Talaga kadi a nasken a ti panagasawa ket maitunos koma kadagiti paglintegan ti daga?

Tito 3:1: “Itultuloymo nga ipalagip kadakuada nga agpasakopda koma ken agtulnogda kadagiti gobierno ken kadagiti autoridad kas agtuturay.” (No ipangag ti tattao dagitoy a pammilin, saan a maibabain ti nagan ti siasinoman a partido, ket di met maibabainto dagiti annakda a kas kadagiti annak dagidiay di nagkasar. Mainayon pay, ti legal a pannakairehistro ti panagasawa salaknibanna dagiti kalintegan iti sanikua dagiti kameng ti pamilia no bilang ta pumusay ti lalaki wenno ti asawana.)

Heb. 13:4: “Ti panagasawa nadayaw koma kadagiti isuamin, ket ti pagiddaan awan koma ti tulawna, ta ti Dios ukomennanto dagiti mannakiabig ken dagiti mannakikamalala.” (Ti legal a panagkasar dakkel ti pasetna tapno makuna a ti panagasawa ket “nadayaw.” No depinarentayo ti “pannakiabig” ken ti “pannakikamalala” masapul a laglagipentayo ti nadakamat ditoy Tito 3:1, kas naadaw iti ngato.)

1 Ped. 2:12-15: “Pataknengenyo koma ti panagbibiagyo iti tengnga ti nasnasion, tapno dayta pagsawanda iti dakes kadakayo a kasla managaramid iti dakes, gapu kadagiti nasayaat nga aramidyo a makitada dayawenda koma ti Dios iti aldaw ti panagsukimatna. Paiturayankayo iti amin a natauan a parsua gapu iti Apo: uray pay iti ari kas kangatuan unay wenno kadagiti gobernador a naibaon a mangdusa kadagiti agaramid ti dakes ngem mangidayaw kadagiti agaramid ti naimbag. Ta kastoy ti nakem ti Dios, a dakayo gapu iti panagaramidyo iti nasayaat pagulimekenyo ti kinanengneng ti tattao a nakuneng.”

Adda kadi dagiti naangay a “legal a pormalidad” idi nagtipon da Adan ken Eva?

Gen. 2:22-24: “Ket ti paragpag nga innala ni Jehova a Dios [ken Adan] pinagbalinna a babai ket inyegna iti tao. Ket di tao kinunana: ‘Daytoy ita isu ti tulang dagiti tulangko ken lasag ti lasagko. Isu mapanagananto ti Babai ta iti tao ti nakaalaanna.’ Gapuna ti lalaki panawannanto ti amana ken ti inana ket tumiponto iti asawana ket agbalindanto a maymaysa a lasag.” (Paliiwenyo ta ni Jehova a Dios a mismo, ti Sapasap a Soberano, ti namagtipon kada Adan ken Eva. Saan a basta ti lalaki ken ti babai ket ikeddengdan nga agtiponda a didan ikabkabilangan ti legal nga agturay. Paliiwenyo, pay, ti panangigunamgunam ti Dios iti kinapermanente ti panagtiponda.)

 Gen. 1:28: “Ti Dios binendisionanna ida [da Adan ken Eva] ket ti Dios kinunana kadakuada: ‘Agbungakayo ket agadukayo ket punuenyo ti daga ket agbalinkayo nga appo kenkuana, ket iturayanyo dagiti ikan ti taaw ken dagiti tumatayab iti langlangit ken amin a sibibiag a parsua nga aggaraw iti rabaw ti daga.’” (Ditoy ti pamendision isut’ inyebkas ti kangatuan a legal nga Autoridad iti dayta a panagtipon, a naipalubos iti panagdinnada ket adda naituding a trabahoda a mangted kaipapanan kadagiti biagda.)

Mabalin kadi nga alagaden ti maysa ti poligamia no la ket ta ipalubos ti linteg dayta?

1 Tim. 3:2, 12: “Masapul ngarud a ti manangaywan awan ti pakapilawanna, asawa ti maymaysa a babai . . . Dagiti ministerial nga adipen assawa koma ida ti maymaysa a babai.” (Saan laeng a napabaklayan ti responsabilidad dagitoy a lallaki no di ket isuda ti pagulidanan dagiti kameng ti Nakristianuan a kongregasion.)

