Birthday
Kayuloganna: Ti aldaw a pannakayanak ti maysa a tao wenno anibersario dayta nga aldaw. Kadagiti dadduma a lugar, ti anibersario ti pannakayanak, nangnangruna no dayta ket ubing, maselebraran iti padaya ken pannangted kadagiti regalo. Saan nga anamongan ti Biblia daytoy nga ugali.
Nasayaat kadi ti pakasarsaritaan dagiti selebrasion ti birthday a nadakamat iti Biblia? Adda laeng dua a nadakamat ti Biblia a kakasta a selebrasion:
Gen. 40:20-22: “Ket naaramid nga iti maikatlo nga aldaw isu ti aldaw a nakayanakan ni Faraon, ket isu nagdaya . . . Ket insublina ti panguluen dagiti mamakpakan iti annongna . . . Ngem pinabitayna ti panguluen dagiti agtintinapay.”
Mat. 14:6-10: “Ngem idi a marambakan ti aldaw a pannakayanak ni Herodes, ti anak a babai ni Herodias nagsala iti tengnga ket pinaayatna ni Herodes gapuna nga inkarina nga insapata nga itednanto kenkuana ti amin a dawatenna. Ket isu, gapu ta immuna nga insuro ni inana, kunana: ‘Itdem kaniak ditoy iti maysa a pinggan ti ulo ni Juan a Bautista.’ . . . Ket nangibaon ket pinaputolanna ni Juan iti pagbaludan.”
Amin a nailanad idiay Biblia ket adda gapuna. (2 Tim. 3:16, 17) Ammo dagiti Saksi ni Jehova a salaysayen ti Biblia ti di nasayaat a pakasarsaritaan dagiti selebrasion ti birthday ket ngarud dida makiraman kadagita.
Kasano a minatmatan dagidi immuna a Kristiano ken dagidi Judio a nagbiag iti panawen ti Biblia dagiti selebrasion ti birthday?
“Ti idea maipapan iti pannakarambak ti birthday adayo kadagiti kapanunotan dagiti Kristiano iti daydi a panawen.”—The History of the Christian Religion and Church, During the Three First Centuries (New York, 1848), Augustus Neander (impatarus ni Henry John Rose), p. 190.
“Dagidi naud-udi a Hebreo minatmatanda ti selebrasion dagiti birthday a kas panagrukbab iti ladladawan, panangmatmat a nawadwad ti pannakapasingkedna gapu kadagiti kadawyan a panagrambak a napaliiwda kadagidi a kaaldawanda.”—The Imperial Bible-Dictionary (Londres, 1874), inyurnos ni Patrick Fairbairn, Tomo I, p. 225.
Ania ti puon dagiti kaaduan a kustombre a nainaig iti pannakarambak ti birthday?
“Dagiti nagduduma a kustombre a panangrambak ti tattao iti birthday ket nawatiwat ti historiada. Dagiti puonda nainaig iti salamangka ken relihion. Ti ugali a panangabrasa, pannangted kadagiti regalo ken panagselebrar—buyogen kadagiti nakasindi a kandela—idi ugma ket nairanta a mangsalaknib iti daydiay
ag-birthday manipud kadagiti demonio ken tapno sigurado ti kinatalgedna iti sumuno a tawen. . . . Uray agingga idi maika-4 a siglo inidian ti Kinakristiano dagiti selebrasion ti birthday yantangay pagano nga ugali dayta.”—Schwäbische Zeitung (magazine supplement Zeit und Welt), Abril 3/4, 1981, p. 4.“Namati dagiti Griego a tunggal tao adda espiritu a manalaknib kenkuana wenno daemon a mangsaluad kenkuana apaman a naipasngay ken mangbantay kenkuana bayat ti panagbiagna. Daytoy nga espiritu adda karkarna a relasionna iti dayta dios a naituding iti kaaldawan ti pannakayanak dayta a tao. Namati met dagiti Romano iti daytoy. . . . Nagtitinnawidan daytoy kadagiti pammati ti tao ket pumada daytoy iti pammatida iti para bantay nga anghel, ti nimpa a diosa ken ti santo a patron. . . . Ti kustombre a panangitugkel kadagiti nakasindi a kandela kadagiti cake nangrugi kadagiti Griego. . . . Dagiti honey cakes a nagtimbukel kas iti bulan a sikakandela naidatonda kadagiti altar ti templo [ni Artemis]. . . . Dagiti kandela a pang-birthday, sigun kadagiti lallakay, ket adda naisangsangayan a salamangkada a patganda dagiti dawat. . . . Dagiti nakasindi a kandela ken apuy a pagsakripisio adda karkarna a kaipapananda nanipud pay namangon ti tao kadagiti altar ti didiosenna. Dagiti kandela a pang-birthday ket pangdayaw ken kas pagyaman iti ag-birthday nga ubing ket mangted dayta iti suerte. . . . Dagiti pangkablaaw ken dawdawat agpaay iti kinaragsak ti ag-birthday ket nakaiyugalian daytoy a panagrambak. . . . Idi damo namuon daytoy nga idea manipud iti salamangka. . . . Dagiti kablaaw iti birthday ket mabalin a pagimbagan wenno pagdaksan yantangay ti maysa a tao as-asideg iti lubong dagiti espiritu iti dayta nga aldaw.”—The Lore of Birthdays (Nueva York, 1952), Ralph and Adelin Linton, pp. 8, 18-20.
Ti makapabileg a panaguummong dagiti pamilia ken gagayyem tapno mangan, uminom, ken agragragsak no iti sabali nga okasion ket maipalubos
Ecl. 3:12, 13: “Awan ti aniaman a naim-imbag a maipaay kadakuada ngem ti panagrag-o ken ti panagaramidda ti naimbag bayat ti panagbiagda; ket kasta met a tunggal tao mangan koma ken uminom ken agrag-o iti amin a pagbannoganna. Isu ti sagut ti Dios.”
Kitaenyo met ti 1 Corinto 10:31.