti tao kabaelanna nga awiten ti impormasion “a mangpunno ti agarup duapulo a milion a tomo, kas kaadut’ linaon dagiti kadadaklan a libreria ditoy lubong.” (Cosmos, 1980, p. 278) No maipapan iti kapasidad ti natauan nga utek para iti “filing system,” insurat ni biokemista nga Isaac Asimov a “kabaelanna unay nga awiten ti aniaman a sursuro ken memoria nga iserrek ti tao iti utekna—ken uray maysa a bilion a daras pay ti kaaduna.”—The New York Times Magazine, Oktubre 9, 1966, p. 146. (Apay a kastat’ kapasidad ti utek ti tao no di met la gayam usaren? Saan kadi a rasonable a dagiti tao, nga adda kapasidadda nga agsursuro nga agnanayon, talaga a nadisenioda nga agbiag nga agnanayon?)

Adda kadi biag kadagiti sabali a planeta?

Kuna ti The New York Times: “Ti panagbirok kadagiti intelihente a nabiag kadagiti sabali a paset ti uniberso . . . nangrugi 25 a tawenen ti napalabas . . . Dayta a nakatutuok a trabaho, a kaipapananna ti panangsirarak kadagiti ginasut a bilion a bitbituen, agingga ita awan pay ti nabatad a pammaneknek nga adda biag iti labes ti Daga.”—Hulio 2, 1984, p. A1.

Kuna ti The Encyclopedia Americana: “Awan pay dadduma a planeta [iti labes ti solar system tayo] a talaga a natakuatanda. Ngem tunggal planeta a nalabit adda iti labes ti solar system, adda tsansa a nangrugi ti biag sadiay ket rimmang-ay sa nagbanag a progresibo a sibilisasion.” (1977, Tomo 22, p. 176) (Sigun iti daytoy a sarita, saan kadi a ti kangrunaan a rason no apay aggasgastosda ti uray la no iti panagsirarak iti biag idiay law-ang ket isut’ panagtarigagayda a makabiruk iti pammaneknekda iti teoria ti ebolusion, pammaneknek a ti tao ket di pinarsua ti Dios ket ngarud saan a masapul a sungbatanna iti Dios ti aramidna?)

Ipalgak ti Biblia a ti biag ditoy daga saan nga is-isu laeng ti adda a biag. Addada dagidiay naespirituan a nabiag—ti Dios ken dagiti anghel—a mas superiorda ngem iti tao no iti intelihensia ken pannakabalin. Nakisarita dagitoyen iti sangatauan, nga inlawlawagda ti punganay ti biag ken no ania ti solusion kadagiti kumarkaro a problema a sarsarangten toy lubong. (Kitaenyo dagiti paulo a “Biblia” ken “Dios.”)