1 Cor. 7:2: “Gapu iti panagraira ti pannakiabig, tunggal lalaki adda koma asawana ket tunggal babai adda koma asawana.” (Saan a naipalubos ditoy nga adu koma ti asawa ti tunggal maysa.)

Apay a pinalubosan ti Dios da Abraham, Jacob, ken Salomon a nasursurok ngem maysa ti asawada?

Ni Jehova saan nga isut’ Nangirugi iti poligamia. Maymaysa la nga asawa ti intedna ken Adan. Idi agangay, ni Lamec, a kaputotan ni Cain, nangala ti dua nga assawa para kenkuana. (Gen. 4:19) Idi agbayag isut’ tinulad dagiti dadduma, ket adda pay dagidiay nangala kadagiti adipenda a babbai a kas kamalalada. Impalubos ti Dios dayta nga ugali, ket iti sidong ti Mosaiko a Linteg nangiwayat pay kadagiti urnos a mangipasigurado iti umiso a pannakatratar ti babbai nga adda iti sidong ti kasta a relasion. Pinalubosan ti Dios daytoy agingga a naipasdek ti Nakristianuan a kongregasion, nga idin imbilinna kadagiti adipenna a sublianda daydi estandarte nga inyusuatna a mismo idiay Eden.

No maipapan ken Abraham, innalana idi ni Sarai (Sara) kas asawana. Idi agarup 75 ti tawen ni Sara ket impagarupna a saanen nga agsikog, kiniddaw ni Sara a makidinna ni lakayna iti daydiay balasang a babaonen ni Sarai tapno babaen iti dayta  a babai maaddaan ni Sarai iti legal nga anak. Kasta idi ti inaramid ni Abraham ngem imbungana ti dakkel a riri iti sangakabbalayanna. (Gen. 16:1-4) Tinungpal met laeng ni Jehova ti karina ken Abraham maipapan iti “bin-i” idi a simimilagro a nagsikog a mismo ni Sara. (Gen. 18:9-14) Sa la nangasawa manen ni Abraham idi a natayen ni Sara.—Gen. 23:2; 25:1.

Ni Jacob nagbalin a poligamista gapu iti panangallilaw kenkuana ti katuganganna a lalaki. Saan a dayta idi ti adda iti isip ni Jacob idi a nagbirok iti asawaenna idiay Padʹdan-aʹram. Ti rekord ti Biblia saritaenna a detaliado ti napait a panagririnnisiris dagiti assawana.—Gen. 29:18–30:24.

Pagaammo unay a ni Solomon adu idi ti assawana agraman kamkamalalana. Ngem adu dagiti di makaammo nga idi kastat’ inaramidna sinalungasingna ti nabatad a bilin ni Jehova a ti ari “dinanto met paaduen dagiti assawana, tapno ti pusona di koma sumiasi.” (Deut. 17:17) Maipalagip met a, gapu iti impluensia dagiti ganggannaet nga assawana, ni Solomon nagdaydayaw kadagiti ulbod a didiosen ket “inaramidna ti dakes iti imatang ni Jehova. . . . Ket ni Jehova nakaunget ken Solomon.”—1 Ar. 11:1-9.

No dagiti agassawa dida makapagkinnappia, maipalubos kadi ti panagsinada?

1 Cor. 7:10-16: “Kadagiti addaan asawa ibilinko, ngem saan a siak no di ti Apo, a di sumina ti babai ken asawana; ngem no sumina, agtaeng a di makiasawa wenno makikappia koma ken asawana; ket ti lalaki saanna koma nga isina ni asawana. Ngem no maipapan kadagiti sabali, siak kunak, saan a ti Apo [ngem, kas ipakita ti bersikulo 40, ni Pablo ket indirihir ti nasantuan nga espiritu]: No ti lalaki a kabsat adda asawana a di mamati, ket ti babai siaayat a makikabbalay kenkuana, dina koma isina; ket ti babai nga adda asawana a di mamati, ket ti lalaki siaayat a makikabbalay kenkuana, ti babai dina koma panawan ti asawana. Ta ti lalaki a di mamati mapagsanto ken asawana, ket ti babai a di mamati mapagsanto ken asawana; ta no saan, a kasta, dagiti annakyo saanda koma a nadalus, ngem ita nasantuanda. Ngem no ti di mamati sumina, sumina laeng; saan a paadipen ti kabsat a lalaki wenno babai kadagitoy a banag, ta ti Dios inayabannakayo nga agbiag iti talna. Ta kasano ti pannakaammom, babai, no maisalakanmonto ni asawam? Wenno kasano ti pannakaammom, lalaki, no maisalakanmonto  ni asawam.” (Apay a daydiay kabsat ket an-anusanna ti rigat ken siinget nga ipamuspusanna a di marakrak ti timpuyogda nga agassawa? Gaput’ panagraemna iti nadiosan a punganay ti panagasawa ken gaput’ panangnamnamana a daydiay di kabsat agbalinto met nga adipen ti pudno a Dios.)

Ania ti panangmatmat ti Biblia no maipapan iti panagdiborsio santo mangasawa manen?

Mal. 2:15, 16: “‘Dakayo a tattao aywananyo ti espirituyo, ket awan koma ti uray siasino a mangliput iti asawa a babai ti kinaagtutubona. Ta ginurana ti panangisina,’ kuna ni Jehova a Dios ti Israel.”

Mat. 19:8, 9: “[Ni Jesus] kunana kadakuada: ‘Gapu iti tangken ti puspusoyo, impalubos ni Moises kadakayo a pagtalawenyo dagiti assawayo, ngem idi damo saan a kasta. Ket siak kunak kadakayo a siasinoman a mamagtalawto iti asawana a babai, no saan a maipuon iti pannakiabig [pannakidinna iti dimo nga asawa], ket makiasawanto iti sabali makabasol iti pannakikamalala.’” (Ti awan basolna nga asawa maipalubos, ngem di mapilit, a mangidiborsio iti daydiay “nakiabig” nga asawana.)

Roma 7:2, 3: “Ta ti babai nga adda asawana adda a naisinggalut gapu iti linteg ken asawana iti bayat ti panagbiagna; ngem no matay ti asawa a lalaki, ti babai nawayaanen iti linteg ti asawana. Ngarud, no sibibiag pay ti asawa a lalaki, ket ti babai makitipon iti sabali a lalaki, managanto ti makikamkamalala a babai. Ngem no ti asawana matay, uray makiasawa iti sabali a lalaki saan a makikamkamalala, ta nawayaanen iti linteg.”

1 Cor. 6:9-11: “Dikay koma maallilaw. Uray dagiti mannakiabig, uray dagiti agrukbab iti ladladawan, uray dagiti mannakikamalala, uray dagiti lallaki a maar-aramat iti di nakaisigudan a pangpanggep, uray dagiti lallaki a makidinna iti lallaki . . . saandanto a tawiden ti pagarian ti Dios. Ket kakastada idi dagiti dadduma kadakayo. Ngem nadalusankayo, ngem napagsantokayo, ngem napalintegkayo babaen iti nagan ni Apo Jesu-Kristo ken iti espiritu ti Diostayo.” (Daytoy ti mangigunamgunam ti kinaserioso daytoy a banag. Dagiti di agbabawi a mannakikamalala awantot’ pasetda iti Pagarian ti Dios. Kaskasdi, a dagidi dati a nakikamkamalala, a nalabit di pay maikanatad ti pannakiasawada manen, magun-odandan ti pammakawan ti Dios ken ti nadalus a takderda iti imatangna  no la ket ta napudno ti panagbabawida ken alagadenda ti pammati iti mangabbong-basol a pateg ti daton ni Jesus.)

Idi napalabas apay a pinalubosan ti Dios ti panagasawa dagiti agkabsat?

Ti rekord ti Biblia ipasimudaagna a ni Cain inasawana ti maysa kadagiti kakabsatna (Gen. 4:17; 5:4) ket ni Abram inasawana ti babai a kabsatna iti ama. (Gen. 20:12) Ngem kalpasanna, sigun iti Linteg a naited ken Moises, naiparit unay ti kakasta a panagasawa. (Lev. 18:9, 11) Di met maipalubos kadagiti Kristiano itatta. Ti panangasawa iti asideg a kabagian dakdakkel ti probabilidadna nga adda dagiti makadangran kababalin a maipatawid kadagiti annak.

Apay a mabalin met nga agassawa dagiti agkakabsat idi karrugi pay laeng ti historia ti tao? Ti Dios pinarsuana da Adan ken Eva a perpekto ket pinanggepna nga amin a tattao aggapuda kadakuada. (Gen. 1:28; 3:20) Nabatad nga adda mapasamak idi a panagassawa dagiti asideg nga agkakabagian, nangnangruna kadagidiay umun-una a kaputotan. Uray pay kalpasan ti iseserrek ti basol, bassit unay ti peggad nga adda dagiti abnormal nga ubbing a maipasngay kadagidi immuna a kaputotan yantangay ti natauan a rasa as-asidegda pay idi iti kinaperpekto a tinagiragsak idi damo da Adan ken Eva. Ti kinawatiwat ti panagbiag ti tattao idi ti mangpasingked itoy. (Kitaenyo ti Genesis 5:3-8; 25:7.) Ngem idi agarup 2,500 tawenen kalpasan ti panagbasol ni Adan, impariten ti Dios ti panagasawa dagiti asideg nga agkabagian. Daytoy ti nanalaknib kadagiti ubbing ket intan-okna ti sexual a moralidad dagiti adipen ni Jehova a nangatngato ngem dagiti umili a nanglikmut kadakuada ken agar-aramid idi kadagiti amin a kita dagiti ugali nga agkakarugit.—Kitaenyo ti Levitico 18:2-18.

Aniat’ tumulong a mangpasayaat iti panagasawa?

(1) Ti regular a panagkadua a mangadal iti Sao ti Dios ken panagkararag iti Dios a tumulong iti pannakarisut dagiti problema.—2 Tim. 3:16, 17; Prov. 3:5, 6; Fil. 4:6, 7.

(2) Panangipateg iti prinsipio ti kinaulo. Daytoy ti mangipabaklay iti nadagsen a responsabilidad iti lalaki. (1 Cor. 11:3; Efe. 5:25-33; Col. 3:19) Kaipapananna met ti nainget a panagregget ti babai.—Efe. 5:22-24, 33; Col. 3:18; 1 Ped. 3:1-6.

(3) Ipamaysayo laeng iti asawayo ti sexual nga interesyo.  (Prov. 5:15-21; Heb. 13:4) Ti naayat a pannakaseknanyo kadagiti kasapulan ti asawayo isut’ manalaknib kenkuana maibusor kadagiti pannulisog ti kinadakes.—1 Cor. 7:2-5.

(4) Manangaasi, addaan konsiderasion a wagas ti panagsao iti maysa ken maysa; a liklikan ti irurugso ti unget, madagdagullit a panagreklamo, ken nakas-ang a mananglais a sasao.—Efe. 4:31, 32; Prov. 15:1; 20:3; 21:9; 31:26, 28.

(5) Nagaget ken mapagtalkan a mangasikaso iti pagtaengan ken dagiti kawes ti pamilia, agraman kadagiti naimas a taraon.—Tito 2:4, 5; Prov. 31:10-31.

(6) Sipapakumbaba a panangipakat iti pammalakad ti Biblia uray no iti kunayo ti asawayo ket ar-aramidenna wenno saan ti amin a kabaelanna.—Roma 14:12; 1 Ped. 3:1, 2.

(7) Panangasikaso iti itatanor dagiti personal a naespirituan a kababalin.—1 Ped. 3:3-6; Col. 3:12-14; Efe. 5:22, 23.

(8) Panangipaay iti kasapulan nga ayat, panangsanay ken panangdisiplina kadagiti ubbing, no adda annak.—Tito 2:4; Efe. 6:4; Prov. 13:24; 29:15.